Skip to content

Skip to table of contents

Mucimvwule ca Cilundu Camulilo

Mucimvwule ca Cilundu Camulilo

Lugwalo Kuzwa ku Congo (Kinshasa)

Mucimvwule ca Cilundu Camulilo

CIINDI zuba nolipasula mudolopo lya Goma, mujulu mulibonya mubala uusubila-subila. Lyoonse tubona Mulundu wa Nyiragongo, walo uuli ngoumwi wamalundu aazwa mulilo. Mpoonya ibusi bulalibonya kabuzwa amulundu ooyu. Kumane ciindi camasiku oobu busi bulacinca akusubila kapati, kabulibonya mbuli mulilo.

Mu Chiswahili, cilundu caambwa kuti Mulima ya Moto—Cilundu ca Mulilo. Kwaanduka kupati kwacilundu ca Nyiragongo kwakacitika mu 2002. Bunji bwabasimukoboma alimwi abeenzuma kuno ku Goma bakanyonyookelwa zyintu zyoonse. Muzilawo zimwi motukambaukila mebo abalumi bangu, twiinda mubusena oomu mwaandukide cilundu alimwi ndileezyeezya mbocinga camvwika kweendela kumwezi. Bantu balatutambula kabotu. Balakondelezya, mbatete myoyo alimwi balaswiilila makani mabotu ngotwaambilizya. Eeci ncocipa kuti kubelekela ku cimvwule ca Cilundu ca Mulilo kakukkomanisya.

Mumujibelo mafwumofwumo, ndakabuka kandikkomene. Mebo abalumi bangu antoomwe abeenzuma bakatuswaide alimwi abamisyinalima, twakali kuunka kuyookambaukila munkambi yabazangalisi ku Mugunga, kumbo lyadolopo. Bantu banji oomu bakatija nkondo muminzi yabo.

Twakabikka mabbuku aamba zyamu Bbaibbele mumootokala aamumwaambo waci French, Kiswahili, alimwi Kinyarwanda. Kumane twakatalika lweendo lwesu. Notwakali kuyaabupenga mumugwagwa mubi mu Route Sake, twakatalika kubona bantu bakali kucitika zyintu zisiyene-siyene. Balombwana bakali kuyaabutonta kale zibbudu zyabo mu chukudus (ncobabelesya kubwezela zyintu zilema cili mbuli cikkoci). Bamakaintu bakasamide misinsi yamubala uutowa bakali kweenda mumbali aamugwagwa kabatukkide azibbudu amitwe yabo. Myootokala yakajisi bubi kutola bantu kumilimo alimwi akumusika. Busena bwakazwide maanda aamapulanga aazilidwe mubala uusiya-siya alimwi amumubala wacikambwe.

Twakasika a Ŋanda ya Bwami yaku Ndosho kutegwa tuswaangane abeenzuma Bakamboni ba Jehova mbotwakali kuunka limwi mukukambauka munkambi. Ndakakkomana kubona bakubusi, bamukabafwu, bamucaala, alimwi abaabo baciswa-ciswa. Bunji bwabo bakapenga kapati pele bakajana buumi bubotu akaambo kakusala kutobela njiisyo zyamu Bbaibbele. Bulangizi bwamu Bbaibbele bulapya mumyoyo yabo alimwi bakaliyandide kwaambila bamwi kujatikizya mbubo. Nobakamana kutwaambila tupango twamu Bbaibbele tukonzya kukulwaizya bantu mbotwakali kunoyaabuswaanganya, notuli 130 twakanjila mutubbaasi tusyoonto tosanwe alimwi amumyootokala yone iikonzya kwiinda mumigwagwa iitali kabotu.

Nokwakainda maminiti aali 30, twakasika kunkambi. Kwakali twaanda twamatente tunji twakabikkidwe mubusena oobu. Akati kankambi kwakali zimbuzi zyabuleya alimwi abusena bwakuwasyila. Kwakali bantu abusena boonse, ibakali kuwasya, kujika, kuyupa nyabo, alimwi akusalazya amatente aabo.

Twakaswaanganya badaala bazyina lyakuti Jacques balo ibakali kweendelezya kabeela kamwi munkambi. Bakabikkilide maano kukomezya bana babo muziindi eezyi zikatazya. Bakakkomana kapati notwakabasiila bbuku lyakuti Questions Young People Ask—Answers That Work mpoonya bakaamba kuti bakali kuyanda kulibala alimwi akubungika tubunga twabantu kutegwa babaambile nzyobakali kwiiya.

Mukaindi buyo kasyoonto, twakajana bakaintu bazyina lyakuti Beatrice. Bakatubuzya kaambo Leza ncalekela kupenga. Bakali kuyeeya kuti Leza wakali kubasubula. Balumi babo bakajaigwa munkondo, mwanaabo musimbi uutakwetwe wakali kupenga kulanganya mwanaakwe muvwanda munkambi, alimwi mwanaabo musankwa wakabbigwa myezi yainda, tabazyi nkwabede.

Kulilauka kwabakaintu aaba ba Beatrice kwakandiyeezya mbwaakalimvwa Jobu ciindi naakatambula makani aakwe oonse aausisya. Twakabatondezya twaambo ncotupengela alimwi twakabasyomezya kuti kupenga kwabo tiicakali cisubulo kuzwa kuli Leza. (Jobu 34:10-12; Jakobo 1:14, 15) Alimwi twakabatondezya kucinca Leza nkwatikacite anyika ino-ino kwiinda mukubelesya Bwami bwakwe. Notwakali kubandika ambabo, aasyoonto-syoonto bakatalika kumweta-mweta, alimwi bakaamba kuti bayanda kuzumanana kwiiya Bbaibbele akupaila kuli Leza kutegwa abagwasye.

Toonse twakakkomana buzuba oobo, alimwi twakalimvwa kuti Jehova wakatugwasya ncobeni kubapa bulangizi alimwi akubakulwaizya bantu mbotwakali kuyaabujana. Nitwakali kuzwa munkambi, bantu banji bakkala mumo bakanyamuna matulakiti, mamagazini, alimwi amabbuku mujulu kutulaya.

Notwakali kujokela kuŋanda cakatupa ciindi cakuzinzibala kuyeeya. Ndilalumba kapati akaambo kabuzuba oobu bwakalibedelede. Ndilayeeya kulumba nkobakatondezya badaala ba Jacques, mbobakakatalusyigwa ba Beatrice, mbobakandijata mumaanza bakaintu bacembeede bamwi ibakali kubandika andime kwiinda mukumweta-mweta buyo. Ndilabayeeya bakubusi ibakali kubuzya mibuzyo mibotu alimwi ibakatondezya kusima kwiinda myaka yabo. Ndilombozya bube bwabantu mbondakabona ibakali kumweta-mweta akuseka nokuba kuti bakali aamapenzi ngotutakonzyi kuyeeyela.

Munyika iino, tulabona bantu banji mbobasoleka kugwasya kukatalusya baabo bali mumapenzi. Mazuba aano, ncoolwe citaliboteli kubelesya Bbaibbele kutondezya bantu nzila iyooamanina limwi mapenzi aabo. Ndilakkomana kutola lubazu mumulimo ooyu mupati wakukatalusya bantu kumuuya uuyoozyibwa munyika yoonse.