Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Asoo Nvasoɛ Wɔ Ninyɛne Mɔɔ Ɛfa Ɛdielie Ɛ Nye La Azo?

Asoo Nvasoɛ Wɔ Ninyɛne Mɔɔ Ɛfa Ɛdielie Ɛ Nye La Azo?

Asoo Nvasoɛ Wɔ Ninyɛne Mɔɔ Ɛfa Ɛdielie Ɛ Nye La Azo?

“Bɛbɔ mɔdenle bɛzukoa mɔɔ bɛyɛ a ɔsɔ Awulae anye la.”—ƐFƐ. 5:10.

1, 2. (a) Duzu a maa yɛnwu kɛ Gyihova kpondɛ kɛ yɛ nye die wɔ asetɛnla nu a? (b) Saa yɛbu anyelielɛ kɛ “Nyamenle ahyɛlɛdeɛ” a duzu a yɛbayɛ a?

BAEBOLO ne maa ɔda ali kɛ Gyihova kpondɛ kɛ yɛ nye die wɔ asetɛnla nu. Kɛ neazo la, Edwɛndolɛ 104:14, 15 ka kɛ, Gyihova maa “mbaka fifi maa sonla nyia bie so, amaa yeanyia aleɛ wɔ azɛlɛ ne azo; yeanyia nwanye yeamaa sonla nye alie, yeanyia nwole yeamaa ɔ nyunlu ada, na yeanyia aleɛ yeamaa sonla nwo ayɛ se.” Gyihova a maa yɛ aleɛ amaa yɛadɛnla ngoane nu a. Ɔwɔ nuhua kɛ nza nwo ɛngyia na yɛadɛnla ngoane nu ɛdeɛ, noko “nza maa sonla nye die.” (Nolo. 9:7; 10:19) Gyihova kpondɛ kɛ anyelielɛ yi yɛ ahonle tɛkɛɛ. Ɛhɛe, ɔkpondɛ kɛ yɛ “nye die.”—Gyi. 14:16, 17.

2 Yemɔti, ɔnle nvonleɛ kɛ yɛbava yɛ mekɛ yɛahɔnleɛnlea “nloma mɔɔ luolua anwomanyunlu” nee “ɛhoayelɛ nu aloa.” Ɛhye ɛyɛlɛ maa yɛ anwosesebɛ yɛɛ ɔmaa yɛ nye die wɔ asetɛnla nu kpalɛ. (Mat. 6:26, 28; Edw. 8:3, 4) Asetɛnla nu anyelielɛ nee kpɔkɛdelɛ kpalɛ le “Nyamenle ahyɛlɛdeɛ.” (Nolo. 3:12, 13) Anyelielɛ boka ahyɛlɛdeɛ mɔɔ Nyamenle ɛva ɛmaa yɛ la anwo. Ɛhye ati, ɔwɔ kɛ yɛfa yɛdi gyima yɛmaa ɔsɔ Nyamenle anye.

Anyelielɛ Ninyɛne Nee Bɛ Ɛweɛne

3. Duzu ati a menli kpa ninyɛne ngakyile dielie bɛ nye ɛ?

3 Bɛdabɛ mɔɔ bɛlɛ anyelielɛ nwo adwenle mɔɔ fɛta la ze kɛ bɛlɛ adenle bɛkpa ninyɛne mɔɔ bɛkulo la bɛdie bɛ nye. Eza bɛze kɛ tɛ anyelielɛ ne amuala a ɔwɔ kɛ bɛfa bɛ nwo bɛwula nu a. Duzu ati a menli kpa ninyɛne ngakyile ɛ? Amaa yɛade ɛhye abo la, yɛbahola yɛava ninyɛne mɔɔ yɛkpa yɛdielie yɛ nye la yɛado aleɛ mɔɔ yɛdi la anwo. Menli mɔɔ wɔ ewiade ye la di aleɛ ngakyile. Zɔhane ala a Keleseɛnema mɔɔ wɔ ewiade ye la anye die anyelielɛ ninyɛne ngakyile nwo a. Menli mɔɔ wɔ ɛleka ko bɔbɔ la bahola akpa ninyɛne ngakyile alielie bɛ nye. Kɛ neazo la, sonla ne bie badwenle kɛ buluku kpalɛ ɛgengalɛ maa bɛ nye die, noko sonla fofolɛ badwenle kɛ ɔfonle. Bie mɔ kulo ninyɛne mɔɔ maa bɛkpundikpundi bɛ agbɔkɛ nu mɔɔ bie a le basekɛ ɛhanlɛ la, noko bie mɔ ɛngulo ninyɛne ɛhye mɔ. Kɛmɔ menli lɛ adenle di aleɛ mɔɔ bɛkulo la, zɔhane ala a bɛkola bɛkpa anyelielɛ ninyɛne mɔɔ bɛkulo la a.—Wulo. 14:2-4.

4. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛgya ɛweɛne wɔ ninyɛne mɔɔ yɛkpa yɛdielie yɛ nye la anwo a? Neazo boni a baboa yɛ na yɛade ɛhye abo a?

4 Yɛkola yɛkpa ninyɛne ngakyile yɛdielie yɛ nye noko ɔnle kɛ yɛyɛ debie biala mɔɔ yɛkulo la. Suzu neazo ne mɔɔ yɛvale aleɛ yɛyɛle la anwo bieko. Bie a yɛkulo kɛ yɛdi aleɛ ngakyile bie. Noko yɛnrɛli aleɛ mɔɔ ɛkpɔlɔ la. Ɔbahola yeamaa yɛ nwo ado yɛ. Wɔ adenle ko ne ala azo, bie a yɛbahulo kɛ yɛfa yɛ nwo yɛwula anyelielɛ ninyɛne ngakyile mɔɔ le kpalɛ la anu. Noko yɛnrɛva yɛ nwo yɛnrɛwula ɛbɛlabɔlɛ ɛtane anzɛɛ basabasayɛlɛ anzɛɛ debie biala mɔɔ bava yɛ ngoane ado esiane nu la anu. Ninyɛne ɛhye mɔ tia Baebolo ngyinlazo. Bɛsɛkye agɔnwolɛ mɔɔ yɛ nee Gyihova lɛ la yɛɛ bɛkola bɛsɛkye yɛ kpɔkɛdelɛ. Yemɔti, ɔwɔ kɛ yɛgya ninyɛne mɔɔ yɛkpa yɛdielie yɛ nye la ɛweɛne. Ɔwɔ kɛ yɛdwenle nwolɛ kpalɛ na yɛakpa anyelielɛ ninyɛne mɔɔ sɔ Gyihova anye na nwolɛ bara yɛ nvasoɛ la. (Ɛfɛ. 5:10) Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanwu anyelielɛ ninyɛne mɔɔ le kpalɛ maa yɛ la ɛ?

5. Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanwu ye saa ninyɛne mɔɔ yɛfa yɛdielie yɛ nye la sɔ Gyihova anye ɛ?

5 Saa ninyɛne mɔɔ yɛfa yɛdielie yɛ nye la anwo bara yɛ nvasoɛ na yeazɔ Gyihova anye a, ɔwɔ kɛ ɔ nee Baebolo ngyinlazo yia. (Edw. 86:11) Saa ɛbazi anyelielɛ ninyɛne nwo kpɔkɛ kpalɛ a, ɔwɔ kɛ ɛfa adehilelɛ sikalɛ ɛhye ɛdi gyima. Adehilelɛ ne le kpuyia nsa mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛbiza yɛ nwo a. Kpuyia ne mɔ ɛne: duzu? mekɛ boni? yɛɛ nwane? Akee yɛbazuzu nwo.

Duzu A Bɛyɛ Ye Nu A?

6. Ninyɛne boni a ɔnle kɛ yɛfa yɛdielie yɛ nye ɛlɛ a? Duzu ati ɔ?

6 Kolaa na yɛakpa anyelielɛ debie bie la, ɔwɔ kɛ yɛbiza yɛ nwo kɛ: Duzu a bɛyɛ ye nu a? Ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ anyelielɛ ninyɛne ekpunli nwiɔ a wɔ ɛkɛ a. Mɔɔ lumua, ninyɛne mɔɔ yɛnrɛyɛ ye ɛlɛ la a wɔ nu a. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, ninyɛne mɔɔ bie a yɛbayɛ la a wɔ nu a. Anyelielɛ ninyɛne boni a wɔ ekpunli ne mɔɔ lumua la anu a? Ninyɛne mɔɔ tia Baebolo ngyinlazo anzɛɛ Nyamenle mɛla la zonle anyelielɛ ninyɛne mɔɔ wɔ ɛtane ewiade ɛhye anu la dɔɔnwo anu. (1 Dwɔn 5:19) Ɔnle kɛ nɔhalɛ Keleseɛnema fa ninyɛne ɛhye mɔ bie dielie bɛ nye. Ɛhye kile kɛ debie biala mɔɔ sunsum ɛtane nyɛleɛ, mrenya mɔɔ fa mrenya, nla nwo nvoninli, anzɛɛ basabasayɛlɛ wɔ nu la boka nwo. Anyelielɛ ninyɛne mɔɔ bɛkile menli nyane wɔ nu anzɛɛ bɛmaa ɛbɛla ɛtane yɛ kɛ asɛɛ ɔle kpalɛ la boka nwo. (1 Kɔl. 6:9, 10; bɛgenga Yekile 21:8.) Ɔnva nwo ɛleka biala mɔɔ yɛwɔ la, yɛdua ninyɛne ɛhye mɔ mɔɔ yɛtwe yɛ nwo yɛfi nwo la azo yɛmaa Gyihova nwu kɛ yɛkyi “mɔɔ le ɛtane la.”—Wulo. 12:9; 1 Dwɔn 1:5, 6.

7, 8. Duzu a baboa yɛ na yɛazi kpɔkɛ kpalɛ wɔ anyelielɛ ninyɛne nwo a? Saa yɛlɛsi anyelielɛ ninyɛne nwo kpɔkɛ a neazo boni a yɛbahola yɛazuzu nwo a?

7 Anyelielɛ ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛdwenle nwolɛ kpalɛ na yɛazi kpɔkɛ la a wɔ ekpunli ne mɔɔ tɔ zo nwiɔ la anu a. Bie a Baebolo ne ɛnga anyelielɛ ninyɛne ɛhye mɔ anwo edwɛkɛ wienyi. Noko Baebolo ngyinlazo bamaa yɛanwu mɔɔ Gyihova bu ye kɛ ɔle kpalɛ anzɛɛ ɛtane la. Yemɔti kolaa na yɛakpa anyelielɛ ninyɛne ɛhye mɔ bie la, ɔwɔ kɛ yɛnwu kɛ bɛntia Baebolo ngyinlazo. (Mrɛ. 4:10, 11) Ɔwɔ kɛ yɛsi kpɔkɛ mɔɔ bamaa yɛanyia adwenle mɔɔ anu te la. (Gal. 6:5; 1 Tem. 1:19) Kɛ ɔkɛyɛ na yɛazi kpɔkɛ kpalɛ ɛ? Dwenle aleɛ nwo bieko. Yɛbahulo kɛ yɛkɛnwu ninyɛne mɔɔ wɔ aleɛ fofolɛ bie anu la kolaa na yɛazɔ yɛanlea. Zɔhane ala a kolaa na yɛakpa anyelielɛ debie bie la yɛbahulo kɛ yɛkɛnwu nwolɛ edwɛkɛ dɔɔnwo amaa yɛanwu ye saa ɔle kpalɛ ɔmaa Keleseɛnenli a.—Ɛfɛ. 5:17.

8 Bie a ɛ nye die nwɔhoa nwo. Menli dɔɔnwo anye die nwo. Nwɔhoa bahola ayɛ ɛzelekɛ nee anyelielɛ. Noko anyebolo kola ba nwɔhoa bie anu anzɛɛ ɔkola ɔfa awie ngoane ɔto esiane nu. Nwɔhoa ne bie yɛ ɛzulolɛ na ɔkola ɔboda. Menli yɛ dede nee basabasa wɔ nwɔhoalilɛ bie mɔ anu, bɛdwenle kɛ bɛ manle ne le kpalɛ tɛla awie mɔ ɛdeɛ. Saa ɛ nye die nwɔhoa zɛhae mɔ bie anwo a, duzu a ɔwɔ kɛ ɛyɛ a? Saa ɛsuzu ninyɛne mɔɔ bɛyɛ ye wɔ nwɔhoa ɛhye mɔ anu la anwo a, bie a ɛbanwu kɛ ɔ nee Gyihova adwenle anzɛɛ anzondwolɛ nee ɛlɔlɛ edwɛkɛ ne mɔɔ yɛbɔ ye nolo la ɛnnyia. (Aye. 61:1; Gal. 5:19-21) Noko saa ɛnwu ye wienyi kɛ ninyɛne mɔɔ ɛfa ɛdielie ɛ nye la nee Gyihova ngyinlazo yia a, nwolɛ bara wɔ nvasoɛ na yeamaa wɔ anwosesebɛ.—Gal. 5:22, 23; bɛgenga Felepaema 4:8.

Mekɛ Boni A Mefa Medie Me Nye A?

9. Duzu a wɔ nyelebɛnloa wɔ kpuyia ɛhye anwo maa ɔda ali a: Mekɛ boni a mefa medie me nye a?

9 Kpuyia mɔɔ yɛlumua yɛzuzu nwo la a le: Duzu? Yɛ nyelebɛnloa wɔ kpuyia zɔhane anwo da mɔɔ yɛkulo nee mɔɔ yɛdie yɛto nu la ali. Kpuyia mɔɔ tɔ zo nwiɔ la a le: Mekɛ boni? Yemɔti, ɔwɔ kɛ yɛbiza yɛ nwo kɛ: Mekɛ boni a mefa me nwo mewula anyelielɛ ninyɛne nu a, na mekɛ nyɛ yɛɛ mefa meyɛ a? Yɛ nyelebɛnloa wɔ kpuyia ɛhye mɔɔ tɔ zo nwiɔ anwo la da ninyɛne mɔɔ gyi yɛ nye zo anzɛɛ nwolɛ hyia yɛ kpalɛ la ali. Ɛhye ati, duzu a baboa yɛ na yɛazi anyelielɛ ninyɛne nwo kpɔkɛ kpalɛ wɔ asetɛnla nu a?

10, 11. Kɛzi Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ wɔ Mateyu 6:33 la boa yɛ maa yɛsi mekɛ dodo mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛfa yɛdielie yɛ nye la anwo kpɔkɛ ɛ?

10 Gyisɛse Kelaese hanle kɛ: “Fa wɔ ahonle muala, wɔ ɛkɛla muala, wɔ adwenle muala, nee wɔ anwosesebɛ muala kulo Awulae wɔ Nyamenle ne.” (Mak. 12:30) Yɛdi mɔɔ Gyisɛse hanle la azo yɛfa yɛkile kɛ yɛmaa Gyihova anwo ɛlɔlɛ dumua wɔ yɛ asetɛnla nu: “Yemɔti, bɛhɔ zo, bɛlumua bɛkpondɛ belemgbunlililɛ ne nee Nyamenle tenleneyɛlɛ, na ɔbava ninyɛne ɛhye mɔ mɔɔ ɛha la amuala yeamaa bɛ.” (Mat. 6:33, NW) Gyisɛse edwɛkɛ ne bahola aboa yɛ na yɛazi kpɔkɛ kpalɛ wɔ anyelielɛ ninyɛne nee mekɛ dodo mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛfa yɛdielie yɛ nye la anwo.

11 Yɛ ye nzonlɛ kɛ Gyisɛse hanle kɛ: “Bɛlumua bɛkpondɛ belemgbunlililɛ ne.” Yeanga ye sikalɛ kɛ bɛkpondɛ Belemgbunlililɛ ne. Ɛnee Gyisɛse ze kɛ yɛbayɛ ninyɛne gyɛne yɛaboka Belemgbunlililɛ ne mɔɔ yɛbalumua yɛakpondɛ la anwo. Ɔwɔ kɛ yɛnyia mekɛ yɛkpondɛ gyima, aleɛ, dabelɛ, adɛladeɛ, yɛsukoa nwoma, yɛdielie yɛ nye, na yɛyɛ ninyɛne gyɛne. Noko ninyɛne ɛhye mɔ ɛnnumua wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu. Belemgbunlililɛ ne a dumua a. (1 Kɔl. 7:29-31) Saa yɛnwu mɔɔ ɔwɔ kɛ ɔdumua la a, yɛbamaa anyelielɛ ninyɛne nee ninyɛne gyɛne adɔ zo nwiɔ na yɛalumua yɛakpondɛ Belemgbunlililɛ ne. Saa yɛyɛ zɔ a, anyelielɛ zo bara yɛ nvasoɛ.

12. Kɛzi Luku 14:28 boa yɛ maa yɛsi kpɔkɛ wɔ mekɛ mɔɔ yɛfa yɛdielie yɛ nye la anwo ɛ?

12 Kolaa na awie akpa anyelielɛ debie bie la, ɔwɔ kɛ “ɔsese ye bolɛ,” anzɛɛ ɔnwu mekɛ dodo mɔɔ ɔbali la. (Luku 14:28) Kɛmɔ bɛfa ezukoa a bɛtɔ debie la, anyelielɛ noko die mekɛ. Ɔwɔ kɛ yɛsi kpɔkɛ wɔ mekɛ dodo mɔɔ yɛbava yɛalielie yɛ nye la anwo. Ɔnle kɛ yɛsɛkye mekɛ wɔ anyelielɛ nwo mɔɔ yɛnnyia bie yɛnli ninyɛne mɔɔ anwo hyia kpalɛ mɔɔ bie a le bɛtianwo Baebolo ɛzukoalɛ, abusua ɛzonlenlɛ, Keleseɛnema ayia nee daselɛlilɛ ɛhɔlɛ nwo gyima a. (Mak. 8:36) Noko saa anyelielɛ bamaa yɛanyia anwosesebɛ yɛadoa yɛ Nyamenle ɛzonlenlɛ zo a, ɛnee ɔwɔ kɛ yɛnwu kɛ mekɛ mɔɔ yɛbava yɛalie yɛ nye la anwo bara yɛ nvasoɛ.

Nwane Mɔ A Me Nee Bɛ Dielie Yɛ Nye A?

13. Duzu ati a ɔwɔ kɛ yɛsuzu menli mɔɔ yɛ nee bɛ bɔ nu die yɛ nye la anwo kpalɛ a?

13 Kpuyia mɔɔ tɔ zo nsa la ɛne: Nwane mɔ a me nee bɛ dielie yɛ nye a? Kpuyia ɛhye anwo mualɛ nwo hyia ɔluakɛ menli mɔɔ yɛ nee bɛ tu la kola nyia yɛ kpɔkɛzilɛ zo tumi. Kɛ neazo la, saa menli bɔ nu di aleɛ a ɔmaa bɛ nye die. Kɛ anyelielɛ noko de la ɛne. Saa yɛ nee agɔnwolɛ kpalɛ bɔ nu dielie yɛ nye a ɔyɛ anyelielɛ. Yemɔti, ndelebɛbo wɔ nu kɛ yɛ nuhua dɔɔnwo, titile ngakula nee awie mɔ bɔ nu die yɛ nye la. Noko kolaa na yɛava yɛ nwo yɛawula anyelielɛ bie anu la, ɔwɔ kɛ yɛnwu bɛdabɛ mɔɔ bɛbayɛ agɔnwolɛ kpalɛ nee bɛdabɛ mɔɔ bɛle agɔnwolɛ ɛtane la. Ɛhye maa yɛnwu kɛ anyelielɛ zo kola ba yɛ nvasoɛ.—2 Edk. 19:2; bɛgenga Mrɛlɛbulɛ 13:20; Gye. 4:4.

14, 15. (a) Kɛzi Gyisɛse neazo ne boa yɛ maa yɛkpa agɔnwolɛ kpalɛ ɛ? (b) Saa yɛlɛkpa agɔnwolɛ a, kpuyia boni mɔ a ɔwɔ kɛ yɛbiza a?

14 Saa yɛdi Gyisɛse neazo ne anzi a yɛbanyia agɔnwolɛ kpalɛ. Ɛnee Gyisɛse kulo menli. (Mrɛ. 8:31) Mekɛ mɔɔ ɔwɔ azɛlɛ ye azo la ɛnee ɔbu awie biala na ɔkulo ye. (Mat. 15:29-37) Noko ɛnee Gyisɛse ze kɛ ngakyile wɔ bɛ nyunlu mɔɔ bɛte bɛkile menli nee agɔnwolɛ mɔɔ bɛ nee awie fa la avinli. Gyisɛse dele ɔ nyunlu hilele awie biala noko tɛ menli kɔsɔɔti a ɔvale bɛ agɔnwolɛ a. Edwɛkɛ mɔɔ ɔhanle ɔhilele ye ɛzoanvolɛ nɔhavoma 11 ne la maa yɛnwu kɛzi ɔkpale agɔnwolɛ la. Ɔhanle kɛ: “Saa bɛyɛ mɔɔ meha mehile bɛ la a, ɛnee bɛle me gɔnwo mɔ.” (Dwɔn 15:14; eza nea Dwɔn 13:27, 30.) Menli mɔɔ doale ye na bɛzonlenle Gyihova la angome a Gyisɛse kpalɛ bɛ kɛ ɔ gɔnwo mɔ a.

15 Kolaa na wɔava awie wɔayɛ ɛ gɔnwo la, ɔwɔ kɛ ɛkakye edwɛkɛ mɔɔ Gyisɛse hanle la. Biza ɛ nwo kpuyia ɛhye mɔ: Asoo sonla ɛhye dua ye edwɛkɛ nee ye nyɛleɛ zo kile kɛ ɔdi Gyihova nee Gyisɛse edwɛkɛ zo? Asoo ɔkulo mɔɔ le kpalɛ na ɔkyi mɔɔ le ɛtane? Ɔbaboa me yeamaa mealumua meakpondɛ Belemgbunlililɛ ne na meayɛ Gyihova nɔhalɛ sonvolɛ ɔ? Saa ɛbua kpuyia ɛhye mɔ kɛ ɛhɛe a, ɛnee wɔnyia agɔnwolɛ kpalɛ mɔɔ ɛ nee ye bahola abɔ nu alielie bɛ nye a.—Bɛgenga Edwɛndolɛ 119:63; 2 Kɔl. 6:14; 2 Tem. 2:22.

Asoo Ninyɛne Mɔɔ Yɛfa Yɛdielie Yɛ Nye La Fɛta?

16. Duzu a ɔwɔ kɛ yɛbiza yɛ nwo wɔ kɛzi yɛdie yɛ nye la anwo a?

16 Yɛzuzu kpuyia nsa mɔɔ fane anyelielɛ ninyɛne nwo la anwo: duzu? mekɛ boni? yɛɛ nwane? Kolaa na yɛava yɛ nwo yɛawula anyelielɛ bie anu la, ɔwɔ kɛ yɛsuzu kɛzi ɔde, mekɛ dodo mɔɔ ɔbali nee menli mɔɔ yɛ nee bɛ bɛayɛ la anwo kpalɛ. Saa yɛbanyia nvasoɛ wɔ zo a, ɔwɔ kɛ ɔ nee Baebolo ngyinlazo yia. Saa yɛlɛsuzu ninyɛne mɔɔ yɛfa yɛdielie yɛ nye la anwo a, ɔwɔ kɛ yɛbiza kɛ: Duzu a bɛyɛ ye wɔ nu a? Asoo Gyihova die to nu, anzɛɛ basabasayɛlɛ nee ɛbɛla ɛtane wɔ nu? (Mrɛ. 4:20-27) Saa yɛlɛsuzu mekɛ tendenle mɔɔ yɛfa yɛyɛ la anwo a, ɔwɔ kɛ yɛbiza kɛ: Mekɛ nyɛ yɛɛ mefa medielie me nye a? Asoo ɔfɛta kɛ mefa mekɛ zɛhae medi gyima ɛhye? (1 Tem. 4:8) Na saa yɛlɛsuzu menli mɔɔ yɛ nee bɛ die yɛ nye la anwo a, ɔwɔ kɛ yɛbiza kɛ: Nwane mɔ a me nee bɛ bɔ nu yɛ a? Asoo bɛbayɛ agɔnwolɛ kpalɛ anzɛɛ agɔnwolɛ ɛtane bamaa me?—Nolo. 9:18; 1 Kɔl. 15:33.

17, 18. (a) Kɛ ɔkɛyɛ na yɛanwu ye saa kɛzi yɛdielie yɛ nye la nee Baebolo ngyinlazo yia ɛ? (b) Kpɔkɛ boni a ɛbazi ye wɔ ninyɛne mɔɔ ɛfa ɛdielie ɛ nye la anwo a?

17 Saa ninyɛne mɔɔ yɛkpa yɛdielie yɛ nye la anu bie nee Baebolo ngyinlazo ɛnnyia wɔ ndenle nsa ɛhye mɔ bie azo a, ɛnee ɔnfɛta. Noko saa ninyɛne mɔɔ yɛfa yɛdielie yɛ nye la nee Baebolo ngyinlazo yia wɔ ndenle nsa ɛhye mɔ azo a, ɔbawula Gyihova anyunlunyia na nwolɛ ara yɛ nvasoɛ.—Edw. 119:33-35.

18 Zɔhane ati, saa yɛlɛsi kpɔkɛ wɔ ninyɛne mɔɔ yɛfa yɛdielie yɛ nye la anwo a, ɔwɔ kɛ yɛbɔ mɔdenle kɛ yɛ nee menli mɔɔ fɛta la bayɛ ninyɛne mɔɔ fɛta la wɔ mekɛ mɔɔ fɛta la. Ɔwɔ kɛ yɛnyia ɛhulolɛ kɛ yɛbayɛ mɔɔ Baebolo ne ka kɛ yɛyɛ la: “Debie biala mɔɔ bɛyɛ la, saa aleɛ a bɛdi o, saa nzule a bɛno o, bɛyɛ bɛde Nyamenle anyunlu.”—1 Kɔl. 10:31.

Asoo Ɛkakye?

Kɛzi ngyinlazo mɔɔ wɔ ngɛlɛlera ɛhye mɔ anu la bamaa wɔazi kpɔkɛ kpalɛ wɔ ninyɛne mɔɔ ɛfa ɛdielie ɛ nye la anwo ɛ?

Felepaema 4:8?

Mateyu 6:33?

Mrɛlɛbulɛ 13:20?

[Debiezukoalɛ kpuyia ne mɔ]

[Edwɛkɛ mɔɔ bɛhyehyɛ wɔ mukelɛ 11]

(Ɛkulo kɛ ɛnwu edwɛkɛ mɔɔ bɛhyehyɛ la a, nea buluku ne anu)

Duzu

[Edwɛkɛ mɔɔ bɛhyehyɛ wɔ mukelɛ 12]

(Ɛkulo kɛ ɛnwu edwɛkɛ mɔɔ bɛhyehyɛ la a, nea buluku ne anu)

Mekɛ boni

[Edwɛkɛ mɔɔ bɛhyehyɛ wɔ mukelɛ 14]

(Ɛkulo kɛ ɛnwu edwɛkɛ mɔɔ bɛhyehyɛ la a, nea buluku ne anu)

Nwane

[Nvoninli wɔ mukelɛ 12]

Kɛzi Gyisɛse neazo ne boa yɛ maa yɛkpa agɔnwolɛ nee ninyɛne kpalɛ yɛdielie yɛ nye ɛ?