Yehova I Kyepelo Kyami

“Amiwa ne kyepelo kyobe, ne kamweno kobe kene kumo, umbukata mwa bāna ba Isalela.”—UMB. 18:20.

1, 2. (a) Lelo byāikele namani ku Bene Levi pa mwanda utala kupyana ntanda? (b) Lelo Yehova wāpele Bene Levi kikulupiji’ka?

 BENE Isalela pa kupwa kunekenya Ntanda ya Mulao, Yoshua wāshilwile kwabanya na kyeleko. Pa kwabanya’yo, wāingile pamo na Eleaza, Mupidishitu Mukatampe ne mitwe ya bisaka. (Umb. 34:13-29) Inoko kisaka kya Bene Levi, kekyāpelwepo ntanda ya kupyana na mwāpedilwe’yo bisaka bikwabo. (Yos. 14:1-5) Mwanda waka Bene Levi kebātambwilepo kipindi kya ntanda, nansha kyepelo mu Ntanda ya Mulao? Lelo bēbedilwe bitupu?

² Tutana kilondololwa mu byānene Yehova ku Bene Levi. Yehova pa kulombola amba kebēdilwepo, wānene amba: “Amiwa ne kyepelo kyobe, ne kamweno kobe kene kumo, umbukata mwa bāna ba Isalela.” (Umb. 18:20) Bine kuno shako ko kukulupijibwa kwa binebine, amba: “Amiwa ne kyepelo kyobe”! Le wādi wa kwiimvwana namani shi Yehova wakunena namino? Padi wādi wa kunena kala amba, ‘Le ami ne mufwaninwe kukulupijibwa namino na Mwine Bukomo Bonso?’ Kadi padi wādi wa kwiipangula shi ‘Yehova ubwanya bine kwikala kyepelo kya Mwine Kidishitu wampikwa kubwaninina dyalelo!’ Bino bipangujo bikutala abe ne baswe bobe bene kumo. Shi ke pano, tubandaulei mushintulwila bino binenwa bya Leza. Kino kiketukwasha tuyuke muswelo ukokeja Yehova kwikala kyepelo ku Bene Kidishitu dyalelo. Kutabukidila, wikale na lukulupilo lwa mulu nansha lwa kwikala mu Paladisa pano pa ntanda, Yehova ukokeja kwikala kyepelo kyobe.

Yehova Wāpele Bene Levi Bisakibwa Byabo

3. I kika kyālengeje Leza engidije Bene Levi mu mwingilo wandi?

³ Kumeso kwa Yehova kupa Bene Isalela Mukanda wa Bijila, mitwe ya bisaka yādi ingila bu bapidishitu umbukata mwabo. Kitatyi kyāletele Leza Mukanda wa Bijila, wākwete’ko mpangiko ya amba kwikale bupidishitu bwingila kitatyi kyonso pamo na bakwashi ba mu kisaka kya Levi. Le byālongelwe namani? Leza pa kukubija bana ba bubedi ba Bene Edipito, wāpandwile bana ba bubedi ba Bene Isalela, kwibatūla pafula, ke bandi. Kupwa Leza wāshinta bintu amba: “Amiwa napandula bene Levi . . . i bakupingakena na boba bonso ba bubedi umbukata mwa bāna ba Isalela.” Kibalwa kya bana ba bubedi ba Isalela kyātabukile buvule bwa Bene Levi, ne byādi bilomba kuleta kitapwa kya kubwanya pa musubu’wa. (Umb. 3:11-13, 41, 46, 47) Mu uno muswelo Bene Levi bādi ba kwendelela na kuvuija mwingilo wabo obādi bengidila Leza wa Isalela.

4, 5. (a) Le kwikala na Leza bu kyepelo kwādi na buluji’ka ku Bene Levi? (b) Lelo Leza wādi upa Bene Levi bisakibwa byabo namani?

⁴ Le uno mwingilo wādi ulomba bika  ku Bene Levi? Yehova wānene amba wādi wa kwikala ke kyepelo kyabo mu buluji bwa amba, pa kyaba kya kupebwa ntanda ya kupyana, abo bādi ba kupebwa madyese a mwingilo wa mvubu. “Bupidishitu bwa Yehova” kyo kipyanwa kyabo. (Yos. 18:7) Myanda idi kūlu ne kunshi kwa Umbadilo 18:20 ilombola’mba ino mpangiko keyebāshilepo mu bulanda ku ngitu. (Tanga Umbadilo 18:19, 21, 24.) Bene Levi bādi ba kupebwa “byakujikija dikumi mu Isalela ke bya kadīlo kadi, mwanda wa bwingidi bwabo.” Bādi bafwaninwe kutambula bipindi 10 pa katwa bya mu bimunanwa bivudija. Kadi Bene Levi nabo bādi ba kulambula bya dikumi bya ku bintu byobapebwa, “ku byonso bitabuke buyampe,” mwanda wa kukwatakanya bupidishitu. * (Umb. 18:25-29) Kadi bapidishitu bādi bapebwa “byakwela bitundule byonso bya bintu bijila” byādi bileta bana ba Isalela kudi Leza mu kifuko kya kutōtela’po. Bapidishitu bādi na bubinga bwa kukulupila amba Yehova ukebapa byobasakilwa.

⁵ Bimweka amba Bijila bya Mosesa byātūdile’ko pafula kya kujikija bu dikumi kikwabo, mwanda wa kukwatakanya ba mu kipango ne kusangala kitatyi kyobalonga bitango bijila bya ku mwaka ne mwaka. (Kup. 14:22-27) Inoko, kya kujikija bu dikumi kyādi kingidijibwa ne mu muswelo mukwabo. Bene Isalela bādi balonga Sabado mu mwaka onso wa busamba-bubidi. Mu ino myaka isamba-ibidi, mwaka onso wa busatu ne wa busamba, Bene Isalela bādi bapāna kya kujikija bu dikumi mwanda wa kukwasha balanda ne Bene Levi. Mwanda waka ne Bene Levi nabo bādi babadilwa mu bano bādi batambula? Mwanda kebādipo na “kyepelo nansha kadīlo” mu Isalela.—Kup. 14:28, 29.

6. Le kisaka kya Bene Levi byokekyādipo na ntanda mu Isalela, le kyādi kishikata kwepi?

⁶ Padi ubeipangula’mba, ‘Bene Levi byokebāpelwepo ntanda, le bādi bashikata kwepi?’ Leza wēbapele bisakibwa byabo. Wēbapele bibundi 48 ne madyo abyo. Kubadila’mo ne bibundi 6 bya kinyemeno. (Umb. 35:6-8) Bene Levi bādi na pantu pa kwikala kitatyi kyokebādipo bengila ku kipandulwa’mo kya Leza. Yehova wādi uvuija bisakibwa bya boba bādi bepāna ku wandi mwingilo. Bine, Bene Levi bādi babwanya kulombola’mba Yehova i kyepelo kyabo na kukulupila amba Yehova usaka ne udi na bukomo bwa kwibapa byobya byobasakilwa.

7. Le i bika byādi bilombwa pa kusaka’mba Yehova ekale kyepelo kya Bene Levi?

⁷ Mukanda wa Bijila kewātūdile’kopo mfuto ya kupa Mwine Isalela shi kaletelepo kya kujikija dikumi. Kitatyi kyādi kisūla bantu kuleta kya kujikija bu dikumi, bapidishitu ne Bene Levi bādi bakambakanibwa. Uno mwanda wālongekele mu mafuku a Nehemia. Mfulo mfulō, Bene Levi bākajokela ku madimi abo, ne kuleka kuta mutyima ku mwingilo wabo. (Tanga Nehemia 13:10.) Bine, kubulwa kukwatakanya kisaka kya Bene Levi kwāvutakenye muzo ku mushipiditu. Kadi, bapidishitu nabo ne Bene Levi bādi basakilwa kwikala na lwitabijo mudi Yehova ne mu muswelo waingidija pa kwibapa bisakibwa byabo.

Bantu Bāmwene Yehova bu Kyepelo Kyabo

8. Tela makambakano ātene Asafa Mwine Levi.

⁸ Kisaka kya Bene Levi kyādi kimwene Yehova bu kyepelo kyabo. Inoko ukamona’mba Bene Levi bādi banena ne amba, “Yehova i kyepelo kyami” mwanda wa kulombola amba bamulamete ne kumukulupila. (Mad. 3:24) Mwine Levi umo wādi kaimba kadi muntu upunga  ñimbo. Tusa kumutela bu Asafa, nansha kadi ukokeja kwikala wa mu kisaka kya Asafa, Mwine Levi wādi utangidila batuimba mu mafuku a Mulopwe Davida. (1 Bil. 6:31-43) Tutanga mu Mitōto 73 amba Asafa (nansha umo wa mu bana bandi) wākambakanibwe. Wāikele kwabila babi bādi mu būmi bwa ntundubuko kadi wāfika’nka ne ku kunena’mba: “I binebine ke kya bitubitupu kyo natōkejeje mutyima wami, ne koija makasa āmi umbumpikwa mambo.” Bimweka’mba wājimije muswelo muyampe waādi umona madyese andi a mingilo; wākomenwe kusangela Yehova bu kyepelo kyandi. Wāvutakanibwe ku mushipiditu kufika’nka ne kitatyi kyākatwelele “mu njibo mipandulwemo ya Leza.”—Mit. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Mwanda waka Asafa wāmwene Yehova bu ‘kyepelo kyandi kya nyeke’?

⁹ Asafa paātwelele mu njibo mipandulwe’mo, wāshilwile kumona bintu mwibimwena Leza. Padi nobe kodi mutanwe na uno mwanda. Pakwabo wajimije mu muswelo kampanda mumweno muyampe owadi umona madyese a ku mushipiditu ne kushilula kulanga bintu bya ku ngitu byobudilwe. Ino pa kwifunda Kinenwa kya Leza ne kutanwa ku kupwila, washilula kumona bintu mwibimwena Yehova. Asafa wājingulwile bintu bikokeja kufikila babi. Wālangulukile pa madyese andi ne kumona’mba Yehova ukamukwatakanya na kuboko kwandi kwa lundyo ne kumwendeja. O mwanda Asafa wāfikile ku kunena Yehova amba: “Kadi panopanshi napo kepadipo nansha umo o nswele kadi na abe, mhm.” (Mit. 73:23, 25) Ko kumona wāmona Leza bu kyepelo kyandi. (Tanga Mitōto 73:26.) Nansha shi bukomo byo bwadi bwenda bupwa mu ‘ngitu ne mutyima’ wa kaimba wa mitōto, Leza wādi wa kwikala ‘kyepelo kyandi nyeke.’ Kaimba wa mitōto wādi ukulupile amba Yehova usa kumuvuluka aye mulunda nandi. Leza kādipo wa kuvulaminwa mwingilo wandi wa dikōkeji. (Mus. 7:1) Bine uno mwanda kewābudilwepo kukankamika Asafa umbidyoma! Wāimbile amba: “Ino i kinengelele ami kufwena kudi Leza; namwene Mfumwami Leza, ke mumpakala mwami.”—Mit. 73:28.

¹⁰ Kwikala kwa Leza bu kyepelo kya Asafa kwādi kulomba bivule kupita’ko’tu kukwashibwa na bintu bya ku ngitu byaādi utambula bu Mwine Levi. Kintu kyaādi katele’ko mutyima nakampata i madyese andi a mwingilo ne kipwano kyandi na Yehova, bulunda bwandi na Mwine Mukatakata Mwine. (Yak. 2:21-23) Pa kulama kino kipwano, mulembi wa mitōto wādi ufwaninwe kwitabija Yehova ne kumukulupila. Asafa wādi ufwaninwe kukulupila amba ukapalwa mpalo shi eendeje kukwatañana na misoñanya ya Leza. Nobe ukokeja kukulupila yewa Mwine Bukomo Bonso.

11. Lelo i kipangujo’ka kyēipangwile Yelemia, ne kyālondolwelwe namani?

¹¹ Mupolofeto Yelemia i Mwine Levi mukwabo wāmwene ‘Yehova bu kyepelo kyandi.’ Tutalei bidi byaādi usaka kunena. Yelemia wādi ushikete mu Anatote, kibundi kya Bene Levi kidi kubwipi na Yelusalema. (Yel. 1:1) Kitatyi kimo Yelemia wākambakanibwe kaipangula’mba: Mwanda waka babi bamona biyampe ino boloke’ko basusuka? (Yel. 12:1) Pa kupwa kumona  byādi bilongeka mu Yelusalema ne mu Yuda, wāfula ku “kwimuka” pa byaādi umona. Yelemia wādi uyukile amba Yehova i moloke. Bupolofeto bwāpelwe Yelemia ne muswelo wāfikidije Yehova binenwa bya bupolofeto, ulondolola ku kipangujo kya uno mupolofeto. Kukwatañana na bupolofeto bwa Leza, boba bonso bākōkele bwendeji bwa Yehova, ‘būmi bwabo bwēbekadile ke kikwatwa,’ ino babi ba ntundubuko bāikele kupumpunya kidyumu ne kufwa bāfwa.—Yel. 21:9.

12, 13. (a) I kika kyātonwene Yelemia anene amba: “Yehova i kyepelo kyami,” ne wāikele na mutyima’ka? (b) Mwanda waka bisaka byonso bya Isalela byādi bifwaninwe kwikala na mutyima wa kukungila?

¹² Mwenda mafuku, Yelemia pa kutala masala a kibundi kyabo, wēmwene bwa aye unanga mu fukutu. Byādi bwa Yehova wamwikadija “pamo’nka bwa boba bafwile kalā.” (Mad. 1:1, 16; 3:6) Yelemia wānene muzo wa bantu balumbakana ujokele kudi Shabo wa mūlu, inoko bubi bwabo bwādi ke bwende palampe pālengeje Leza aleke Yelusalema ne Yuda bisalwe. Kino kyāletele Yelemia njia nansha byākadipo na kilubo. Mupolofeto paādi ukisusuka, wāvulukile lusa lwa Leza. Wānena’mba: “Ketukubijibwepo.” Na bubine lusa lwa Yehova i lupya difuku ne difuku! Po pānene Yelemia amba: “Yehova i kyepelo kyami.” Wāendelele na kwikala na madyese a kwingidila Yehova bu mupolofeto.—Tanga Madilo 3:22-24.

¹³ Bene Isalela bādi ba kubulwa ntanda yabo mu bula bwa myaka 70. Yādi ya kushala masala. (Yel. 25:11) Inoko kunena kwānene Yelemia amba “Yehova i kyepelo kyami” kwālombwele kikulupiji kyandi mu lusa lwa Leza, ne kumupa bubinga bwa kwikadila ‘na mutyima wa kukungila.’ Bisaka byonso bya Isalela byājimije kipyanwa kyabo, o mwanda bādi bafwaninwe kutamija mwikadilo umo na wa mupolofeto. Bādi ke bakulupile’nka Yehova. Myaka 70 pa kupita’po, bantu ba Leza bājokēle mu yabo ntanda ne kwikala na dyese dya kumwingidila’mo.—2 Bil. 36:20-23.

Bakwabo Nabo Bādi Babwanya Kumona Yehova bu Kyepelo Kyabo

14, 15. Kutalula’mo Bene Levi, le i ani wāmwene Yehova bu kyepelo kyandi ne mwanda waka?

¹⁴ Ba Asafa ne Yelemia bonso bādi ba kisaka kya Bene Levi, ino le i enka Bene Levi kete bo bādi na dyese dya kwingidila Yehova? Mhm! Nkasampe Davida, wādi wa kwikala mwenda mafuku bu mulopwe wa Isalela, wānene Leza amba: “Wi kyepelo kyami mu ntanda ya bōmi.” (Tanga Mitōto 142:1, 5.) Pābundile Davida uno mutōto, kādipo mu ndaku nansha mu njibo. Wādi mu muta, wifya ku balwana nandi. Kubwipi kwa misunsa ibidi, Davida wākafyeme mu mita—umo wa kubwipi na Adulama ne mukwabo mu ntanda mutuputupu ya Ene-ngedi. Ye uno wābundile mutōto wa 142 mu muta umo pa ino ibidi.

¹⁵ Shi Davida wāsonekele’o’mo, Mulopwe Solo ye wādi upangapanga Davida mwanda wa kumwipaya. Davida wānyemene mu muta mukomo kutwela. (1 Sam. 22:1, 4) Mu ino ntanda ya kulampe, byādi bikokeja kumweka’mba Davida kadipo na mulunda wa kumukinga. (Mit. 142:4) Popāikele Davida kwita Leza.

16, 17. (a) I bubinga’ka bwādi na Davida bwa kwimwena bu wampikwa wa kumukwasha? (b) I kudi ani kwādi kukokeja kukimba Davida bukwashi?

¹⁶ Mwenda mafuku Davida wābundile Mutōto wa 142, padi wāimvwene myanda yāponene Ahimeleke, Mupidishitu Mukatampe, wāitabije kumukwasha paādi unyema Solo. Solo, Mulopwe wa mukao wāipaja Ahimeleke ne  kipango kyandi kyonso. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davida wēmwene bu i aye walengeja bepaibwe. Ke bidi na aye waipaya mupidishitu wāmukweshe. Shi abe ye Davida, le wādi wa kwilambika mambo? Kutentekela pa mususu andi, Davida kādipo umona tulo mwanda Solo wādi’nka umulondalonda.

¹⁷ Ne kwija mpika, musapu wa lufu lwa mupolofeto Samwele ubamufikila, mwine wāshingile Davida māni a kwikala bu mulopwe. (1 Sam. 25:1) Bino ye bino byābwejeje’ko milangwe ya amba Davida kadipo na wa kumukwasha. Inoko, Davida wādi uyukile i kwepi kwa kulomba bukwashi—ke kudi Yehova kadi. Davida kādipo na madyese makwabo na a Bene Levi, ino wādi kala ke mushingwe māni a kwingila mwingilo mukwabo, kwikala mulopwe wa bantu ba Leza. (1 Sam. 16:1, 13) Davida wāpungulwidile mutyima wandi kudi Yehova ne kwendelela kutala kwadi amba amulombole kya kulonga. Nobe ubwanya kadi ufwaninwe kumutūla bu kyepelo ne kinyemeno kyobe na kwipāna mu mwingilo wandi.

18. Lelo bantu botwabandaula mu kino kishinte bālombwele namani amba Yehova i kyepelo kyabo?

¹⁸ Bano botwamona i bantu bāmwene Yehova bu kyepelo kyabo na kwingila mwingilo obatambwile. Pobādi bengidila Leza bāmukulupile ebakwashe. Bene Levi ne bantu ba mu bisaka bikwabo, kimfwa Davida, bābwenye kumona Yehova bu kyepelo kyabo. Lelo nobe ubwanya kwitabija namani Yehova ekale kyepelo kyobe? Tukesambila’po mu kishinte kilonda’ko.

[Kunshi kwa dyani]

Usa Kulondolola Namani?

• Lelo Yehova wādi kyepelo kya Bene Levi muswelo’ka?

• I bika byālongele Asafa, Yelemia, ne Davida bilombola’mba Yehova wādi kyepelo kyabo?

• I ngikadilo’ka yofwaninwe kwikala nayo pa kusaka Leza ekale kipyanwa kyobe?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Bushintuludi pa paje 11]

Bene Levi kēbapelwepo ntanda ya kupyana. Ino, Yehova ye wādi kipyanwa kyabo mwanda wa kumwingidila mwingilo mukatampe

[Kifwatulo pa paje 10]

Lelo Yehova wādi kipyanwa kya bapidishitu ne Bene Levi muswelo’ka?

[Kifwatulo pa paje 12]

I bika byākweshe Asafa endelele kumona Yehova bu kyepelo kyandi?