Ndi Unọ Idem Nduọkodudu Fo Ẹfọn?
Ndi Unọ Idem Nduọkodudu Fo Ẹfọn?
“Ẹka iso ẹdụn̄ọde ẹfiọk se Ọbọn̄ enyịmede.”—EPH. 5:10.
1, 2. (a) Didie ke Ikọ Abasi owụt ke Jehovah oyom nnyịn idara uwem? (b) Ndise unọ idem nduọkodudu nte “enọ Abasi” edinam nnyịn inam nso?
KE OFỤRI Bible imokụt ikọ emi ẹwụtde ke Jehovah oyom nnyịn idu uwem inyụn̄ idara uwem. Ke uwụtn̄kpọ, Psalm 104:14, 15 ọdọhọ ke Jehovah anam “isọn̄ osion̄o udia, ye wine emi anamde esịt adat owo, ọnọ aran emi anamde iso ayama, ye udia emi ọbọkde esịt owo.” Ke akpanikọ, Jehovah anam n̄kpọ ẹtịbe man ẹnọ nnyịn udia, aran, ye wine man ika iso idu uwem. Edi wine “[esinam] esịt adat owo” n̄ko. Idịghe ikpîkpu edinam owo aka iso odu uwem, edi anam owo okop idatesịt. (Eccl. 9:7; 10:19) Ke akpanikọ, Jehovah oyom nnyịn ikop idatesịt, esịt nnyịn ọyọhọ ye “idatesịt.”—Utom 14:16, 17.
2 Mmọdo, ufọn idụhe ndikere ke imedue edieke isisiode ndusụk ini ida “[itịm ise] mme inuen enyọn̄,” ye “ekpon̄idịm ke ikọt” m̀mê ida inam mme n̄kpọ en̄wen oro ẹnamde nnyịn ikop inemesịt inyụn̄ ikop inem uwem. (Matt. 6:26, 28; Ps. 8:3, 4) Eti uwem edi “enọ Abasi.” (Eccl. 3:12, 13) Ndise ini nduọkodudu nte ubak enọ oro ayanam nnyịn ida enye inam n̄kpọ ke usụn̄ oro Andinọ edikopde inemesịt. *
Nsio Nsio Unọ Idem Inemesịt ye Se Owo Mîkpemekke
3. Ntak emi owụtde eti ibuot ndiyak mme owo ẹmek nsio nsio unọ idem nduọkodudu?
3 Mbon oro ẹdade eti ibuot ẹmek unọ idem nduọkodudu ẹfiọk ke nsio nsio unọ idem nduọkodudu ẹdu ẹnyụn̄ ẹfiọk n̄ko ke enyene mbon oro mmimọ mîkpemekke. Ntak-a? Man ibọrọ mbụme oro, ẹyak ida unọ idem inemesịt idomo ye udia. Udia emi mme owo ke nsio nsio ebiet ke ererimbot ẹnen̄erede ẹma idịghe ukem. Ke nditịm ntịn̄, udia oro mme owo ẹdade nte uwouwo ke ebiet kiet ekeme ndidi se owo mîmaha-ma ndidia ke ebiet en̄wen. Kpasụk ntre, mme Christian ke ebiet en̄wen ke ererimbot ẹkeme nditre ndima se mme Christian ke ebiet kiet ẹsede nte eti unọ idem inemesịt. Idem ye mme Christian oro ẹdụn̄de ke ukem ebiet, se owo kiet ekemede ndise nte unọ idem inemesịt (utọ nte ndikot eti n̄wed), owo en̄wen ekeme ndida nte se ifekde owo; se owo kiet ekemede ndida nte edinem n̄kpọ (utọ nte ndiwat enan̄ukwak nsan̄a nse n̄kpọ), owo en̄wen ekeme ndida nte se inamde owo akpa mba. Kpa ye oro, nnyịn imenịm ke nsio nsio udia ye unọ idem nduọkodudu ẹdu ndien ke enyene enye emi owo amade.—Rome 14:2-4.
4. Ntak emi oyomde inịm adan̄a kaban̄a mme orụk unọ idem nduọkodudu oro imekde? Nọ uwụtn̄kpọ.
4 Nte ededi, nnyịn imọfiọk n̄ko ke ndiyak mme owo ẹmek nsio nsio unọ idem nduọkodudu iwọrọke ke ana owo anam se amama. Ke ndinam an̄wan̄a, fiak kere ban̄a uwụtn̄kpọ udia. Okposụkedi emi nnyịn ikemede ndidia nsio nsio udia, nnyịn ikpokohokoi idia udia oro abiarade. Ndidia orụk udia oro isịneke ifiọk onyụn̄ ekeme ndinam nnyịn idọn̄ọ. Kpasụk ntre, okposụkedi emi ikemede ndima nsio nsio orụk nti unọ idem nduọkodudu, nnyịn ikpanamke mme edinam unọ idem nduọkodudu oro ẹkemede ndiwot owo, ẹtiede afai afai, m̀mê oro ẹdide oburobụt. Ndinam ntre akpabiat mme edumbet Bible onyụn̄ abiat ata nsọn̄idem nnyịn ye nsọn̄idem nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit. Man ikụt ite ke imek mbon oro ẹfọnde, ọfọn ibem iso ibiere m̀mê ndusụk unọ idem nduọkodudu oro nnyịn imade ẹfọn m̀mê ifọnke. (Eph. 5:10) Didie ke ikeme ndinam ntre?
5. Ikeme ndisan̄a didie mfiọk m̀mê unọ idem nduọkodudu nnyịn ekem ye mme edumbet Abasi?
5 Man unọ idem nduọkodudu ọfọn ye nnyịn onyụn̄ enem Jehovah esịt, ana enye ekem ye mme akpan edumbet oro ẹsiakde ke Ikọ Abasi. (Ps. 86:11) Man ọfiọk m̀mê orụk unọ idem nduọkodudu oro afo amade ekem ye mme edumbet Ikọ Abasi, emekeme ndise mme n̄kpọ oro anade anam. Mme n̄kpọ oro anade anam mi ẹsịne mbụme ita emi ẹkemede ndibụp ibio ibio ntem nso, ini ewe, ye mmanie. Ẹyak ineme mmọ kiet kiet.
Nso Isịne ke Enye?
6. Nso orụk unọ idem inemesịt ke oyom ifep, ndien ntak-a?
6 Mbemiso anamde edinam unọ idem inemesịt, akpa mbụme emi okpobụpde idemfo edi, Nso?—oro edi, ‘Nso idi orụk unọ idem inemesịt oro mmade?’ Nte afo oyomde ibọrọ, ọfọn eti ke akpan orụk unọ idem inemesịt iba ẹdu. Ibọrọ oro nnyịn idinọde iban̄a akpa orụk unọ idem inemesịt edidi baba; ibọrọ oro idinọde ke ọyọhọ iba edi imekeme. Nso idi akpa? Ke idiọk ererimbot emi, ekese unọ idem inemesịt ẹyọhọ ye mme edinam oro ẹkoide-koi ẹbiat mme edumbet Bible m̀mê ẹbiat ibet Abasi. (1 John 5:19) Ata mme Christian ẹsịn kpukpru utọ unọ idem inemesịt oro ofụri ofụri. Emi esịne unọ idem inemesịt emi ẹwụtde edikop inem nto ibak, utuakibuot nnọ mme demon, idan̄ ukemuduot, ndise ndise idan̄ m̀mê nte mme owo ẹdade iferi, afai, oburobụt edinam, m̀mê oro ẹwụtde nte ke mme idiọk edinam eken ẹfọn. (1 Cor. 6:9, 10; kot Ediyarade 21:8.) Inamke n̄kpọ m̀mê nnyịn idu ke m̀mọ̀n̄, nnyịn iwụt Jehovah ke nnyịn “[imasua] se idiọkde” edieke isịnde ndikpekpere utọ unọ idem inemesịt oro.—Rome 12:9; 1 John 1:5, 6.
7, 8. Didie ke ikeme ndidụn̄ọde mfiọk uduot akpan unọ idem inemesịt? Nọ uwụtn̄kpọ.
7 Udiana otu unọ idem inemesịt esịne mme orụk unọ idem inemesịt oro mîwụtke mme edinam oro ẹkpande in̄wan̄-in̄wan̄ ke Ikọ Abasi. Ke mme utọ idaha oro, mbemiso imekde unọ idem inemesịt, akpana itịn̄ enyịn ida edinam emi idomo ye se Jehovah adade nte eti, nte mme edumbet Bible ẹwụtde. (N̄ke 4:10, 11) Ekem oyoyom nnyịn inam ọkpọkpọ ubiere oro edinamde nnyịn ika iso inyene eti ubieresịt. (Gal. 6:5; 1 Tim. 1:19) Didie ke ikeme ndinam ntre? Kere ban̄a emi: Mbemiso idiade udia oro akanam nnyịn mîdiaha, imesibem iso iyom ndifiọk m̀mê nso ke ẹda ẹtem enye. Kpasụk ntre, mbemiso inamde edinam unọ idem nduọkodudu, oyom idụn̄ọde ifiọk m̀mê nso idi akpan n̄kpọ oro ẹwụtde ke enye.—Eph. 5:17.
8 Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi afo amama mbre mbuba, ndien oro an̄wan̄a owo koro ediwak owo ẹma enye. Mbre mbuba ekeme ndinem etieti. Edi nso ke akpanam edieke edide nte ẹbrede enye afai afai, ekese n̄kpọndịk oro odude, edinen̄ede nda unan, edidara idat idat, ufreidụt, m̀mê mme orụk n̄kpọ oro ẹnam fi ama enye? Ke ama okodụn̄ọde se isịnede, emekeme ndikụt ke ekeme ndisọn̄ fi ndinam ekikere fo ekekem ye nte Jehovah ekerede n̄kpọ ye etop emem ye ima oro nnyịn isikwọrọde inọ mbon en̄wen. (Isa. 61:1; Gal. 5:19-21) Edi edieke edinam unọ idem inemesịt ọfọnde ke enyịn Jehovah, do orụk unọ idem nduọkodudu oro ekeme ndinyene ufọn onyụn̄ enem fi.—Gal. 5:22, 23; kot Philippi 4:8.
Ini Ewe ke Nsinọ Idem Nduọkodudu?
9. Nte nnyịn ibọrọde mbụme oro, ‘Ini ewe ke ndinọ idem nduọkodudu,’ ayarade nso?
9 Udiana mbụme oro okpobụpde idemfo edi, Ini ewe?—oro edi, ‘Ini ewe ke ndinọ idem nduọkodudu? Ndibiat ini emi ọniọn̄de didie nnam enye?’ Nte nnyịn ibọrọde mbụme oro nso? ayarade ekese aban̄a ekikere nnyịn—oro edi, se nnyịn idade ke ọfọn ye se idade ke ifọnke. Nte ededi, nte nnyịn ibọrọde mbụme oro ini ewe? owụt se nnyịn idade nte ebeiso n̄kpọ—oro edi, se nnyịn idade nte akpan n̄kpọ ye se nnyịn idade nte ke idịghe akpan n̄kpọ. Didie, ndien, ke ikeme ndibiere m̀mê adan̄a nte idade unọ idem inemesịt nnyịn ke akpan n̄kpọ ọfọn?
10, 11. Didie ke ikọ Jesus oro ẹwetde ke Matthew 6:33 an̄wam nnyịn ibiere adan̄a ini oro ikpabiatde ke unọ idem nduọkodudu?
10 Jesus Christ ọkọdọhọ mme anditiene enye ete: “Afo enyene ndima Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo ye ke ofụri ukpọn̄ fo ye ke ofụri ekikere fo ye ke ofụri ukeme fo.” (Mark 12:30) Ke ntre, ima oro imade Jehovah edi akpa ke uwem nnyịn. Iwụt ke ima oro imade Jehovah edi akpa ke uwem nnyịn ke ndinam item Jesus emi: “Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom obio ubọn̄ ye edinen ido esie, ndien ẹyedian kpukpru n̄kpọ emi ẹnọ mbufo.” (Matt. 6:33) Didie ke ikọ oro ekeme ndin̄wam nnyịn ibiere adan̄a ini oro ikpadade inọ idem nduọkodudu ye adan̄a nte enye edide akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn?
11 Tịn̄ enyịn ke ikọ emi: Jesus eketeme nnyịn ete ‘ika iso ndibem iso nyom obio ubọn̄.’ Enye ikọdọhọke nnyịn ‘ika iso iyom obio ubọn̄ kpọt.’ Ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Jesus ama ọfiọk ke nnyịn iyoyom ediwak n̄kpọ ke adianade ye Obio Ubọn̄. Imoyom ufọk, udia, ọfọn̄, ukeuke ifiọkn̄wed, utom, unọ idem nduọkodudu, ye mme n̄kpọ eken. Nte ededi, ke otu kpukpru n̄kpọ emi iyomde mi, n̄kpọ kiet kpọt edi akpa—mme n̄kpọ Obio Ubọn̄. (1 Cor. 7:29-31) Ọkpọikọ emi ekpenyene ndinam nnyịn ibịne mme udiana n̄kpọ eken, emi esịnede unọ idem nduọkodudu, ke usụn̄ oro ẹyakde nnyịn inam akpan utom nnyịn—oro edi, edinam mme n̄kpọ Obio Ubọn̄. Edieke inamde oro, ukeuke unọ idem nduọkodudu ọyọfọn.
12. Didie ke edumbet oro odude ke Luke 14:28 enyene ebuana ye unọ idem nduọkodudu?
12 Mmọdo, ama edi se iban̄ade edibiat ini ke unọ idem nduọkodudu, ọfọn ibem iso itie ibat se iditakde. (Luke 14:28) Ana ibiere adan̄a ini oro editakde ke akpan unọ idem nduọkodudu. Ndien ana ibiere adan̄a ini oro idibiatde ke unọ idem nduọkodudu. Edieke ndinọ idem nduọkodudu edinamde owo ofụmi mme utọ akpan n̄kpọ nte ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible, utuakibuot ubon, edidụk mbono esop mme Christian, m̀mê edibuana ke edikwọrọ Obio Ubọn̄, ọwọrọ ke ifọnke. (Mark 8:36) Edi edieke edinam unọ idem nduọkodudu oro isinamde ke ini ke ini ọnọde nnyịn odudu ndinam mme n̄kpọ Obio Ubọn̄, imekeme ndibiere ke ndida ini nnyịn nnam orụk n̄kpọ oro ọfọn.
Mmanie Ẹdi Nsan̄a Mi?
13. Ntak emi ikpetịn̄de enyịn ikere iban̄a mme owo emi ididade inam mme edinam unọ idem nduọkodudu?
13 Ọyọhọ mbụme ita oro enyenede ndibụp idemfo edi, Mmanie?—oro edi, ‘Mmanie ke ndida nnam mme edinam unọ idem inemesịt?’ Ọfọn ikere iban̄a ikpehe enye emi ke unọ idem nduọkodudu. Ntak-a? Koro orụk nsan̄a nnyịn ẹkeme ndinam orụk unọ idem nduọkodudu nnyịn enen̄ede enem m̀mê okûnem. Kpa nte udia esinen̄erede enem ke ini ẹdiade ye nti ufan, unọ idem nduọkodudu esinen̄ede enem ke ini ẹnamde ye nti nsan̄a. Ke ntem, an̄wan̄a ntak emi ediwak nnyịn, akpan akpan mme uyen, ẹsimade unọ idem nduọkodudu oro ẹnamde ye mbon en̄wen. Nte ededi, man okụt ete ke edinam ọfọn, ọfọn ebem iso ebiere orụk mme owo oro edimekde nte nsan̄a ye orụk mme owo oro edifepde.—2 Chron. 19:2; kot Mme N̄ke 13:20; Jas. 4:4.
14, 15. (a) Nso uwụtn̄kpọ ke Jesus ekenịm ke ndimek nti nsan̄a? (b) Mme mbụme ewe ke ikpobụp idem nnyịn iban̄a mme nsan̄a nnyịn?
14 Edieke itienede uwụtn̄kpọ Jesus, emi eyenen̄ede anam imek nti nsan̄a. Toto ke ini emi ẹkebotde n̄kpọ, Jesus ama ama mme owo. (N̄ke 8:31) Ke ini okodude ke isọn̄, enye ama enen̄ede ekere aban̄a kpukpru orụk owo. (Matt. 15:29-37) Nte ededi, Jesus ama ọfiọk ukpụhọde emi odude ke ndifọn ido ye mme owo ye ndidi ata ufan owo. Okposụkedi emi enye ọkọfọnde ido ye kpukpru owo, enye ekedi ata ufan ye mbon oro ẹkedude uwem nte ẹkeyomde. Jesus ọkọdọhọ mme anam-akpanikọ apostle esie 11 ete: “Mbufo ẹdi mme ufan mi edieke mbufo ẹnamde se ami n̄wụkde mbufo.” (John 15:14; se n̄ko 13:27, 30.) N̄kukụre mbon oro Jesus akadade nte ata ufan ẹkedi mbon oro ẹketienede enye ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ Jehovah.
15 Ntem, edieke ekerede m̀mê akpana imek m̀mê itre ndimek akpan owo kiet nte ata ufan, ọfọn eti se Jesus eketịn̄de. Bụp idemfo mme orụk mbụme nte: ‘Ndi owo emi owụt ke ikọ ye edinam esie ke imọ imenịm mme ewụhọ Jehovah ye Jesus? Ndi enye enyene mme ukem edumbet Bible ye ido uwem oro ami nnyenede? Ndi ndidụk ndụk ye enye eyesịn udọn̄ ọnọ mi nnịm mme n̄kpọ Obio Ubọn̄ akpa ke uwem mi nnyụn̄ ndi asan̄autom Jehovah oro ọsọn̄ọde ada?’ Edieke afo etịmde enịm ke mme ibọrọ mbụme oro ẹdi ih, afo omokụt eti nsan̄a emi edidade idara mme edinam unọ idem inemesịt.—Kot Psalm 119:63; 2 Cor. 6:14; 2 Tim. 2:22.
Ndi Unọ Idem Nduọkodudu Nnyịn Ọfọn?
16. Nso ke oyom ifiọk kaban̄a unọ idem inemesịt nnyịn?
16 Imeneme ikpehe ita oro ẹban̄ade unọ inemesịt ibio ibio—oro edi, orụk, adan̄a, ye nsan̄a. Man unọ idem nduọkodudu nnyịn ọfọn, ana enye ekekem ye mme edumbet Bible ke ikpehe emi kiet kiet. Ntem mbemiso inamde edinam unọ idem nduọkodudu, ana idomo enye ise. Amaedi se iban̄ade orụk, ọfọn ifiọk n̄kpọ emi: ‘Nso ke ẹnam ke enye? Ndi enye ọfọn m̀mê edi se isabarede?’ (N̄ke 4:20-27) Amaedi adan̄a, ọfọn ifiọk emi: ‘Ndibiat adan̄a ini didie nnam enye? Ndi ini oro mbiatde odot m̀mê idotke?’ (1 Tim. 4:8) Ndien amaedi nsan̄a, ọfọn ifiọk emi: ‘Ndibuana unọ idem inemesịt emi ye mmanie? Ndi mme utọ nsan̄a oro ẹfọn m̀mê ifọnke?’—Eccl. 9:18; 1 Cor. 15:33.
17, 18. (a) Nnyịn ikeme ndisan̄a didie ndomo idem nnyịn nse m̀mê unọ idem inemesịt nnyịn ekem ye mme edumbet Bible? (b) Nso ke afo ke idemfo ebiere ndinam ke se iban̄ade unọ idem inemesịt oro emekde?
17 Edieke unọ idem inemesịt mîkemke ye mme edumbet Bible ke ekededi ke otu ikpehe ita emi, ọwọrọ ke enye ifọnke. Edi edieke nnyịn ikụtde ite ke mme edinam unọ idem inemesịt nnyịn ẹkem ye mme edumbet Bible ke ikpehe mbita emi, unọ idem nduọkodudu nnyịn ọyọnọ Jehovah ubọn̄ onyụn̄ ọfọn ye nnyịn.—Ps. 119:33-35.
18 Mmọdo, amaedi se iban̄ade unọ idem nduọkodudu, ẹyak idomo ndinam eti n̄kpọ ke eti ini ye nti owo. Ih, akpakam edi udọn̄ ofụri esịt kpukpru nnyịn ndinam item Bible emi: “Edide mbufo ẹdia n̄kpọ m̀mê ẹn̄wọn̄ n̄kpọ m̀mê ẹnam n̄kpọ ekededi, ẹnam kpukpru n̄kpọ ẹnọ Abasi ubọn̄.”—1 Cor. 10:31.
[Ikọ Idakisọn̄]
^ ikp. 2 Ke ibuotikọ emi, ikọ oro “unọ idem nduọkodudu” ye “unọ idem inemesịt” ẹban̄a ini oro isiode inịm ida inam mme n̄kpọ oro ẹnamde nnyịn ikop inemesịt.
Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
Kaban̄a unọ idem nduọkodudu, didie ke afo ekeme ndinịm mme edumbet oro ẹdude ke . . .
• Philippi 4:8?
• Matthew 6:33?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 9]
(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)
✔Nso
[Ndise ke page 10]
(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)
✔Ini ewe
[Ndise ke page 12]
(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)
✔Mmanie
[Ndise ke page 10]
Didie ke ikeme ndikpebe uwụtn̄kpọ Jesus ke ndimek mme ufan ye mme edinam unọ idem inemesịt nnyịn?
