Ir al contenido

¿Bichia gobiernomaa chi nejarra paayuẽ?

¿Bichia gobiernomaa chi nejarra paayuẽ?

¿Bichia gobiernomaa chi nejarra paayuẽ?

CHI nureeba gobiernomaa paaɗai bustaɗakaa. Chi nureeba jarabadau chi nejarra gobiernoɗe adaubadau mau ariɗe gastaɗakau, chi nureerãba chi nejarra orroakuabadau. Chi nuree Oriente Medioɗe vivi nureeba naka jarabadau: “Daiba paaɗawẽa chi bala dai warrarã beabadaa”.

Ãrĩã ẽbẽrarã ãchi kĩraka kʉ̃risiabadau. Chi charra hindú Mohandas Gandhi naka jara ɓoosii: “Joma chi nuree gobierno militar baara nureerã, ãchi pecado ase nuree, joma mukĩrarã, kũudrãa o maebʉrã chõra pecado asebadau Gobiernomaa paabudauɗe”.

Araɓau kĩra Henry David Thoreau, filósofo siglo 19ɗebenaɗe jaraɗa gobiernomaa poyaa paaɗaabai chi guerra aiɗaabai ɓuu. Ichia naka asii: “Ẽbẽra aɓa niiba asei ɓuu chi gobernante kĩra ichi chi gobernante kĩra kʉ̃risiawẽmina bariara ɓiɗĩika ɓuu siɗa makarã saka kʉ̃risiai ɓua chi ẽbẽra ara ichi du aɓa kʉ̃risiawẽebai ɓuuɗe”.

Chi cristianorã nauɗe kʉ̃risiaɗai ɓua Bibliaba jara ɓuu biʼia kʉ̃risia ɓeeyu ɓuu. (2 Timoteo 1:3). Mauɗe Bibliaba jara ɓuu chi gobiernorãba chi nejarra wiɗiɗai ɓuu: “Dachi jomaurã chi nau iujãaɗebena jaradea ua ɓuabadaurã juaɗe panaɗai panuu [chi gobierno nau iujãaɗebena], Dachi Akõreba maarã ɓusiiɗeeba. Aɓa biɗa wãʼãe Dachi Akõreba ɓuɗawãe. Mauɗeeba machi nau iujãaɗebena jaradea ua ɓuabadaurã juaɗe nureaɗai panuu kastikabiarãaɗamera. Mau awara ãchi juaɗe nureaɗai panuu, kuitaa panuuɗeeba maka wauɗai jipa ɓuu. Mauɗeeba machiba chi karrarãmaa deabadau nejarra deaɗai panuu, ãchi Dachi Akõre baita bari trajabadaurã kĩra panuuɗeeba, mauɗe maka waubadauɗeeba. Jomaurãmaa deásturu machiba ãchicha deaɗai panuu kĩra. Machi jaradea ua ɓuabadaurãmaa chi nejarra deaɗai panuu deásturu” (Romanos 13:1, 5-7, Biblia Chamí, WPS.).

Jãuɗeeba chi cristianorã chi naa sigloɗebena chi ẽbẽrarãba kuitaa nureasii ãchirãba joma gobiernomaa paa nibasiɗau bariara, adausiɗamina chi nejarra ejercitomaa biɗa. Maka pasa nuree iɗibea biɗa chi Jeowa ɗebena Jaranũrẽrã gobierno ome. a ¿Sakayua chi nejarra paabadau gobiernomaa, mau chi gobiernoba guerra paabariiɗe? ¿Kuitaa panuuɗe jãu biʼiawẽe ɓuu, makarã paayuẽ chi Gobiernomaa ichia wiɗiiruubʉrã?

Gobiernomaa deaba ichia wiɗiburuu

Chi aɓabenaɗe chi gobiernomaa paabadauɗebena mau ejército baita basii. Jãuɗeeburu maaɗakare Gandhi mauɗe Thoreau maucha paaɗaabasii gobiernomaa.

Chi cristianorãba capítulo 13 Romanosɗebenaɗe jara ɓuu kĩra asesiɗau. Ãchirãba asesiɗau castigabiɗaamaaba mauɗe kuitaa duanasii ãchia “maka wauɗai jipa ɓuu” kakua (Romanos 13:5). Cristianorãba kuitaa nuree chi gobiernomaa paaɗayuɗebena, bariara chi nejarra gastabadau Jeowaba jaraaruuwẽe siɗa biʼia kawaɗayua nauɗe kʉ̃risiayua aɓaaɓaarã dachi boroɗe chi kʉ̃risia eɗa duanuu mauba jara ɓua kãare biʼia ɓuu maebʉrã kãare miadaa ɓuu ʉ̃rʉbena.

Joma dachi boroɗe eɗa kʉ̃risiabadaa Thoreauba jara ɓoosii kĩra. Mauɗe joma dachia kʉ̃risia nii biʼiawẽe ɓua. Dachi Akõremaa kĩrajʉʉbiɗayua, joma dachia kʉ̃risia duanuu Bibliaɗe eɗa jara ɓuu kĩra duanua. Ɓesɗe kʉ̃risia panuu ariɗe ɓuu aɗai ɓua. Jãuɗeeburu ara jãka kʉ̃risiaɗai ɓua Dachi Akõre kĩra ichidu dachi aude kʉ̃risia nii bẽrã. (Salmo 19:7). Jãuɗeeburu, biʼia kʉ̃risiaɗai ɓua chi gobiernoɗebena Dachi Akõre kʉ̃risiabarii kĩra. ¿Mauɗe Dachi Akõreba saka kʉ̃risiabaraa ãchiɗebena?

Chi apóstol Pabloba naka jarasii chi gobernanterã ʉ̃rʉbena: “Dachi Akõre baita bari trajabadaurã kĩra” asii (Romanos 13:6, Biblia Chamí, WPS.). ¿Jãu kãareba? Chi gobernanterã biʼia ariɗe duanua mauɗe ẽbẽra aiɗa nurea aude chi chiruabadaurã. Ãchia aiɗabadau bomberoɗeeba, chi escuela bari deabadauɗeeba mauɗe policiarãɗeeba. Bariara Dachi Akõreba kuitaa ãchi biʼia aseɗakaumina, ida ara jãma duanuu ɓua mauɗe dachimaa jara ɓuu chi gobiernomaa paaɗayuɗebena respetaɗayua ichia jara ɓuuɗebena maebʉrã ãchia ɓuu gobernaɗai ɓuu chi ẽbẽrarã.

Dachi Akõreba ɓui ɓuu ɓiɗĩika tiempo gobernanterãmaa gobernabiɗai baita. Ichia gobierna kʉ̃ria ɓuu ichi gobiernoɗeeburu mauɗe aiɗa kiɗia ɓuu chi sufri keɗeerãmaa chi gobernanterã miadaa kakua (Daniel 2:​44; Mateo 6:10). Mau neeburuumisa, Dachi Akõreba ida ɓuikau chi cristianorã chi gobernanterã ome kĩrubiɗaamaaba, jãuɗeeba paabaraaɗai jãarãba chi nejarra wiɗibudauɗe.

Bichi Gandhi kĩraka kʉ̃risia ɓuubʉrã, mauɗe bichia kʉ̃risiabʉrã pecado ɓuu gobiernomaa paayua jãarãba chi nejarra deabadau guerraɗaa ãchi soldadorã bʉebadauɗeeba, ¿kãare asei ɓua? Dachi Akõre dachi kãyabarã aude kuitaa nii jãuɗe kʉ̃risiaduuba Dachi Akõre kĩraka kʉ̃risiaɗayua. Chi profeta Isaiasɗeeba Dachi Akõreba naka asii: “Bajãa chi tʉmʉa ɓua iujãa wãyaare bẽrã, makaburu mʉ o chi tʉmʉa machi o wãyaare, mʉ kʉ̃risia chi tʉmʉa ɓuu machiɗe wãyaare” (Isaías 55:8, 9).

¿Akawa gobernabadaẽ?

Bibliaba jara ɓuu gobiernomaa paabaraaɗamina, gobiernorãba gobernabadamina akawa joma gobernaɗakau. Jesusba jaraɗa baɗa Dachi Akõreba ara jãmaburu kuɓuɗa baɗa chi gobernanterã baita. Chi judiorãba Jesusmaa wiɗisiɗauɗe ichi Akõremaa busta ɓoabaaka chi gobierno Romaɗebenamaa chi nejarra paai baita asiɗauɗe, ichia biʼia naka panausii: “Deásturu Romaɗebena chi aude mechiu niimaa chi mauba iɗiiruu, mauɗe ara mau kĩra deásturu Dachi Akõremaa chi mauba iɗiiruu” (Marcos 12:13-17, Biblia Chamí, WPS.).

Chi gobiernorãba chi nejarra imprimibadau mauɗe jarabadaa sãabe valebaria billete aɓaaɓaa. Makarã, Dachi Akõre kʉ̃risɗebenaɗeebara, jãarã wiɗiɗai ɓua chi nejarra. Maka ɓumina Jesusba jaradeasii ẽbẽra aɓa nii biɗa wiɗiibayua “chi Dachi Akõreba wiɗiiruuɗebena”, ũriɗa kʉ̃riaɗawẽa jãarã beɗea Dachi Akõre beɗea kãyabãra. Gobernanterãba jarabudauɗe chi Dachi Akõremaa gustawẽeɗe, “daiba ũribaraaɗai Dachi Akõredu, ichi gobernante kĩra nii bẽrã ẽbẽrarã kãyabãra” (Hechos 5:29).

Iɗibea chi cristianorã kachirua sentiɗai ɓua chi asebadau chi nejarra deabadauba. Maka ɓumina gobiernomaa paaɗawẽa aɗakaa mauɗe berekabadaa gobernanterãba jarabadau kĩra aseɗayua. Chi gobernanterãmaa ũriɗakaubʉrã, ãchiba Dachi Akõre aiɗakau kĩra kʉ̃risiabadaa. Bari kĩrukaraawẽa esperabadau, Dachi Akõreba aiɗayua ichi gobiernoɗeeba mauɗe Jesusɗeeba, ichia naka asii: “mʉ puuru nau iujãaɗebenawãe” (Juan 18:36).

Ũribudaubʉrã ne bia adauɗayua

Gobiernomaa chi nejarra paa ɓuubʉrã bichia ne bia adauyua. Naa, castigaɗaabai chi gobiernoba chi nejarra deakauɗeeba, miruɗaabai gobiernomaa akawa paaɗakauɗeeba (Romanos 13:​3-5). Mauɗe biʼia nibayua Dachi Akõre daaɗe ne bia ase ɓoosiiɗeeba, ichiɗebena biʼia berreabiyua chi gobernanterãmaa, chi gobernanterã beɗea akawa ũrii ɓoosiiɗeeba. Chi nejarra ãrĩã wãʼãemina, biʼia nibayua Dachi Akõreɗe ijãa ɓoosiiɗeeba mauɗe Dachi Akõreba bichi biʼia ochia keraayua. Davidba naka ɓʉsii: “Mʉ kũudrãa ɓoosimina dawara ɓeesii, maka ɓumina Dachi Akõre biɗa ɓuwẽebayua chi jipa ɓuu chi warrarã siɗa pan wiɗiɗakau” (Salmo 37:25).

Bichia chi beɗea gobiernomaa chi nejarra paai ũrii ɓuubʉrã, tranquilo nibayua. ¿Sakayua? Jeowaba kuitaa nii bichira culpawẽe chi nejarra chi gobiernomaa paa niiɗeeba. Bibliaɗebena kawai naeɗe mukĩra Stelvio abadau ãrĩã berekasii politicaɗe cambio aseɗayua sur Europaɗebenaɗe. Waabenarãba jaraɗaabai ɓuu jipa nibaba aɗaabai o maebʉrã ãba cheke kĩra baɗa aabai. Dachi Akõre gobiernoɗeeburu chi ẽbẽrarã jãkaburu nibaɗai ɓua.

Bichia Diosmaa dearuubʉrã ichi wiɗi nii, araɓau kʉ̃risiaɗayua. Unuyua Dachi Akõreba saka ichi gobierno kuɓuyu joma nau iujãaɗe, ichia joma biʼia kuɓuyua chi gobernanterã nau iujãaɗebenaba ase panuu.

[Dore ɓʉ kuɓuu]

a Maucha kawayua chi Jeowa ɗebena Jaranũrẽrã paabadau chi gobiernomaa Chi Kartaba 1 noviembreɗe 2002ɗebena, página 12, párrafo 15, mauɗe 1 mayoɗe 1996ɗebena, página 16, párrafo 7.

[Naka jara ɓuu]

Bereka kʉ̃risiabaraaɗai Dachi Akõreba kʉ̃risia ɓuu kĩra, ichidu dachi aude kawa niiɗeeba

[Naka jara ɓuu]

Gobiernomaa paa niiɗeeba chi cristianorã biʼia nurea Dachi Akõre daaɗe mauɗe kawabi panuu ichiɗe panuuɗeeba mauɗe kuitaa panuu bẽrã ichia aiɗaaruu

[Foto]

“Deásturu Romaɗebena chi aude mechiu niimaa chi mauba iɗiiruu, mauɗe ara mau kĩra deásturu Dachi Akõremaa chi mauba iɗiiruu”

[Diujorã naarãɗebenabʉ]

Copyright British Museum