“Wuring . . . Wek Wunong Mot Me Pwoc”

“Wuring kumeno kumeno wek wunong mot me pwoc.”​—1 KOR. 9:24.

1, 2. (a) Ngo ma Paulo otiyo kwede me cuko cwiny Lukricitayo me Ibru? (b) Kicuko cwiny lutic pa Lubanga me timo gin ango?

 I WARAGANE ma ocoyo bot Luibru, lakwena Paulo ocuko cwiny Lukricitayo luwote kun tiyo ki lok ma kelo cal i wi dano. En opoyo wigi ni gin keken aye pe gitye i ngwec me kwo. Tye “lwak caden mapol” ma orumogi woko, ma gutyeko ngwecgi wa i agikki. Ka Lukricitayo me Ibru gutamo i kom tic me niye ki tute matek pa jo magi ma gukwongo ngwec-ci, ci meno bicuko cwinygi me medde ki ngwecgi wa i agikki.

² I pwony mukato angec, wanyamo kit ma jo ma gitye i kin ‘lwak caden mapol-li’ gukwo kwede. Gin ducu gunyuto ni niye matek aye okonyogi me bedo lugen bot Lubanga calo iwacci jo ma tye i pyem ngwec wa i agikki. Watwero nongo pwony ki i ngwecgi ma gungweco wa i agikki-ni. Kit ma waneno kwede i pwony mukato-ni, Paulo ocuko cwiny lutic luwote, man kwako wa wan bene: “Myero kong dong wabolu gin mogo mapek-gu woko ducu, ki bal ma maro tweyowa woko liking, wek waringu dong ngwec pyem ma tye i nyimwa, kun waciro bene peko ma tye iye.”​—Ibru 12:1.

3. Ngo ma Paulo onongo tye ka wacone i kare ma en oloko i kom tuko me Grik?

³ Ma lubbe ki ngwec man, ma onongo  oywek tutwal i kare ca-ni, buk me Backgrounds of Early Christianity wacciwa ni “Lugrik onongo giryeyo ler dok gipyem cokcok munero.” * I pyem man, lungwec onongo gilunyo gin mo keken mapek ma guruko ma romo gengogi weko pe gingweco maber. Kadi bed ni pe waye kodi rukgi man marac-ci, gin gingweco kumeno ki miti me nongo mot. Gin ma Paulo tye ka waco aye ni me nongo mot i pyem ngwec me kwo, pire tek ni langwec myero oluny gin mo keken ma genge. Tira man onongo pore pi Lukricitayo me kare ca, dok pi wan i kare-ni bene. Jami mene ma gipek ma giromo gengowa wek pe wanong mot i pyem ngwec me kwo?

“Wabolu Gin Mogo Mapek-gu Woko Ducu”

4. Gin ango ma dano i kare pa Nua gulungo wigi ka timone?

⁴ Tira ma Paulo omiyo tye ni “wabolu gin mogo mapek-gu woko ducu.” Man kwako gin mo keken ma romo gengowa keto cwinywa ki kerowa ducu i ngwec ma watye iye-ni. Gin magi mapek-gu gubedo gin ango? Ka watamo i kom Nua​—lanen acel ma Paulo oloko i kome​—wiwa po i kom lok ma Yecu owaco ni: “Macalo yam otimme i kare pa Nua, bitimme kit meno bene i kare pa Wod pa dano.” (Luka 17:26) Yecu onongo pe tye ka lok tutwalle i kom agikki piny ma tye ka bino-ni, ento onongo tye ka lok i kom kit me kwo pa dano. (Kwan Matayo 24: 37-39.) Pol pa dano i kare pa Nua pe gutute me yomo cwiny Lubanga, kadi wa miti mamwa i kome pe gunyutu. Ngo ma odwoyo tamgi? Pe gin mo manyen. Cam, mat, ki dong nyom​—jami ma dano timogi nino ducu. Kit ma Yecu owaco kwede, pekogi madit aye ni “pe gumedo ki ngeyo gin mo.”

5. Ngo ma romo konyowa me ngwec wa i agikki?

⁵ Calo Nua ki jo me ode, watye ki tic mapol me atima nino ducu. Omyero wayeny jami me kwo dok wagwokke kekenwa kacel ki jo me odiwa. Meno twero kwanyo cawa, kero ki dong jamiwa. Yot me bedo ki par pi jami ma mitte pi kwo tutwalle ka peko me can lim tye. Calo Lukricitayo ma gudyere, watye ki tic ma pigi tego me tiokraci. Wanywako i ticwa me pwony, wayubbe dok wabedo tye i cokke, wacung matek i yo me cwiny ka wakwano kwan piwa kenwa ki ka wabedo ki otyeno me woro pi jo me ot. Kadi bed Nua onongo tye ki jami me atima mapol i tic pa Lubanga, en “otimo kumeno.” (Acak. 6:22) Ada pire tek ka wamito ngwec macalo Lukricitayo wa i agikki, myero wadwoko piny gin mapek-gu wek obed mayot ki dong wagwokke pe me medo mukene.

6, 7. Tira ango ma Yecu omiyo ma myero wiwa pe owil iye?

⁶ Ngo ma Paulo onongo tye ka wacone i kare ma en owaco ni wabolu gin mogo “mapek-gu woko ducu”? I ada, pe waromo bedo angonya ki i tic ducu ma myero watim. Pi meno, myero wange lok ma Yecu owaco  ni: “Pe wubed ki par mapol kun wuwacci, Wabicamo ango? nyo ni, Wabimato ango? nyo ni, Wabiruko ango? Pien Lurok gitye ka yenyo jami magi ducu; Wonwu ma tye i polo ngeyo bene ni wumito jami magi ducu.” (Mat. 6:31, 32) Lok pa Yecu-ni gonye ni kadi wa jami me nino ducu calo cam ki ginaruka giromo doko gin mapek nyo gidoko ariya ka pe kitiyo kwedgi i yo mupore.

⁷ Ket cwinyi kong i lok ma Yecu owaco-ni: “Wonwu ma tye i polo ngeyo bene ni wumito jami magi ducu.” Man te lokke ni Wonwa me polo, Jehovah, bitimo gin ma mitte me miyo jami ma wamito. Ada, “jami magi ducu” guromo bedo pat ki ma wan ki acel acel cwinywa maro nyo mito. Kadi bed kumeno, kiwacci omyero pe wabed ki par pien “lurok gitye ka yenyo jami magi ducu.” Pingo? Lacen, Yecu omiyo tam bot luwiny en ni: “Wugwokke kenwu, cwinywu owek doko nwang pi woro cam, ki mero kongo, ki pi lok me kwo man ma miyo wubedo ki tam mapol, wek nino-nu pe obin oumwu atura macalo akum.”​—Luka 21:34.

8. Pingo man aye kare me ‘bolo gin mogo mapek-gu woko ducu’?

⁸ Dog tol dong tye cok. Pud dong bedo me lewic ka waweko gin mogo mapek-gu ma konygi pe ginurowa kun dong wacok ki agikki! Tira man ma lakwena Paulo omiyo-ni tye me ryeko: ‘Lworo Lubanga kacel ki bedo ma iyeng ki gin ma itye kwede kelo lonyo.’ (1 Tem. 6:6) Ka waketo cwinywa i lok ma Paulo ocoyo-ni, ci man biminiwa gen madit me nongo mot.

“Bal ma Maro Tweyowa Woko Liking”

9, 10. (a) ‘Bal ma maro tweyowa woko liking-ngi’ obedo gin ango? (b) Wan watwero twene kekenwa nining?

⁹ Medo i kom “gin mogo mapek-gu woko ducu,” Paulo oloko i kom “bal ma maro tweyowa woko liking.” Meno mono obedo gin ango? Nyig lok ma gonye ni ‘maro tweyowa woko liking-ngi’ nonge i kabedo acel keken i Baibul, i tyeng man. Lakwan matut Albert Barnes owacci: “Kit macalo langwec onongo gwokke pe ruko bongo mabor ma twero tweyo tyene woko kun genge ngwec-ci, Lukricitayo bene myero gutim kumeno, omyero guwek gin mo keken ma cal ki bongo mabor ma twero tweyo tyengi woko.” Lakricitayo twero twene nining ka niyene woto ki doko goro pi bal?

¹⁰ Niye pa Lakricitayo pe doko goro i dyewor acel keken. Ento cako doko goro mot mot, dok i yo ma pe niange. I waragane ma ocoyo con, Paulo oloko i kom kit ma rac kwede me ‘ngak woko’ ki dong ‘bedo ki cwiny marac, ma pe ki niye.’ (Ibru 2:1; 3:12) Ka tyen langwec otwene woko ki bongo mabor ma en oruko, wang ma en opoto. Tyen langwec romo twene ka en cayo adwogi marac ma bino pi ruk ma pe opore me ngwec. Ngo ma weko en cayo adwogi man? Oromo bedo cwiny manok nyo bedo ki gen mukato kare nyo jami mogo wiro tamme woko. Pwony ango ma wanongo ki i tira ma Paulo omiyo-ni?

11. Ngo ma twero weko niyewa rwenyo woko?

¹¹ Omyero wange ni niyewa doko goro macalo adwogi me timo gin moni pi kare malac. Ma lubbe ki “bal ma maro tweyowa woko liking,” laco mo ma okwano matut owacci man obedo “bal ma bwoyowa woko oyotoyot atika, pi kit me kwo ma watye iye, goro ma watye kwede, ki dong jo ma wabedo kwedgi.” Gin ma kitye ka wacone aye ni, ka ma wakwo iye, gorowa, ki jo ma wabedo kwedgi gigudo kit me kwowa matek adada. Gitwero weko niyewa doko goro nyo rwenyo woko.​—Mat. 13:3-9.

12. Lok mene me poyo wic ma myero waket cwinywa iye wek niyewa pe orweny?

¹² Mwaki mapol angec, lagwok ot ma  lagen dok maryek obedo ka poyo wiwa ni myero wagwokke ki jami ma waneno dok wawinyo, magi aye jami ma waketo iye cwinywa ki tamwa. Kicikowa kit ma yenyo lim ki jami me kom twero tweyowa woko liking. Galowang mapol me lobo-ni nyo jami manyen ma gitiyo ki mac alektwic gitwero dwoyo tamwa woko. Bibedo twon bal madit me tamo ni tira man diyowa tutwal nyo ni tye pi jo mukene, dok ni wangiyo woko ki adwogi marac ma bino. Ariya ma lobo pa Catan kelo me tweyowa woko liking-ngi pe nen dok bwolowa. Bedo ma pe waketo cwinywa, tekcwiny mukato kare, ki jami ma wiro tamwa aye gubedo jami ma miyo wapoto, dok jami magi gigudo genwa me nongo mot me kwo.​—1 Jon 2:15-17.

13. Waromo gwokke nining ki i jami maraco ma gudowa?

¹³ Nino ducu, wakwo kacel ki jo ma cwako miti me lobo-ni, yubbe ki dong tamme. (Kwan Jo Epeco 2:1, 2.) Ento kit ma jami magi gudowa kwede cung i wiwa dok lubo kit ma wadok iye. “Yamo” ma Paulo oloko iye ni neko dano. Omyero i kare ducu wagwokke wek pe otungwa, pien gengowa tyeko ngwec ma watye iye. Ngo ma romo konyowa wek wamedde ki ngwec? Watye ki lanen maber loyo me aluba pa ngat ma telowa i ngwec, Yecu. (Ibru 12:2) Watye bene ki lanen pa Paulo, ma owacci etye i kin lungwec ma gitye ka ngwec macalo Lukricitayo dok ocuko cwiny luye luwote me lubo kite.​—1 Kor. 11:1; Pil. 3:14.

“Wek Wunong Pwoc me Mot”​—Nining?

14. Paulo otero kit ma enywako kwede i ngwec man nining?

¹⁴ Paulo onongo tero kit ma etye ka nywako i ngwec man nining? I lokke me agikki bot luelda me Epeco, en owacci: “Kwona dong pe obedo gin me wel ki tung bota, pe pire dong dit ki bota, ento myero an dong acob ngwecca keken ki dog tic ma alimo ki bot Rwotwa Yecu.” (Tic. 20:24) En onongo  tye atera me jalo jami ducu wek etyek ngwec man. Ki bot Paulo, tutene ducu kacel ki ticce ma lubbe ki kwena maber-ri, onongo konye bibedo pe ka pe etyeko ngwec man. En pe oketo gen i kome kene, kun tamo ni kadi ningo wang ma etyeko ngwec man. (Kwan Jo Pilipi 3:12, 13.) Ento kono do i agikki me kwone aye en owaco ki gen madit ni: “Dong atyeko lwenyo lweny maber, atyeko cobo ngwecca, dok agwoko bene niye.”​—2 Tem. 4:7.

15. I yo ango ma Paulo ocuko kwede cwiny lungwec luwote?

¹⁵ Medo i kom meno, Paulo onongo tye ki miti matek ni Lukricitayo luwote gutyek ngwec man kun pe gipoto woko. Me lapore, en ocuko cwiny Lukricitayo me Pilipi me tic matek me cobo larregi kekengi. Mitte ni onongo ‘gumak matek lok me kwo.’ En omedde ni: “Meno bimiyo awakke i nino pa Kricito ni, yam kara onongo pe aringo ngwec nono, dok bene pe ayelle nono.” (Pil. 2:16) I yo acel-lu, en ocuko cwiny Lukricitayo me Korint ni: “Wuring kumeno kumeno wek wunong mot me pwoc.”​—1 Kor. 9:24.

16. Pingo mot me pwoc-ci myero obed gin ma tye ada botwa?

¹⁶ I ngwec me bor piny, dog tol pe nen. Kadi bed kumeno, langwec keto cwinye me tyeko ngwecce. Dok en bedo ki gen ka oniang ni dong ecok nongo mot me pwoc. Omyero bene obed rom aroma i ngwec ma watye iye-ni. Mot-ti myero obed gin ma tye ada botwa. Meno bikonyowa me nongone.

17. Niye konyowa nining me ciko wangwa i kom mot?

¹⁷ Paulo ocoyo ni: “Niye aye ma moko gin ma dano geno, en gin ma niangowa maber ni, jami ma pe gineno komgi gitye.” (Ibru 11:1) Abraim gin ki Cara onongo gitye atera me weko kwo maber ma gitye iye kun gikwo macalo ‘lurok dok wele.’ Gin ango ma okonyogi? “Guneno anena [ka gin ma Lubanga ociko pire cobbe] ki ka mabor.” Moses okwero “yomcwiny me bal ma ri pi kare manok mo keken-ni” kacel ki “lonyo ducu ma tye i Ejipt.” En onongo niye kacel ki kero me kwerogi nining? En “ociko wange kun neno mot me kare me anyim.” (Ibru 11:8-13, 24-26) Pore ni Paulo ocako lokke i kom jo magi ki lok ni “pi niye.” Niye okonyogi pe me keto cwinygi i atematema kacel ki peko me kare meno kun gineno gin ma Lubanga onongo tye ka timone pigi ki ma dok pud bitimone.

18. Ngo ma myero watim me bolo ‘bal ma maro tweyowa woko liking-ngi’?

¹⁸ Ka walwodo lok i kom co ki mon ma gunyuto niye, ma nyingi nonge i Jo Ibru cura 11 dok bene walubo lanengi, ci watwero dongo niye kun wabolo “bal ma maro tweyowa woko liking.” (Ibru 12:1) Ki bene, “myero watamu kit macalo watwero tugo kwede cwinywa kekenwa i mar ki i tiyo tic mabeco” ka waribbe ki jo ma gitye ka dongo niye acel-lu.​—Ibru 10:24.

19. Iwinyo nining ma lubbe ki ciko wangi i kom mot me pwoc?

¹⁹ Ngwec ma watye iye-ni dong cok gik. Dog tol dong cok nen adada. Ka watye ki niye dok wanongo kony ki bot Jehovah, ci ‘wabibolo gin mogo mapek-gu woko ducu, ki bal ma maro tweyowa woko liking-ngi.’ Ada, waromo ngwec i yo ma miyo wanongo mot me pwoc​—mot ma Lubanga Wonwa, Jehovah ociko pire.

[Lok ma tye piny]

Wi Tika Po?

• Bolo “gin mogo mapek-gu woko ducu” kwako timo gin ango?

• Ngo ma twero weko niye pa Lakricitayo rwenyo woko?

• Pingo omyero wacik wangwa i kom mot me pwoc?

[Peny me Kwan]

[Cal ma tye i pot karatac 26]

‘Bal ma maro tweyowa woko liking-ngi’ obedo gin ango, dok romo tweyowa nining?