Kasin Antam La?

Akin a walaray managsalat na kuarta diad templo ed Jerusalem?

▪ Antis na impatey nen Jesus, impaimano to so graben ag-inkahustisya ya nagagawad templo. Inkuan na Biblia: “Pinapaway [nen Jesus] so amin a manlalako tan mansasaliw diad templo, tan imbabalintuag to iray lamisaan na saray managsalat na kuarta tan saray yurongan na saramay manlalako na saray malapati. Tan inkuan to ed sikara: ‘Walan nisulat, “Say abung ko et natawag ya abung a pampikasian,” balet gagawaen yo iyan ungib na matatakew.’”​—Mateo 21:12, 13.

Saray Judio tan Judion proselita nen inmunan siglo ya oonla diad templo ed Jerusalem et nanlapud nanduruman bansa tan syudad, awit day kuarta ra ya uusaren ed lugar da. Balet, kaukolan da nin isalat iratan pian nausar dad pambayar na tinaon a buis ed templo, pangaliw na isakripisyo iran ayep, tan usaren ed arum nin boluntaryo iran offering. Kanian, saray kuarta na nanduruman bansa et salatan na saray managsalat na kuarta, balet ta walay bayar. Sano manasingger lay piesta na Judio, mangipuesto la na lamisaan irayan managsalat na kuarta ed Korte na saray Gentil diad templo.

Sanen imbaga nen Jesus a sarayan managsalat na kuarta et gagawaen dan “ungib na matatakew” so templo, mapatnag sirin ya balbaleg so sisingilen dan bayar.

Akin et pabpablien a maong iray olive tree nensaman?

▪ Saray olive tree tan ubasan et kaibad saray bendisyon ya insipan na Dios ed saray totoo to lapud katooran dad sikato. (Deuteronomio 6:10, 11) Anggad natan, say olive tree et pabpablien a maong diad saramay lugar ya tutuboan na satan. Diad loob na nilasus iran taon et makapanbunga itan na dakel anggan agtanton asikasoen. Manbilay iyan kiew anggano nitanem ed mabaton dalin tan ag-ompatey ed panaon ya anggapoy uran. No abatang itan ed sengeg, ontubo iray balon sanga.

Nensaman, say ubak tan bulong na sayan kiew et uusaren ya tambal parad petang. Ontan met, say yaket na satan ya onsesepsep ed matatken lan sanga tan angob vanilla et uusaren ed panggaway pabalingit. Balet, mas kabkabat iyan kiew a napangalaan na naakan​—saray berry tan nagkalalo la ed oil ya naalad satan. Say kapaldua na aluton olive et oil.

Kada taon, say mabunan olive tree et napangalaan na 57 litro ya oil. Uusaren met so olive oil ed lamparaan, parad seremonya tan relihyoso iran gagala, puyok ed laman tan buek, tan tambal ed sireg tan sugat.​—Exodo 27:20; Levitico 2:1-7; 8:1-12; Rut 3:3; Lucas 10:33, 34.