Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Jehowa mbele etenyi kami k’okitɔ

Jehowa mbele etenyi kami k’okitɔ

Jehowa mbele etenyi kami k’okitɔ

“Dimi keli uhiku aye la sangu diaye l’atei w’asi Isariyele.”—WAL. 18:20.

1, 2. a) Onde dioho di’ase Lɛwi diakalongola etenyi k’okitɔ lo Nkɛtɛ ya daka? b) Eshikikelo kakɔna kakasha Jehowa dioho di’ase Lɛwi?

L’ƆKƆNGƆ w’ase Isariyɛlɛ nɛndja etenyi ka woke ka Nkɛtɛ ya daka, Jashua akatatɛ nkahanya nkɛtɛ lo ntɔsha owale. Nde akakambe olimu ɔsɔ kâmɛ l’ɔlɔmbɛdi wa lâdiko Eleazara ndo l’ɛtɛ wa waoho. (Wal. 34:13-29) Koko ase Lɛwi komonga l’ɛtshi ka nkɛtɛ k’okitɔ oko wakalongola waoho akina. (Jas. 14:1-5) Lande na kele dioho di’ase Lɛwi komonga l’ɛtshi ka nkɛtɛ k’okitɔ lo Nkɛtɛ ya daka? Onde vɔ wakohamamɛ?

2 Sho tanaka okadimwelo l’ɛtɛkɛta wakatɛ Jehowa dioho di’ase Lɛwi. Dia vɔ nshihodia ɔnɛ vɔ kombohamamɛ, Jehowa akawatɛ ate: “Dimi keli uhiku * aye la sangu diaye l’atei w’asi Isariyele.” (Wal. 18:20) Ande eshikikelo kakandawasha etena kakandawatɛ ate: “Dimi keli uhiku aye” lee! Ngande wotoyoyaoka otondonga Jehowa wɛ mbakandatɛ ɛtɛkɛta ɛsɔ? Dimbola dia ntondo diotoyoyambola ele: ‘Onde dimi kokaka nkondja eshikikelo ka ngasɔ oma le Kanga-Wolo-Tshɛ?’ Wɛ otokoka nto ndjambola ɔnɛ: ‘Onde mɛtɛ Jehowa kokaka monga etenyi k’okitɔ k’Akristo tshɛ wele kema kokele ɛlɔ kɛnɛ?’ Ambola asɔ mendanaka la yɛ ndo la wakiyɛ wa ngandji. Ɔnkɔnɛ, ɛsɔ tɔsɛdingole kɛnɛ kalembetshiya ɛtɛkɛta waki Nzambi ɛsɔ. Dui sɔ diayokokimanyiya dia nshihodia woho wakoka Jehowa monga etenyi k’okitɔ k’Akristo ɛlɔ kɛnɛ. Dia nkomiya, nde kokaka monga etenyi kayɛ k’okitɔ oyadi wɛ ekɔ l’elongamelo k’otsha l’olongo kana ekɔ lo kongɛ dia ndjonga la lɔsɛnɔ lo Paradiso ka la nkɛtɛ.

Jehowa akakotsha ehomba wa dioho di’ase Lɛwi

3. Kakɔna kakatshutshuya Nzambi dia mbɔsa dioho di’ase Lɛwi l’olimu ande?

3 La ntondo ka Jehowa mbisha ase Isariyɛlɛ ɛlɛmbɛ, ewandji wa nkumbo wakakambaka oko ɛlɔmbɛdi l’atei awɔ. Etena kakayowasha Nzambi ɛlɛmbɛ, nde akahɔhɔla olimu w’ɔlɔmbɛdi wakakambemaka lushi tshɛ ndo dioho di’ase Lɛwi diakahombaka mbakimanyiya. Ngande wakasalema dikambo sɔ? Etena kakadiake Nzambi ana wa nondo w’ase Edjibito, nde akakidia ana wa nondo w’ase Isariyɛlɛ lo mbakitsha lânde oko anande. Oma lâsɔ, Nzambi akayota ɛtɛkɛta w’ohomba wayela ɛnɛ: “Dimi lakose asi Lewi . . . lu dihuli di’ana wa nundu tshe w’asi Isariyele.” Lam’ele l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbadia ana wa nondo w’ase Isariyɛlɛ akɛnama dia vɔ ndeka ase Lɛwi efula, oshinga ɔmɔtshi w’etshungwelo wakafutama dia mbɛdinya lofulo lɔsɔ. (Wal. 3:11-13, 41, 46, 47) Lo yoho shɔ mbakakoke dioho di’ase Lɛwi nkotsha ɔkɛndɛ awɔ wa kambɛ Nzambi k’Isariyɛlɛ.

4, 5. a) Kakɔna kakalembetshiyaka woho waki Nzambi etenyi k’okitɔ le ase Lɛwi? b) Ngande wakakotshaka Nzambi ehomba w’ase Lɛwi?

4 Kakɔna kakalembetshiyaka ɔkɛndɛ ɔsɔ le ase Lɛwi? Jehowa akate ate nde akahombe monga etenyi kawɔ k’okitɔ lo yoho yele lo dihole dia vɔ nongola ɛtshi ka nkɛtɛ, wakawasha diɛsɛ di’olimu dia lânde. “Ulimu w’olombedi wa [Jehowa]” mbaki etenyi kawɔ k’okitɔ. (Jas. 18:7) Ɛtɛkɛta wa lo Walelu 18:20 mɛnyaka dia vɔ komonga ase wola l’ɔtɛ wakiwɔ komonga l’etenyi k’okitɔ. (Adia Walelu 18:19, 21, 24.) Dioho di’ase Lɛwi diakahombe nongola “tenyi dia dikumi tshe sangu lu Isariyele, wedi l’ulimu awo watuwutshaka.” Vɔ wakahombe nongola pursa 10 ya diangɔ di’ase Isariyɛlɛ ndo ya nyama yakawalongaka. Ase Lɛwi vɔ lawɔ wakahombe nkimɔ etenyi ka dikumi oma lo kɛnɛ kakawalongolaka, mbuta ate “diango diuleki ololo” dia nsukɛ olimu w’ɔlɔmbɛdi. * (Wal. 18:25-29) Ɛlɔmbɛdi vɔ lawɔ wakakimɔka “elambu tshe wa lediedia wa diango di’ekila” wakalambolaka ana w’ase Isariyɛlɛ Nzambi lo dihole di’ɔtɛmwɛlɔ. Kɛsɔ mbakatshutshuyaka ɛlɔmbɛdi dia mbetawɔ ɔnɛ Jehowa ayokotsha ehomba awɔ.

5 Mɛnamaka oko Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakalɔmbaka ase Isariyɛlɛ dia nkimɔ etenyi ka dikumi ka hende kakawombaka dia nsukɛ wodja w’otondo ndo dia mbangɛnyangɛnya lo nshi yakawasalaka nsanganya y’ekila ɔnɔnyi tshɛ. (Euh. 14:22-27) Koko l’ekomelo k’ɔnɔnyi wa sato ndo wa samalo tshɛ w’ɔnɔnyi wa Sabato wakaviyaka ɛnɔnyi esambele, wakakitshaka etenyi ka dikumi kɛsɔ la soko di’osomba dia nkimanyiya ase wola ndo ase Lɛwi. Lande na kaki ase Lɛwi l’atei w’anto wakahombaka nongola etenyi ka dikumi kɛsɔ na? Nɛ dia vɔ komonga la ‘etenyi k’okitɔ’ l’Isariyɛlɛ.—Euh. 14:28, 29.

6. Lam’ele vɔ komonga l’ɛtshi ka nkɛtɛ l’Isariyɛlɛ, lende akahombe dioho di’ase Lɛwi todjasɛ?

6 Wɛ kokaka ndjambola ɔnɛ: ‘Lam’ele dioho di’ase Lɛwi komonga l’ɛtshi ka nkɛtɛ, lende akawahombe todjasɛ?’ Nzambi akakotshaka ehomba awɔ. Nde akawasha esomba 48 waki ndo l’adiyo wa ndeshaka nyama yawɔ. L’atei w’esomba ɛsɔ mbaki ndo esomba esamalo w’eshamelo. (Wal. 35:6-8) Ɔnkɔnɛ, ase Lɛwi waki la dihole dia mbidjasɛ etena kakiwɔ kokambaka olimu lo tabɛrnakɛlɛ kaki Nzambi. Jehowa akakotsha lo yɛdikɔ y’efula ehomba wa wanɛ wakayasha l’olimu ande. Mbokɛmaka hwe di’ase Lɛwi wakakoke mɛnya dia Jehowa mbaki etenyi kawɔ k’okitɔ lo ndjaɛkɛ lo woho wakinde l’akoka ndo wakinde suke dia nkotsha ehomba awɔ.

7. Kakɔna kakalɔmbamaka le ase Lɛwi dia Jehowa monga etenyi kawɔ k’okitɔ?

7 Ndoko dilanya diakafundama l’ɛlɛmbɛ diakahombe nongola ase Isariyɛlɛ waki kokimɔka etenyi ka dikumi. Etena kakatatɛ ase Isariyɛlɛ minya yimba dia nkimɔ etenyi ka dikumi, dui sɔ diaki la shɛngiya le ɛlɔmbɛdi ndo le ase Lɛwi. Dikambo sɔ diakasalema lo nshi yakasɛnaka Nehemiya. Etombelo wakonge la dui sɔ ele, ase Lɛwi wakahombaka nkamba olimu lo dikambɔ diawɔ ndo minya yimba oma l’olimu wakawakambaka lo tabɛrnakɛlɛ. (Adia Nehemiya 13:10.) Mbokɛmaka hwe ɔnɛ di’ase Lɛwi nkondja woho wa ndjasɛnya, ase Isariyɛlɛ wakahombaka monga la lonyuma la dimɛna. Lâdiko dia lâsɔ, ɛlɔmbɛdi l’ase Lɛwi wakahombe monga la mbetawɔ le Jehowa ndo lo woho wakandakotshaka ehomba awɔ.

Ase Isariyɛlɛ wakɔsaka Jehowa oko etenyi kawɔ k’okitɔ l’onto ndo l’onto

8. Kɔndɔla okakatanu wakahomana l’Asafu w’ose Lɛwi.

8 Dioho di’ase Lɛwi lo tshɛ kadiɔ wakahombe mbɔsa Jehowa oko etenyi kawɔ k’okitɔ. Koko l’onto ndo l’onto ase Lɛwi wakakambaka l’etelo k’ɔnɛ “[Jehowa] keli etenyi kami k’ukito” dia mɛnya woho wakawamamemaka Nzambi ndo wakawayaɛkɛka le nde. (Del. 3:24) Ose Lɛwi ɔmɔtshi l’atei awɔ aki omembi. Kânga mbakinde ose nkumbo kaki Asafu, lokombo lande Asafu, mbuta ate ose Lɛwi lakalɔmbɔlaka amembi lo nshi ya nkumekanga Davidi. (1 Ek. 6:31-43) L’Osambu 73, sho mbadiaka ɔnɛ Asafu kana kanula yande mɔtshi, akatshimbe wɔɔngɔ ko akatatɛ nkɔmiya atshi wa kɔlɔ waki la nsɛnɔ y’amɛna. Nde akakome polo lo mbuta ɔnɛ: “Dimi lakalongosolaka utema ami olongosolalongosola, lakayakimelaka ukimelakimela.” Mɛnamaka diele oko nde akohɛ ohomba wa diɛsɛ diande di’olimu ndo akohɛ dia Jehowa mbele etenyi kande k’okitɔ. Nde akayakiyanya di’akambo wa lo nyuma “edja ndu lam’aka[ndɔ]to lu luudu la [Nzambi].”—Osam. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Lande na kakakoke Asafu mbuta dia Nzambi mbele etenyi kande k’okitɔ pondjo pondjo?

9 Etena kakinde lo tabɛrnakɛlɛ, Asafu akatatɛ mɛna akambo woho wakawaɛnaka Nzambi. Ondo dui dia ngasɔ diakakokomɛ ndo wɛ lawɔ. Ondo mbala kɛmɔtshi wɛ akohɛ waɛsɛ wa lo nyuma waki la yɛ lo yɛdikɔ mɔtshi ndo akatatɛ mbidja yimba lo diangɔ dia l’emunyi diakiyɛ l’ohomba. Koko lo mbeka Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo lo mbɔtɔ lo nsanganya y’Akristo, wɛ akayotatɛ mɛna akambo oko awaɛna Jehowa. Asafu akayeya kɛnɛ kakahombe komɛ atshi wa pɛkato. Nde akakane yimba lo dikambo di’etenyi kande k’okitɔ ndo akayɛnaka dia Jehowa ayowokimɛ lo lonya lande la pami ndo ayowɔlɔmbɔla. Dui sɔ diakatshutshuya Asafu dia ndjota ɔnɛ: “Ndu l’atei a wa la kete, nduku otoi latumulangaka uku we.” (Osam. 73:23, 25) Oma lâsɔ, nde akate dia Nzambi ekɔ “wulu a[nde] pundju, pundju.” L’ɛtɛkɛta wakafundama Bible, tshɛkɛta yokadimɔmi ɔnɛ “wulu” nembetshiyaka “etenyi k’okitɔ.” (Adia Osambu 73:26.) Kânga mbakakoke ‘demba ndo otema w’omembi w’esambu nkɔmɔ,’ Nzambi akahombe monga etenyi kande k’okitɔ pondjo pondjo. Omembi w’esambu aki l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ayowohɔka nɛ dia nde aki ɔngɛnyi ande. Nzambi takandahombe mbohɛ olimu wakandôkambɛka la kɔlamelo tshɛ. (Und. 7:1) Ande eshikikelo kakahombe monga l’Asafu lee! Nde akembe ate: “Keli dia dimi nsukana lasuki la [Nzambi] mbeli ololo. Dimi latushamaka le ye, we Khumadiondjo, [Jehowa].”—Osam. 73:28.

10 Woho waki Jehowa etenyi k’okitɔ kaki Asafu akalembetshiyaka akambo efula le nde lâdiko di’ekokelo ka l’emunyi kakandahombe nongola oko ose Lɛwi. Ntondotondo, nde akatɛkɛta dikambo dia diɛsɛ di’olimu diaki la nde ndo diɔtɔnganelo diaki lam’asande la Jehowa, mbuta ate lɔngɛnyi lakandɔtɔ la Nkum’Olongo. (Jak. 2:21-23) Dia nama diɔtɔnganelo diaki lam’asande la Jehowa sɔ, omembi w’esambu Asafu akahombe monga la mbetawɔ ndo ndjaɛkɛ le nde. Asafu akahombe monga l’eshikikelo dia l’ekomelo a shimu nde ayofutama naka nde nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’atɔndɔ waki Nzambi. Wɛ lawɔ kokaka monga l’eshikikelo ka woho akɔ wâmɛ le Kanga-Wolo-Tshɛ.

11. Dimbola diakɔna diakayambola Jeremiya, ndo woho akɔna wakadiakadimɔma?

11 Ɔprɔfɛta Jeremiya aki ose Lɛwi okina lakɔsaka Jehowa oko etenyi kande k’okitɔ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole kɛnɛ kakandalange mbuta etena kakandakambe l’etelo kɛsɔ. Jeremiya akadjasɛka la Anatɔta, osomba w’ase Lɛwi waki suke la Jerusalɛma. (Jer. 1:1) Lushi lɔmɔtshi, Jeremiya akayambola ate: Lande na kele atshi wa kɔlɔ wekɔ la nsɛnɔ y’amɛna etena kele anto w’ɛlɔlɔ wekɔ lo nsowa? (Jer. 12:1) L’ɔkɔngɔ wa nde nsɛdingola akambo wakasalemaka la Jerusalɛma ndo la Juda, nde ‘akayakiyanya’ dikambo di’awui wakandɛnaka. Jeremiya akeyaka dia Jehowa ekɔ kanga losembwe. Ɛtɛkɛta wa prɔfɛsiya wakayosambiya Jehowa Jeremiya dia nde mbuta ndo woho wakandâkotsha akasha okadimwelo w’oshika lo dimbola diakayambola ɔprɔfɛta Jeremiya. Lo woho wɔtɔnɛ la prɔfɛsiya yaki Nzambi, wanɛ wakakitanyiya ɛlɔmbwɛlɔ kaki Jehowa ‘wakakondja nyumu yawɔ oko diangɔ dia dimbo.’—Jer. 21:9.

12, 13. a) Kakɔna kakatshutshuya Jeremiya dia mbuta ɔnɛ “[Jehowa] keli etenyi kami k’ukito,” ndo dionga diakɔna diaki la nde? b) Lande na kele waoho w’ase Isariyɛlɛ lo tshɛ kawɔ wakahombe nongamela le Jehowa?

12 L’ɔkɔngɔ diko etena kakayendaka Jeremiya woho wakalanyema wodja ande wa lôtɔ, nde akayaoke oko onto lakatakɛndakɛndaka lo wodjima. Aki oko Jehowa akawodjasha “lu ahuli wa udjima uku ane wambuvokaka.” (Del. 1:1, 16; 3:6) Jeremiya akatɛ wodja w’atɔmbɔki w’ase Isariyɛlɛ dia vɔ kalolɛ Shɛwɔ lele l’olongo, koko vɔ wakasale awui wa kɔlɔ polo lo yɛdikɔ yele Nzambi akahombe mbetawɔ dia Jerusalɛma ndo Juda ndanyema. Dikambo sɔ diakakiyanya Jeremiya kânga mbakinde komonga l’onongo. Ɔprɔfɛta Jeremiya akohɔ kɛtshi ka Nzambi etena kakinde l’atei w’asui. Nde akate ate: “Ketshi kandi kema la ekumelu.” Lo mɛtɛ, kɛtshi ka Jehowa mɛnamaka oseka pindju tshɛ. Oma lâsɔ, Jeremiya akayota ɔnɛ: “[Jehowa] keli etenyi kami k’ukito.” Nde akatetemala monga la diɛsɛ dia kambɛ Jehowa oko ɔprɔfɛta.—Adia Delu dia Jeremiya 3:22-24.

13 Ase Isariyɛlɛ wakahombe monga nshisha wodja awɔ wa lôtɔ yɛdikɔ y’ɛnɔnyi 70 nɛ dia vɔ wakahombe ntshikala tɔngɔ too. (Jer. 25:11) Koko etelo ka Jeremiya k’ɔnɛ “[Jehowa] keli etenyi kami k’ukito” mɛnyaka eshikikelo kaki la nde lo kɛtshi ka Nzambi ndo dui sɔ diakôtshutshuya dia nde ‘nongamelaka le nde.’ Lam’ele waoho tshɛ w’Isariyɛlɛ wakashisha bɛtshi diawɔ dia nkɛtɛ, vɔ wakahombe monga la dionga diakɔ diâmɛ oko nɛ diaki l’ɔprɔfɛta Jeremiya. Jehowa ndamɛ mbaki elongamelo kawɔ. L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 70, vɔ wakakalola lo wodja awɔ wa lôtɔ ndo waki la diɛsɛ dia towokambɛ lɛkɔ.—2 Ek. 36:20-23.

Anto akina wakakokaka mbɔsa Jehowa oko etenyi kawɔ k’okitɔ

14, 15. Lâdiko di’ase Lɛwi, waa na waketawɔ dia Jehowa monga etenyi kawɔ k’okitɔ, ndo lande na?

14 Asafu nde la Jeremiya vɔ akɔ ahende waki ase Lɛwi, ko onde paka ase Lɛwi ato mbakakoke monga la diɛsɛ dia kambɛ Jehowa? Kema. Etena kakinde eke ɔlɔngɔlɔngɔ, Davidi lakahombe ndjonga nkumekanga l’Isariyɛlɛ akate dia Nzambi ekɔ “etenyi ka[nde] k’ukito lo kete ya wasena.” (Adia Osambu 142:1, 5.) Etena kakembe Davidi osambu ɔsɔ, nde komonga lo mbalasa ka nkumekanga kana lo luudu lɔmɔtshi. Nde aki lo wooko wa dive lɛnɛ akandayashɛ diaha atunyi ande mbɛ̂na. Lo waaso ndekana ahende, Davidi akayashɛ lo weoko w’ave. Wooko ɔmɔtshi waki suke l’Adulama ndo okina waki l’oswe wa shɛnga wa Ɛnɛ-Ngɛdi. Mbeyaka monga ko nde akembe Osambu 142 lo wooko ɔmɔtshi l’atei a weoko ɛsɔ.

15 Naka ngasɔ mbakete akambo, kete aki lo diaaso diakatawoyangaka nkumekanga Saulo dia mbodiaka. Davidi akalawɔ lo wooko ɔmɔtshi waki anto kokoka mbɛ̂na. (1 Sam. 22:1, 4) Lo nkɛtɛ y’etale yakinde shɔ, Davidi akakoke mɛna dia ndoko ɔngɛnyi waki suke la nde dia mbokokɛ ndo mbosukɛ. (Osam. 142:4) Etena kɛsɔ mbakalɔmbɛ Davidi Nzambi dia nde mbokimanyiya.

16, 17. a) Naa ɛkɔkɔ waki la Davidi wa ndjaoka oko onto lele kema l’okimanyedi? b) Le na akahombe Davidi mendɛ dia nkondja ekimanyielo?

16 Etena kakembaka Davidi Osambu 142, ondo nde akoke kɛnɛ kakakomɛ ɔlɔmbɛdi wa lâdiko Ahimɛlɛkɛ lakôkimanyiya aha la mbeya etena kakandatalawɔka Saulo. Lam’ele nkumekanga Saulo akoke Ahimɛlɛkɛ kandjema, nde akodiakisha nde la nkumbo kande k’otondo. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davidi akayaoke oko nde mbaki l’onongo wa nyɔi yawɔ. Aki oko nde mbakadiake ɔlɔmbɛdi wakôkimanyiya. Otondonga wɛ mbaki Davidi, onde wɛ otoyaoka oko wɛ mbele l’onongo? Kɛnɛ kakahɛka wotsho lâdiko dia tshuka l’okiyanu waki la Davidi aki woho wakinde komonga la momuya nɛ dia Saulo akatetemalaka mbôpa.

17 Yema tshitshɛ oma lâsɔ, ɔprɔfɛta Samuɛlɛ lakakite Davidi esɔ dia nde ndjonga nkumekanga akavu. (1 Sam. 25:1) Dui sɔ diakakonya Davidi dia ndjaoka oko nde kema l’okimanyedi. Koko Davidi akeyaka dia nde akahombe mendɛ le Jehowa dia nkondja ekimanyielo. Davidi komonga la diɛsɛ di’olimu diaki l’ase Lɛwi, koko nde akashile kitama esɔ dia nkamba yoho kina y’olimu, mbuta ate dia ndjonga nkumekanga ka wodja waki Nzambi. (1 Sam. 16:1, 13) Ɔnkɔnɛ, Davidi akadiholɛ Jehowa otema ande ndo akatetemala mendɛ le nde dia nde mbɔlɔmbɔla. Wɛ lawɔ kokaka ndo pombaka mbɔsa Jehowa oko etenyi kayɛ k’okitɔ ndo eshamelo kayɛ naka wɛ ntetemala ndjasha l’olimu ande.

18. Ngande wakɛnya anto wambotɔsɛdingola lo sawo nɛ dia vɔ wakɔsaka Jehowa oko etenyi kawɔ k’okitɔ?

18 Anto wambotɔsɛdingola lo sawo nɛ wakɔsaka Jehowa oko etenyi kawɔ k’okitɔ lo yoho yakandawasha diɛsɛ dia mbokambɛ olimu. Vɔ wakayaɛkɛ le Nzambi dia nkondja diangɔ dia ndjasɛnya etena kakawôkambɛka olimu. Ase Lɛwi ndo ase Isariyɛlɛ w’oma lo waoho akina, ɛnyɛlɔ oko Davidi, wakakoke mbɔsa Nzambi oko etenyi kawɔ k’okitɔ. Ngande wakokayɛ mbɔsa Jehowa oko etenyi kayɛ k’okitɔ woho akɔ wâmɛ? Tayɔsɛdingola dimbola sɔ lo sawo diayela.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

^ od. 2 Tshɛkɛta “uhiku” yele lo divɛsa diɔsami ɔtɛ a dui ndo lo Walelu 18:19, 21, 24 diele l’odingɔ 4 kokaka nto nembetshiya “etenyi k’okitɔ.”

^ od. 4 Dia nkondja elembetshiyelo wendana la woho wakakambemaka olimu w’ɔlɔmbɛdi, enda Étude perspicace des Écritures, vɔlimɛ 2, lɛkɛ 655 ndo 656 lo Falase.

Ngande wayoyokadimola?

• Lo woho akɔna waki Jehowa etenyi k’okitɔ le ase Lɛwi?

• Kakɔna kakasale Asafu, Jeremiya ndo Davidi dia mɛnya ɔnɛ Jehowa mbaki etenyi kawɔ k’okitɔ?

• Dionga diakɔna diahomba monga la yɛ naka wɛ kombolaka dia Nzambi monga etenyi kayɛ k’okitɔ?

[Ambola wa wekelo]

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 8]

Dioho di’ase Lɛwi konongola ɛtshi ka nkɛtɛ. Jehowa mbaki etenyi kawɔ k’okitɔ nɛ dia vɔ waki la diɛsɛ dia woke dia mbokambɛ

[Osato wa lo lɛkɛ 7]

Ngande waki Jehowa etenyi k’okitɔ le ɛlɔmbɛdi ndo le ase Lɛwi?

[Osato wa lo lɛkɛ 9]

Kakɔna kakakimanyiya Asafu dia nde ntetemala mbɔsa Jehowa oko etenyi kande k’okitɔ?