Guruka oze aha biriho

Eby’okweshemeza Byawe Biine Omugasho?

Eby’okweshemeza Byawe Biine Omugasho?

Eby’okweshemeza Byawe Biine Omugasho?

“[Mugume] mwetegyereze ebirikusiimwa Mukama.”—EFE. 5:10.

1, 2. (a) Ekigambo kya Ruhanga nikyoreka kita ngu Yehova naayenda ngu twesiimire amagara? (b) Okureeba okweshemeza “nk’ekiconco kya Ruhanga” nikiija kutuhiga kukora ki?

 TOMU Baibuli nitushangamu ebigambo ebirikworeka ngu Yehova naayenda tutuureho kandi twesiimire amagara. Nk’eky’okureeberaho Zaaburi 104:14, 15 nihagira ngu Yehova “[naiha] eby’okurya omu itaka, na viinyo ey’okugwisa gye emitima yaabo, n’amajuta g’okuyagayagisa aha maisho gaabo, n’eby’okurya by’okugumya emitima yaabo.” Buzima, Yehova naatuha eby’okurya, amajuta, na viinyo kutubaisaho. Kwonka ‘viinyo neegwisa gye omutima.’ Neekora ekirikukira aha kutuhwera kuguma turi abahuriire erikutureetera kugira okushemererwa. (Mub. 9:7; 10:19) Eego, Yehova naayenda ngu tugire obugwagye, arikureetera emitima yaitu kwijura okushemererwa.—Byak. 14:16, 17.

2 N’ahabw’ekyo titwine kwehurira kubi twatunga obwire ‘kwetegyereza enyonyi z’omu mwanya’ ‘n’ebirabyo by’omu ishwa’ nari kwejumba omu bintu ebindi ebirikutureetera oburuhuuko. (Mat. 6:26, 28; Ps. 8:3, 4) Okugira embeera nungi ‘n’ekiconco kya Ruhanga.’ (Mub. 3:12, 13) Okutwara obwire bw’okweshemeza nk’ekiconco nikiija kutuhiga kukikoresa omu muringo ogurikushemeza Owaakituhaire. *

Eby’okweshemeza Bitarikushushana n’Obugarukiro

3. Ahabw’enki n’eky’obwengye kuhindura omu by’okweshemeza byaitu?

3 Abaine emiteekateekyere eringaniire aha by’okweshemeza nibakira kuhinduramu omu by’okweshemeza byabo, kandi nibamanya obukuru by’okutaho obugarukiro. Ahabw’enki? Kubaasa kutunga eky’okugarukamu, ka tugyeragyeranise eby’okweshemeza n’eby’okurya. Eby’okurya ebimwe nibitaana kurugiirira aha kicweka eki orikutuuramu. Nangwa, eby’okurya ebi bantu barikukunda omu kicweka kimwe nibibaasa kuba bitarikukundwa ab’ekicweka ekindi. Nikyo kimwe, n’eby’okweshemeza ebi Abakristaayo kuruga omu kicweka kimwe barikukunda kwejumbamu nibibaasa kuba bitarikushemeza Abakristaayo ab’ebicweka ebindi. Nangwa n’Abakristaayo abarikutuura omu kicweka kimwe, nibaba baine emiteekateekyere etarikushushana aha by’okweshemeza (obundi okushoma ekitabo kirungi), ondiijo naabaasa kukureeba nk’okushiisha obwire, reero (okuvuga egaari) ondiijo naabaasa kureeba nk’okurikureeta oburuhuuko, kandi ondiijo akureebe nk’okurikurutysa. Kwonka omu nshonga z’eby’okurya n’eby’okweshemeza, buri omwe naaba aine kwecweramu kurugiirira aha ki arikwenda.—Rom. 14:2-4.

4. Ahabw’enki twine kutaho obugarukiro aha by’okweshemeza ebi turaayejumbemu? Ha eky’okureeberaho.

4 Kwonka, twine kwijuka ngu n’obu turikubaasa kuhindura omu by’okweshemeza, tikirikumanyisa okwejumba omu bitahikire. Nk’eky’okureeberaho, ka tubigyeragyeranise n’eby’okurya. N’obu turaabe nitubaasa kurya eby’okurya ebitarikushushana, titurikubaasa kurya eby’okurya ebizunzire tukigyendereire. Okurya eby’okurya ebyo n’eky’akabi aha magara agaitu. Nikyo kimwe, n’obu turaabe nitubaasa kwejumba omu by’okweshemeza ebitarikushushana, titurikubaasa kutoorana eby’okweshemeza eby’akabi, ebirimu obushaarizi, nari ebirimu emicwe ezunzire. Okwejumba omu bintu nk’ebyo nikihakanisa emisingye ya Baibuli, kandi nikibaasa kutushiisha omu by’omubiri nari omu by’omwoyo. Kubaasa kucwamu omu muringo oguringaniire oine kwebuuza yaaba eby’okweshemeza byawe biine omugasho nari tibigwine. (Efe. 5:10) Nitubaasa kukira tuta?

5. Nitubaasa kumanya tuta yaaba eby’okweshemeza byaitu nibihikaana n’emitindo ya Ruhanga?

5 Okuruhuuka kubaasa kutubeera okw’omugasho kandi okurikusiimwa ahari Yehova, kwine kuba nikuhikaana n’emitindo eri omu Kigambo kya Ruhanga. (Zab. 86:11) kubaasa kumanya eby’okweshemeza ebi orikwejumbamu, noobaasa kutaho entebeekanisa y’okweshwijuma. Noobaasa kukoresa ebibuuzo nk’ebi kweshwijuma ni biiha, ryari, kandi ori na baahi. Ka tubigaaniireho kimwe aha kindi

Nibitwariramu Ki?

6. Ni by’okweshemeza ki ebi twine kwetantara, kandi ahabw’enki?

6 Otakejumbire omu muringo gwona ogw’okweshemeza, banza oyebuuze, ‘niki ekirikutwarirwa omu by’okweshemeza ebi ndikukunda kwejumbamu?’ Waaba nooteekateeka aha ky’okugarukamu, ijuka ngu hariho eby’okweshemeza by’emiringo ebiri. Ogw’okubanza, noogira ngu ngaaha, ogwa kabiri, obundi. Omuringo ogw’okubanza nigutwariramu ki? Omu nsi egi embi, eby’okweshemeza bingi biijwiremu ebikorwa ebirikuhenda emisingye ya Baibuli nari ebiragiro bya Ruhanga. (1 Yoh. 5:19) Abakristaayo abaabuzima nibangira kimwe eby’okweshemeza nk’ebi. Ebi nibitwariramu ekiniga, obufumu, obutingwa, ebirikukwatsa enshoni, eby’obushaarizi nari ebikorwa ebindi bibi eby’obushambani. (1 Kor. 6:9, 10; shoma Okushuuruurwa 21:8.) Oyihireho hoona au turikutuura, nitworeka ngu ‘nitwangira kimwe ekibi’ turikwetantara eby’okweshemeza nk’ebyo.—Rom. 12:9; 1 Yoh. 1:5, 6.

7, 8. Nitubaasa kushwijuma tuta omutindo gw’eby’okweshemeza? Ha eky’okureeberaho.

7 Omuringo gwa kabiri ogw’eby’okweshemeza nigutwariramu ebikorwa ebitarikugambwaho butunu omu Kigambo kya Ruhanga. Omu mbeera nk’ezo, tutakeejumbire omu by’okweshemeza, twine kubanza twagyeragyeranisa omuringo ogu Yehova arikureebamu eby’okweshemeza ebyo n’emitindo ye ari omu Baibuli. (Enf. 4:10, 11) Bwanyima nitubaasa kucwamu ekitarareetere omutima gwaitu kweshinja. (Gal. 6:5; 1 Tim. 1:19) Ekyo nitubaasa kukikora tuta? Teekateeka ahari eki: Tutakaraire eby’okurya ebi tutarikumanya, nitubanza twamanya ebirungo ebirimu. Nikyo kimwe, tutakeejumbire omu muringo gwona ogw’okweshemeza, twine kuteeraho kushwijuma ebirimu.—Efe. 5:17.

8 Nk’eky’okureeberaho, noobaasa kuba nookunda eby’emizaano, kandi oine enshonga ahabw’enki noobikunda. Emizaano neebaasa kuba neeshemeza. Kwonka shi emizaano egyo, ku yaakuba erimu okuhayahayana kw’amaani, eri ey’akaba aha amagara g’omuntu, erikureetaho okuhutaara, erimu obutabanguko, okushagika eihanga n’ebindi bintu? Bwanyima y’okushwijuma ebirikutwariramu, noobaasa kucwamu ngu kigumire kuhikaanisa emiteekateekyere yaawe n’eya Yehova nari n’obutumwa bw’obusingye kandi obwa rukundo obu turikubuurira abandi. (Isa. 61:1; Gal. 5:19-21) Okutaana n’ekyo, eby’okweshemeza ebi turikwejumbamu byaba birimu ebintu arikusiimwa Yehova, ekyo nikimanyisa ngu, okweshemeza okwo n’okw’omugasho kandi nikuruhuura.—Gal. 5:22, 23; shoma Abafilipi 4:8.

Ni Ryari Obu Ndikweshemeza?

9. Oku turikugarukamu ekibuuzo, ‘ni ryari obu turikwejumba omu by’okweshemeza?’ nikworeka ki?’

9 Ekibuuzo ekya kabiri eki orikubaasa kwebuuza, ‘ni ryari obu ndikwejumba omu by’okweshemeza? Nikuza kumara obwire buri kwingana ki?’ Eky’okugarukamu kyaitu eky’ekibuuzo niki? Nikyoreka eki turikutwara nk’ekishemeire n’ekitashemeire. Kwonka, eky’okugarukamu ky’ekibuuzo ni ryari? Nikyoreka eki turikutwara nka kikuru n’ekitari kikuru ahariitwe. Mbwenu nitubaasa kumanya yaaba twine emiteekateekyere ehikire aha by’okweshemeza?

10, 11. Ebigambo bya Yesu ebiri omuri Matayo 6:33 nibituhwera bita kumanya obwire obu twine kumara omu by’okweshemeza?

10 Yesu Kristo akagambira abakuratsi be ati: “Okunde [Yehova] Ruhanga waawe n’omutima gwawe gwona, n’amagara gaawe goona, n’obwengye bwawe bwona, kandi n’amaani gaawe goona.” (Mak. 12:30) N’ahabw’ekyo, rukundo ei twiniire Yehova niyo turikwebembeza. Eki nitukyoreka turikukuratira okwehanangiriza kwa Yesu oku: ‘Kwonka mubanze musherure obukama bwe n’okuhikiirira kwe; n’ebyo byona nimwija kubyongyerwaho.’ (Mat. 6:33) Ebigambo ebyo nibibaasa kutuhwera bita kumanya obwire obu twine kumara turikwejumba omu by’okweshemeza?

11 Teekateeka aha kashonshorekye aka: Yesu akatuhiga ngu ‘tubanze tusherure Obukama.’ Taratugambire ‘kuguma nitusherura eby’Obukama byonka.’ Eego, Yesu akaba naamanya ngu twine kusherura ebintu ebindi oyihireho Obukama. Twine kutunga oburaaro, eby’okurya, ebijwaro, obwegyese, omurimo, okweshemeza, n’ebindi bingi. Kwonka, omuri ebyo byona, twine kwebembeza eby’Obukama. (1 Kor. 7:29-31) Amazima ago makuru, gaine kutuhiga kuta ebintu ebindi omu mwanya gwa kabiri, ebi nibitwariramu eby’okweshemeza, twakikora nikituhwera kwebembeza okukora emirimo y’Obukama. Omu muringo ogwo, eby’okweshemeza nibiba eby’omugasho.

12. Omusingye oguri omuri Luka 14:28 nigubaasa kugyenderwaho guta omu by’okweshemeza?

12 N’ahabw’ekyo, kyahika aha bwire obu turikumara omu by’okweshemeza, nikiba kiri eky’obwengye kuteekateeka aha birikubaasa kurugamu. (Luk. 14:28) Twine kuteeraho kumanya oku obwire obu turaamare turikweshemeza buraakwate aha bintu ebindi. Ekindi, twine kumanya oku obwire bwaitu buri bukuru munonga. Waareeba ngu eby’okweshemeza nibibaasa kukureetera kwehuzya ebintu ebikuru nk’okweyegyesa Baibuli, okuramya kw’eka, okuza omu nteerane, nari okubuurira aha Bukama, nooba oine kubireka. (Mak. 8:36) Kwonka obumwe okweshemeza, nikutugaruramu amaani g’okugumizamu nitwebembeza eby’obukama obwo nitubaasa kugira ngu obwire bwa obw’omugasho.

Ninyejumbamu na Baahi?

13. Ahabw’enki twine kwegyendesereza abu turikwejumba nabo omu by’okweshemeza?

13 Ekibuuzo kya kashatu eki oine kwebuuza kiri ngu ‘ni baahi abu ndikwenda kwejumba nabo omu by’okweshemeza?’ Ni kikuru kuteekateeka aha nshonga egyo. Ahabw’enki? Ahakuba abanywani obu turikutoorana nibatureetera kucwamu kwejumba omu by’okweshemeza ebimwe. Nk’oku ekiihuro kirikukira kushemeza waakirya ori na banywani baawe abarungi, okwejumba omu by’okweshemeza ori n’abanywani barungi nakyo nikireeta okushemererwa. N’ahabw’ekyo, nikyetegyerezibwa ngu baingi ahariitwe okukira munonga abato nibakunda kweshemeza bari n’abandi. Kwonka, okweshemeza kwaitu kubaasa kuba okw’omugasho twine kuteekateeka aha banywani abu turikutoorana n’abu twine kwetantara.—2 Bus. 19:2; shoma Enfumu 13:20; Yak. 4:4.

14, 15. (a) Yesu akataho ky’okureeberaho ki omu kwejumba omu by’okweshemeza aine abantu barungi? (b) Twine kwebuuza ki aha bikwatiraine n’abu turikwejumba nabo omu by’okweshemeza?

14 Twatooreza Yesu omu kutoorana abanywani nitwija kugasirwa munonga. Yesu atwire naakunda abantu kuruga obu baahangwa. (Enf. 8:31) Obu yaabaire ari omu nsi, akaba naafayo aha bantu b’emiringo yoona. (Mat. 15:29-37) Kwonka, Yesu akooreka ngu okuba omunywani nikitaana aha kuba omunywani ow’aha mara. N’obu araabe yaabaire naakunda abantu okutwarira hamwe, banywani be ab’aha mara bakaba nibahikiiriza ebirikwetengyesa. Yesu arikugamba n’entumwa ze 11 akagira ati: “Imwe muri banywani bangye, ku muraabe nimukora ebi ndikubaragiira.” (Yoh. 15:14; reeba na Yoh. 13:27, 30.) Yesu akaba naanywana abo bonka abarikumukuratira kandi bakaheereza Yehova.

15 Ku oraabe nooyenda kugira ou waanywana nari otarikwenda, nikiba kiri eky’obwengye kuguma noijuka ebigambo bya Yesu. Yebuuze ebibuuzo nk’ebi: ‘Omuntu naayoreka omu migambire ye n’ebikorwa bye ngu naayorobera ebi Yehova na Yesu? Emitwarize n’emicwe ye neeyegamire ahari Baibuli? Naamunywana naija kumpiga kwebembeza eby’Obukama n’okuheereza Yehova omu bwesigwa?’ Ku oraabe noobaasa kugarukamu ngu eego, nooba waatunga omunywani ou oraayejumbe nawe omu by’okweshemeza.—Shoma Zaaburi 119:63; 2 Kor. 6:14; 2 Tim. 2:22.

Okweruhuura Kwaitu n’Okushemeire?

16. Niki eki twine kumanya aha bikwatiraine n’eby’okweshemeza byaitu?

16 Omu bugufu twareeba enshonga ishatu ezirikutwarirwa omu by’okweshemeza, omutindo gwabyo, obwingi bwabyo, n’abu turikwejumbamu nabo. Ahabw’enshonga ezi, eby’okweshemeza ebirungi biine kuba nibihikaana n’emitindo ya Baibuli eyaagambwaho. N’ahabw’ekyo otakeejumbire omu by’okweshemeza, oine kubanza waabishwijuma. Kyahika aha mutindo gw’eby’okweshemeza, twine kwebuuza tuti: ‘Nibitwariramu ki? Bishemereire nari harimu ebirikunugwa?’ (Enf. 4:20-27) Reero kyahika aha bwingi, kwebuuza tuti: ‘Ninza kumara obwire burikwingana naki? Obwire obundi kumara buringaniire nari ngaaha?’ (1 Tim. 4:8) Kandi aha bikwatiraine n’abu turikubyejubamu nabo, twine kwebuuza tuti: ‘Ni baahi abu ndabyejumbemu nabo? Abanywani abo ni barungi nari ni babi?’—Mub. 9:18; 1 Kor. 15:33.

17, 18. (a) Nitubaasa kumanya tuta yaaba eby’okweshemeza byaitu nibihikaana n’emitindo ya Baibuli? (b) Omaririire kukora ki aha bikwatiraine n’eby’okweshemeza ebi orikutoorana?

17 Eby’okweshemeza ebitarikuhikaana n’emitindo ya Baibuli omu miringo egi eshatu eyaagambwaho, nibiba bitari by’omugasho. Kwonka, twahamya ngu eby’okweshemeza byaitu nibihikaana n’emitindo ya Baibuli yoona eshatu eyaagambwaho, nitwija kuhaisa Yehova ekitiinisa kandi nitwija kugasirwa.—Zab. 119:33-35.

18 N’ahabw’ekyo, kyahika aha by’okweshemeza, ka tuteereho kukora ekihikire omu bwire obuhikire, n’abantu abahikire. Eego, buri omwe ka ateereho kugira ekihika ky’okukuratira obuhabuzi bwa Baibuli obu: “Ku muraabe nimurya nari nimunywa nari nimukora ekintu kyona, mukore byona okuhimbisisa Ruhanga.”—1 Kor. 10:31.

[Obugambo obw’Ahansi]

^ Omu kicweka eki, ekigambo “okweruhuura” hamwe “n’eby’okweshemeza” nibikoresibwa byombi kumanyisa obwire bw’okuhuumuraho kutunga obugwagye.

Noobaasa Kushoboorora?

Aha bikwatiraine n’eby’okweshemeza, noobaasa kugyendera ota aha misingye eri omu . . .

Abafilipi 4:8?

Matayo 6:33?

Enfumu 13:20?

[Ebibuuzo by’obucweka]

[Ekishushani]

(Okureeba oku birikushoboororwa omu bigambo, reeba ekitabo)

Ni biiha

[Ekishushani]

(Okureeba oku birikushoboororwa omu bigambo, reeba ekitabo)

Ryari

[Ekishushani]

(Okureeba oku birikushoboororwa omu bigambo, reeba ekitabo)

Ori na baahi

[Ekishushani]

How can we follow Jesus’ example in choosing our friends and our leisure activities?