¿Kusirikunapaq ruwasqanchik allinninchikpaqchu?
¿Kusirikunapaq ruwasqanchik allinninchikpaqchu?
“Allinta reparaychej imachus Señorta kusichinanta.” (EFE. 5:10.)
1, 2. a) ¿Ima pʼitistaq Jehová kusisqas kawsananchikta munasqanta rikuchin? b) Kusirikunapaq tiemponchik “Dios[pa]” regalon kasqanrayku, ¿imatataq chay tiempopi ruwayta munanchik?
JEHOVAQA, mana kawsanallanchiktachu munan, manaqa kusisqa kawsakunanchikta, Bibliataq chayta rikuchin. Sutʼincharinapaq Salmo 104:14, 15 pʼitipi nin: “Plantasta [runapaq] wiñachillan[taq], chay poqoyninta mikhunampaj: Vinota [...] sonqonta mayta kusichinampaj, aceiteta uyanta lliphipichinampaj, tʼantatataj kallpachakunampaj”, nispa. Arí, Jehovaqa, grano, aceite, vino ima kapunawanchikpaq chakrasta puquchin. Kawsanapaqqa mana vinotapunichu necesitanchik, chaywanpis “sonqon[chik]ta mayta kusi[richinman]” (Ecl. 9:7; 10:19). Chaytaq rikuchin Jehová kusisqas kawsakunanchikta munasqanta, imaraykuchus “sonqo[nchiktaqa] kusiywan juntʼachi[chkan]” (Hech. 14:16, 17).
2 Chayrayku, Diospa kamachisnin wakin kutispi kusirikunanchikpaq tiempochakusqanchikqa mana juchachu. Sutʼincharinapaq, “phawaykachaj pʼisqosta” “campo tʼikastapis” qhawarispaqa kusirikunchik, sunqunchikpis qhallallarin (Mat. 6:26, 28; Sal. 8:3, 4). Arí, kusisqas mana unquspataq kawsayqa, “Dios[pa]” regalon (Ecl. 3:12, 13). Chantapis kusirikunanchikpaq tiemponchik kasqanqa, Diospa regalollantaq kasqanta yachanchik. Chayrayku Payta kusichinapaqjina chay tiempopi kusirikuyta munanchik.
Maychus kasqallanta aqllana
3. ¿Imaraykutaq runas kusirikunankupaq mana kikintachu akllanku?
3 Allin yuyayniyuq cristianoqa, imaswanchus kusirikunanta sapa juk akllanan kasqanta, chaykunataq maychus kaqlla kanan kasqanta yachan. Sutʼincharinapaq, kusirikuytaqa mikhunawan kikincharina. Wakin lugarespi wakin mikhunastaqa miskʼita mikhurinku, wak lugarespitaq chay mikhunastaqa millachikunku. Ajinallatataq juk lugarmanta kaq cristianosqa imallatapis kusirikunankupaq akllasqanku, wak lugarmanta kaq cristianostaqa mana gustanmanchu. Kikin llaqtapi tiyakuqkunapis mana kikintachu akllankuman. Wakintaqa, librosta ñawiriy mayta gustanman, wakintataq chayqa puñuyta atichinman. Chantapis wakintaqa, bicicletata apaykachay mayta gustanman, wakintataq saykʼuchinman. Arí, runasqa tukuy laya mikhunata akllayta atinku, ajinallatataq imawanchus kusirikunankutapis akllayta atillankutaq (Rom. 14:2-4).
4. ¿Imaraykutaq imawanchus kusirikuyta atisqanchikta maychus kasqanmanjinalla allinta akllananchik tiyan? Sutʼinchariy.
4 Chantapis mana akllayta atisqanchikraykuchu, imallatapis ruwarpasunman. Mikhunamanta parlarinallataq, tukuy imata mikhuyta yachaspapis, ismusqa mikhunataqa mana mikhusunmanchu, ¿icharí? Chayta mikhuspaqa wampuschá kasunman unquykusunmantaq. Chayrayku tukuy imaymanamanta kusirikuyta atispapis, khuchichakuyman, maqanakuyman chayri wak saqra imasman tanqaq imastaqa mana akllanchikchu. Imaraykuchus chaykunaqa Bibliap yuyaychaykunasninman churanakunku, kawsayninchikpaq mana allinchu kanman, Jehovamantapis karunchawasunman. Chayrayku imawanchus kusirikuyta munasqanchiktaqa allinta akllananchik tiyan. Chaypaqtaq allinchus manachus kasqanta ñawpaqmantaña qhawarinanchik tiyan (Efe. 5:10). Kunanqa imaynatachus chayta ruwayta atisqanchikta qhawarisun.
5. ¿Imaynatá kusirikusqanchik Jehovata kusichinanpaqjina kasqanta yachasunman?
5 Kusirikusqanchik Jehovata kusichinanpaqjina, yanapanawanchikpaqjinataq kananpaqqa, Bibliap nisqanmanjina kanan tiyan. ¿Imaynatá chayta yachasunman? (Sal. 86:11.) Chayta yachanapaqqa, kayta tapurikusunman: ¿Imawantaq, maykʼaqtaq, piwantaq kusirikunchik?
¿Imaswantaq kusirikusaq?
6. ¿Imayna kusirikuytataq qhisachananchikpuni tiyan, imaraykú?
6 Kusirikunapaq imallatapis akllachkaspaqa, kayta tapurikunanchik tiyan: “¿Imaswantaq kusirikuni?”, nispa. Nisunman imaynachus chay akllasqanchik kasqanta. Diospa kamachisninqa, imastachus mana ruwayta atisqankuta, chantá imastachus sunqu yuyayninku mana juchachaptinqa ruwayta atillasqankuta qhawarinanku tiyan. ¿Imastataq qhisachanankupuni tiyan? Diospa yuyaychaykunasninman chayri kamachiykunasninman churanakuq imasta (1 Juan 5:19). Kay pachamanta runasqa ñakʼarichispa kusikuyta, supaykunata yupaychayta, qharipura chayri warmipura jinanakuyta, qʼala runasta qhawayta, saqra ruwaykunata, khuchichakuyta ima allinpaq qhawanku. Chaywanpis chiqa cristianosqa, chaykunata qhisachanchik (1 Cor. 6:9, 10; Apocalipsis 21:8 ñawiriy). Mayllapipis kachkaspaqa, chay ruwaykunata qhisachaspa “sajra kajta chejni[sqanchikta]” rikuchinchik (Rom. 12:9; 1 Juan 1:5, 6).
7, 8. ¿Imaynatá kusirikuyta akllasqanchikta Dios allinpaq qhawasqanta yachasunman? Sutʼinchariy.
7 Chantapis kusirikunapaq wakin ruwaykunataqa, allinta akllayta yachananchik tiyan. Bibliapiqa mana chaykunamanta sutʼita imatapis ninchu. Chaywanpis Bibliap yuyaychaykunasninqa, Jehovap ñawpaqinpi allinpaq qhawasqachus manachus kasqanta yachanapaq yanapawasun (Pro. 4:10, 11). Ajinamanta sunqu yuyayninchikqa, imatachus akllasqanchikmanta mana juchachawasunchu (Gál. 6:4, 5; 1 Tim. 1:18, 19). ¿Imataq allinta akllanapaq yanapawasun? Mikhunamanta parlarinallataq. Ni jaykʼaq mikhusqanchik mikhunata niraq llamirichkaspaqa, imasniyuqchus waykʼusqa kasqanta tapurikunchik. Ajinallatataq niraq imallatapis kusirikunapaq akllachkaspaqa, imaynachus kasqanta yachananchik tiyan (Efe. 5:17).
8 Sutʼincharinapaq, wakintaqa wakin pukllaykuna mayta gustawanchik. Chaytaq mana juchachu. Chaywanpis ichá atipayta munaspapuni, imanarpakunapaqjina, mayta chʼaqwarispa, llaqtanchik chayri suyunchik aswan sumaq kasqanta yuyaspa ima pukllay gustawasunman. Chayrayku allinta tʼukurispaqa, ichá imaynatachus kusirikuyta yuyasqanchik mana Jehovap yuyayninmanjinachu, nitaq allinta kawsakuymanta, munakuymanta ima willasqanchikmanjinachu kasqantataq reparasunman, jinaspaqa chay ruwayta qhisachasunman (Isa. 61:1; Gál. 5:19-21). Chaywanpis imastachus kusirikunapaqqa ruwayta munasqanchik Bibliap kamachisqanmanjina kasqanta reparaspaqa, chayta ruwaspa kusirikusunman (Gál. 5:22, 23; Filipenses 4:8 ñawiriy).
¿Maykʼaqtaq kusirikusaq?
9. ¿Imatá reparanchik, maykʼaqchus kusirikunanchikta tapurikuspa?
9 Chantapis tapurikusunman: “¿Maykʼaqtaq kusirikusaq?”, nispa. Maykʼaqchus, machkha unaytachus kusirikunanchiktaqa, allinta qhawarinanchik tiyan. Chaywanpis imawanchus kusirikunanchikta tapurikuspaqa, imastachus allinpaq qhawasqanchikta, imastataqchus mana allinpaq qhawasqanchikta reparachiwanchik. Chantapis maykʼaqchus kusirikunanchikta tapurikuspaqa, imastachus aswan allinpaq qhawasqanchikta reparachiwanchik, nisunman imatachus ruwananchikpuni kasqanta. Chayrayku, ¿imataq yanapawasun kawsayninchikpi mana kusirikuyllata ñawpaqman churanapaq?
10, 11. ¿Imaynatá Mateo 6:33 nisqan, machkha unaytachus kusirikunanchik kasqanta yachanapaq yanapawasun?
10 Jesucristoqa discipulosninman nirqa: “[Jehová] Diosniykitaqa munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykiwan, tukuy kallpaykiwan ima”, nispa (Mar. 12:30). ¿Imaynatá tukuy imamanta nisqaqa Jehovatapuni munakusqanchikta rikuchinchik? Jesuspa nisqanta kasukuspa, pay nirqa: “Ñawpajtaqa Diospa reinonta, cheqan kaynintawan maskʼaychej, chay tukuy imatataj yapata jina Dios qosonqachej”, nispa (Mat. 6:33). Kay rimaykunaqa, machkha unaytachus kusirikunanchikta, imaynatataqchus kusirikuyta qhawananchikta reparanapaq yanapawanchik.
11 Chantapis Jesusqa mana Diospa reinonta maskʼanallanchiktachu nirqa. Manaqa, “ñawpaqta[...] Diospa reinonta” maskʼananchikta kamachirqa. Payqa, wak ruwaykunatawan ruwanapaq tiempochakunanchikta, kallpachakunanchikta ima yachan. Imaraykuchus wasita, mikhunata, pʼachata, yachakuyta, llamkʼayta, kusirikuyta ima necesitanchik. Chaywanpis Diospa Reinonqa, ñawpaqpi kanan tiyan (1 Cor. 7:29-31). Chaymanjina ruwasun chayqa, Jehovata sirvinanchikpaq ni ima jarkʼanawanchikta saqisunchu. Ajinamantaqa, maykamachus kusirikunanchik kasqanta yachasun, allinninchikpaqtaq kanqa.
12. ¿Imaynatá Lucas 14:28 nisqan kusirikuyninchikpi yanapawanchik?
12 Machkha unaytachus kusirikunanchiktaqa, allinta qhawarikunanchik tiyan (Luc. 14:28). Chantapis machkha unaytachus ruwananchikta, yanapawasunchus manachus chayta ima qhawarinanchik tiyan. Chantá sapallanchikpi Bibliata ukhunchayta, familiapi Diosta yupaychanapaq chʼisita, tantakuykunaman riyta, willayta ima saqichinawanchikpaqjina kaptinqa, mana allinchu kanman (Mar. 8:36). Chaywanpis sunqunchikta qhallallarichinanpaqjina kasqanta, Diospa Reinonta ñawpaqta maskʼananchikpaqtaq yanapanawanchikta reparasun chayqa, chay kusirikusqanchik allinninchikpaq kanqa.
¿Pikunawantaq kusirikusaq?
13. ¿Imaraykutaq pikunawanchus kusirikunanchikta qhawarinanchik tiyan?
13 Chantá tapurikunallataq: “¿Pikunawantaq kusirikusaq?”, nispa. Pikunawanchus kusirikunanchiktaqa, allinta akllananchik tiyan, ajinallamanta yanapawasun. Sutʼincharinapaq, imaynatachus allin amigoswan khuska mikhurikuy astawan kusichiwanchik, ajinallatataq allin amigoswan khuska imallatapis ruwayqa astawan kusirichiwanchik. Chayrayku yaqha tukuyta, astawanqa waynasta sipaskunata ima, wakkunawan kusirikuy gustawanchik. Chaypaqtaq allin amigostapuni akllananchik tiyan (2 Cró. 19:2; Proverbios 13:20 ñawiriy; Sant. 4:4).
14, 15. a) ¿Imatataq Jesús amigosninta allinta akllarqa, imaynatá payjina ruwasunman? b) ¿Imastataq amigosta akllachkaspa, tapurikusunman?
14 Pikunawanchus masichakunanchikta akllachkaspaqa Jesusjina ruwasunman. Payqa kay pacha qallarisqanmantapacha runasta munakurqapuni (Pro. 8:31). Jallpʼapi kachkaspapis runamasisninta khuyakurqa, allinpaqtaq qhawarqa (Mat. 15:29-37). Jesusqa, kʼacha kaywan amigo kaywan, mana kikinchu kasqanta sutʼita yachallarqataq. Payqa, tukuywan allinta kawsakuspapis pikunachus paypa kamachisqanta kasukuqkunallata amigosninpaq qhawaq. Chayrayku 11 chiqa sunqu apostolesninman nirqa: “Qankunaqa kawsaqesniy kankichej, sichus kamachisqasniyta kasunkichej chayqa”, nispa (Juan 15:14; ñawirillaytaq Juan 13:27, 30). Jesusqa, pikunachus discipulosnin, Jehovap kamachisnintaq kaqkunallata amigosninpaq qhawaq.
15 Ñuqanchikpis Jesusjinallataq ruwananchik tiyan. Chayrayku pillapis amigonchik kananpaqqa, tapurikuna: “¿Parlasqanwan, ruwasqanwantaq Jehovap kamachisqanta, Jesuspa kamachisqanta kasukusqanta rikuchinchu? ¿Ñuqajinallataqchu Bibliap nisqanta kasukun? ¿Diospa Reinonta ñawpaqta maskʼanaypaq, Jehovamantaq chiqa sunqullapuni kanaypaq yanapawanqachu?”, nispa. Ajina kasqanta kutichispaqa, kusirikunanchikpaq sumaq amigota tarisqanchikta nisunman (Salmo 119:63 ñawiriy; 2 Cor. 6:14; 2 Tim. 2:22).
¿Allinninchikpaqchu kusirikunapaq akllasqanchik?
16. ¿Imastataq imatapis niraq akllachkaspa tapurikunanchik tiyan?
16 Kay yachaqanapiqa, kusirikunapaq imastachus akllananchikta, maykʼaqchus, piwanchus kusirikunanchikta ima ukhuncharirqanchik. Chantapis yanapanawanchikpaqqa, Bibliap kamachiykunasninmanjina kanan kasqanta ukhunchallarqanchiktaq. Chayrayku imallatapis kusirikunapaq niraq akllachkaspaqa, kaykunata tapurikuna tiyan: ¿Imaswantaq kusirikusaq?, nispa. Arí, cristianopaqjina kananta allinta qhawarinanchik tiyan (Pro. 4:20-27). Chantapis, ¿maykʼaqtaq kusirikusaq?, nispa. Imatachus akllayta munachkasqanchikqa, mana tiemponchikta usuchichinawanchikpaqjinachu kanan tiyan (1 Tim. 4:8). Tapurikunallataq, ¿piwantaq kusirikusaq?, nispa. Arí, saqra kaqman tanqaq amigostaqa, qhisachananchik tiyan (Ecl. 9:18; 1 Cor. 15:33).
17, 18. a) ¿Imaynatá kusirikusqanchik Biblia nisqanmanjina kachkasqanta yachasunman? b) ¿Imatá akllanan tiyan sapa cristiano imaynatachus kusirikunanmanta?
17 Bibliapiqa imawanchus, maykʼaqchus, piwantaqchus kusirikunanchikta nin. Mana chaymanjinachu kaptinqa, mana chay ruway allinchu. Bibliap nisqanmanjina kachkasqanmantataq mana iskaychakunchikchu chayqa, kusirikusqanchik allinninchikpaq kanqa, Jehovata jatunchananchikpaqtaq yanapawasun (Sal. 119:33-35).
18 Samarikuchkaspa imatachus, maykʼaqchus, piwantaqchus ruwananchikta qhawarikunapuni tiyan. Bibliapi kayta yuyaychakusqantataq tukuy sunqu kasukunapaq kallpachakuna, chay yuyaychayqa nin: “Mikhuspapis, ujyaspapis, imata ruwaspapis, tukuy imata ruwaychej Dios jatunchasqa kanampaj”, nispa (1 Cor. 10:31).
¿Imatá kutichiwaq?
¿Imaynatá kay pʼitispi yuyaychakusqanmanjina kusirikusunman?
[Tapuykuna]
[9 paginapi diagrama]
(Publicacionpi qhawariy texto originalta)
✔Imawan
[10 paginapi diagrama]
(Publicacionpi qhawariy texto originalta)
✔Maykʼaq
[12 paginapi diagrama]
(Publicacionpi qhawariy texto originalta)
✔Piwan
[10 paginapi dibujo/foto]
¿Imaynatá Jesusjina amigosninchikta, kusirikunanchikta ima, allinta akllasun?
