Keti Nge Kebikaka nde Yehowa Kuvanda Dikabu na Nge?

‘Beno landa na kusosa ntete Kimfumu ya Nzambi ti lunungu na yandi, ebuna yandi tayika beno bima yai yonso yankaka.’​—MAT. 6:33.

1, 2. (a) “Israele ya Nzambi” yina Galatia 6:16 ketubila kemonisa banani? (b) “Makanda kumi na zole ya Israele” yina Matayo 19:28 ketubila kemonisa banani?

NTANGU nge ketangaka zina Izraele na Biblia, inki nge keyindulaka? Keti nge keyindulaka Yakobi mwana ya Izaki, yina kubakaka na nima zina Izraele? To, keti nge keyindulaka batekolo na yandi, dikanda ya ntama ya Izraele? Inki beto lenda tuba sambu na Izraele ya kimpeve? Ntangu Biblia ketubilaka Izraele na mutindu ya kifwani, mbala mingi yo ketendulaka “Israele ya Nzambi,” bantu 144 000, yina mepakulamaka na mpeve santu sambu na kukuma bantotila mpi banganga-Nzambi na zulu. (Gal. 6:16; Kus. 7:4; 21:12) Kansi, beto tadila mutindu yankaka yina Biblia ketubilaka makanda 12 ya Izraele ya kele na Matayo 19:28.

² Yezu kutubaka nde: “Na Ntangu ya Mpa, ntangu Mwana-muntu ta vanda na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu ti ya lukumu, beno bantu yai kumi na zole ke landaka mono, beno mpi ta vanda na zulu ya bakiti kumi na zole ya kimfumu sambu na kusambisa makanda kumi na zole ya Israele.” Na verse yai, “makanda kumi na zole ya Israele” kele bantu yina tazinga mvula na mvula na paladisu awa na ntoto mpi bantu 144 000 tavanda bazuzi mpi banganga-Nzambi na bo.

3, 4. Bapakulami ya kwikama kepesaka inki mbandu ya mbote?

 ³ Bonso banganga-Nzambi mpi Balevi ya ntangu ya ntama, bubu yai bapakulami kebakisaka nde kisalu yina bo kesadilaka Nzambi kele ya mbalu. (Kut. 18:20) Bapakulami kevingilaka ve nde bo pesa bo kitini ya ntoto to kisika mosi ya kuzinga na ntoto. Kansi, bo kevingilaka na kuvanda bantotila mpi banganga-Nzambi na zulu kumosi ti Yezu Kristu. Bo talanda kusadila Yehowa bonso bantotila mpi banganga-Nzambi mutindu yo kemonana na mambu yina beto ketanga na Kusonga 4:10, 11 ya ketubila bapakulami na kiyeka na bo ya zulu.​—Ezek. 44:28.

⁴ Ntangu bo kele na ntoto, bapakulami kezingaka na mutindu yina kemonisaka nde Yehowa kele dikabu na bo. Mukumba yina bo kele ti yo ya kusadila Nzambi kele dyambu ya mfunu sambu na bo. Bo kemonisaka lukwikilu na kimenga ya nkudulu ya Kristu mpi kelandaka yandi ntangu yonso, mpidina bo kemonisaka nde “kubinga yina ya Nzambi bingaka [bo] ti kusola yina ya yandi solaka [bo]” kele ya kyeleka. (2 Pie. 1:10) Bo kevandaka ti makuki mpi mambu ya kuswaswana, ata mpidina bo kesadilaka ve bandilu yina sambu na kusala kaka mambu fyoti na kisalu ya Nzambi. Kansi, bo ketulaka kisalu ya Nzambi na kisika ya ntete mpi kesalaka yonso yina bo lenda sala. Bo kele mbandu ya mbote sambu na bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga awa na ntoto.

5. Inki mutindu Bakristu yonso lenda bika nde Yehowa kuvanda dikabu na bo, mpi sambu na nki yo lenda vanda mpasi?

⁵ Yo vanda beto kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu to na ntoto, beto fwete kudibuya mpi kubaka nti na beto ya mpasi mpi kufula na kulanda Kristu. (Mat. 16:24) Bantu mingi yina kele ti kivuvu ya kuzinga na paladisu kesambila Nzambi mpi kelanda Kristu. Bo kesepelaka kaka ve na kusala fyoti na kisalu ya Nzambi ntangu bo kezabaka nde bo lenda sala mingi. Bamingi mesalaka bibansa sambu na kukumisa luzingu na bo pete mpi mekumaka bapasudi-nzila. Bankaka kesalaka kisalu ya kimupasudi-nzila bangonda yankaka konso mvula. Kansi bankaka, bayina kele ve ti makuki ya kusala bonso bapasudi-nzila, kekudipesaka mingi na kisalu ya kusamuna. Bo kele bonso Maria yina kupakulaka Yezu mananasi. Yezu kutubaka nde: “Yandi me sala mono mambu ya mbote. . . . Yandi me sala mambu yina ya yandi me mona mpila ya kusala.” (Mar. 14:6-8) Yo lenda vanda mpasi na kusala mambu yonso yina beto lenda sala sambu beto kezinga na nsi-ntoto yina Satana keyala. Ata mpidina beto kesalaka bikesa mpi ketulaka ntima na Yehowa. Beto tadila mitindu iya yina beto kesalaka mpidina.

Sosa Ntete Kimfumu ya Nzambi

6. (a) Inki mutindu bantu mingi kemonisaka nde dikabu na bo kele kaka na luzingu yai? (b) Sambu na nki yo kele mfunu na kuvanda ti mabanza bonso ya Davidi?

⁶ Yezu kulongaka balongoki na yandi na kusosa ntete Kimfumu ya Nzambi mpi lunungu na yandi. Bantu ya nsi-ntoto yai kesosaka ntete mambote na bo mosi sambu bo kele bantu ya ngidika ya bima yai mpi dikabu na bo kele kaka na luzingu yai. (Tanga Nkunga 17:1, 13-15.) Sambu bantu mingi ketulaka ve dikebi na mambu ya metala Ngangi na bo, bo kesalaka bikesa sambu na kuvanda ti luzingu ya mbote, kutanina mabuta na bo, mpi kubikila bo kimvwama. Dikabu na bo kele kaka na luzingu yai. Kansi, Davidi vandaka kutula dikebi na kuvanda ti “lukumu ya mbote” na meso ya Yehowa, mpi na nima mwana na yandi, Salomo kusyamisaka beto yonso na kusala mpidina. (Lo. 7:1) Kaka bonso Azafi, Davidi kumonaka nde kuvanda nduku ya Yehowa kuvandaka mfunu mingi kuluta kutula mambote na yandi mosi na kisika ya ntete. Yandi vandaka kusepela na kusala luzolo ya Nzambi. Bubu yai, Bakristu mingi memonisaka nde kisalu ya Yehowa kele mfunu mingi kuluta bisalu na bo ya kinsuni.

7. Inki lusakumunu mpangi-bakala mosi kubakaka sambu yandi tulaka Kimfumu na kisika ya ntete?

⁷ Beto tadila mbandu ya Jean-Claude, nkuluntu mosi yina kezingaka na République centrafricaine. Yandi mekwelaka mpi kele ti bana tatu. Kuzwa kisalu kele mpasi na insi yina, mpi bantu mingi kesalaka yonso sambu na kutanina bisalu na bo. Kilumbu mosi, mutambusi-bisalu kusongaka Jean-Claude na kuyantika kusala na mpimpa​—yantika 18h30 konso kilumbu. Jean-Claude, kuzabisaka muntu yango nde, mukumba na yandi kuvandaka kaka ve ya kulungisa bampusa ya kinsuni ya dibuta na yandi kansi mpi ya kusadisa bo na kuvanda ti bangwisana ya mbote ti Nzambi. Dyaka, yandi zabisaka muntu yango nde, yandi vandaka mpi ti mukumba  ya kusadisa dibundu. Muntu yango kuzabisaka yandi nde: “Kana nge kele ti kisalu ya mbote nge fwete vila bima yonso yankaka, nkento na nge, bana na nge, mpi mambu na nge. Nge fwete kudipesa ya mvimba na kisalu na nge. Sala nsola: dibundu na nge to kisalu na nge.” Inki nge zolaka kusala? Jean-Claude kuzabaka nde kana bo katula yandi na kisalu, Nzambi lendaka kulungisa bampusa na yandi. Mpi yandi zolaka kuvanda ti mambu mingi ya kusala na kisalu ya Nzambi, mpi Yehowa lendaka kusadisa yandi na kulungisa bampusa ya kinsuni ya dibuta na yandi. Yo yina na kilumbu yina kulandaka, yandi kwendaka na lukutakanu ya dibundu. Na nima, yandi vandaka kuyilama sambu na kukwenda na kisalu ata yandi zabaka ve kana bo zolaka kukatula yandi na kisalu. Kaka na ntangu yina, bo bingaka yandi na telefone. Bo katulaka muntu yango na kisalu, kansi mpangi na beto kele kaka na kisalu na yandi.

8, 9. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya banganga-Nzambi mpi Balevi na kubikaka nde Yehowa kuvanda dikabu na beto?

⁸ Bantu yankaka yina mekutanaka ti dyambu ya kiteso mosi lenda kudiyula nde: ‘Inki mutindu mono talungisa bampusa ya dibuta na mono kana bo katula mono na kisalu?’ (1 Tim. 5:8) Yo vanda dyambu yai mekuminaka nge to ve, ntembe kele ve nde nge kendima nde nge talemba nitu ve kana Nzambi kele dikabu na nge mpi kana nge kebaka na mbalu dibaku yina nge kele ti yo ya kusadila yandi. Ntangu Yezu kuzabisaka balongoki na yandi na kulanda kusosa ntete Kimfumu, yandi ndimisaka bo nde: ‘Nzambi tayika bo bima yai yonso yankaka,’ mu mbandu bima ya kudya, ya kunwa, to bilele.​—Mat. 6:33.

⁹ Yindula Balevi, yina kubakaka ve dikabu ya ntoto. Sambu lusambu ya bunkete kuvandaka susi na bo ya ntete, yo lombaka nde bo tula ntima nde Yehowa talungisa bampusa na bo sambu yandi zabisaka bo nde: “Mono muntu ta vanda dikabu na [beno]”. (Kut. 18:20) Ata beto kesadilaka ve Nzambi na tempelo bonso banganga-Nzambi mpi Balevi, beto lenda landa nkadilu na bo mpi kutula ntima nde Yehowa talungisa bampusa na beto. Sambu beto kefinama na bilumbu ya nsuka, beto fwete tula ntima ya mingi na ngolo yina Nzambi kele na yo ya kulungisa bampusa na beto.​—Kus. 13:17.

Sosa Ntete Lunungu ya Nzambi

10, 11. Inki mutindu bantu yankaka kutulaka ntima na bo na Yehowa na yina metala kisalu na bo? Pesa mbandu.

¹⁰ Yezu kulongisilaka mpi balongoki na yandi na ‘kusosa ntete lunungu ya Nzambi.’ (Mat. 6:33) Yo ketendula kulanda minsiku ya Yehowa na yina metala mambu ya mbote mpi ya mbi, kansi ve minsiku ya bantu. (Tanga Yezaya 55:8, 9.) Nge lenda yibuka nde na ntama, bantu mingi vandaka kukuna makaya to kuteka yo, kukota na bamvita, kusala minduki to kuteka yo. Na nima ya kubaka nzayilu ya kyeleka, mingi na bo kusobaka bisalu na bo mpi kulungisaka mambu yina bo kelombaka sambu na kubaka mbotika.​—Yez. 2:4; 2 Kor. 7:1; Gal. 5:14.

¹¹ Andre kele mosi ya bantu yina kusalaka buna. Ntangu yandi ti nkento na yandi kulongukaka mambu ya Yehowa, bo bakaka lukanu ya kusadila yandi. Andre vandaka kuzola kisalu na yandi mingi kansi yandi yambulaka yo. Sambu na nki? Sambu yandi vandaka kusala na kimvuka yina kekotaka na mambu ya politiki, mpi lukanu na yandi kuvandaka ya kutula lunungu ya Nzambi na kisika ya ntete. Ntangu Andre kuyambulaka kisalu, yandi vandaka ti bana zole mpi mwa mbongo ya kuzingila sambu na mwa bangonda fyoti. Na meso ya kimuntu, yo lenda monana bonso nde yandi vandaka ve ti ‘dikabu.’ Yandi sosaka kisalu mpi kutulaka ntima na Nzambi. Ntangu yandi ti dibuta na yandi keyibukaka mambu yina melutaka, bo kendimaka nde diboko ya Yehowa kele ve nkufi. (Yez. 59:1) Sambu luzingu na bo kuvandaka dyaka ve ya mindondo, Andre mpi nkento na yandi kusalaka kisalu ya ntangu yonso. Yandi ketuba nde: “Bantangu yankaka, beto vandaka kudiyangisa sambu na mbongo, nzo, mavimpi, mpi mutindu beto takuma minunu. Kansi ntangu yonso Yehowa vandaka kusadisa beto. . . . Beto lenda tuba kukonda  ntembe nde, kusadila Yehowa kele dyambu ya lukumu mpi lusakumunu yina muntu lenda baka.” *​—Lo. 12:13.

12. Inki kikalulu beto kele na yo mfunu sambu na kutula minsiku ya Nzambi na kisika ya ntete? Tubila bambandu ya kisika yina beno kezingaka.

¹² Yezu kuzabisaka balongoki na yandi nde: ‘Kana beno kele na lukwikilu ya nene bonso mbuma ya mutarde, beno tatuba na ngumba yai nde: “Katuka awa, kwenda kubwa kuna”, mpi yo takwenda. Beno tamona mpila ya kusala mambu yonso!’ (Mat. 17:20) Keti nge takuka kutula minsiku ya Nzambi na kisika ya ntete ata kana yo tanatila nge bampasi? Kana nge kendima ve nde nge takuka kusala mpidina, solula ti bampangi yankaka ya dibundu. Ntembe kele ve nde, mambu yina bo tazabisa nge takumisa ngolo lukwikilu na nge.

Monisa Ntonda na Bangidika ya Yehowa

13. Kana beto kekudipesa na kisalu ya Yehowa, inki kivuvu beto lenda vanda ti yo?

¹³ Kana nge kebaka na mbalu dibaku yina nge kele ti yo ya kusadila Yehowa, nge lenda vanda ti kivuvu nde yandi talungisa bampusa na nge ya kinsuni mpi ya kimpeve, kaka mutindu yandi salaka na Balevi. Yindula mbandu ya Davidi. Ata yandi bumbanaka na dibulu, yandi vandaka kukwikila nde Nzambi lendaka kulungisa bampusa na yandi. Beto mpi lenda tula ntima na Yehowa ata ntangu beto kemona nde beto mekonda lusadisu. Yibuka nde ntangu Azafi kukotaka “na nzo [ya Nzambi],” yandi bakisaka mambu yina vandaka kuyangisa yandi. (Nk. 73:17) Mutindu mosi, beto fwete tula ntima na Nzambi, Nto ya madya na beto ya kimpeve. Mpidina, beto tamonisa ntonda na dibaku yina beto kele ti yo ya kusadila yandi yo vanda beto kekutana ti konso dyambu yina. Ebuna, beto tabika nde Yehowa kuvanda dikabu na beto.

14, 15. Inki beto fwete sala kana nsoba mosi mesalama na mutindu yina beto kebakisaka baverse yankaka, mpi sambu na nki?

¹⁴ Inki mutindu nge kesalaka mambu, ntangu Yehowa Nto ya nsemo ya kimpeve kesadisaka beto na kubakisa “mambu ya mudindu, NW” ya kele na Biblia? (1 Kor. 2:10-13) Mbandu ya mbote kele na mutindu ntumwa Piere kusalaka mambu ntangu Yezu kuzabisaka bawi na yandi nde: ‘Kana beno dia nitu ya Mwana-muntu ve mpi kunwa menga na yandi ve, beno tavanda na moyo ve na kati na beno mosi.’ Sambu balongoki mingi kuyindulaka nde Yezu vandaka kutubila nitu mpi menga ya kyeleka, bo tubaka nde: “Malongi yai me luta ngolo mingi! Nani lenda ndima yo?” Bo “katukaka” mpi kuyambulaka yandi. Kansi Piere kutubaka nde: “Mfumu, na nani beto ta kwenda? Mambu ya nge ke tubaka yo ke pesaka moyo ya mvula na mvula.”​—Yoa. 6:53, 60, 66, 68.

¹⁵ Piere kubakisaka mpenza ve bangogo yai ya Yezu. Kansi yandi tulaka ntima na Nzambi sambu na kusadisa yandi na kubakisa kyeleka. Ntangu nsoba mosi kesalamaka na mutindu yina beto kebakisaka kyeleka, keti nge kesosaka kubakisa bikuma ya nsoba yango? (Bing. 4:18) Bantu ya Berea na mvu-nkama ya ntete kundimaka nsangu “na luzolo yonso. Konso kilumbu bo vandaka kuzikisa mbote-mbote na Mukanda ya Nzambi.” (Bis. 17:11) Kulanda mbandu na bo takumisa ngolo ntonda na beto na dibaku yina beto kele ti yo ya kusadila Yehowa, mpi ya kubika nde yandi vanda dikabu na beto.

Kwela Kaka na Mfumu

16. Inki mutindu Nzambi lenda vanda dikabu na beto na kutadila ntuma yina kele na 1 Korinto 7:39?

¹⁶ Mutindu yankaka yina Bakristu fwete landa kutadila balukanu ya Nzambi kele na kulemfukaka na ntuma ya Biblia ya kukwela “kaka na mfumu.” (1 Kor. 7:39, NW) Bantu mingi meponaka kubikala bampumpa sambu na kulemfuka na ntuma yai. Nzambi kelungisaka mpenza bampusa na bo. Inki Davidi kusalaka ntangu yandi kudiwaka bonso nde yandi kondaka lusadisu? Yandi ketuba nde: “Mono ke songa [Nzambi] bampasi na mono yonso ti mawa na mono yonso. Ntangu mono me kuma penepene na kulemba, yandi zaba nzila na mono.” (Nk. 142:2-4) Ziku, mawi ya mutindu mosi kuyangisaka profete Yeremia yina kusadilaka Nzambi na kwikama yonso na nsungi ya bamvula mingi kukonda kukwela. Nge lenda longuka na mbandu na yandi  na kapu ya 8 ya mukanda Ndinga ya Nzambi Sambu na Beto na Nzila ya Yeremia.

17. Inki mutindu mpangi-nkento mosi ya mekwelaka ve kunungaka nkadilu na yandi ya kudiwa nde yandi kele yandi mosi?

¹⁷ Mpangi-nkento mosi na États-Unis kutubaka nde: “Mono mebakaka ve lukanu nde mono takwela ve. Mono lendaka kukwela kana mono monaka bakala ya mbote. Mama na mono ya kele ve Mbangi vandaka kundimisa mono na kukwela muntu yonso yina takwisa kuyula mono makwela. Mono yulaka yandi kana yandi zolaka kuvanda na kisina ya makwela mosi ya mbi. Na nima, ntangu yandi monaka nde mono bakaka kisalu ya mbote mpi mono vandaka kulungisa bampusa na mono mpi kuvandaka na kyese, yandi yambulaka kuyangisa mono.” Bantangu yankaka mpangi yai kekudiwaka nde yandi kele yandi mosi. Yandi ketuba nde: “Na ntangu yina, mono ketulaka ntima na Yehowa mpi yandi keyambulaka mono ve.” Inki mesadisaka yandi na kutula ntima na Yehowa? Yandi ketuba nde: “Bisambu kesadisaka mono na kumona nde Nzambi kele muntu ya kyeleka mpi nde mono kele ve mono mosi. Muntu ya Kuluta Kuzanguka na luyalanganu ya mvimba kewidikilaka mono, yo yina inki mutindu mono lenda kudimona ve na mfunu mpi kuvanda na kyese?” Yandi ketuba nde: “Sambu mono ketulaka ntima nde ‘kiese kevandaka mingi na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti’ mono kekudipesaka sambu na kusadisa bankaka, kukonda kuvingila nde bo vutudila mono kima. Ntangu mono keyindulaka dyambu yina mono lenda sala sambu na kusadisa muntu mosi, ntima na mono kevandaka na kyese.” (Bis. 20:35) Yehowa kuvandaka dikabu na yandi, mpi yandi kesepelaka na dibaku yina yandi kele na yo ya kusadila Yehowa.

18. Inki mutindu Yehowa lenda pona nge na kuvanda dikabu na yandi?

¹⁸ Yo vanda nge kekutana ti mambu ya nki mutindu, nge lenda bika nde Nzambi kuvanda dikabu na nge. Kana nge sala mpidina, nge lenda vanda na ndonga ya bantu na yandi yina kevandaka na kyese. (2 Kor. 6:16, 17) Ebuna nge lenda kuma dikabu ya Yehowa, bonso bansadi yankaka ya ntangu ya ntama. (Tanga Kulonga 32:9, 10.) Kaka mutindu dikanda ya Izraele kukumaka dikabu ya Nzambi na kati ya makanda yankaka, yandi lenda pona nge na kuvanda dikabu na yandi mpi kulungisa bampusa na nge.​—Nk. 17:8.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

Inki mutindu nge lenda bika nde Yehowa kuvanda dikabu na nge

• na kusosaka ntete Kimfumu ya Nzambi mpi lunungu na yandi?

• na kumonisaka ntonda sambu na madya ya kimpeve?

• na kulemfukaka na ntuma ya Nzambi ya kukwela kaka na Mfumu?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 16]

Yehowa kekumaka dikabu na beto ntangu beto ketulaka kisalu na yandi na kisika ya ntete

[Kifwanisu ya kele na lutiti 18]

Mbandu ya Yeremia kepesaka kikesa