Jehovah Wẹ Mimá Ṣie
Jehovah Wẹ Mimá Ṣie
“Yẹn wẹ mimá towe po ogú towe po to ovi Islaeli tọn lẹ lọ ṣẹnṣẹn.”—SỌH. 18:20.
1, 2. (a) Etẹwẹ yin ninọmẹ Levinu lẹ tọn gando ogú aigba tọn go? (b) Jide tẹwẹ Jehovah na Levinu lẹ?
TO WHENUE Islaelivi lẹ ko yí susu to Aigba Pagbe tọn lọ mẹ godo, Jọṣua lẹ́ ayidonugo etọn hlan aigba lọ mimá gbọn ovò dali. Nado wà ehe dotana, e wazọ́n alọ to alọmẹ hẹ Eleazali Yẹwhenọ Daho lọ gọna nukọntọ whẹndo lọ lẹ tọn lẹ. (Sọh. 34:13-29) Ṣigba, aigba depope ma yin mimá na Levinu lẹ taidi ogú kẹdẹdile whẹndo he pò lẹ mọyi do gba. (Jọṣ. 14:1-5) Naegbọn Levinu lẹ ma tindo aigba whẹndo tọn kavi mimá depope to Aigba Pagbe tọn lọ mẹ? Be yè gbẹkọ yewlẹ go wẹ ya?
2 Gblọndo lọ họnwun to nuhe Jehovah dọna Levinu lẹ mẹ. Jehovah dohia Levinu lẹ dọ emi ma wọnji yé go to whenuena e dọna yé dọmọ: “Yẹn wẹ mimá towe po ogú towe po to ovi Islaeli tọn lẹ lọ ṣẹnṣẹn.” (Sọh. 18:20) Jidenamẹ nankọ die ehe yin dọmọ: “Yẹn wẹ mimá towe”! Etẹwẹ na yin numọtolanmẹ towe eyin Jehovah dọ mọ na we? Tlolo whẹ́, a sọgan lẹn to dewe mẹ dọ, ‘Be n’jẹna jidenamẹ Ganhunupotọ lọ tọn enẹ ya?’ Hiẹ sọ sọgan kanse dewe dọ, ‘Be Jehovah sọgan yin mimá Klistiani mapenọ de tọn to egbehe nugbonugbo ya?’ Kanbiọ enẹlẹ gando hiẹ po mẹyiwanna towe lẹ po go. Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna zẹẹmẹ nuhe Jiwheyẹwhe dọ enẹ tọn. Enẹ na gọalọna mí nado yọ́n lehe Jehovah sọgan yin mimá Klistiani lẹ tọn to egbehe do. Na taun tọn, vlavo hiẹ tindo todido olọn mẹ tọn wẹo kavi to nukundo nado nọgbẹ̀ to paladisi mẹ to aigba ji, ewọ sọgan yin mimá towe.
Jehovah Penukundo Levinu lẹ Go
3. Naegbọn Jiwheyẹwhe de Levinu lẹ dovo na sinsẹ̀nzọn etọn?
3 Whẹpo Jehovah do na Osẹ́n Islaelivi lẹ, tatọ́ whẹndo tọn lẹ wẹ nọ yinuwa taidi yẹwhenọ to ṣẹnṣẹn yetọn. To whenue Jiwheyẹwhe na yé Osẹ́n lọ, e basi tito mẹhe na nọ sẹ̀n taidi yẹwhenọ to gigọ́ mẹ lẹ po mẹhe na nọ gọalọna yé lẹ po tọn sọn whẹndo Levi tọn mẹ. Nawẹ e wà enẹ gbọn? To whenue Jiwheyẹwhe hù viplọnji Egiptinu lẹ tọn lẹ, e klan viplọnji akọta Islaeli tọn lẹ tọn do wiwe bo klan yé dovo taidi nutindo etọn. Enẹgodo, Jiwheyẹwhe basi diọdo ayidego tọn ehe dọmọ: “Yẹn ko yí Levinu lẹ . . . to otẹn plọnji lọ lẹpo tọn mẹ to ovi Islaeli tọn lẹ lọ ṣẹnṣẹn.” Na mẹhihia dohia dọ visunnu plọnji Islaeli tọn lẹ sù hugan Levinu lẹ to sọha mẹ wutu, mẹflikuẹ de yin súsú nado súdo enẹ tọn. (Sọh. 3:11-13, 41, 46, 47) Gbọnmọ dali, Levinu lẹ na penugo nado hẹn azọngban yetọn nado wà sinsẹ̀nzọn na Jiwheyẹwhe Islaeli tọn di.
4, 5. (a) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo na Levinu lẹ nado yí Jiwheyẹwhe do basi mimá yetọn? (b) Nawẹ Jiwheyẹwhe penukundo Levinu lẹ go gbọn?
4 Etẹwẹ azọngban enẹ hinhẹndi zẹẹmẹdo na Levinu lẹ? Kakati nado mọ aigba de yí taidi ogú, Jehovah dọ dọ emi wẹ mimá yetọn to linlẹn lọ mẹ dọ e ze lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn daho de do alọmẹ na yé. Ogú yetọn wẹ nado yin “yẹwhenọduta OKLUNỌ tọn.” (Jọṣ. 18:7) Lẹdo wefọ Osọha lẹ 18:20 tọn dohia dọ azọ́ndenamẹ yetọn ma zọ́n bọ yé lẹzun hẹntọnọ gba. (Hia Osọha lẹ 18:19, 21, 24.) Akọta lọ na nọ na Levinu lẹ “madao lẹpo . . . to Islaeli mẹ na . . . ogú de to ahọsumẹ na sinsẹ̀nzọn yetọn.” Islaelivi lẹ dona nọ yí 10 to kanweko ji jinukun yetọn po jideji whékanlin yetọn lẹpo tọn na Levinu lẹ. Taidi kọdetọn de, Levinu lẹ dona nọ yí madao sọn nuhe yé mọyi lẹ tọn mẹ, yèdọ dehe ‘yọ́n hugan’ do basi nunina nado nọgodona yẹwhenọduta lọ. a (Sọh. 18:25-29) Yẹwhenọ lẹ sọ nọ mọ “avọ́nunina zédlanga onú wiwe tọn . . . lẹpo” he visunnu Islaeli tọn lẹ basi na Jiwheyẹwhe to nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn etọn mẹ yí. Gbọnmọ dali, mẹhe yin apadewhe yẹwhenọduta lọ tọn lẹ tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado deji dọ Jehovah na penukundo yé go.
5 E taidi dọ madao devo sọ nọ yin nina to Osẹ́n Mose tọn glọ, ehe nọ yin kinklandovo na núdùdù po nuhe na hẹn awuvivi wá na whédo yẹwhenọ lẹ tọn po to opli wiwe whemẹwhemẹ tọn lẹ whenu. (Deut. 14:22-27) Ṣigba, to vivọnu owhe atọ̀ntọ po ṣidopotọ po tọn to gbọjẹzan owhe ṣinawe tọn lẹpo tọn mẹ, madao ehe nọ yin zizedo họngbo ji na dagbe wamọnọ lẹ po Levinu lẹ po tọn. Naegbọn Levinu lẹ tin to mẹhe nọ yí madao ehe lẹ mẹ? Na yé “ma tindo mimá de kavi ogú de” to Islaeli mẹ wutu.—Deut. 14:28, 29.
6. Fie wẹ Levinu lẹ nọ nọ̀ to whenuena e yindọ aigba de ma yin mimá na whẹndo yetọn to Islaeli?
6 Hiẹ sọgan kanse dọ, ‘To whenuena e yindọ aigba de ma yin mimá na Levinu lẹ, fie wẹ yé nọ nọ̀?’ Jiwheyẹwhe penukundo yé go. E na yé tòdaho 48 po agbegbe amamú kikọ́ tọn lẹ po. Ehe bẹ tòdaho ṣidopo fibẹtado tọn lẹ hẹn. (Sọh. 35:6-8) Gbọnmọ dali, Levinu lẹ tindo fie yé na nọ to whenue yé ma to sinsẹ̀nzọnwa to fiwiwe Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Jehovah penukundo mẹhe ze yede jo na sinsẹ̀nzọn etọn lẹ go to gigọ́ mẹ. E họnwun dọ Levinu lẹ sọgan dohia dọ Jehovah wẹ mimá yetọn gbọn jidide do awuwiwlefo po nugopipe etọn nado penukundo yé go po dali.
7. Etẹwẹ e biọ to Levinu lẹ si nado tindo Jehovah taidi mimá yetọn?
7 To Osẹ́n Mose tọn glọ, osẹ́n-bá depope ma nọ hò Islaelivi he ma na madao lọ gba. Whenue akọta lọ gbẹkọ madao lọ nina go, enẹ bẹpla sinsẹ̀nzọn yẹwhenọ po Levinu lẹ po tọn. Nuhe jọ to azán Nẹhemia tọn lẹ gbè niyẹn. Taidi kọdetọn de, Levinu lẹ jẹ azọ́nwa ji to ogle yetọn titi lẹ mẹ bo gbẹkọ lizọnyizọn yetọn go. (Hia Nẹhemia 13:10.) E họnwun dọ lehe akọta lọ penukundo whẹndo Levi tọn go sọ, mọ wẹ enẹ nọ yidogọna gbigbọnọ-yinyin akọta lọ tọn do niyẹn. Mọdopolọ, yẹwhenọ po Levinu lẹ po dona do yise hia to Jehovah po aliho he mẹ e nọ penukundo yé go te po mẹ.
Mẹdelẹ Yí Jehovah Do Basi Mimá Yetọn
8. Nuhahun tẹwẹ Levinu lọ Asafu pehẹ?
8 Taidi whẹndo de, Levinu lẹ dona yí Jehovah do basi mimá yetọn. Ṣigba, e jẹna ayidego dọ Levinu delẹ yí hogbe lọ “OKLUNỌ wẹ mimá ṣie” zan nado dohia dọ emi ze emide jo na Jiwheyẹwhe bosọ dejido ewọ go. (Avi. 3:24) Dopo to Levinu enẹlẹ mẹ yin hànjitọ bosọ nọ pà ohàn. Asafu wẹ e nọ yin dile etlẹ yindọ e sọgan ko yin dopo to hagbẹ whédo Asafu tọn lẹ tọn mẹ, yèdọ Levinu de he deanana hànjitọ lẹ to azán Ahọlu Davidi tọn lẹ gbè. (1 Otan. 6:31-43) To Psalm 73tọ mẹ, mí hia dọ Asafu (kavi dopo to kúnkan etọn lẹ mẹ) jẹflumẹ. E whànwu mẹylankan he to kọdetọn dagbe tindo lẹ sọmọ bọ e dọmọ: “Nugbo, ovọ́ [mẹ] wẹ yẹn klọ́ ayiha ṣie, bosọ klọ́ [alọ] ṣie to homẹvọ mẹ.” E taidi dọ e wá yí nukunpẹvi do pọ́n lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn etọn bosọ wọnji dọ Jehovah wẹ mimá emitọn. E jẹflumẹ to gbigbọ-liho “kaka [e] do yì biọ fiwiwe Jiwheyẹwhe tọn mẹ.”—Ps. 73:2, 3, 12, 13, 17.
9, 10. Naegbọn Asafu dlẹnalọdo Jiwheyẹwhe taidi ‘mimá etọn kakadoi’?
9 To whenue Asafu tin to fiwiwe lọ mẹ, e jẹ nulẹ pọnhlan ji dile Jiwheyẹwhe nọ wà do. Hiẹ lọsu sọgan ko tindo numimọ mọnkọtọn pọ́n. Vlavo to ojlẹ de mẹ wayi, hiẹ dovọ́na lẹblanulọkẹyi gbigbọmẹ tọn lẹ jẹ obá de mẹ bo na ayidonugo nuhe whèdo we to agbasa-liho lẹ. Ṣigba dile hiẹ to Biblu plọn bosọ to opli Klistiani tọn lẹ yì, a wá jẹ nulẹ pọnhlan ji dile Jehovah nọ wà do. Asafu wá yọ́n nuhe na jọ do mẹylankan lẹ go to godo mẹ. E lẹnnupọndo gbẹzan ede tọn ji bo mọdọ Jehovah hẹn adusilọ emitọn go bo deanana emi. Gbọnmọ dali, Asafu dọna Jehovah dọmọ: ‘Nude masọ tin bọ yẹn yiwanna to aihọn mẹ sọ hiẹ gba.’ (Ps. 73:23, 25) Enẹgodo, e ylọ Jiwheyẹwhe dọ ogú kavi mimá etọn. (Hia Psalm 73:26.) Dile etlẹ yindọ ‘nuṣikọna agbasa po ayiha psalm-kantọ lọ tọn po,’ Jiwheyẹwhe na yin ‘mimá etọn kakadoi.’ Psalm-kantọ lọ deji dọ Jehovah na flin emi taidi họntọn de. Jiwheyẹwhe ma na wọnji sinsẹ̀nzọn wiwe etọn go gba. (Yẹwh. 7:1) Lehe enẹ na ko vọ́ jide na Asafu do sọ! E jihàn dọmọ: “Eyin yẹn tọn wẹ, e yọ́n na mi nado [dọnsẹpọ] Jiwheyẹwhe: yẹn ko sọ hẹn OKLUNỌ Jiwheyẹwhe zun fibẹtado ṣie.”—Ps. 73:28.
10 Jehovah he Asafu yí do basi mimá etọn họakuẹ na ẹn hugan nutindo agbasa tọn he e nọ mọyi taidi Levinu de. Na taun tọn, nuhe e to alọdlẹndo wẹ lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn etọn po haṣinṣan he e tindo hẹ Jehovah, Gigogán lọ po. (Jak. 2:21-23) Eyin haṣinṣan enẹ ma na gble, yise psalm-kantọ lọ tọn to Jehovah mẹ ma dona hokọ̀, e dona dejido ewọ go. Asafu dona deji dọ gbẹzan emitọn na pọnte dogọ eyin emi nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Hiẹ lọsu sọgan tindo jidide dopolọ do Ganhunupotọ lọ go.
11. Kanbiọ tẹwẹ Jelemia kanse, podọ nawẹ e mọ gblọndo yí gbọn?
11 Levinu devo he kẹalọyi Jehovah taidi mimá etọn wẹ yẹwhegán Jelemia. Mì gbọ mí ni gbadopọnna zẹẹmẹ nuhe e dọ enẹ tọn. Anatoti he yin tòdaho Levinu de tọn mẹ wẹ Jelemia nọ nọ̀, sẹpọ Jelusalẹm. (Jel. 1:1) E wá jọ bọ Jelemia jẹflumẹ bo dọmọ: Naegbọn onú do to yinyọ́n na mẹylankan lẹ bọ dodonọ lẹ to yaji? (Jel. 12:1) To whenuena e ko mọ nuhe to jijọ to Jelusalẹm po Juda po godo, e ‘wule’ gando nuhe e mọ lẹ go. Jelemia yọnẹn dọ dodonọ wẹ Jehovah. Nuhe Jehovah gbọdo Jelemia nado dọ dọdai etọn to enẹgodo lẹ po lehe ewọ hẹn dọdai enẹlẹ di do po na gblọndo kanbiọ yẹwhegán lọ tọn hezeheze. To kọndopọ mẹ hẹ dọdai Jiwheyẹwhe tọn lẹ, mẹhe setonuna anademẹ Jehovah tọn lẹ ‘whlẹn ogbẹ̀ yetọn taidi wẹnyannu de,’ ṣigba mẹylankan he onú to yinyọ́n na lẹ gbẹkọ avase lọ go bo dọ̀n.—Jel. 21:9.
12, 13. (a) Etẹwẹ whàn Jelemia nado dọ: “Jehovah wẹ mimá ṣie,” podọ pọndohlan tẹwẹ e wleawuna? (b) Naegbọn whẹndo Islaeli tọn lẹpo dona “yí homẹfa do nọtepọn” Jiwheyẹwhe?
12 To godo mẹ, dile Jelemia pọ́n otò etọn he ko yin vivasudo lọ hlan, e tindo numọtolanmẹ taidi dọ emi to zọnlinzin to zinvlu mẹ wẹ nkọ. E taidi dọ Jehovah hẹn ẹn nado sinai di mẹhe “ko yin oṣiọ azán dindẹn.” (Avi. 1:1, 16; 3:6) Jelemia ko dọna akọta tasinyẹntọ lọ nado lẹkọwa Otọ́ yetọn olọn mẹ tọn dè, ṣigba ylando yetọn sù sọmọ bọ Jiwheyẹwhe dike Jelusalẹm po Juda po ni yin vivasudo. Enẹ vẹna Jelemia dile etlẹ yindọ ewọ ma hùwhẹ de. Na e biọlanmẹna yẹwhegán lọ wutu, e flin lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn lẹ bo dọmọ: “Míwlẹ ma ko yin kúnsúdona.” Na nugbo tọn, lẹblanu Jehovah tọn lẹ nọ yin hinhẹn jẹ yọyọ egbesọegbesọ! Enẹwutu wẹ Jelemia do dọ dọ: “Jehovah wẹ mimá ṣie” bo zindonukọn nado to Jehovah sẹ̀n taidi yẹwhegán de.—Hia Avigbè Jelemia Tọn 3:22-24. b
13 Islaelivi lẹ ma na mọ otò yetọn do nukun na owhe 70. Otò lọ na jẹvọ́. (Jel. 25:11) Ṣigba hogbe Jelemia tọn dọ “Jehovah wẹ mimá ṣie” dohia dọ e dejido lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn go, podọ enẹ na ẹn adọgbigbo nado “yí homẹfa do nọtepọn ẹn.” Whẹndo akọta Islaeli tọn lẹpo wẹ ko hẹn ogú yetọn lẹ bu, enẹwutu yelọsu dona “yí homẹfa do nọtepọn ẹn” dile yẹwhegán lọ wà do. Jehovah wẹ todido dopo akàn he yé tindo. To owhe 70 godo, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ lẹkọwa otò yetọn mẹ bo tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado sẹ̀n ẹn to finẹ.—2 Otan. 36:20-23.
Mẹdevo lẹ Sọgan Yí Jehovah Do Basi Mimá Yetọn
14, 15. Gbọnvona Levinu lẹ, mẹnu wẹ sọ yí Jehovah do basi mimá etọn, podọ etẹwutu?
14 Whẹndo Levi tọn mẹ wẹ Asafu po Jelemia po wá sọn, ṣigba be Levinu lẹ kẹdẹ wẹ tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado sẹ̀n Jehovah ya? Paali! Jọja Davidi he yin ahọlu sọgodo tọn Islaeli tọn ylọ Jiwheyẹwhe dọ ‘mimá etọn to aigba ogbẹ̀nọ lẹ tọn ji.’ (Hia Psalm 142:1, 5.) Davidi ma tin to họ̀nmẹ kavi whégbè to whenue e kàn psalm ehe gba. Aigbaslo de mẹ wẹ e te bo to hinhọ̀nbẹ do kẹntọ etọn lẹ. E whè gbau, whla awe wẹ Davidi họnbẹ do aigbaslo mẹ—tintan sẹpọ Adulami podọ awetọ to danfafa Ẹn-gẹdi tọn ji. Vlavo dopo to aigbaslo enẹlẹ mẹ wẹ e na ko kàn Psalm 142tọ te.
15 Eyin mọ wẹ, be Ahọlu Sauli wẹ to ogbé Davidi tọn yàn bo to dindin nado hù i. Davidi họnyi aigbaslo he vẹawu nado sẹpọ de mẹ. (1 Sam. 22:1, 4) Dile Davidi to lẹdo he to olá enẹ mẹ, e sọgan ko tindo numọtolanmẹ lọ dọ họntọn depope ma to adà emitọn mẹ nado gọalọna emi. (Ps. 142:4) Whenẹnu gan an wẹ e dawhá ylọ Jiwheyẹwhe.
16, 17. (a) Naegbọn Davidi jẹflumẹ? (b) Mẹnu dè wẹ Davidi lẹhlan na alọgọ?
16 To whenue Davidi kàn Psalm 142tọ, e na ko sè nuhe jọ do Yẹwhenọ Daho Ahimelẹki go, yèdọ mẹhe gọalọna ẹn to mayọnẹn mẹ to whenue e to hinhọ̀nna Sauli. Ahọlu Sauli awuwhàntọ lọ hù Ahimelẹki po hagbẹ whẹndo tọn etọn lẹ po. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davidi mọdọ emi wẹ zọ́n bọ Sauli do hù yé. E tindo numọtolanmẹ dọ emi wẹ hù yẹwhenọ he gọalọna ẹn lọ. Eyin hiẹ tin to otẹn Davidi tọn mẹ, be a na tindo numọtolanmẹ etọn nkọ ya? Nuhe sọ yidogọna ayimajai Davidi tọn wẹ yindọ Sauli gbẹ́ to ogbé etọn yàn klinkán-klinkán.
17 E ma dẹn bọ yẹwhegán Samuẹli he sá amisisa na Davidi nado yin ahọlu to sọgodo kú. (1 Sam. 25:1) Enẹ sọgan ko yidogọna flumẹjijẹ Davidi tọn. Ṣigba, Davidi yọ́n mẹhe e sọgan lẹhlan na alọgọ—enẹ wẹ Jehovah. Davidi ma tindo lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn he Levinu lẹ tindo, ṣigba Jiwheyẹwhe ko yiamisisadode e nado wà sinsẹ̀nzọn devo, enẹ wẹ nado yin ahọlu omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn to godo mẹ. (1 Sam. 16:1, 13) Enẹwutu, Davidi kọ̀n ahun etọn jẹgbonu na Jehovah bo zindonukọn nado to anademẹ etọn dín. Hiẹ lọsu sọgan wà nudopolọ bo yí i do basi mimá towe po fibẹtado towe po dile a to vivẹnudo to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ.
18. Nawẹ mẹhe ji mí dọhodo to hosọ ehe mẹ lẹ dohia dọ Jehovah wẹ mimá yetọn gbọn?
18 Mẹhe ji mí dọhodo lẹ yí Jehovah do basi mimá yetọn to linlẹn lọ mẹ dọ yé kẹalọyi azọ́ndenamẹ de to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ. Yé deji dọ Jiwheyẹwhe na penukundo emi go to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ. Levinu lẹ po mẹhe wá sọn whẹndo Islaeli tọn devo lẹ mẹ po, taidi Davidi, yí Jiwheyẹwhe do basi mimá yetọn. Nawẹ hiẹ lọsu sọgan yí Jehovah do basi mimá towe gbọn? Mí na gbadopọnna enẹ to hosọ he bọdego mẹ.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Na nudọnamẹ dogọ gando lehe Jiwheyẹwhe nọ penukundo yẹwhenọ lẹ go do, pọ́n Étude perspicace des Écritures, Bladopọ 2, weda 655-656.
b Avigbè Jelemia Tọn 3:22-24 (NW): “Gbọn dagbewanyi Jehovah tọn dali wẹ míwlẹ ma ko yin kúnsúdona, na e họnwun dọ lẹblanu etọn lẹ ma na doalọte. Yé nọ yin hinhẹn jẹ yọyọ egbesọegbesọ. Nugbonọ-yinyin towe madodogbó. Alindọn ṣie ko dọmọ: ‘Jehovah wẹ mimá ṣie, enẹwutu wẹ yẹn na yí homẹfa do nọtepọn ẹn.’”
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Linlẹn tẹ mẹ wẹ Jehovah yin mimá Levinu lẹ tọn te?
• Etẹwẹ Asafu, Jelemia po Davidi po wà he dohia dọ Jehovah wẹ mimá yetọn?
• Jẹhẹnu tẹwẹ hiẹ dona wleawuna eyin a na yí Jiwheyẹwhe do basi mimá towe?
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 8]
Levinu lẹ ma mọ aigba de yí taidi ogú. Kakatimọ, Jehovah wẹ mimá yetọn, na yé tindo lẹblanulọkẹyi daho lọ nado wadevizọn na ẹn
[Yẹdide to weda 7]
Nawẹ Jehovah yin mimá yẹwhenọ lẹ po Levinu lẹ po tọn gbọn?
[Yẹdide to weda 9]
Etẹwẹ gọalọna Asafu nado to Jehovah yí do basi mimá etọn?
