Nga Ozayakene kwa Yave?
Nga Ozayakene kwa Yave?
“O Yave ozeye awana bena vo i bandi.”—2 TIM. 2:19.
1, 2. (a) Adieyi katokanenanga o Yesu? (b) Nkia yuvu tufwete kiyuvula?
LUMBU kimosi, Mfarisi mosi wayenda kwa Yesu yo kunyuvula vo: “Nkia nkanikinu wanene muna nsiku?” Yesu wavutula vo: “Zola Yave wa Nzambi aku yamuna nsi a ntim’aku yawonso, yo muna fulumwinu kiaku kiawonso, yo muna nyindu aku wawonso.” (Mat. 22:35-37) Yesu watoma zolanga S’andi ezulu yo zingila ngwizani ye mvovo miami. E kwikizi kasonga o Yesu muna zingu kiandi kiasonga vo ngwizani andi yo Yave katokanenanga. Muna kuma kiaki, una kiafinama lufwa lwandi, Yesu wavova vo Nzambi unzeye nze muntu ona walemvokelanga e nkanikinu miandi kuna kwikizi kiawonso. Yesu wasikila muna zola kwa Yave.—Yoa. 15:10.
2 O unu, ayingi bevovanga vo Nzambi bezolanga. Yeto mpe tuna muna wantu awaya. Kansi, vena ye yuvu yamfunu tufwete kiyuvula: ‘Nga nzayakene kwa Nzambi? O Yave aweyi kekumbadikilanga? Nga Yave unzeye vo i wandi?’ (2 Tim. 2:19) Ekwe elau diampwena tuna diau dia zaya vo tulenda kala ye ngwizani ambote yo Mfumu a nsema wawonso!
3. Ekuma dikadilanga diampasi kw’akaka mu kwikila vo bazayakene kwa Yave? Adieyi dilenda kubasadisa mu venga ngindu zazi?
3 Kansi, diampasi dikalanga kana nkutu kw’awana bezolanga Yave mu kwikila vo Nzambi ubazeye. Akaka bekuyimwenanga vo ke bena mfunu ko. Muna kuma kiaki, bekatikisanga e ngindu za sia vo balenda kala ba Yave. Diakiese mu zaya vo Nzambi mpila yakaka kekutubadikilanga. (1 Sam. 16:7) Paulu wa ntumwa wavovesa mpangi zandi Akristu vo: “O muntu, ovo ozolele Nzambi, i yandi yun’ozayiwa kwa yandi.” (1 Kor. 8:3) Muna zayakana kwa Nzambi, divavanga vo wakala yo zola muna yandi. Ukiyuvula: Ekuma otangilanga Eyingidilu diadi? Ekuma osilanga ngolo za sadila Yave ye nsi a ntima, fulumwinu, nyindu ye ngolo zaku zawonso? Avo wakiyekola kala kwa Nzambi yo vubwa, adieyi diafila mu bak’e nzengo zazi? Nkand’a Nzambi usonganga vo Yave, ona osatanga ntima, otuntanga eyi itombwanga. (Tanga Kangai 2:7; Yoane 6:44.) Muna kuma kiaki, olenda kala ye ziku vo e kuma osadilanga Yave i kia sia vo yandi watunta. Kalendi bembola ko awana ketuntanga kele vo basikidi ye kwikizi kwa yandi. Nzambi okubabadikilanga vo bantalu kwa yandi yo toma kubazola.—Nku. 94:14.
4. Ekuma tufwete sungamenanga e ngwizani eto yo Nzambi?
4 Wau vo Yave watutunta kwa yandi, tufwete sianga ngolo za sikila muna zola kwandi. (Tanga Yuda 20, 21.) Sungamena edi: Nkand’a Nzambi usonganga vo muntu olenda kukumunwa yovo vambaneswa yo Nzambi. (Ayib. 2:1; 3:12, 13) Kasikil’owu, una kasonekene ko e mvovo mina muna 2 Timoteo 2:19, Paulu wa ntumwa wayika Imènai yo Fileto. Nanga vakala ye ntangwa ina wantu awole awaya basadilanga Yave, kansi kuna kwalanda bavengomoka muna ludi. (2 Tim. 2:16-18) Sungamena mpe vo akaka muna nkutakani za Ngalatia, ana bazayakana kwa Nzambi, ke basikila mu ludi ko. (Ngal. 4:9) Muna kuma kiaki, tufwete tatidila e ngwizani eto yo Nzambi.
5. (a) Nkia fu ketoma yangalelanga o Nzambi? (b) Nkia nona tubadika?
5 Vena ye fu ina Yave ketoma yangalelanga. (Nku. 15:1-5; 1 Pet. 3:4) Lukwikilu ye lulembamu i fu yaswaswanesanga akaka mun’awana bazayakana kwa Nzambi. Yambula twabadika nona ya wantu awole ana bazolwa kwa Yave wau vo basonganga fu yayi. Tubadika mpe nona kia muntu mosi wabembolwa kwa Nzambi mu kuma kia lulendo. Tulenda longoka mambu mamfunu muna nona yayi.
Ese dia Awana Bekwikilanga
6. (a) Aweyi Abarayama kasongela lukwikilu muna nsilu mia Yave? (b) Aweyi Abarayama kazayakena kwa Yave?
6 Abarayama ‘wakwikilanga muna Yave.’ Muna kuma kiaki, oyikilwanga vo “ese diawonso ana bekwikilanga.” (Etu. 15:6; Roma 4:11) Muna lukwikilu, Abarayama wasisa nzo andi, akundi ye mavwa mu kwenda zingila ku nsi yandá. (Etu. 12:1-4; Ayib. 11:8-10) Lukwikilu lwa Abarayama ke lusidi yoya ko. Ediadi diamoneka vava “katambika Isaki” wa mwan’andi muna tumamena nkanikinu a Yave. (Ayib. 11:17-19) Abarayama wasonga lukwikilu muna nsilu mia Yave. Muna kuma kiaki, Nzambi watoma kunzola, wazaya kikilu Abarayama. (Tanga Etuku 18:19.) Yave kazaya kaka ko vo Abarayama moyo kakala, wambadikilanga vo nkundi andi.—Yak. 2:22, 23.
7. Adieyi Abarayama kazaya mu kuma kia nsilu mia Yave? Aweyi kasongela lukwikilu lwalu?
7 Diamfunu mu zaya vo ekolo kakal’o moyo, Abarayama katambula evwa ko muna nsi ina kasilwa nsilu. Kamona mpe ko vava e mbongo andi yakituka “nga esenge van’ekumu dia kalunga.” (Etu. 22:17, 18) Kana una vo e nsilu miami ke mialungana ko ekolo Abarayama kazinganga, wasikila ye lukwikilu muna Yave. Wazaya wo vo Nzambi olungisanga nsilu miandi. Elo, muna zingu kiandi kiawonso, Abarayama wazingila e ngwizani ye lukwikilu lwalu. (Tanga Ayibere 11:13.) Nga tuzayakene kwa Yave vo lukwikilu nze lwa Abarayama tusonganga?
O Vingila Yave Sinsu kia Lukwikilu
8. Akaka nkia mambu bevingilanga vo malungana?
8 Vena ye mambu mana tuvingilanga vo malungana. Tulenda kala y’etima dia sompa, wuta wana, yo kala yo vimpi wambote. Ke diambi ko mu vingila mambu mama. Kansi kuna kw’akaka, mayingi muna mambu mama ke melungananga ko. Avo i diau divangamanga kwa yeto, dina tuvanganga mu zizidila mambu mama dilenda songa e tezo kia lukwikilu lweto.
9, 10. (a) Akaka adieyi bevanganga mu lungisa dina bazolele? (b) Aweyi omonanga mu kuma kia ndungan’a nsilu mia Nzambi?
9 Dia uzowa dia kulula luludiku lwa Nzambi mu vava vo dina tuzolele dialungana. O vanga wo dilenda fwasa ngwizani eto yo Yave. Kasikil’owu, akaka bevavanga mpila za mawuku mekululanga nkanikinu mia Nkand’a Nzambi. Akaka betondanga e salu ina ilembi kubavananga ntangwa ya kala vamosi y’esi nzo zau yovo ya kwenda muna tukutakanu. Adieyi tuvova mu kuma kia banda kimakangu yo mundembi-kwikila? Avo Nkristu ovangidi wo, nga ovavanga vo kazayakana kwa Yave? Aweyi kadi mona o Yave kele vo Abarayama wayambula vingila e ndungan’a nsilu mia Nzambi? Adieyi tuvova kele vo Abarayama kavangila mambu mu mpil’andi mu vava zingu kiambote yo vava tundidika nkumbu andi vana fulu kia vingila Yave? (Tezanesa ye Etuku 11:4.) Nga wadi kwamanana zayakana kwa Yave?
10 Nkia mambu ozolanga vo malungana? Nga una ye lukwikilu lwasikila mu vingila vo Yave kalungisila mambu mama? (Nku. 145:16) Nze dina diabwila Abarayama, emiaka nsilu mia Yave ke milungananga ko mu ntangwa ina tuzolele. Kansi, oyangalalanga vava tusonganga lukwikilu nze Abarayama yo zingila e ngwizani ye lukwikilu lwalu. O vanga wo dikututwasila nsambu zayingi.—Ayib. 11:6.
Nswaswani Vana Vena Lulembamu yo Lulendo
11. Kora nkia malau kakala mau?
11 Nswaswani ina vana vena Mose yo Kora muna diambu dia lemvokela nkubik’a Yave ye nzengo zandi. Dina bavanga diasoba e mpila ina Yave kababadikilanga. Kora, Nlevi kakala wa mwisi kanda dia Koate ye malau mayingi kakala mau. Wamona una Aneyisaele bavuluzilwa muna Mbu Ambwaki, wayikama e nzengo za Yave za vonda Aneyisaele ana bakolama vana Mongo a Sinai yo kala mosi mun’awana banatanga e nkele ekangu. (Luv. 32:26-29; Nta. 3:30, 31) Kora nanga wasong’e kwikizi muna Yave mu mvu miayingi. Muna kuma kiaki, watoma zitiswanga kw’ayingi muna Aneyisaele.
12. Nze una usonganga e fwaniswa muna lukaya lwa 28, aweyi lulendo lwafwasila ngwizani kakala yau o Kora yo Nzambi?
12 Kansi, vava zula kia Isaele kiayendanga kuna Nsi a Nsilu, Kora wamona diambu dina kabadikila vo diambi muna mpila yafidilwanga nkangu. I bosi, 250 ma Aneyisaele bayikama Kora mu vava vanga nsobani. Kora y’akaka nanga babanzanga vo ngwizani ambote bakala yau yo Yave. Bavovesa Mose vo: “Oyeno nukutundisa, wau vo ebundu diawonso diavauka, o Yave wina yau.” (Nta. 16:1-3) E ngindu zazi za lulendo kikilu. Zasonga vo vuvu kiasaka bakala kiau muna yau kibeni. Mose wabavovesa vo: “O Yave ozayis’ana bekala yandi.” (Tanga Ntalu 16:5.) Kuna masika ma lumbu kialanda, Kora y’awana banyikama muna ukolami, bavondwa.—Nta. 16:31-35.
13, 14. Mose aweyi kasongela lulembamu?
13 Nswaswani yo Kora, Mose ‘wanleka kikilu, ke mu wantu awonso bakala va ntoto ko.’ (Nta. 12:3) Wasonga vo nkwa unleka yo lulembamu muna vanga mawonso kankanikina o Yave. (Luv. 7:6; 40:16) Ka vena ziku ko kisonganga vo Mose wakatikisanga e mpila ina Yave kevangilanga mambu, ngatu funga makasi mu kuma kia landa mana Yave kankanikina. Kasikil’owu, Yave wavana nkanikinu miasikididi mu mpila ifwete tungilwa e kalu (tabernáculo), nze se ki’ebundi ye lutangu lwa vakamu isadilwa mu tunga nlele mia saba. (Luv. 26:1-6) Avo mpangi ovitang’o ntu muna nkubik’a Nzambi, okuvananga nkanikinu miasikididi muna konso diambu, ezak’e ntangwa dilenda kukendeleka. Kansi, Yave nkengi ambote, ona ovananga salu kwa selo yandi kuna mvevo wawonso yo kubabund’e vuvu. Vava kevananga nkanikinu miasikididi, vena ye kuma kevangilanga wo. Sungamena vo Mose kafungila Yave makasi ko wau kamvana nkanikinu miasikididi, ngatu yindula vo Yave zitu wandi kakululanga yo katula nswa kakala wau wa kuyisolela. Kansi, Mose wavovesa asadi vo bavanga mun’owu kabakanikina o Yave. (Luv. 39:32) Ekwe lulembamu kasonga! Mose wazaya wo vo e salu kia Yave, sadila kaka kansadilanga muna lungisa salu kiaki.
14 Mose wasonganga mpe lulembamu kana nkutu vava vabwanga diambu dilenda kunkendeleka. Kasikil’owu, vava nkangu wayantika yidima mu kuma kia kondwa maza, Mose wabafungila makasi yo lembi vana nkembo kwa Nzambi. Muna kuma kiaki, Yave wavovesa Mose vo ke yandi ko okotesa nkangu muna Nsi a Nsilu. (Nta. 20:2-12) Mose yo Arone wa mpangi andi bazizidila mu mvu miayingi o yidima kwa nkangu. Kansi owau, mu kuma kia vilwa kavanga mu nkumbu mosi kaka, Mose ke lwaka diaka ko kuna nsi kavingilanga tuka kolo. Adieyi Mose kavanga? Kana una vo wakendalala, kuna lembama kwawonso Mose watambulwila e nzengo za Yave. Wazaya wo vo Yave i Nzambi ansongi yo kondw’o vilwa. (Nsi. 3:25-27; 32:4) O unu, vava tuyindulanga Mose, tukumbadikilanga nze muntu wazayakana kwa Yave.—Tanga Luvaiku 33:12, 13.
Lulembamu Luvavwanga Muna Sakalela Yave
15. Adieyi tulenda longoka mu kuma kia lulendo lwa Kora?
15 E mpila tubadikilanga nsobani zivangwanga muna nkutakani y’Akristu mu nz’amvimba ye nzengo zibakanga awana bevitang’o ntu ilenda songa vo tuzayakene kwa Yave yovo ve. Kora y’awana banyikama bayivambula yo Nzambi mu kuma kia kuyibunda vuvu kiasaka, lulendo yo kondwa lukwikilu. Kora wabanzanga vo Mose nkulu a muntu, ona wabakanga nzengo za yandi kibeni, yo vilakana vo Yave wafilanga nkangu. Muna kuma kiaki, Kora kasonga kwikizi ko kw’awana kasadilanga o Nzambi. Diangangu kele vo Kora wavingila Yave kimana kansadisa katoma bakula mambu yovo kasingika konso diambu diavavanga singikwa. O unu ke tusungamenanga diaka ko e mvu mina Kora kasadila Yave ye kwikizi. Tukunsungamenanga nze muntu ona wakolamena Yave muna kuma kia lulendo.
16. E mbandu a Mose ya lulembamu aweyi ilenda kutusadisila?
16 Lusansu lwa Kora luna s’elongi kw’akuluntu y’akaka muna nkutakani o unu. Lulembamu divavanga muna vingila Yave yo lemvokela awana kesadilanga mu vit’o ntu muna nkutakani. Nga tusonganga vo tu akwa unleka ye lulembamu nze Mose? Nga tubakulanga yo tambulwila vo Yave osadilanga awana bevitang’o ntu muna nkutakani? Nga tulemvokelanga luludiku lwau? Nga tusianga ngolo mu sunda lukendalalu? Avo i wau, tuzayakana kwa Yave. Avo tusonganga lulembamu ye lusakalalu, Yave otoma kutuzola.
O Yave Ozeye Awana Bena vo i Bandi
17, 18. Adieyi dilenda kutusadisa mu kwamanana zolwa kwa Yave?
17 Diambote twabadikanga e mbandu y’awana bazolwa yo zayakana kwa Yave. Abarayama yo Mose wantu alembi lunga bakala, bavanganga mpe vilwa nze yeto. Kansi, bazayakana kwa Yave nze wantu bavwilu kwa yandi. E mbandu a Kora isonganga vo tulenda vambuka Yave yo lembi kala diaka y’edienga diandi. Konso muntu mu yeto kafwete kiyuvula: ‘O Yave aweyi kekumbadikilanga? Adieyi ndenda longoka muna nona yayi ya Nkand’a Nzambi?’
18 Dia lufiaulwisu dia zaya vo Yave obadikilanga selo yandi yakwikizi vo i bandi. Muna kuma kiaki, kwamanana songa lukwikilu, lulembamu ye fu yakaka kimana watoma zolwa kwa Nzambi eto. O zayakana kwa Yave elau diampwena kikilu edi dikututwasilanga kiese muna zingu kieto owau. Kuna sentu, tutambulanga nsambu zayingi.—Nku. 37:18.
Nga Osungamene?
• O zayakana kwa Yave aweyi disongele?
• Aweyi olenda tanginina lukwikilu lwa Abarayama?
• Adieyi tulenda longoka muna lusansu lwa Kora yo Mose?
[Yuvu ya Longoka]
[Foto ina muna lukaya lwa 26]
Nze Abarayama, nga tukwikilanga vo Yave olungisa nsilu miandi miawonso?
[Foto ina muna lukaya lwa 28]
Kora kakala ye lulembamu ko ngatu lusakalalu
[Foto ina muna lukaya lwa 29]
Nga ozayakene kwa Yave vo u nkwa lemvo ye lusakalalu?
