Ekišang Tumelo ya Bona

O Ile a Emela Batho ba Modimo

ESITERE o ile a leka go iša maswafo fase ge a be a batamela lapeng la mošate kua Shushani. Go be go se bonolo. Dilo tšohle tša ka mošate—diswantšho tša gona tša mebalabala tša lebotong tše di dirilwego ka ditena tše di phadimago tša dipoo tše di nago le maphego, babetši ba mesebe le ditau, dikokwane tša gona tša maswika tša sebopego sa naka le dihlwadieme tše dibotse, gaešita le go ba ga wona godimo ga dithala tše dikgolo kgauswi le Dithaba tša Zagros tšeo dintlha tša tšona di apešitšwego ke lehlwa e bile o ukametše meetse a sekilego a noka ya Choaspes—di be di diretšwe go gopotša moeng yo mongwe le yo mongwe ka matla a magolo a monna yoo Esitere a bego a eya go mmona, yena yo a bego a ipitša “kgoši e kgolo.” Le gona e be e le monna wa gagwe.

Ee, e be e le monna wa gagwe! Ahasiwerosi o be a tloga a fapane le mohuta wa monna yoo ngwanenyana le ge e le ofe wa Mojuda a bego a ka letela gore a mo nyale! * O be a sa lebelele mehlaleng e swanago le Aborahama, monna yoo ka boikokobetšo a ilego a amogela taelo ya Modimo ya gore a theetše Sara, mosadi wa gagwe. (Genesi 21:12) Kgoši e be e tseba ganyenyane goba e sa tsebe selo ka Modimo wa Esitere, Jehofa, goba ka Molao wa Gagwe. Lega go le bjalo, Ahasiwerosi o be a tseba molao wa Baperesia, go akaretša le molao woo o bego o iletša selo seo Esitere a bego a tla tloga a se dira. Selo seo e be le eng? Go ba gona, molao o be o re motho le ge e le ofe yoo a bego a tšwelela pele ga kgoši ya Peresia a se a bitšwa ke kgoši o be a swanelwa ke lehu. Esitere o be a se a bitšwa, fela o be a eya go kgoši. Ge a dutše a batamela lapeng la ka gare, moo a bego a tla lebana le sedulo sa bogoši, mohlomongwe o be a ekwa a ikiša lehung.—Esitere 4:11; 5:1.

Ke ka baka la’ng a ile a ipea kotsing yeo? Le gona re ka ithuta’ng tumelong ya mosadi yo yo a makatšago? Sa pele, anke re boneng kamoo Esitere a ilego a tsena boemong bjoo bjo bo sa tlwaelegago bja go ba mohumagadi wa Peresia.

‘O be a Bogega’

Esitere e be e le tšhiwana. Ga re tsebe ka batswadi ba gagwe bao ba ilego ba mo reela leina la Hadasa, e lego lentšu la Seheberu bakeng sa “momirite,” e lego sehlašana se sebotse se se khukhušitšego matšoba a mašweu. Ge batswadi ba Esitere ba ehwa, yo mongwe wa leloko, e lego monna yo botho yo a bitšwago Morodekai, o ile a kwela ngwana yoo bohloko. E be e le kgaetšedi ya gagwe, eupša Morodekai e be e le yo mogolo kudu go yena. O ile a iša Esitere lapeng la gagwe gomme a mo swara bjalo ka morwedi wa gagwe.—Esitere 2:5-7, 15.

Morodekai le Esitere ba be ba dula moo mošate wa Peresia e le mathopša a Bajuda, moo go ka diregago gore ba be ba swanelwa ke go fela ba lebeletšana le go nyatšwa ka baka la bodumedi bja bona le Molao woo ba bego ba leka go o latela. Eupša ga go pelaelo gore Esitere o ile a tlwaelana  le kgaetšedi ya gagwe ka ge a be a mo ruta ka Jehofa, Modimo wa kgaugelo yoo nakong e fetilego a hlakodišitšego batho ba Gagwe mathateng gantši—gomme o be a sa tlo dira bjalo gape. (Lefitiko 26:44, 45) Go molaleng gore Esitere le Morodekai ba be ba ratana e bile ba botana.

Go bonagala Morodekai a be a šoma e le mohlankedi yo a itšego mošate wa Shushani, ka mehla a dula kgorong ya gona gotee le bahlanka ba bangwe ba kgoši. (Esitere 2:19, 21; 3:3) Ga re tsebe gore Esitere o be a dira’ng ge a be a gola, gaešita le ge go bonagala e le mo go kwagalago go bolela gore o be a hlokometše kgaetšedi ya gagwe le lapa la gagwe gabotse, leo mohlomongwe le bego le le karolong e diilago ya motse ka mošola wa noka go tloga mošate. Mohlomongwe o be a thabela go ya borekišetšong kua Shushani, moo barudi ba gauta le ba silifera gotee le barekiši ba bangwe ba bego ba ala dithoto tša bona. Esitere o be a ka se akanye gore ka letšatši le lengwe o be a tla tlwaela matsaka ao; o be a sa tsebe gore bokamoso bo mo swaretše eng.

Mohumagadi o a Rakwa

Ka letšatši le lengwe, Shushani e be e tletše lesebo mabapi le tšharakano yeo e bego e le lapeng la kgoši. Monyanyeng o mogolo, moo Ahasiwerosi a bego a nea bakgomana ba gagwe dijo tša matsaka le beine, kgoši e ile ya phetha ka gore e bitše mohumagadi wa yona yo mobotse, Wasithi, yoo a bego a swere monyanya ka thoko le basadi ba bangwe. Eupša Wasithi o ile a gana go tla. E jelwe ke dihlong e bile e galefile, kgoši e ile ya botšiša baeletši ba yona gore Wasithi a otlwe bjang. Mafelelo e bile afe? O ile rakwa a se sa ba mohumagadi. Bahlanka ba kgoši ba ile ba thoma go tsoma dikgarebe tše dibotse nageng ka moka; kgoši e be e tla kgetha mohumagadi yo mofsa gare ga tšona.—Esitere 1:1–2:4.

Re ka akanya Morodekai a lebelela Esitere ka lerato nako le nako gomme ka go ikgantšha le ka go tshwenyega ka yena a lemoga gore kgaetšedi ya gagwe e nyenyane e godile—gomme e be e le yo mobotse ka tsela e makatšago. Re bala gore: “Mosadi yoo yo mofsa o be a bopegile e bile a bogega.” (Esitere 2:7) Ponagalo e botse e a kgahliša, eupša e swanetše go sepedišana le bohlale le boikokobetšo. Go sego bjalo, e ka tswala boikgogomošo, boikgantšho le dika tše dingwe tše di sa kgahlišego pelong. (Diema 11:22) Na o šetše o kile wa bona therešo ya seo? Tabeng ya Esitere, botse bja gagwe bo be bo tla ipontšha e le eng—selo se se holago goba sa go hloka mohola? Go be go tla bonagala ge nako e dutše e eya.

Bahlanka ba kgoši ba ile ba bona Esitere. Ba ile ba mo tšea go Morodekai lesolong la bona, ba mo iša mošate o mogolo ka mošola wa noka. (Esitere 2:8) Go swanetše go ba go bile thata gore batho ba ba babedi ba arogane ka gobane ba be ba le bjalo ka tate le morwedi. Morodekai o be a ka se nyake gore morwedi wa gagwe wa mothwalwa a nyalwe ke motho le ge e le ofe yo a sa dumelego, gaešita le kgoši, eupša o be a ka se kgone go laola seo. Esitere o swanetše go ba a ile a theetša keletšo ya Morodekai ka šedi pele a ka tšewa! Ge a be a išwa mošate wa Shushani, o be a ipotšiša dipotšišo tše dintši. O be a letetšwe ke bophelo bja mohuta mang?

 “O be a Kgahla Bohle Bao ba Bego ba Mmona”

Esitere o ile a ikhwetša a tsene lefaseng leo a bego a tloga a sa le tsebe e bile e le le lefsa go yena. O be a le gare ga “basadi ba bantši ba bafsa” bao ba bego ba kgobokeditšwe go tšwa kgole le kgauswi Mmušong wa Peresia. Metlwae ya bona, maleme a bona le boemo bja bona bja kgopolo di swanetše go ba di be di fapane kudu. Ka ge ba be ba hlokometšwe ke mohlankedi yo a bitšwago Hekai, basadi ba ba bafsa ba be ba swanetše go thakgwa ka mo go tseneletšego ka ditlolo tša go botsefatša, e lego lenaneo leo le bego le tšea ngwaga leo le akaretšago go šidollwa ka makhura a nkgago bose. (Esitere 2:8, 12) Tikologo e bjalo le tsela ya gona ya go phela di swanetše go ba di ile tša tšweletša moya o feteletšego wa go tshwenyega ka ponagalo gare ga basadi bao ba bafsa, gotee le boikgantšho le phadišano. Esitere o ile a kgomega bjang?

Ga go na motho mo lefaseng yo a bego a ka tshwenyega ka Esitere go feta kamoo Morodekai a bego a tshwenyegile ka gona. Re bala gore letšatši le letšatši, o be a sepela kgauswi le ntlo ya basadi gomme a katanela gore a kwe kamoo Esitere a phelago ka gona. (Esitere 2:11) Ge a be a hwetša ditaba ganyenyane-ganyenyane, mohlomongwe ka bahlanka ba ka lapeng bao ba nago le tirišano, o swanetše go ba a be a ikgantšha ka yena. Ka baka la’ng?

Esitere o ile a kgahla Hekai moo a ilego a mo swara ka botho kudu, a mo nea banenyana ba šupago gore ba mo hlankele ntlong ya basadi. Le gona pego e re: “Nakong ye ka moka Esitere o be a kgahla bohle bao ba bego ba mmona.” (Esitere 2:9, 15) Na e ka ba e bile botse feela bjoo bo kgahlilego bohle ka mo go tseneletšego gakaakaa? Aowa, Esitere o be a na le se se fetago seo.

Ka mohlala, re bala gore: “Esitere o be a se a bolela selo ka setšhaba sa gabo goba metswalo ya gagwe, ka gobane Morodekai o be a mo laetše gore a se bolele selo ka bona.” (Esitere 2:10) Morodekai o be a laetše ngwanenyana yoo gore a dire dilo ka bohlale mabapi le setšo sa gagwe sa Sejuda; ga go pelaelo gore o be a bone gore batho ba gabo ba be ba kgethollwa ke batho ba ka bogošing bja Peresia. O be a thabišwa kudu ke go tseba gore ga bjale, gaešita le ge a be a sa bone Esitere, o be a sa dutše a bontšha go ba bohlale le go kwa ka tsela e swanago!

Lehono bafsa le bona ba ka thabiša batswadi ba bona le bahlokomedi ba bona. Ge batswadi ba sa ba bone—gaešita le ge ba dikologilwe ke batho bao ba sa tšeelego dilo godimo, bao ba gobogilego  boitshwarong goba ba sehlogo—ba ka gana ditutuetšo tše mpe gomme ba kgomarela ditekanyetšo tšeo ba tsebago gore di lokile. Ge ba dira bjalo, go swana le Esitere, ba thabiša pelo ya Tatago bona wa legodimong.—Diema 27:11.

Ge go fihla nako ya gore Esitere a išwe go kgoši, o ile a newa tokologo ya gore a ikgethele dilo le ge e le dife tšeo a bego a nagana gore a ka di nyaka, mohlomongwe gore a ipotsefatše le go feta. Lega go le bjalo, ge a latela keletšo ya Hekai, ga se a ka a kgopela selo ntle le seo a bego a se filwe. (Esitere 2:15) Mohlomongwe o ile a lemoga gore ga se bobotse feela bjoo bo ka gapago pelo ya kgoši; moya wa boipoetšo le wa boikokobetšo o be o tla ipontšha e le selo seo se hwetšwago ka sewelo kudu lapeng leo. Na o be a nepile?

Pego e araba ka gore: “Kgoši ya rata Esitere go feta basadi ba bangwe ka moka, moo a ilego a hwetša kgaugelo le botho pele ga yona go feta dikgarebe tše dingwe ka moka. E ile ya mo rweša tuku ya ka bogošing hlogong ya gagwe ke moka ya mo dira mohumagadi legatong la Wasithi.” (Esitere 2:17) Ngwanenyana yo yo a ikokobeditšego wa Mojuda o swanetše go ba a ile a thatafalelwa ke go tlwaelana le phetogo ye bophelong bja gagwe—e be e le mohumagadi yo mofsa, e le mosadi wa kgoši e matla kudu lefaseng ka nako yeo! Na boemo bja gagwe bjo bofsa bo ile bja mo kitimela hlogong, bja mo dira gore a ikgogomoše?

Le gatee! Esitere o ile a dula a ekwa tatagwe wa mogodiši, e lego Morodekai. O ile a dira gore tswalano ya gagwe le Bajuda e dule e sa tsebje. Go feta moo, ge Morodekai a be a utolla maanomabe a go bolaya Ahasiwerosi, Esitere ka go bontšha go kwa o ile a fetišetša temošo ya gagwe go kgoši gomme baloga-maanomabe bao ba ile ba thibelwa go dira seo. (Esitere 2:20-23) Le gona o ile a bontšha tumelo go Modimo wa gagwe ka go bontšha moya wa boikokobetšo le wa go kwa. Lehono go kwa go tšewa ka sewelo e le seka se sebotse; go tlwaelegile go se kwe le borabele. Eupša batho bao ba nago le tumelo ya kgonthe ba tšeela go kwa godimo, go swana le Esitere.

Tumelo ya Esitere e a Lekwa

Monna yo a bitšwago Hamani o ile a phagamišwa kgorong ya Ahasiwerosi. Kgoši e ile ya dira Hamani tonakgolo, ya mo dira moeletši wa yona yo mogolo le go mmea maemong a bobedi a bolaodi mmušong. Kgoši e ile ya ba ya laela gore bohle bao ba bonago mohlankedi yo ba swanetše go mo khunamela. (Esitere 3:1-4) Molao woo o ile wa bea Morodekai bothateng. O be a dumela go kwa kgoši eupša e sego ge go dira bjalo go be go dira gore a se hlomphe Modimo. Hamani e be e le “Moagaga.” Go bonagala seo se bolela gore e be e le setlogolo sa Agaga, kgoši ya Moamaleke yeo e ilego ya bolawa ke moporofeta wa Modimo e lego Samuele. (1 Samuele 15:33) Baamaleke ba be ba le kgopo kudu moo e lego gore ba be ba itirile manaba a Jehofa le Baisiraele. E le setšhaba, Baamaleke ba be ba ahlotšwe ke Modimo. * (Doiteronomio 25:19) Mojuda yo a botegago o be a ka khunamela bjang Moamaleke wa ka bogošing? Morodekai o be a ka se ke. O ile a ema a tiile. Go fihla le lehono, banna le basadi ba tumelo ba ile ba bea maphelo a bona kotsing e le gore ba kgomarele molao wo wa motheo: “Modimo ke mmuši yo re swanetšego go mo kwa go e na le go kwa batho.”—Ditiro 5:29.

Hamani o be a galefile. Eupša o be a sa nyake go hwetša tsela ya go bolaya Morodekai feela. O be a nyaka go fediša batho ba gabo Morodekai ka moka! Hamani o ile a bolela le kgoši, a bolela Bajuda gampe. A sa bolele gore ke bomang, o ile a bontšha gore ke batho ba sego bohlokwa, setšhaba “seo se gašanego gare ga merafo.” Se sebe le go feta ke gore o ile a re ba be ba sa kwe melao ya kgoši; ka go re’alo, e be e le marabele a kotsi. O ile a šišinya gore o tla nea kgoši tšhelete e ntši kudu gore a lefe ditshenyagalelo tša go bolaya Bajuda ka moka mmušong. * Ahasiwerosi o ile a nea Hamani palamonwana ya kgoši gore a tiišetše taelo le ge e le efe yeo a bego a e nagana.—Esitere 3:5-10.

Go se go ye kae ke ge batseta ba kitima ba nametše dipere ba eya dikarolong ka moka tša mmušo o mogolo, ba iša kahlolo ya lehu go  Bajuda. Akanya kamoo tsebišo yeo e ilego ya ba kgoma ka gona ge e be e fihla Jerusalema yeo e bego e le kgole, moo mašaledi a Bajuda ao a bego a boile bothopša Babilona a bego a katana le go tsošološa motse wo o bego o sa dutše o se na morako wa go o šireletša. Mohlomongwe Morodekai o ile a nagana ka bona, a nagana le ka bagwera ba gagwe gotee le meloko ya gabo kua Shushani, ge a be a ekwa ditaba tše di tšhošago. A nyamile, o ile a gagola diaparo tša gagwe, a apara mokotla a itšhela ka molora hlogong gomme a llela godimo a le gare ga motse. Lega go le bjalo, Hamani o be a dutše le kgoši ba enwa, a sa kgongwe ke manyami ao a bego a a baketše Bajuda le bagwera ba bona kua Shushani.—Esitere 3:12–4:1.

Morodekai o be a tseba gore o swanetše go tšea kgato. Eupša o be a tla dira’ng? Esitere o ile a kwa ka manyami a gagwe gomme a mo romela diaparo, eupša Morodekai o ile a gana go homotšega. Mohlomongwe e be e le kgale a ipotšiša lebaka leo ka lona Modimo wa gagwe, Jehofa, a dumeletšego gore a amogwe Esitere yo a rategago gomme a dirwe mohumagadi wa mmuši wa moheitene. Ga bjale go be go bonagala lebaka leo le tšwelela. Morodekai o ile a romela mohumagadi molaetša, a lopa Esitere gore a ba lopele go kgoši, a emele “setšhaba sa gabo.”—Esitere 4:4-8.

Esitere o swanetše go ba a ile a tšhoga kudu ge a ekwa ditaba tšeo. O be a le tekong e kgolo kudu ya tumelo. O be a tšhogile, ka ge a ile a bontšha seo ka bolokologi ge a araba Morodekai. O ile a gopotša Morodekai ka molao wa kgoši. Ge motho a be a ka tšwelela pele ga kgoši a se a bitšwa, o be a ahlolelwa lehu. Motho yoo o be a ka se bolawe ge feela kgoši e be e ka mo šupa ka molamo wa gauta. Na Esitere o be a na le lebaka le ge e le lefe la go letela kgaugelo yeo, kudukudu ka baka la seo se wetšego Wasithi ge a be a gana go itšweletša pele ga kgoši ge a be a laelwa gore a dire bjalo? O ile a botša Morodekai gore kgoši e be e tšere matšatši a 30 e se ya mo laletša gore a tlo e bona! Go se bitšwe moo go ile gwa mo tlogela a  na le mabaka a mantši a go ipotšiša ge e ba a be a se sa ratwa ke kgoši. *—Esitere 4:9-11.

Morodekai o ile a fetola ka go tia gore a matlafatše tumelo ya Esitere. O ile a mo kgonthišetša gore ge a be a ka palelwa ke go tšea kgato, phološo ya Bajuda e be e tla tšwa mothopong o mongwe. Eupša o be a ka letela bjang gore a phologe ge tlaišo e be e šetše e thomile? Morodekai mo o ile a bontšha tumelo e tseneletšego go Jehofa, yoo le ka mohla a bego a ka se dumelele setšhaba sa gagwe se fedišwa gomme dikholofetšo tša gagwe tša se phethagale. (Joshua 23:14) Ke moka Morodekai o ile a botšiša Esitere gore: “Go tseba mang gore e be e le wona morero wa gore o fihlelele tlhompho ya bogošing?” (Esitere 4:12-14) Morodekai o be a botile Modimo wa gagwe, Jehofa, ka mo go feletšego. Na rena re a mmota?—Diema 3:5, 6.

Tumelo e Matla go Feta Poifo ya Lehu

Go be go fihlile nako ya gore Esitere a dire phetho. O ile a kgopela Morodekai gore a botše magagabo gore a mo tlatše go ikoneng dijo ka matšatši a mararo, gomme a phetha molaetša wa gagwe ka mantšu a bonolo ao a bontšhago tumelo le sebete ao a ilego a dula a gopolwa go theoša le nywagakgolo a rego: “Ge e ba ke swanetše go hwa, gona ke tla hwa.” (Esitere 4:15-17) O swanetše go ba a ile a rapela ka mo go tseneletšego matšatšing ao a mararo go feta kamoo a bego a kile a rapela ka gona bophelong bja gagwe. Lega go le bjalo, nako e ile ya fihla mafelelong. O ile a apara diaparo tša gagwe tše dibotse kudu tša ka bogošing gomme a dira sohle seo a ka se kgonago gore a ipiletše go kgoši. Ke moka o ile a ya.

Go etša ge go hlalositšwe matsenong a sehlogo se, Esitere o ile a ya kgorong ya kgoši. Re ka akanya feela ka dikgopolo tša go tshwenyega le dithapelo tšeo di sa kgaotšego tšeo di bego di le monaganong wa gagwe gotee le pelong. O ile a tsena lapeng, moo a bego a kgona go bona Ahasiwerosi a le sedulong sa gagwe sa bogoši. Mohlomongwe o ile a leka go bala ponagalo ya sefahlego sa gagwe—sefahlego seo se bego se bonagala se le gare ga moriri wa gagwe o hlokometšwego gabotse le o tataganego ka go lekanela gotee le maledu a gagwe ao a kotilwego ka go lekanela. Ge e ba a ile a swanelwa ke go leta, o swanetše go ba a ile a kwa nako yeo e sa fihle. Eupša nako e ile ya feta—monna wa gagwe o ile a mmona. Monna wa gagwe o be a tloga a maketše, eupša o ile a ediša sefahlego sa gagwe. O ile a mo šupa ka molamo wa gagwe wa gauta!—Esitere 5:1, 2.

Esitere o be a tlo theetšwa. O be a emetše Modimo wa gagwe le batho ba gabo, gomme a dula e le mohlala o mobotse wa tumelo go bahlanka ba Modimo ka moka. Eupša mošomo wa gagwe e be e fo ba mathomomayo. O be a tla kgodiša kgoši bjang gore moeletši wa gagwe yo a mo ratago, Hamani, e be e le mologa-maanomabe yo kgopo? O be a tla thuša bjang go phološa setšhaba sa gabo? Re tla ahlaahla dipotšišo tše sehlogong sa nakong e tlago.

[Mengwalo ya tlase]

[Seswantšho go letlakala 19]

Morodekai o be a na le lebaka le lebotse la go ikgantšha ka morwedi wa gagwe wa mothwalwa

[Seswantšho go letlakala 20]

Esitere o be a tseba gore boikokobetšo le bohlale di be di le bohlokwa kudu go feta ponagalo

[Seswantšho go matlakala 22, 23]

Esitere o ile a bea bophelo bja gagwe kotsing gore a šireletše batho ba Modimo