¿Xatlan tuku lilakgastananaw?
¿Xatlan tuku lilakgastananaw?
«Katakgatankstit [o liwana kakatsitit] wantu lakgatiy nkimPuchinakan.» (EFE. 5:10)
1, 2. 1) ¿Tukuya textos xalak Biblia limasiya pi Jehová lakaskin xatapaxuwan kalatamaw? 2) Kilhtamaku nema limaxtuyaw xlakata nalipaxuwaw «xtamaskiwin Dios», ¿la nalimaklakaskinaw?
ANTA kBiblia wilakgolh lhuwa textos nema lichuwinan pi Jehová ni lakaskin kajwatiya nalatamayaw, wata lakaskin xatapaxuwan kalatamaw. Akgtum liʼakxilhtit, Salmo 104:14, 15 wan pi «wa mastaka [...] tachanan, xlakata na[...]maklakaskin lakchixkuwin, [...]. Tamakgala uvas, y talakgchita xachuchut, y kamakgapaxawani ixnakujkan, na tamaxtu ixaceite olivo nima taktawila y talakatawilaj, y tamakgala kuxi nima talitlawa ixchawkan». Xlikana pi Dios tlawa kamakgalaw tuku chanaw xlakata nawayaw xtawakat, la aceite chu uvas nema litlawakan vino. Pero kaʼakxilhwi pi vino ni kaj kinkamatliwakglhan, wata “makgapaxuwa kinakujkan” (Ecl. 9:7; 10:19). Liwana litasiya pi Jehová lakaskin pi latamanin xatapaxuwan kalatamakgolh, xlakata kinkamaxkiyan «ntapaxuwan kkinakukan» (Hech. 14:16, 17).
2 Wa xlakata, xlakskujnin Dios ni kalakpuwankgolh pi nitlan tuku tlawamakgolh akxni min kilhtamaku wi tuku lilakgastanankgo o lipaxuwakgo. Akgtum liʼakxilhtit, makgapitsi akxni akxilhkgo «laktsu [animal] wantu kgoskgoy kaʼunin» chu «xanat xala kapukuxtun», kamatliwakglha chu xatapaxuwan latamaparakgo (Mat. 6:26, 28; Sal. 8:3, 4). Xlikana, xatapaxuwan chu tlan nalatamayaw akgtum «xtamaskiwin Dios» (Ecl. 3:12, 13). Akxni limaxtuyaw kilhtamaku xlakata nalipaxuwayaw akgtum tamaskiwin nema Dios kinkamaxkiyan wa xlakata limaklakaskimputunaw chu la namakgapaxuwa Jehová. *
Lhuwa tuku nalipaxuwayaw pero ni namalakatsaliyaw
3. ¿Tuku xlakata ni nalakpuwanaw pi lakxtum xliwanat tuku nalilakgastanankgokan o nalipaxuwakan?
3 Chuna la akxilhaw, kstalanina Cristo tiku tlan limaklakaskin xkilhtamaku katsi pi chatunu chatunu nalaksaka tuku nalipaxuwaputun, pero xlakaskinka ni namalakatsali. Chuna la liwat max kʼakgtum kachikin lu lakgatikgo, max alakatanu ni katiwaputunkgolh, nachuna xlakata talakgastan o tapaxialhnat. Kstalaninanin Cristo tiku tanu tanu niku wilakgolh max makgapitsi laksakkgo nalilakgastanankgo tuku alakatanu ni lakgatikgo. Chu asta maski lakatsu wilakgolh, ni lakxtum tuku lipaxuwakgo. Makgapitsi tawilakgo chu lu lakgatikgo likgalhtawakgakgo maktum libro, pero amakgapitsi lakgachanikgo, atanu max lakgatikgo ankgo latapulikgo kbicicleta chu amakgapitsi lu lakgachanikgo. Putum akinin kililakapastakatkan pi chuna la liwat ni lakxtum tuku waputunkan nachuna talakgastan nilakxtum tuku lakgatikgokan (Rom. 14:2-4).
4. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nakuentajtlawayaw ni namalakatsaliyaw xlakata talakgastan o atanu? Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit.
4 Xlikana, maski tlan nalaksakaw tuku nalilakgastananaw uma ni wamputun pi tlan nalilakgastananaw o natlawayaw tuku nitlan. Kalichuwinamparaw liwat. Maski tlan katuwa tuku wayaw, ¿ni xlikana pi ni katiwaw tuku masnitta? Komo xwaw lu xatonto xlitaxtuw chu max asta nalitatatlayaw. Nachuna maski lhuwa tuku lipaxuwaputunaw ni katiʼakxilhwi talakgxtumit xalimaxana, chu tiku latlawanikgo tuku nitlan o na ni katitlawaw tuku kalipekua nawili kilatamatkan xlakata lakatsala xtastakyaw Dios chu max wi tuku nalaniyaw chu namaxlajwani kintakanajlakan. Xlikana pi na kuentajtlawayaw xlakata tuku lilakgastananaw. Wa xlakata, pulana liwana kiliʼakxilhatkan pi wantuku lakgatiyaw lilakgastananaw o likgamananaw tlan o nitlan (Efe. 5:10). La uku naʼakxilhaw la natlawayaw.
5. ¿Tuku nalikatsiyaw komo makgapaxuwa Jehová tuku nalilakgastananaw?
5 Wantuku lipaxuwayaw nakinkamakgtayayan kaj watiya komo makgapaxuwa Jehová. ¿Tuku nalikatsiyaw pi wantuku lilakgastanamaw o atanu tuku lipaxuwamaw ni lakatsala tastakyaw xalak Biblia? (Sal. 86:11.) Kilitlawatkan uma akgtutu takgalhskinin: «Tuku natlawayaw, tukuya kilhtamaku chu tiku nakataʼanaw». Kaʼakxilhwi akgatunu akgatunu uma takgalhskinin.
¿Tuku natlawayaw?
6. ¿Tuku nipara tsinu nalilakgastananaw o nalipaxuwayaw chu tuku xlakata?
6 Xapulana takgalhskinin nema kilitlawatkan akxni nalaksakaw tuku nalilakgastananaw o tuku nalipaxuwayaw wa uma: «¿Tuku natamatitaxti nema klakgati klilakgastanan?». Kalakapastakwi pi xlakskujni Dios, xlikuentajtlawat tuku nalaksaka xlakata lhuwa anankgo tuku lipaxuwakgokan: xapulana wilakgolh nema nipara tsinu nalipaxuwaputun chu xlipulaktiy wa nema tlan nalipaxuwa komo xtalakapastakni nitu katilimakgkatsilh. ¿Tuku nema nipara tsinu nalipaxuwaputunaw? Wa nema tatlawa o masiyakan nema xtastakyaw o xlimapakgsin Dios wan pi ni xlitatlawat (1 Juan 5:19). Maski uma xalixkajni kakilhtamaku lu lhuwa lipaxuwakgokan o lilakgastanankgokan la akxni latlawanikan tuku lu nitlan, taskuwan, akxni latatalakgxtumi tiku xtachixku o xtapuskat, tiku nitu lhakganankgonit, tiku lu lixkajni xtayatkan chu amakgapitsi tuku wan kBiblia pi nitlan, wa uma tuku kstalanina Cristo nipara tsinu nalilakgastanan (1 Cor. 6:9, 10; kalikgalhtawakga Apocalipsis 21:8). Maski tanu tanu kachikin wilaw, kakuentajtlawaw pi nipara tsinu nakatalalinaw o na nalilakgastananaw umakgolh, chuna limasiyayaw pi kgalhakgaxmataw tuku wan xlimapakgsin Jehová: «Kaxkajnitit wantu ni tlan» (Rom. 12:9; 1 Juan 1:5, 6).
7, 8. ¿La katsi chatum kstalanina Cristo komo tuku nalilakgastanan o nalipaxuwa tlan akxilha Jehová? Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit.
7 Kalichuwinaw xlipulaktiy: wa lilakgastananaw o atanu nema Biblia ni wan pi xlitatlawat. ¿Tuku nalikatsi kstalanina Cristo pi wantuku nalipaxuwa max talakgastan o atanu namakgapaxuwa Jehová? Naʼakxilha komo ni lakatsala xtastakyaw Dios (Pro. 4:10, 11). Chuna nalaksaka tuku lu tlan chu nitu nalimakgkatsi xtalakapastakni (Gál. 6:5; 1 Tim. 1:19). ¿Tuku namakgtaya liwana nalaksaka tuku natlawaputun? Kalichuwinamparaw xlakata liwat. Akxni nakgalhwananaw tuku nikxni awayaw pulana kgalhskininanaw tuku litatlawakanit. Nachuna, akxni nina laksakaw tuku nalilakgastananaw, nakgalhskininanaw tuku natitaxtu o tuku talichuwinan (Efe. 5:17).
8 Kalichuwinaw uma. Lhuwa lu lakgatiyaw makgapitsi takgaman xlakata lu tlan limakgkatsikan. Uma nitu wamputun. Pero ¿max lakgatiyaw akxilhaw akxni wi tiku latlaja o akxni tiku kalipekua wili xlatamat, chu max na lipaxuwayaw akxni lu malankikan akgtum kachikin? Max akxni naʼakxilhaw tuku tlawamaw, natekgsaw pi ni chuna tlawamaw chuna la lichuwinanaw xlakata nitu nalatlawaniyaw chuna la xtamasiy Jehová, chu tunkun namakgxtakgaw (Isa. 61:1; Gál. 5:19-21). Pero komo naʼakxilhaw pi tuku nalipaxuwayaw ni lakatsala xTachuwin Dios asta lu tlan nakinkamamakgkatsiniyan (Gál. 5:22, 23; kalikgalhtawakga Filipenses 4:8).
¿Tukuya kilhtamaku?
9. Kawanti tuku kinkalimasiyaniyan akxni tlawayaw takgalhskinin: «¿tukuya kilhtamaku naktlawa?».
9 Na kilitlawatkan uma takgalhskinin: ¿Tukuya kilhtamaku naklakgastanan?». Liwana kaʼakxilhwi tukuya kilhtamaku natlawayaw chu la xlilhuwa kilhtamaku nakinkaliniyan. Akxni tlawayaw takgalhskinin, tuku natlawayaw, kinkalimasiyaniyan tuku lakgatiyaw chu tuku tlan akxilhaw chu tuku nitlan akxilhaw, takgalhskinin tukuya kilhtamaku, kinkalimasiyaniyan tuku tlakg xlakaskinka akxilhaw chu tuku ni. Pero ¿tuku natlawayaw xlakata nakatsiyaw pi tuku lilakgastananaw chu lipaxuwayaw ni lhuwa kilhtamaku limaxtumaw?
10, 11. ¿La kinkamakgtayakgoyan tuku wan Mateo 6:33 xlakata nalakkaxwiliyaw la xlilhuwa kilhtamaku nalimaxtuyaw nalakgastananaw?
10 Kalakapastakwi pi Jesús wa: «Napaxkiya Dios nkimPuchinakan [Jehová] lantla xlipaks kminaku, chu lantla xlipaks [milatamat], chu lantla xlipaks kmintapuwan, chu lantla xlipaks kmilitliwakga» (Mar. 12:30). ¿La limasiyayaw pi tuku tlakg xlakaskinka akxilhaw kkilatamatkan wa napaxkiyaw Jehová? Nakgalhakgaxmataw uma xtastakyaw Jesús: «Xapulana kaputsatit wa ntu x[Ta]mapakgsin Dios, chu wa xtalakaskin, wa nchu xlipaks yuma ntu amakgapitsin, paks nakataliwakaniyan [o nakamaxkikanatit]» (Mat. 6:33). Chuna la naʼakxilhaw umakgolh tachuwin nakinkamakgtayakgoyan nalakkaxwiliyaw la xlilhuwa kilhtamaku nalimaxtuyaw chu la xlilakaskinka naʼakxilhaw akxni lakgastananaw.
11 Jesús ni kinkaskiniyan pi «kaj naputsayaw xtamapakgsin Dios». Wata kinkalimapakgsiyan «xapulana kaputsatit wa ntu x[Ta]mapakgsin Dios». Jesús katsi pi kilimaxtutkan kilhtamaku chu litliwakga xlakata wi tuku atanu natlawayaw, xlakata maklakaskinaw akgtum chiki, liwat, lhakgat, kiliʼanatkan kʼescuela, kiliskujatkan chu nalakgastananaw o atanu. Pero tuku xla xTamapakgsin Dios wa tuku tlakg xlakaskinka kiliʼakxilhatkan (1 Cor. 7:29-31). Komo namastayaw talakaskin nakinkapulalinan uma tastakyaw, niku katilaktlawalh la skujnanimaw Jehová. Akxni kuentajnatlawaniyaw uma tastakyaw xlakata tuku nalilakgastanaw lu nakinkamakgtayayan.
12. ¿La kinkamakgtayayan tachuwin nema wi kLucas 14:28 xlakata talakgastan?
12 ¿La xlilhuwa horas nalimaxtuyaw xlakata nalilakgastananaw? Akxni nalakkaxwiliyaw, na nalakapastakaw “wa ntu nalimakgatsankgananaw” (Luc. 14:28). Xlikana, kiliʼakxilhatkan la xlilhuwa kilhtamaku nalimaxtuyaw akxni wi tuku tlawaputunaw chu komo xlilat natlawayaw. Komo naʼakxilhaw pi nakinkamakglhtiyan kilhtamaku nema limaxtuyaw akxni kiʼakstukan kgalhtawakgayaw, nakatakakninaniyaw Dios kifamiliajkan, naʼanaw ktamakxtumit chu nalichuwinanaw Dios, kaj «paxkat natlawayaw» uma kilhtamaku chu ni xlilat natlawayaw (Mar. 8:36). Pero komo kaj ni lhuwa kilhtamaku limaxtumaw chu uma nakinkamaxkiyan litliwakga chu nakinkamakgtayayan pulana naputsayaw xTamapakgsin Dios, «lu tlan tuku tlawamaw».
¿Tiku nakinkataʼanan?
13. ¿Tuku xlakata xlakaskinka naʼakxilhaw tiku nakatalalinaw akxni napaxialhnanaw chu nalakgastananaw?
13 Xliʼakgtutu takgalhskinin nema kilitlawatkan wa uma: «¿Tiku nakintaʼan akxni nakan lakgastanan?». Lu xlakaskinka nakatsiyaw tiku nakatalalinaw akxni nalakgastananaw, xlakata tlan nalitatliwakglhaw talakaskin tlan nalikatsikgo tiku katalalinaw. Xlikana, chuna la akxni wayanaw tlakg lipaxuwayaw xlakata katawilaw tiku tlan katalalinaw, nachuna tlakg nalipaxuwayaw akxni lakgastananaw chu katawilaw kiʼamigoskan tiku tlan likatsikgo. Putum akinin lu lakgatiyaw wi tiku anaw katapaxialhnanaw pero lakgkgawasan tlakg lakgatikgo. Xlakata tlan nakitaxtu, talakaskin nalaksakaw amigos tiku nakinkamakgtayakgoyan chu ni nakatalalinaw tiku nitlan likatsikgo (2 Cró. 19:2; kalikgalhtawakga Proverbios 13:20; Sant. 4:4).
14, 15. 1) ¿Tuku tlan liʼakxilhtit mastalh Jesús xlakata la nalaksakaw tiku nakatalalinaw? 2) ¿Tukuya takgalhskinin kilitlawatkan akxni nalaksakaw tiku natalalinaw?
14 Akxni nalaksakaw tiku natalalinaw xlakaskinka natlawayaw la Jesús. Akxni tlawaka putum tuku anan asta la uku, Jesús putum kilhtamaku kapaxkinit latamanin (Pro. 8:31). Chu akxni latamalh kKatiyatni tlan kalikatsinilh chu kalakgalhamalh latamanin (Mat. 15:29-37). Pero Jesús liwana xkatsi pi ni xtachuna wi tiku tlan likatsinikan chu wi tiku tlan talalinkan. Tlan xkalikatsini latamanin, pero tiku lu tlan xkatalalin wi tuku xlitlawatkan xwanit. ¿Tuku? Wa tuku kawanilh kgalhkawitu kstalaninanin tiku ni makgxtakgkgolh: «Wixin nti lu wa kiʼamigos nti kkapaxkiyan lapi tlawayatit wantu nkit kkalimapakgsiyan» (Juan 15:14; na kaʼakxilhti Juan 13:27, 30). Liwana litasiya pi Jesús lu xkatalalin tiku kstalaninanin xwankgonit chu tiku kskujnikgo Jehová.
15 Akinin nachuna kilitlawatkan. Xlakata nakatsiyaw komo tlan wi tiku natalalinaw, kilitlawatkan uma takgalhskinin: «¿Limasiya chuna la chuwinan chu tuku tlawa pi kgalhakgaxmata xlimapakgsin Jehová chu Jesús? ¿Na watiya takanajla kgalhi chu makgantaxti tuku wan Biblia? ¿Nakimakgtaya xlakata ni nakmakgxtakga Jehová chu pulana nakputsa xTamapakgsin Dios?». Komo akxilhaw pi chuna likatsikgo, umakgolh latamanin tlan nakatalalinaw akxni anaw paxialhnanaw o lakgastananaw (kalikgalhtawakga Salmo 119:63; 2 Cor. 6:14; 2 Tim. 2:22).
Kalakputsananiw tuku lilakgastananaw
16. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata nakatsiyaw komo tlan tuku nalilakgastananaw o lipaxuwayaw?
16 Akxilhwa pulaktutu xlakata la limaklakaskinaw kinkilhtamakujkan: tuku laksakaw nalilakgastananaw, tukuya kilhtamaku tlawayaw chu tiku kataʼanaw. Chu akxilhwi pi xlakata tuku lilakgastananaw nalitamakgtayayaw, ni nalakatsala tuku wan Biblia. Akxni nina laksakaw tuku nalilakgastananaw, kilitlawatkan uma takgalhskinin: ¿Tuku natamatitaxti? Liwana kiliʼakxilhatkan pi nitu nakgalhi tuku ni xliʼakxilhat kstalanina Cristo (Pro. 4:20-27). ¿Tukuya kilhtamaku nalakgastananaw? Ni kamastaw talakaskin pi lhuwa kilhtamaku nalimakgatsankgayaw (1 Tim. 4:8). ¿Tiku nakinkataʼanan akxni naʼanaw lakgastananaw? Nipara tsinu nakatalalinaw tiku nitlan likatsikgo (Ecl. 9:18; 1 Cor. 15:33).
17, 18. 1) ¿La tlan nalikatsiyaw pi tuku lilakgastananaw ni lakatsala tuku wan Biblia? 2) ¿Tuku xlilaksakat chatunu chatunu kstalanina Cristo xlakata tuku nalipaxuwa?
17 Komo akxilhaw pi tuku tlawaputunaw ni makgantaxti tuku wan Biblia chu nipara umakgolh pulaktutu takgalhskinin, tuku natlawayaw, tukuya kilhtamaku chu tiku nakataʼanaw, nitlan uma lilakgastan. Pero komo akxilhaw pi makgantaxti putum uma nakinkamakgtayayan chu namalanki Jehová (Sal. 119:33-35).
18 Tlan nawanaw pi akxni wi tuku nalipaxuwayaw o nalilakgastananaw, putum kilhtamaku kaʼakxilhwi komo tlawamaw tuku kilitlawatkan, akxni kilitlawatkan chu nalaksakaw tiku tlan likatsikgo. Kaliskujwi xlakata putum kilhtamaku namakgantaxtiyaw uma tastakyaw xalak Biblia: «Wa lantla wayanatit, su kgotnanatit, su mpala tu atipatu ntu ntlawayatit, wa nkalitlawatit xlipaks lantla nalimaxkiya nkakni Dios» (1 Cor. 10:31).
[Notas nema wilakgo kpágina]
^ párr. 2 Kʼuma artículo namaklakaskinaw tachuwin talakgastan, tuku nalipaxuwayaw akxni kaj jaxaw, xlakata nalichuwinanaw tipalhuwa tuku natlawayaw akxni nalimaxtuyaw kilhtamaku xlakata wi tuku nalipaxuwayaw.
¿La xkgalhtinanti?
¿La tlan namakgantaxtiyaw uma tastakyaw xalak kBiblia akxni nalaksakaw tuku nalipaxuwayaw?
• Proverbios 13:20
[Takgalhskinin]
[Epígrafe xla página 11]
✔Tuku natlawayaw
[Epígrafe xla página 12]
✔Tukuya kilhtamaku
[Epígrafe xla página 14]
✔Tiku nakataʼanaw
[Epígrafe xla página 12]
¿La kinkamakgtayayan xliʼakxilhtit Jesús nalaksakaw tiku nakatalalinaw chu tuku nalipaxuwayaw?
