Zoova yɛ ɔ ti min liɛ ɔ

“Min yɛ n ti ɔ lika liɛ bɔ a ko nyɛn i nin-ɔn, min yɛ n ti wɔ anyanbeun like liɛ Izraɛlfuɛ’m be afiɛn-ɔn.”​—KAL. 18:20.

1, 2. (a) ?Kɛ be cɛcɛli asiɛ’n nun mannin Izraɛlifuɛ mun’n, ngue yɛ Levifuɛ’m be ɲɛnnin i ɔ? (b) ?Nda benin yɛ Zoova tali Levifuɛ mun ɔn?

 KƐ Izraɛlifuɛ’m be kwlali nvle nga Ɲanmiɛn tali nda kɛ ɔ́ fá mán be’n be nunfuɛ mun’n, Zozie fɛli i ɲin sieli i nvle’n i nun cɛcɛlɛ’n su. Ɔ nin Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn Eleazar yɛ Izraɛli akpasuaakpasua’m be su kpɛnngbɛn mun be cɛcɛli lika’n nun mannin Izraɛlifuɛ mun. (Kal. 34:13-29) Zoova mannin Izraɛli akpasuaakpasua kwlaa be asiɛ, sanngɛ w’a manman Levifuɛ’m be wie. (Zoz. 14:1-5) ?Ngue ti yɛ Levifuɛ’m b’a ɲanman asiɛ nga Ɲanmiɛn tali nda kɛ ɔ́ fá mán Izraɛlifuɛ mun wie ɔ? ?Ɲanmiɛn i wla yɛ ɔ fili be su ɔ?

² Ndɛ nga Zoova kan kleli Levifuɛ mun’n i nun’n, ɔ tɛli kosan sɔ’m be su. Zoova tali Levifuɛ’m be nda kɛ i wla su fiman be le. Ɔ seli be kɛ: ‘Min yɛ n ti amun lika liɛ bɔ amun ko nyɛn i nin-ɔn, min yɛ n ti amun anyanbeun like liɛ Izraɛlfuɛ’m be afiɛn-ɔn.’ (Kal. 18:20) Zoova seli Levifuɛ’m be kɛ ‘i yɛ ɔ ti be lika liɛ bɔ be ko nyɛn i’n’ niɔn. I sɔ’n ti nda klanman kpa yɛ ɔ tali be ɔ. ?Sɛ Zoova kɛn i sɔ ndɛ’n kle amun’n, ɔ́ yó amun sɛ? I klikli nun’n amun kwla se kɛ: ‘?Sran kɛ min sa’n, Zoova kwla kɛn i sɔ ndɛ kle i?’ Amun kwla usa ekun kɛ: ‘?E blɛ liɛ nga nun’n, Zoova kwla yo Klistfuɛ kun mɔ fɔ o i nun’n i liɛ?’ Kosan sɔ’m be ti cinnjin kpa, afin be kan amun nin amun awlɛn su sran mun. I sɔ’n ti’n, é wá kúnndɛ ndɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn kannin’n i bo’n. I sɔ’n úka e naan y’a wun wafa nga Zoova kwla yo Klistfuɛ’m be liɛ andɛ’n i wlɛ. Like trele kpa nga é wá wún i wlɛ’n yɛle wafa nga kannzɛ é kó trán ɲanmiɛn su lɔ o annzɛ é trán asiɛ’n su wa o, Zoova kwla yo e liɛ’n.

Zoova niannin Levifuɛ’m be lika

3. ?Ngue yɛ maan Ɲanmiɛn fali Levifuɛ mun kɛ be di i junman’n niɔn?

³ Ka naan Zoova w’a fa Mmla’n w’a man Izraɛlifuɛ mun’n, awlobo kpɛnngbɛn’m be ti Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ be bɔbɔ be awlobo’m be nun. Sanngɛ kɛ Ɲanmiɛn fali Mmla’n mannin Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ fali Levi akpasua’n nun sran mun kɛ be kaci i ɲrun jranfuɛ ɔ nin i ɲrun jranfuɛ’m be ukafuɛ. ?Ngue yɛ maan Zoova yoli sɔ ɔ? I nun mɔ Ɲanmiɛn kunnin Eziptifuɛ’m be mma yasua klikli mun’n,’ ɔ kpali Izraɛlifuɛ’m be mma yasua klikli mun naan be kaci i liɛ klonglo. I sin’n, Ɲanmiɛn kannin kɛ: ‘N fali Levifuɛ mun Izraɛlfuɛ’m be nun. Be yɛ bé sín Izraɛl talua ba’m be ajalɛ nun ɔn.’ Ɔ kunndɛli kɛ Levifuɛ’m be di i sua’n nun junman. Kɛ be kali Izraɛli akpasua onga’m be mma klikli mun’n be sɔnnin tra Levifuɛ mun. I sɔ’n ti’n, Zoova seli be kɛ be kpɔ ba sɔ’m be ti. (Kal. 3:11-13, 41, 46, 47) Kɛ ɔ yoli sɔ’n Levifuɛ’m be kwla dili Izraɛli Ɲanmiɛn’n i junman’n.

4, 5. (a) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn yoli Levifuɛ’m be liɛ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn niannin Levifuɛ’m be lika ɔ?

 ⁴ ?Kɛ Zoova fali Levifuɛ mun kɛ be di i junman’n, wafa sɛ yɛ ɔ yoli be liɛ ɔ? Zoova w’a manman be asiɛ’n wie. Sanngɛ ɔ mannin be junman nanndoliɛ kpa kun. “Anannganman i nyrun jranlɛ junman’n,” yɛ ɔ ti like mɔ be ɲɛnnin i ɔ. (Zoz. 18:7) Kalɛ ndɛ tre 18 yo maan e wun i wlɛ kɛ kannzɛ b’a ɲanman asiɛ’n wie’n, sanngɛ ninnge cinnjin’m be su mianman be sa. (An kanngan Kalɛ 18:19, 21, 24 nun.) Levifuɛ’m “be junman nga be di i tannin sua nun’n,” i nuan like nga be fa mannin be’n, “yɛlɛ blusu bɔ Izraɛlfuɛ’m be yi’n.” Yɛle kɛ Izraɛlifuɛ’m be fie’m be su ninnge mun ɔ nin nnɛn nga be ɲɛn i afuɛ nuan kun nun’n bé fá be blusu’n mán Levifuɛ mun. Levifuɛ’m be kusu bé fá ninnge nga Izraɛlifuɛ’m be fa man be’n be blusu’n mán Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ mun. Ninnge sɔ’m be nun “kpakpa” mun yɛ bé fá mán be ɔ. * (Kal. 18:25-29) “Cɛlɛ ninnge nga be ti [Nyanmiɛn] liɛ klonglo’n” mɔ Izraɛlifuɛ’m be yi i Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ’n, i waan be fa mɛn i ɲrun jranfuɛ mun. Ɔ maan Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be si kɛ Zoova nían be su.

⁵ Sran wie’m be bu i kɛ Izraɛlifuɛ’m be yili blusu uflɛ kun ekun. Naan i lifuɛ’n kɛ Izraɛlifuɛ’m be kɔ be aɲia dandan’m be bo afuɛ kwlaa nun’n, be nin be osufuɛ’m be fa di cɛn. (Mml. 14:22-27) Sanngɛ be fa blusu’n be yo like uflɛ ekun. Afuɛ nso kwlaa ng’ɔ ju’n ti Izraɛlifuɛ’m be wunmiɛn delɛ afuɛ. Ka naan afuɛ nso sɔ’n i nuan w’a yia’n, afuɛ nuan nsan kwlaa ng’ɔ ju’n, be yi be ninnge’m be blusu’n be fa uka yalɛfuɛ nin Levifuɛ mun. ?Ngue ti yɛ be man Levifuɛ’m be wie ɔ? Kɛ mɔ be “lɛ-man asiɛ’n wie” kɛ be nga’m be sa’n i ti ɔ.—Mml. 14:28, 29.

6. ?Kannzɛ Levifuɛ’m b’a ɲanman asiɛ kɛ akpasua kun nga’m be sa’n, sanngɛ nin yɛ be trannin ɔn?

⁶ Sran wie’m be kwla usa be wun kɛ: ‘?Sɛ b’a manman Levifuɛ’m be asiɛ’n wie’n, nin yɛ be trannin be liɛ ɔ?’ Ɲanmiɛn mannin be tranwlɛ. Ɔ fali klɔ 48 mannin be. Nnɛn didiwlɛ lika mantan klɔ sɔ mun. Fiawlɛ klɔ nsiɛn’m be o klɔ sɔ’m be nun wie. (Kal. 35:6-8) Ɔ maan kɛ Levifuɛ’m be diman junman Ɲanmiɛn i tannin sua’n nun lɔ’n, be le tranwlɛ. Be nga be tuli be klun be suli Zoova’n, ɔ niannin be su klanman. ?Ɔ maan, wafa sɛ yɛ Levifuɛ’m bé klé kɛ be like liɛ nga be le i’n yɛle Zoova ɔ? Sɛ be lafi su kɛ Zoova kwla man be like kwlaa nga be miɛn i wun’n, naan kusu ɔ klo kɛ ɔ́ nían be su’n yɛ bé klé sɔ ɔ.

7. ?Kɛ ɔ ko yo naan Zoova w’a yo Levifuɛ’m be liɛ’n, ngue yɛ ɔ fatali kɛ be yo ɔ?

⁷ Sɛ Izraɛlifuɛ kun waan ɔ manman blusu’n, Mmla nun’n b’a kleman kɛ be tu i sɔfuɛ’n i fɔ. Sanngɛ kɛ be ɲin kpa blusu’n i manlɛ’n su’n, Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ mun yɛ be fɛ i su afɛ’n niɔn. I sɔ sa liɛ’n juli Neemi blɛ su. Ɔ maan Levifuɛ’m be yacili Ɲanmiɛn junman’n i dilɛ be ɔli be fie’m be su. (An kanngan Neemi 13:10 nun.) Sɛ nvlefuɛ’m be nanti mmla nga Zoova mannin’n su’n, yɛ Levifuɛ’m be kusu be kwla ɲan be nuan nun aliɛ be di ɔ. Asa kusu ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ nin Levifuɛ’m be lafi Zoova su naan be fa be wla gua ninnge ng’ɔ siesieli be kɛ ɔ́ fá nían be lika’n be su wie.

Levifuɛ wie mɔ Zoova yoli be liɛ’n

8. ?Ngue yɛ ɔ sanngannin Azafu m’ɔ ti Levifuɛ’n i akunndan’n niɔn?

⁸ Levifuɛ’m be akpasua wunmuan’n, be like liɛ nga be ɲɛnnin i’n yɛle Zoova. Sanngɛ Levifuɛ’m be tinuntinun be kannin kɛ be nin Ɲanmiɛn be afiɛn mantannin naan be lafi i su. Be seli kɛ: “Anannganman ti min like kpa yɛ m’an  nyɛn i-ɔ.” (Ngw. 3:24) Sran nga be kannin sɔ’n be nun kun yɛle Levifuɛ kun m’ɔ ti jue tofuɛ, mɔ i kunngba’n ɔ klɛ jue’n. Sɛ Azafu bɔbɔ yɛ ɔ kannin sɔ o, annzɛ kusu i awlobofuɛ kun o, e siman. Sanngɛ maan e flɛ Levifuɛ sɔ’n kɛ Azafu. * Kɛ e kanngan Jue Mun 73 nun’n e wun kɛ Azafu sɔ’n i ɲin bloli klunwifuɛ’m be wun. Kpɛkun w’a wunman like ti mɔ be ninnge’m be yo ye be sa nun’n i wlɛ. Ɔ seli bɔbɔ kɛ: “Yoo! Min waan ń trán sein naan n yo-man sa tɛ’n, kannzu n yoli sɔ ngbɛn!” Ɔ yo kɛ Azafu i wla fili i wun kan sa. I wla fili su kɛ junman nga Zoova fa mɛnnin i kɛ ɔ di’n, ɔ ti i liɛ ngunmin. I wla fili su kɛ Zoova yɛ ɔ ti i like liɛ m’ɔ le i ɔ. I akunndan’n sanngannin lele ‘saan cɛn b’ɔ wluli Nyanmiɛn i lika’n nun’n’ yɛ ɔ wunnin sa wlɛ ɔ.—Jue. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. ?Ngue ti yɛ Azafu seli kɛ sran ng’ɔ ‘ti i liɛ mlɔnmlɔn titi’n’ yɛle Ɲanmiɛn ɔn?

⁹ Kɛ Azafu wluli Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ’n, i akunndan’n kacili. Atrɛkpa’n i sɔ sa w’a ju amun su le. Yɛle kɛ blɛ wie nun’n amun kusu amun wla fili su kɛ Zoova i sulɛ’n ti like m’ɔ leman wunsu ɔ. Ɔ maan, aɲanbeun ninnge nga amun ko ɲan be’n, be akunndan yɛ amun buli ɔ. Sanngɛ kɛ amun suannin Biblu’n nun like mɔ amun ɔli aɲia’m be bo’n, kpɛkun amun akunndan’n ɔ nin Zoova liɛ’n wa yoli kun. Azafu wunnin like ng’ɔ́ wá jú klunwifuɛ’m be su’n i wlɛ. Ɔ buli ninnge nga kɛ m’ɔ ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n ti’n ɔ le be’n be akunndan. Ɔ seli kɛ Zoova trɛli i sa’n yɛ ɔ nin i be nantili titi. Ɔ maan i agualiɛ su’n Azafu kwla seli Zoova kɛ: “?Asiɛ’n su wa’n, nguɛ yɛ n kunndɛ i ekun-ɔn? Afin sɛ n klun jɔ́-ɔ ɔ fin wɔ, a fa ɔ wun a man min.” (Jue. 73:23, 25) I sin’n, ɔ seli kɛ i like liɛ ng’ɔ le i’n yɛle Ɲanmiɛn. (An kanngan Jue Mun 73:26 nun.) Kannzɛ jue tofuɛ’n i ‘wunnɛn’n wíewíe o, kannzɛ i wla’n bó i wun o,’ sanngɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ ti sran ‘m’ɔ́ yó i liɛ mlɔnmlɔn titi ɔ.’ Ɔ si kɛ Zoova i wla su fiman su kɛ i janvuɛ yɛle i. Junman ng’ɔ dili mɛnnin i’n, i wla su fiman su le. (Aku. 7:1) I sɔ liɛ’n fɔnvɔli Azafu dan! Ɔ seli kɛ: “Nyanmiɛn i tranlɛ bɔ e nin wɔ tran’n ɔ ti min anyanbeun like. Min min Anannganman, ń fá min wla’n ń gúa ɔ su.”—Jue. 73:28.

¹⁰ Kɛ Azafu seli kɛ i like liɛ ng’ɔ le i’n yɛle Zoova’n, nán like ng’ɔ kwla ɲɛn i Levifuɛ junman m’ɔ di’n nun’n i ngunmin ti ɔ. Sanngɛ like bɔbɔ ba nga ti yɛ ɔ seli sɔ’n yɛle sulɛ m’ɔ su Zoova’n ɔ nin janvuɛ m’ɔ nin Nyanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n be trali’n. (Zak 2:21-23) Ɔ fata kɛ Azafu lafi Zoova su titi naan ɔ fɛ i wla’n guɛ i su naan ɔ nin Zoova be janvuɛ tralɛ’n w’a saciman. Ɔ fata kɛ ɔ si jrɛiin kɛ sɛ i ɲin yi Zoova’n, ɔ́ mɛ́n i like kpa. Amun kwla lafi su kɛ i kunngba’n yɛ Zoova yó mán amun ɔn.

11. ?Ndɛ benin yɛ Zeremi kan kleli Zoova ɔ? ?Wafa sɛ yɛ Zoova tɛli i su ɔ?

¹¹ Levifuɛ kun ekun m’ɔ seli kɛ Zoova yɛ ɔ ti i like liɛ ng’ɔ le i’n yɛle Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zeremi. Like nga ti yɛ ɔ kannin sɔ’n, maan e fa e ɲin sie su. Zeremi trannin Levifuɛ’m be klɔ ng’ɔ o Zerizalɛmu i wun lɛ mɔ be flɛ i Anatɔtu’n i su. (Zer. 1:1) Zeremi kusu blɛ wie juli’n, ɔ seli Zoova kɛ like ti yɛ klunwifuɛ’m be ninnge’m be yo ye be sa nun’n, mɔ sran kpa’m be fɛ’n, ɔ wunmɛn i wlɛ. (Zer. 12:1) Sa nga be yo i Zerialɛmu nin Zida lɔ’n w’a yomɛn i fɛ naan w’a koko w’a kle Zoova. Sanngɛ Zeremi si kɛ Zoova ti sɛsɛfuɛ. I sin’n,  Zoova tɛli Zeremi su seli i kɛ ɔ ko bo i ndolo kle sran mun kɛ bé wá núnnún be. Kɛ ɔ juli i ɲrun’n, Zoova maan ɔ yoli sɔ sakpa. Be nga be fali Zoova i ndɛ’n su’n, be fiteli nun. Sanngɛ klunwifuɛ’m b’a faman be ti b’a deman. Ɔ maan be wuli.—Zer. 21:9.

12, 13. (a) ?Ngue yɛ maan Zeremi seli kɛ: “Anannganman ti min like kpa yɛ m’an nyɛn i-ɔ”? ?Ajalɛ benin yɛ ɔ fali ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ yoli cinnjin kɛ Izraɛlifuɛ’m be kwlaa be fa ‘be wla’n guɛ i’ Zoova su kɛ Zeremi sa ɔ?

¹² Kɛ i sin lali nun mɔ Zeremi wunnin kɛ i nvle’n w’a tɔ srolo mɔ w’a wie bubu mlɔnmlɔn’n, ɔ yoli i kɛ Zoova ‘w’a fɛ i w’a wlɛ i aosin tuun nun kɛ be bɔ be wuli, be si-man i afuɛ’n be liɛ’n sa.’ (Ngw. 1:1, 16; 3:6) Zeremi dun mmua seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ be sa be sin be Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n i wun. Sanngɛ sa tɛ yolɛ’n mɔ w’a tra ndin be nun dan’n ti’n, saan Zerizalɛmu nin Zida be nunnunlɛ yɛ ɔ fata kɛ Zoova nunnun be ɔ. Kannzɛ bɔbɔ Zeremi yoli like ng’ɔ kwlɛ i yo’n naan b’a nunnunman lika sɔ mun’n, sanngɛ be nunnunlɛ’n yoli i ya. Blɛ sɔ nun mɔ Zeremi i akunndan sanngannin bɔbɔ’n, i wla kpɛnnin Ɲanmiɛn i klun ufue’n annzɛ i aunnvuɛ silɛ’n su. Ɔ maan ɔ seli kɛ: “Aliɛ kwlaa ng’ɔ cɛn’n, [Zoova] ɔ yi i klun ufue’n i nglo.” I sin yɛ ɔ wa kannin kɛ ‘Anannganman ti i like kpa yɛ w’a nyɛn i’n’ niɔn. Yɛle kɛ i Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ junman m’ɔ ti i cenjele like’n, ɔ te kwla te di.—An kanngan Ngwlɛ Yilɛ 3:22-24 nun.

¹³ Izraɛlifuɛ’m be nvle’n ɔ́ ká ngbɛn sa lele afuɛ 70. Sran fi sa su tranman nun. (Zer. 25:11) Sanngɛ kɛ Zeremi seli kɛ ‘Anannganman ti i like kpa yɛ w’a nyɛn i’n,’ i sɔ’n kle kɛ ɔ lafi Zoova su. Yɛ i su m’ɔ lafili ti’n, ɔ kwla fɛli ‘i wla’n guɛli i su.’ Yɛle kɛ ɔ minndɛli kɛ Zoova yi i wun nglo. Izraɛlifuɛ’m be kwlaa yɛ be asiɛ’n fili be sa ɔ. Ɔ maan ɔ fata kɛ be fa be wla’n guɛ i Zoova su kɛ Zeremi sa wie. Zoova kunngba cɛ yɛ be kwla fa be wla’n guɛ i su ɔ. Kɛ be dili afuɛ 70 nvle uflɛ nun’n, i sin’n be sali be sin be klɔ. Kpɛkun be kwla suli Zoova ekun.—2 Nyo. 36:20-23.

Zoova kwla yo sran uflɛ’m be liɛ wie

14, 15. ?Wan ekun yɛ Zoova yoli i liɛ kɛ Levifuɛ’m be sa ɔ? ?Yɛ ngue ti ɔ?

¹⁴ Azafu nin Zeremi be nɲɔn’n be ti Levi akpasua’n i nunfuɛ. Sanngɛ nán Levifuɛ’m be ngunmin yɛ be kwla su Zoova ɔ. I nun mɔ Davidi te yo gbanflɛn m’ɔ nin a kaciman Izraɛli famiɛn’n, ɔ seli kɛ “asiɛ’n su wa’n,” Ɲanmiɛn ‘yɛ ɔ ti i like bɔ ɔ lɛ i nin-ɔn.’ (An kanngan Jue Mun 142:2, 6 nun.) I nun mɔ Davidi klɛ́ jue sɔ’n, nn ɔ nunman famiɛn sua nun. I kpa’n, ɔ leman sua laman nun bɔbɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, ɔ fiɛ i kpɔfuɛ’m be ɲrun yɛbuɛ buɛ kun nun. Davidi fiali yɛbuɛ buɛ nun kpɛ nɲɔn tra su bɔbɔ. Blɛ kun liɛ’n ɔ fiali yɛbuɛ buɛ m’ɔ mantan Adilam lɛ’n i nun, yɛ blɛ kun ekun nun’n ɔ fiali kun m’ɔ o An-Gedi aawlɛ flɛnnɛn’n nun lɔ’n i nun. Kɛ ɔ́ klɛ́ Jue Mun 142 nn atrɛkpa’n yɛbuɛ buɛ sɔ’m be nun kun nun yɛ ɔ o ɔ.

¹⁵ Sɛ yɛbuɛ buɛ nun yɛ Davidi klɛli jue sɔ’n, Famiɛn Saili i ɲrun m’ɔ su fia’n ti ɔ. Saili kunndɛli kɛ ɔ́ kún Davidi. Ɔ maan Davidi wanndi ko fiali yɛbuɛ buɛ kun mɔ lɔ kɔlɛ yo ya’n i nun. (1 Sam. 22:1, 4) Kɛ Davidi o lika mmuammua sɔ’n i nun lɔ’n, ɔ kwla yoli i kɛ ɔ leman janvuɛ naan w’a suɛn i bo sa. (Jue. 142:5) I sɔ’n nun yɛ Davidi kpan flɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ ukɛ i ɔ.

16, 17. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ yoli Davidi kɛ ɔ leman sran naan w’a suɛn i bo sa ɔ? (b) ?Wan yɛ Davidi kwla seli i kɛ ɔ ukɛ i ɔ?

¹⁶ Ka naan Davidi w’a klɛ Jue Mun 142, atrɛkpa’n ɔ dun mmua tili sa ng’ɔ juli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn Asimelɛki i su’n. Blɛ sɔ nun’n, ɔ yoli Davidi ye. Kɛ ɔ́ yó sɔ kusu’n, ɔ siman kɛ Davidi su wanndi Saili ɲrun. Famiɛn Saili i ɲin bloli Davidi wun. I sɔ ti’n ɔ seli kɛ  be kun Asimelɛki nin i awlo’n nunfuɛ mun. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davidi waan i ti yɛ b’a kun be ɔ. Ɔ ti kɛ w’a kun Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’n m’ɔ ukɛli i’n sa. ?Sɛ amun yɛ amun ti Davidi’n, ɔ su yoman amun sɔ wie? I ng’ɔ ti tɛ’n, yɛle kɛ Davidi w’a ɲanman manndran, afin Saili w’a yacimɛn i kunndɛlɛ.

¹⁷ Kɛ ɔ yoli sɔ’n w’a cɛman naan Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Samiɛli m’ɔ guali Davidi i ti su ngo naan ɔ yo famiɛn’n w’a wu i liɛ kusu. (1 Sam. 25:1) Ɔ maan Davidi i awlaboe’n wa tratrali su. Siɛn’n, ɔ yoli i kɛ ɔ leman sran naan w’a ukɛ i sa. Sanngɛ ɔ si kɛ Zoova úkɛ i. Ɔ leman junman ngunmin kun kɛ Levifuɛ’m be sa, sanngɛ Ɲanmiɛn guɛli i ti su ngo naan ɔ di junman kpa uflɛ kun. I yɛ ɔ́ wá yó Ɲanmiɛn i nvle’n i su famiɛn ɔn. (1 Sam. 16:1, 13) Ɔ maan Davidi tuli i klun kannin ndɛ kleli Zoova, kpɛkun ɔ fɛli i wla’n guɛli i su. Amun kusu, Zoova kwla yo amun liɛ wie. Kɛ amún mían amun ɲin naan amun a su i’n, amun kwla fa amun wla’n guɛ i su.

18. ?Wafa sɛ yɛ sran nga e kannin be ndɛ like suanlɛ nga nun’n, be kleli kɛ be like liɛ nga be le i’n yɛle Zoova ɔ?

¹⁸ ?Wafa sɛ yɛ Zoova yoli i sufuɛ nga e kannin be ndɛ like suanlɛ nga nun’n be liɛ ɔ? Be kwlaa’n Ɲanmiɛn mannin be junman kun kɛ be di. Yɛ kɛ bé sú i’n, be lafili i su kɛ ɔ kwla nian be lika. Maan ɔ yo Levifuɛ mun o, annzɛ maan ɔ yo sran uflɛ kɛ Davidi sa o, be kwla yoli maan Ɲanmiɛn yoli be like liɛ nga be le i’n. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo kɛ be sa naan Zoova w’a yo e like liɛ nga e le i’n niɔn? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n nun’n, é wá kɛ́n i ndɛ.

[Ja ngua lɛ ndɛ mun]

?Amún tɛ́ su sɛ?

• ?Wafa sɛ yɛ Zoova yoli Levifuɛ’m be liɛ ɔ?

• ?Ngue yɛ Azafu nin Zeremi yɛ Davidi be yoli m’ɔ kle kɛ Zoova yoli be liɛ ɔ?

• ?Sɛ e kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn yo e liɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

[Kosan mun]

[Ndɛ kwle, bue 11]

Levifuɛ’m b’a ɲanman asiɛ’n wie. Sanngɛ Zoova yoli be liɛ. Yɛle kɛ ɔ mannin be junman nanndoliɛ kpa kun.

[Foto, bue 10]

?Wafa sɛ yɛ Zoova yoli Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ mun nin Levifuɛ’m be liɛ ɔ?

[Foto, bue 12]

?Ngue yɛ ɔ ukali Azafu naan Zoova w’a yo i liɛ titi ɔ?