«Τα Εφτά Είδη» της Καλής Γης

ΣΤΗΝ Αγία Γραφή, η γη του Ισραήλ περιγράφεται ως γη με λόφους και κοιλάδες, παράκτιες πεδιάδες και οροπέδια, ποταμούς και πηγές. Εφόσον διέθετε τόσο ποικίλα εδάφη και κλιματικές ζώνες​—από την άνυδρη έρημο στο νότο μέχρι τα χιονισμένα βουνά στο βορρά—​παρήγε μεγάλη ποικιλία προϊόντων. Όταν ο Μωυσής ενέτεινε τις προσδοκίες των Ισραηλιτών σχετικά με την «καλή γη» που βρισκόταν μπροστά τους, είπε ότι επρόκειτο για μια «γη με σιτάρι και κριθάρι και κλήματα και σύκα και ρόδια, γη που βγάζει λαδοελιές και μέλι», αναφέροντας ειδικά αυτά τα εφτά αγροτικά προϊόντα.​—Δευτερονόμιο 8:7, 8.

Μέχρι σήμερα, η έκφραση «τα εφτά είδη» εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα προϊόντα αυτής της γης. Κατά καιρούς, οι συγκεκριμένοι καρποί έχουν αποτυπωθεί σε τοπικά νομίσματα και γραμματόσημα ως σύμβολο παραγωγικότητας της περιοχής. Πώς καλλιεργούνταν στους Βιβλικούς χρόνους; Τι ρόλο έπαιζαν στην καθημερινότητα των ανθρώπων; Ας δούμε.

«Σιτάρι και Κριθάρι» Μολονότι η σπορά και των δύο γινόταν το φθινόπωρο, το κριθάρι ωρίμαζε έναν μήνα νωρίτερα. Κατά τη Γιορτή των Άζυμων Άρτων, το Μάρτιο ή τον Απρίλιο, έφερναν στο ναό ως προσφορά στον Ιεχωβά ένα δεμάτι από τους πρώτους καρπούς του θερισμού του κριθαριού. Από την άλλη, κατά τη Γιορτή των Εβδομάδων, ή αλλιώς Πεντηκοστή, το Μάιο, έφερναν ως προσφορά σταρένια ψωμιά.​—Λευιτικό 23:10, 11, 15-17.

Επί αιώνες και μέχρι σχετικά πρόσφατα, οι γεωργοί στο Ισραήλ μετέφεραν τους σπόρους των σιτηρών μέσα σε μια πτυχή του ενδύματός τους και τους έσπερναν με το χέρι, σκορπίζοντάς τους ολόγυρα. Ενώ τους κόκκους του κριθαριού τούς άφηναν απλώς πεσμένους στο έδαφος, τους σπόρους του σιταριού έπρεπε να τους καλύπτουν με χώμα. Αυτό το έκαναν είτε με τη βοήθεια υποζυγίων, τα οποία έχωναν τους σπόρους μέσα στο έδαφος πατώντας τους, είτε οργώνοντας εκ νέου τον αγρό.

Η Γραφή κάνει συχνά λόγο για τη σπορά, το θερισμό, το αλώνισμα, το λίχνισμα και το άλεσμα των σιτηρών. Το κάθε βήμα απαιτούσε μεγάλη σωματική προσπάθεια. Καθημερινά, άλεθαν στο σπίτι τα θερισμένα σιτηρά, μετατρέποντάς τα σε αλεύρι από το οποίο στη συνέχεια έφτιαχναν ψωμί για την  οικογένεια. Έτσι εξηγείται η οδηγία του Ιησού σύμφωνα με την οποία πρέπει να προσευχόμαστε για «το καθημερινό μας ψωμί». (Ματθαίος 6:11, Η Καινή Διαθήκη «των Τεσσάρων Καθηγητών») Το ψωμί από σταρένιο ή κριθαρένιο αλεύρι ολικής άλεσης ήταν το βασικότερο είδος διατροφής στους Βιβλικούς χρόνους.​—Ησαΐας 55:10.

«Κλήματα και Σύκα και Ρόδια» Αφού ο Μωυσής είχε ηγηθεί του λαού του στην έρημο επί 40 χρόνια, έθεσε ενώπιόν τους μια δελεαστική προοπτική​—το να φάνε τους καρπούς της Υποσχεμένης Γης. Τι είχαν φέρει 40 χρόνια νωρίτερα οι κατάσκοποι στους Ισραηλίτες που ήταν στρατοπεδευμένοι στην έρημο ως απόδειξη της καρποφορίας της Υποσχεμένης Γης; «Ένα κλωνάρι με ένα τσαμπί σταφύλια» τόσο βαρύ ώστε έπρεπε να το μεταφέρουν «με ένα ραβδί δύο από τους άντρες». Έφεραν επίσης σύκα και ρόδια. Πόσο λαχταριστά θα φάνηκαν αυτά τα φρούτα σε εκείνους τους ανθρώπους που περιπλανιούνταν στην έρημο! Ήταν μια πρόγευση των καλών πραγμάτων που τους περίμεναν!​—Αριθμοί 13:20, 23.

Τα κλήματα χρειάζονταν συνεχή φροντίδα για να παραμένουν παραγωγικά​—κλάδεμα, άρδευση και τρύγημα. Ένα προσεγμένο αμπέλι σε κάποια λοφοπλαγιά ξεχώριζε από τον τοίχο που το προστάτευε, από τις καλά διαμορφωμένες αναβαθμίδες και από ένα στέγαστρο για το φύλακα. Οι Ισραηλίτες εξοικειώθηκαν πλήρως με τις αμπελουργικές εργασίες και ήξεραν τι θα γινόταν αν τις παραμελούσαν.​—Ησαΐας 5:1-7.

Στη διάρκεια του τρύγου, άρχιζε η παρασκευή κρασιού. Τα τσαμπιά με τα σταφύλια τα πατούσαν ή τα συνέθλιβαν στο πατητήρι. Στη συνέχεια, είτε έβραζαν το μούστο για να γίνει πετιμέζι είτε τον άφηναν να υποστεί ζύμωση για να γίνει κρασί. Η γη του Ισραήλ ήταν ευλογημένη με ιδανικές συνθήκες για αμπελοκαλλιέργεια και οινοποιία. *

Όσοι ζουν μακριά από περιοχές όπου ευδοκιμούν συκιές ίσως έχουν δει μόνο ξερά και συμπιεσμένα σύκα. Τα φρεσκοκομμένα είναι εντελώς διαφορετικά​—μαλακά και ζουμερά. Για να διατηρηθούν πέρα από τη σύντομη περίοδο της συγκομιδής,  πρέπει να ξεραθούν στον ήλιο και να συσκευαστούν. Η Γραφή αναφέρει συχνά τις «συκόπιτες».​—1 Σαμουήλ 25:18.

Όταν κάποιος κόβει τη δερματώδη φλούδα ενός ώριμου ροδιού, ανακαλύπτει εκατοντάδες στριμωγμένους μικροσκοπικούς καρπούς, τους οποίους μπορεί να φάει ή να στίψει​—μια δροσιστική, υγιεινή και θρεπτική λιχουδιά. Το ρόδι έχαιρε μεγάλης εκτίμησης, όπως φαίνεται από το ότι η άκρη ενός ενδύματος του αρχιερέα καθώς και οι στύλοι του ναού του Σολομώντα κοσμούνταν από αναπαραστάσεις ροδιών.​—Έξοδος 39:24· 1 Βασιλέων 7:20.

“Ελιές και Μέλι” Ορισμένες μεταφράσεις της Γραφής περιέχουν σχεδόν 60 αναφορές στην ελιά​—πολύτιμη πηγή τροφής και λαδιού. Στα περισσότερα μέρη του Ισραήλ υπάρχουν ακόμη διάσπαρτοι ελαιώνες. (Δευτερονόμιο 28:40) Μέχρι σήμερα, το μάζεμα της ελιάς τον Οκτώβριο είναι σε πολλές περιοχές οικογενειακή υπόθεση. Όσοι συμμετέχουν ραβδίζουν τα κλαδιά για να πέσουν οι ελιές και κατόπιν τις μαζεύουν από κάτω. Τις διατηρούν για να έχει η οικογένεια κάποια ποσότητα όλο το χρόνο ή τις πηγαίνουν σε ένα δημόσιο ελαιοτριβείο. Μάλιστα, σε αρχαιολογικούς χώρους έχουν ανασκαφεί εκατοντάδες αρχαία ελαιοπιεστήρια διαφόρων τύπων. Σήμερα, χαίρεται να βλέπει κανείς το ανοιχτοπράσινο λάδι να ρέει μέσα σε δοχεία για το ετήσιο απόθεμα της οικογένειας ή για να διατεθεί στην αγορά ως πηγή εισοδήματος. Εκτός από είδος διατροφής, το ελαιόλαδο χρησίμευε επίσης ως καλλυντικό και ως καύσιμο για τα λυχνάρια.

Το μέλι που ανέφερε ο Μωυσής θα μπορούσε να είναι είτε μέλι από μέλισσες είτε σιρόπι από χουρμάδες και σταφύλια. Το μέλι από αυτά τα φρούτα χρησιμοποιείται ακόμη ευρέως ως γλυκαντικό. Αλλά το μέλι για το οποίο γίνεται μνεία στις Γραφικές αφηγήσεις σχετικά με τον Σαμψών και τον Ιωνάθαν ήταν σαφώς μέλι από κηρήθρα. (Κριτές 14:8, 9· 1 Σαμουήλ 14:27) Η πρόσφατη ανακάλυψη ενός μελισσοτροφείου με 30 και πλέον κυψέλες στο Τελ Ρεχόβ του βόρειου Ισραήλ δείχνει ότι η μελισσοκομία ανθούσε σε αυτή τη γη ήδη από τις μέρες του Σολομώντα.

Σήμερα, όποιος κάνει βόλτα σε μια γραφική αγορά του Ισραήλ​—με τους φούρνους της και τους πάγκους που ξεχειλίζουν από φρούτα και λαχανικά—​θα βρει σε αφθονία «τα εφτά είδη» με τη μία ή την άλλη μορφή. Φυσικά, αυτά τα είδη είναι μόνο ένα δείγμα της φαινομενικά ατελείωτης ποικιλίας εγχώριων τροφίμων. Οι σύγχρονες γεωργικές μέθοδοι έχουν καταστήσει εφικτή την καλλιέργεια φυτών από άλλες χώρες. Όλη αυτή η αφθονία δείχνει ότι όντως η εν λόγω μικρή λωρίδα γης φέρει επάξια τον τίτλο της “καλής γης”.​—Αριθμοί 14:7.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Σιτάρι

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Κριθάρι

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Κλήματα

[Εικόνα στις σελίδες 12, 13]

Σύκα

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Ρόδια

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Ελιές

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Μέλι