Keti Yehowa Kezabaka Nge?

‘Mfumu Nzambi kezabaka bantu na yandi.’​—2 TIM. 2:19.

1, 2. (a) Yezu vandaka kudibanza-banza na inki dyambu? (b) Inki bangyufula beto fwete kudiyula?

KILUMBU mosi, Mufarize mosi kuyulaka Yezu nde: “Na kati ya Bansiku yonso, nki nsiku me luta mfunu?” Yezu kuvutudilaka yandi nde: “Nge fweti zola Mfumu Nzambi na nge, na ntima na nge yonso, na luzolo na nge yonso ti na mabanza na nge yonso.” (Mat. 22:35-37) Yezu kuzolaka Tata na yandi ya zulu mingi mpi yandi monisaka yo na luzingu na yandi. Yezu vandaka mpi kudibanza-banza sambu na bangwisana na yandi ti Yehowa, mpi kumonisaka yo na mutindu yandi bikalaka ya kwikama na luzingu na yandi ya mvimba. Yo yina, ntangu fyoti na ntwala ya lufwa na yandi, yandi tubaka nde Nzambi kuzabaka yandi bonso muntu ya kwikama yina kelemfukilaka bantuma na yandi. Yezu landaka na kuzola Yehowa.​—Yoa. 15:10.

² Bubu yai, bantu mingi ketubaka nde bo kezolaka Nzambi. Ntembe kele ve nde beto mpi ketubaka mpidina. Kansi, yo kele ti bangyufula ya mfunu yina beto fwete kudiyula: ‘Keti Nzambi kezabaka mono? Inki mutindu Yehowa ketadilaka mono? Keti Nzambi kezabaka nde mono kele muntu na yandi?’ (2 Tim. 2:19) Yo kele dyambu ya kyese mpenza na kuvanda na bangwisana ya mbote ti Mfumu ya luyalanganu!

3. Sambu na nki bantu yankaka kendimaka ve nde bo lenda vanda bantu ya Yehowa, mpi inki tasadisa bo na kukatula bangindu yina?

³ Kansi, bantu yankaka yina kezolaka Yehowa mingi kemonaka mpasi na kukwikila nde Nzambi lenda zaba bo. Bankaka kekudimonaka nde bo kele mfunu ve, yo yina bo kendimaka ve nde bo lenda vanda bantu ya Yehowa. Kansi, yo kele kyese na kuzaba nde Yehowa ketadilaka beto ve mutindu yina. (1 Sam. 16:7) Ntumwa Polo kuzabisaka bampangi na yandi Bakristu nde: “Muntu yina ke zolaka Nzambi, Nzambi me zabaka yandi.” (1 Kor. 8:3) Sambu Nzambi kuzaba nge, nge fwete zola yandi. Yindula mambu yai: Sambu na nki nge ketanga zulunalu yai? Sambu na nki nge kesala bikesa sambu na kusadila Yehowa na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, na mabanza na nge ya mvimba mpi na ngolo na nge ya mvimba? Kana nge mekudipesaka na Yehowa mpi mebakaka mbotika, inki kupusaka nge na kusala mambu yai? Biblia kemonisa nde, Yehowa yina ketalaka ntima, kebendaka bantu yina kele bonso “bima ya mfunu.” (Agai 2:7, NW; tanga  Yoane 6:44.) Yo yina, nge lenda ndima nde nge kesadilaka Yehowa sambu yandi mebendaka nge. Yandi tayambula ve bantu yina yandi mebendaka kana bo kebikala ya kwikama. Nzambi kebakaka bo na mbalu mingi, mpi kezolaka bo mingi.​—Nk. 94:14.

4. Sambu na nki beto fwete landa kuyindula na bangwisana na beto ti Nzambi?

⁴ Sambu Yehowa mebendaka beto, beto fwete landa na kuzola yandi. (Tanga Yude 20, 21.) Yibuka nde, Biblia ketubaka nde muntu lenda vila nzila to kuyambula kusadila Nzambi. (Baeb. 2:1; 3:12, 13) Mu mbandu, na ntwala ya kutuba mambu yina kele na 2 Timoteo 2:19, ntumwa Polo kutubaka sambu na Imeneo mpi Filete. Yo kemonana nde, babakala yai zole vandaka kusadila Yehowa, kansi na nima bo yambulaka nzila ya kyeleka. (2 Tim. 2:16-18) Yibuka mpi nde, na dibundu ya Galatia bantu yankaka yina vandaka kusadila Nzambi kuyambulaka lusambu ya kyeleka. (Gal. 4:9) Beto fwete mona ve mpamba bangwisana ya mbote yina beto kevandaka ti yo na Nzambi.

5. (a) Inki bikalulu yankaka yina Nzambi kesepelaka ti yo mingi? (b) Inki bambandu beto tatadila?

⁵ Bikalulu yankaka kesepedisaka Yehowa mingi. (Nk. 15:1-5; 1 Pie. 3:4) Lukwikilu mpi kudikulumusa keswaswanisaka bantu yina Nzambi  kezabaka ti bantu yina yandi kezabaka ve. Beto tadila mbandu ya bantu zole yina Yehowa kuzolaka sambu bo vandaka ti bikalulu yai. Beto tatadila mpi mbandu ya muntu mosi yina kuyindulaka nde yandi vandaka muntu ya Yehowa, kansi lulendo na yandi kupusaka Yehowa na kubuya yandi. Beto lenda baka malongi ya mfunu na bambandu yai.

Tata ya Bantu Yina Kekwikilaka na Nzambi

6. (a) Inki mutindu Abrahami kumonisaka lukwikilu na balusilu ya Yehowa? (b) Inki mutindu Yehowa kuzabaka Abrahami?

⁶ Abrahami kuvandaka muntu yina kukwikilaka na Nzambi. Nkutu, Biblia kebingaka yandi ‘tata ya bantu yonso yina kekwikilaka na Nzambi.’ (Roma 4:11) Sambu yandi vandaka ti lukwikilu, Abrahami kuyambulaka bwala na yandi, banduku na yandi, mpi bimvwama na yandi sambu na kukwenda na insi mosi ya ntama. (Kuy. 12:1-4; Baeb. 11:8-10) Lukwikilu ya Abrahami kuvandaka kaka ngolo ata na nima ya bamvula mingi. Yo monanaka pwelele ntangu yandi ‘pesaka mwana na yandi Izaki bonso makabu’ sambu na kulemfuka na ntuma ya Yehowa. (Baeb. 11:17-19) Abrahami kumonisaka lukwikilu na balusilu ya Yehowa, yo yina Nzambi kuzolaka Abrahami mingi mpi kuzabaka yandi mpenza. (Tanga Kuyantika 18:19.) Yehowa kusukaka kaka ve na kuzaba nde Abrahami kuvandaka, kansi yandi zolaka yandi mingi mpenza.​—Yak. 2:22, 23.

7. Abrahami kuzabaka inki na yina metala balusilu ya Yehowa, mpi nki mutindu yandi monisaka lukwikilu yango?

⁷ Kuvila ve nde, ntangu Abrahami vandaka na luzingu yandi bakaka ve dikabu ya ntoto yina Yehowa kusilaka yandi. Yandi monaka mpi ve mutindu bana na yandi kukumaka mingi “bonso bambuma ya zelo na lweka ya masa.” (Kuy. 22:17, 18) Ata balusilu yai kulunganaka ve ntangu Abrahami vandaka na luzingu, yandi vandaka kaka ti lukwikilu ya ngolo na Yehowa. Yandi zabaka nde balusilu ya Nzambi kelunganaka ntangu yonso, mpi yandi zingaka na kuwakana ti lukwikilu yina. (Tanga Baebreo 11:13.) Keti Yehowa kezabaka beto bonso bantu yina kevandaka ti lukwikilu ya ngolo bonso Abrahami?

Kuvingila Yehowa Kemonisaka nde Beto Kele ti Lukwikilu

8. Inki kele mambu yankaka yina bantu yankaka kevingilaka banda ntama nde yo lungana?

⁸ Beto lenda vanda ti mambu yina beto kevingilaka banda ntama nde yo lungana. Mu mbandu kukwela, kubuta bana, mpi kuvanda na mavimpi ya mbote. Kuzola mambu yina kele mbi ve. Kansi sambu na bantu mingi, yo lenda vanda nde mambu yai melunganaka ntete ve. Kana yo kele mpidina sambu na beto, mutindu yina beto ketadilaka dyambu yango tamonisa bunene ya lukwikilu na beto.

9, 10. (a) Bantu yankaka mesalaka inki sambu na kulungisa bampusa na bo? (b) Inki nge keyindula na yina metala kulungana ya balusilu ya Nzambi?

 ⁹ Yo tavanda buzoba na kusosa kulungisa mambu yai na mutindu yina kewakana ve ti lutwadisu ya Nzambi. Kusala mpidina lenda bebisa bangwisana na beto ti Yehowa. Mumbandu, bankaka meponaka lusansu yina kewakanaka ve ti bandongisila ya Yehowa. Bankaka mendimaka bisalu yina kekabulaka bo na mabuta na bo to kekangaka bo nzila ya kukwenda na balukutakanu ya dibundu. Dyaka, bankaka mekwelanaka ti muntu yina kesambilaka ve Yehowa. Kana Mukristu mosi mesala mambu yai, keti beto lenda tuba nde yandi kesalaka mpenza bikesa sambu Yehowa kuzaba yandi? Inki mutindu Yehowa zolaka kudiwa, kana Abrahami vandaka kuzola kaka kumona kulungana ya balusilu ya Nzambi? Inki zolaka kusalama kana Abrahami kusalaka mambu na mutindu na yandi mosi na kutungaka nzo mosi ya nene mpi kudikumisaka muntu ya lukumu na kisika ya kuvingila Yehowa na kusala mambu? (Fwanisa ti Kuyantika 11:4.) Keti Yehowa lendaka kulanda kuzola yandi?

¹⁰ Inki mambu nge kevingilaka kumona kulungana na yo? Keti lukwikilu na nge kevandaka ngolo mpenza sambu na kuvingila Yehowa yina kesila na kulungisa bampusa na nge? (Nk. 145:16) Mutindu mbandu ya Abrahami kemonisa yo, bantangu yankaka balusilu yankaka yina Yehowa kesilaka beto kelunganaka ve na mutindu yina beto kezodilaka. Ata mpidina, Yehowa kesepelaka na mutindu yina beto kemonisaka lukwikilu ya ngolo bonso Abrahami mpi kesalaka mambu na kuwakana ti yo. Kana beto sala mpidina, yandi tasakumuna beto.​—Baeb. 11:6.

Kudikulumusa mpi Lulendo

11. Ziku, inki mikumba Kore kuvandaka ti yo, mpi yo monisaka inki na yina metala nkadilu na yandi na meso ya Nzambi?

¹¹ Moize mpi Kore kusalaka mambu na mutindu ya kuswaswana na yina metala kuzitisa ngidika ya Yehowa mpi na balukanu na yandi. Yehowa kutadilaka bo na mutindu yina bo salaka mambu. Kore kuvandaka Mulevi ya dikanda ya Kehati mpi yandi vandaka ti mikumba mingi. Mu mbandu, ziku yandi monaka luguluku ya dikanda ya Izraele na Nzadi-Mungwa ya Mbwaki, yandi pesaka maboko na lusambisu ya Yehowa sambu na bantu ya Izraele yina kukolamaka na Ngumba ya Sinai, mpi yandi vandaka na ndonga ya bantu yina kunataka sanduku ya kuwakana. (Kub. 32:26-29; Kut. 3:30, 31) Yo kemonana nde, yandi vandaka ya kwikama na Yehowa na nsungi ya bamvula mingi, yo yina bantu mingi ya Izraele vandaka kuzitisa yandi.

12. Mutindu lutiti 31 kemonisa yo, inki mutindu lulendo ya Kore kuvandaka ti bupusi na bangwisana na yandi ti Nzambi?

¹² Kansi, ntangu dikanda ya Izraele vandaka kukwenda na Ntoto ya Lusilu, Kore kuyindulaka nde mambu vandaka kukwendila ve na ngidika ya Nzambi. Na nima, bantwadisi yankaka 250, kuvukanaka ti yandi sambu na kumeka na kusoba mambu. Yo fwete vanda nde, Kore ti bantu yina vandaka kuyindula nde bo vandaka na bangwisana ya mbote ti Yehowa. Bo zabisaka Moize nde: “Ya kieleka, [nge] me lutisa. Beto yonso kele bantu ya Israele, bantu ya Nzambi; Mfumu Nzambi ke vandaka na beto yonso.” (Kut. 16:1-3) Yai nkadilu ya lulendo mpenza! Moize kuzabisaka bo nde: “Mfumu Nzambi ta songa beto kana nani kele muntu na yandi.” (Tanga Kutanga 16:5.) Na nkokila ya kilumbu yina kulandaka, Kore mpi bantu yonso yina kukolamaka ti yandi kufwaka.​—Kut. 16:31-35.

13, 14. Inki mutindu Moize kumonisaka kudikulumusa?

¹³ Na kuswaswana ti Kore, Moize “vandaka muntu mosi ya kukanga ntima, kuluta bantu yonso ya nsi-ntoto.” (Kut. 12:3) Yandi monisaka kudikulumusa na yandi na mutindu yandi salaka mambu na kuwakana ti lutwadisu ya Yehowa. (Kub. 7:6; 40:16) Ata kima mosi ve kemonisa nde mbala mingi, Moize kubuyaka kulanda lutwadisu ya Yehowa to nde yandi vandaka kuwa makasi sambu yo lombaka nde yandi landa lutwadisu ya Yehowa. Mu mbandu, ntangu Yehowa kupesaka yandi bantuma ya metala kutunga nzo ya ntenta, yandi pesaka  bantuma ya sikisiki ata na mambu ya fyoti-fyoti, mu mbandu mukubu ya nsinga mpi ntalu ya mabulu yina nsinga talutila sambu na kutunga bilele ya nzo ya ntenta. (Kub. 26:1-6) Kana nkengi mosi na dibundu mepesa nge bantuma ata na mambu ya fyoti-fyoti, bantangu yankaka nge lenda wa makasi. Kansi, Yehowa kele nkengi ya kukuka, yina kepesaka bansadi na yandi kisalu mpi ketulaka ntima nde bo tasala yo mbote. Ntangu yandi kepesaka bantuma yina kevandaka ti mambu mingi, yo kevandaka ti bikuma ya mbote. Zaba nde, Moize kuwaka ve makasi to kuyindulaka ve nde, Yehowa vandaka kuzitisa yandi ve na mutindu yandi pesaka yandi bantuma yina kuvandaka ti mambu mingi ya fyoti-fyoti, bonso nde Yehowa vandaka kukanga kimpwanza na yandi ya kumonisa mayele na yandi ya kusala mambu. Kansi, Moize kuzikisaka nde bantu yina vandaka kutunga ‘kusalaka mambu mutindu Mfumu Nzambi’ kutubaka. (Kub. 39:32) Yai mbandu ya mbote ya kudikulumusa! Moize kuzabaka nde, kisalu yina kuvandaka ya Yehowa mpi nde yandi vandaka kaka muntu yina Yehowa kusadilaka sambu na kusala kisalu yina.

¹⁴ Kudikulumusa ya Moize kumonanaka mpi ntangu yandi kutanaka ti bampasi yina kulembisaka yandi nitu. Mu mbandu, ntangu bantu ya Izraele vandaka kubokuta sambu na masa, Moize kuwilaka bo makasi mpi yandi pesaka ve Nzambi lukumu. Yo yina, Yehowa kuzabisaka Moize nde, yandi takotisa ve bantu ya Izraele na Ntoto ya Lusilu. (Kut. 20:2-12) Yandi ti mpangi na yandi Aroni, kukangaka-ntima na mabokuta ya bantu ya Izraele na nsungi ya bamvula mingi. Kansi, sambu Moize kusalaka kifu na ntangu yai, yandi lendaka ve kumona mambu yina yandi vandaka kuvingila tuka ntama! Moize kudiwaka inki mutindu? Ya kyeleka Moize kulembaka nitu, ata mpidina yandi monisaka kudikulumusa mpi kundimaka lukanu ya Yehowa. Yandi zabaka nde, Yehowa kele Nzambi ya lunungu mpi kesalaka mambu na lunungu yonso. (Kul. 3:25-27; 32:4) Ntangu nge keyindulaka mbandu ya Moize, keti nge kemonaka yandi ve bonso muntu yina Yehowa kuzabaka?​—Tanga Kubasika 33:12, 13.

Kulemfukila Yehowa Kelombaka Kudikulumusa

15. Inki dilongi beto lenda baka na lulendo ya Kore?

¹⁵ Yehowa tazaba beto kaka kana beto kendima bansoba yina kesalama na dibundu ya Bukristu ya ntoto ya mvimba mpi balukanu  yina bampangi yina ketwadisaka dibundu kebakaka. Kore mpi bantu na yandi kubebisaka bangwisana na bo ti Nzambi sambu bo vandaka kuditudila ntima kuluta ndilu, bo vandaka lulendo mpi bo kondaka lukwikilu. Kore vandaka kuyindula nde, Moize yina kukumaka mununu vandaka kubaka balukanu konso kilumbu, kansi yandi vilaka nde Yehowa muntu vandaka kutwadisa dikanda yina. Kore kumonisaka ve kwikama na bantu yina Nzambi vandaka kusadila. Yo lombaka nde Kore kuvingila nde Yehowa kusala mambu. Yehowa lendaka kusadisa yandi na kubakisa bikuma yina mambu vandaka kusalama mutindu yina to kusoba yo kana mpila kele. Nsukansuka sambu na lulendo na yandi, Kore kubebisaka mambu yonso ya kwikama yina yandi salaka na kisalu ya Nzambi!

16. Inki mutindu mbandu ya kudikulumusa ya Moize lenda sadisa beto?

¹⁶ Disolo yai kele lukebisu ya ngolo sambu na bankuluntu mpi bampangi yankaka na dibundu bubu yai. Sambu na kuvingila nde Yehowa kusala mambu mpi kulemfukila bantu yina yandi kesadilaka sambu na kutwadisa dibundu, yo kelombaka kudikulumusa. Keti beto kemonisaka kudikulumusa mpi mawete bonso Moize? Keti beto kezabaka kiyeka ya bantu yina ketwadisaka beto mpi kendimaka lutwadisu na bo? Keti beto keyalaka mawi na beto ntangu dyambu mosi buna kelembisaka beto nitu? Kana yo kele mpidina, Yehowa tazaba beto mpi tandima beto. Kudikulumusa mpi bulemfu na beto tapusa yandi na kuzola beto.

Yehowa Kezabaka Bantu na Yandi

17, 18. Inki lenda sadisa beto sambu Yehowa kulanda na kuzaba beto?

¹⁷ Yo kele mbote na kuyindula bantu yina Yehowa kubendaka mpi kuzabaka mbote. Abrahami mpi Moize kuvandaka bantu ya kukonda kukuka mpi kuvandaka ti bifu, bonso beto. Ata mpidina, Yehowa kuzabaka nde bo vandaka bantu na yandi. Kansi, mbandu ya Kore kemonisa nde beto lenda bebisa bangwisana na beto ti Yehowa mpi kuvanda dyaka ve bantu na yandi. Konso muntu fwete kudiyula nde: ‘Inki mutindu Yehowa kemonaka mono? Inki dilongi mono lenda baka na bambandu yai ya Biblia?’

¹⁸ Yo kepesa kikesa na kuzaba nde, Yehowa kemonaka nde bansadi na yandi ya kwikama kele bantu na yandi. Yo yina, landa kuyedisa lukwikilu, kudikulumusa, mpi bikalulu yankaka yina tasala nde Nzambi kuzola nge mingi. Kana Yehowa mezaba beto, yo kele mpenza dyambu ya lukumu mpi ya kepesaka kyese na luzingu na beto bubu yai, mpi yo tanatila beto balusakumunu na makwisa.​—Nk. 37:18.

Keti Nge Keyibuka?

• Inki bangwisana nge lenda vanda ti yo na Yehowa?

• Inki mutindu nge lenda landa mbandu ya lukwikilu ya Abrahami?

• Inki malongi beto lenda baka na mbandu ya Kore mpi Moize?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 29]

Bonso Abrahami, keti beto kekwikilaka nde Yehowa talungisa balusilu na yandi yonso?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Kore kuvandaka ve ti kudikulumusa mpi luzolo ya kulemfukila lutwadisu ya Nzambi

[Kifwanisu ya kele na lutiti 32]

Keti Yehowa kezabaka nge bonso muntu ya kudikulumusa mpi ya bulemfu?