Naa Vhuḓimvumvusi Haṋu Vhu A Vhuyedza?
Naa Vhuḓimvumvusi Haṋu Vhu A Vhuyedza?
“Ni dzule ni tshi elekanya zwauri tshi takadzaho Murena ndi tshifhio.”—VHA-EF. 5:10.
1, 2. (a) Ipfi ḽa Mudzimu ḽi sumbedza hani uri Yehova u ṱoḓa ri tshi ḓiphina nga vhutshilo? (b) Arali ri tshi dzhia u ḓimvumvusa sa “tshifhiwa tsha Mudzimu,” ri ḓo ṱuṱuwedzea u ita mini?
BIVHILINI yoṱhe ri wana mafhungo ane a sumbedza uri Yehova ha ṱoḓi ri tshi sokou tshila fhedzi, fhedzi u dovha a ṱoḓa ri tshi takalela vhutshilo. Sa tsumbo, Psalme ya 104:14, 15 i amba uri Yehova ndi ene ane a ita uri “vhuswa vhu bve mavuni . . . muṱokola u takadze mbilu ya muthu, tshifhaṱuwo tshawe tshi nake nga mapfura, vhuswa vhu khwaṱhise mbilu ya muthu.” Vhukuma, Yehova u ita uri hu vhe na mavhele, mapfura na veine uri ri kone u tshila. Fhedzi veine i dovha ya ita uri ‘mbilu ya muthu i takale.’ A i sokou ita uri vhutshilo vhu bvele phanḓa fhedzi, fhedzi i ita uri vhu takadze. (Muh. 9:7; 10:19) Ndi ngoho uri Yehova u ṱoḓa mbilu dzashu dzi tshi ḓala “dakalo.”—Mish. 14:16, 17.
2 Nga zwenezwo, a hu na tshiitisi tsha uri ri ḓipfe ri na mulandu arali nga zwiṅwe zwifhinga ri tshi ‘lavhelesa zwiṋoni zwa ṱaḓulu’ na “mavolenga a masimuni” kana u ḓiphina nga zwiṅwe zwithu zwine zwa ri homolosa na u ita uri vhutshilo hashu vhu takadze. (Mat. 6:26, 28; Ps. 8:3, 4) Vhutshilo vhu takadzaho ndi “tshifhiwa tsha Mudzimu.” (Muh. 3:12, 13) Arali ri tshi dzhia tshifhinga tsha u ḓigeḓa sa ḽiṅwe sia ḽa tshifhiwa tshenetsho, ri ḓo tshi shumisa nga nḓila ine ya ḓo takadza Muṋei watsho.
U Ita Zwithu Zwo Fhamba-fhambanaho Na U Linganyisela
3. Ndi ngani ri tshi fanela u pfesesa uri hu na nḓila dzo fhamba-fhambanaho dza u ḓimvumvusa?
3 Vhathu vha re na mavhonele o linganelaho nga ha u ḓitakadza vha ita zwithu zwo fhamba-fhambanaho, fhedzi vha dovha vha pfesesa uri vha fanela u linganyisela. Ndi ngani zwo ralo? U itela u fhindula yeneyi mbudziso, kha ri vhambedze u ḓimvumvusa na zwiḽiwa. Zwiḽiwa zwi a fhambana u ya nga mashango. Zwiḽiwa zwine zwa vha madzanga huṅwe fhethu zwi nga kha ḓi vha zwi sa takalelwi huṅwe. Nga hu fanaho, vhuḓimvumvusi vhune ha takalelwa nga Vhakriste vha kha ḽiṅwe shango vhu nga kha ḓi sa takadza Vhakriste vha huṅwe fhethu. Na kha Vhakriste vhane vha dzula fhethu huthihi, zwine muṅwe a vhona zwi tshi nyanyula (khamusi u vhala bugu), muṅwe a nga kha ḓi vhona zwi sa nyanyuli; zwine muṅwe a vhona zwi tshi homolosa (khamusi u shuma ngadeni), muṅwe a nga kha ḓi vhona zwi tshi netisa. Naho zwo ralo, ri a pfesesa uri kha mafhungo a ngaho sa a zwiḽiwa na u ḓimvumvusa, vhathu vha funa zwithu zwo fhamba-fhambanaho.—Vha-Roma 14:2-4.
4. Ndi ngani ri tshi fanela u linganyisela kha mafhungo a vhuḓimvumvusi vhune ra vhu khetha? Ṱalutshedzani.
4 Naho zwo ralo, ri a zwi pfesesa uri u vha na vhuḓimvumvusi ho fhamba-fhambanaho a zwi ambi uri muthu u fanela u kaludza zwithu. Musi ri tshi tou fanyisa, kha ri dovhe ri ṱhogomele tsumbo ya zwiḽiwa. Naho ri tshi nga takalela u ḽa zwiḽiwa zwo fhamba-fhambanaho, ri nga si ḽe zwiḽiwa zwo sinaho nga khole. U ḽa zwiḽiwa zwo raloho zwi ḓo vha vhutsilu nahone zwi nga vhea mutakalo washu khomboni. Nga hu fanaho, naho hu na vhuḓimvumvusi havhuḓi ho fhamba-fhambanaho, ri nga si ṱoḓe u ḓitakadza nga zwithu zwine zwa nga vhea vhutshilo hashu khomboni, zwi re na vhuvemu kana vhuḓifari ho sinaho. U ita zwithu zwo raloho zwi ḓo lwisana na maitele a Bivhili, nahone zwi ḓo ri vhea khomboni ṋamani na muyani. U itela u vha na vhungoho ha uri ri a linganyisela, zwi ḓo vha zwavhuḓi uri ri humbulisise hu tshee nga phanḓa arali zwiṅwe zwithu zwine ra ṱoḓa u ḓimvumvusa ngazwo zwi tshi vhuyedza kana hai. (Vha-Ef. 5:10) Ri nga zwi itisa hani zwenezwo?
5. Ri nga zwi vhona hani arali vhuḓimvumvusi hashu vhu tshi swikelela zwilinganyo zwa Mudzimu?
5 U itela uri vhuḓimvumvusi vhu ri vhuyedze nahone vhu takadze Yehova, vhu fanela u swikelela zwilinganyo zwi re Ipfini ḽa Mudzimu. (Ps. 86:11) Arali ni tshi ṱoḓa u vhona uri vhuḓimvumvusi vhune na vhu takalela ho tou ralo, hu na mbudziso dzine na fanela u ḓivhudzisa dzone. Dzenedzo mbudziso tharu dzi ri: Ndi ḓimvumvusa nga mini, lini, na vhonnyi? Kha ri dzi ṱolisise nga nthihi nga nthihi.
Ndi Ḓimvumvusa Nga Mini?
6. Ndi vhuḓimvumvusi vhufhio vhune ra fanela u vhu iledza, nahone ndi ngani?
6 Mbudziso ya u thoma ine na fanela u ḓivhudzisa yone ni sa athu ḓimvumvusa ndi ine ya ri: Ndi ḓimvumvusa nga mini?—zwine zwa amba uri, ‘Ndi vhuḓimvumvusi ha mufuda-ḓe vhune ha nkunga?’ Musi ni tshi ṱoḓa phindulo, ndi zwa ndeme u humbula uri hu na mifuda mivhili ya u ḓimvumvusa. Mufuda wa u thoma ri a u hana, nahone wa vhuvhili khamusi ri nga u ṱanganedza. Ndi ufhio wa u thoma? Kha ḽino shango ḽivhi, vhuḓimvumvusi vhunzhi vhu na zwithu zwine zwa lwisana na maitele a Bivhili kana milayo ya Mudzimu. (1 Yoh. 5:19) Vhakriste vha ngoho a vha tendi u ṱanganela kha vhuḓimvumvusi ho raloho. Zwenezwo zwi katela vhuḓimvumvusi vhune ha vha na tshiṱuhu, madimoni, vhusawana, zwifanyiso zwi karusaho maḓipfele a zwa vhudzekani, vhuvemu, kana vhune ha tikedza zwiṅwe zwithu zwivhi, na vhuḓifari vhu songo kunaho. (1 Vha-Kor. 6:9, 10; vhalani Ndzumbululo 21:8.) Musi ri tshi hana honoho vhuḓimvumvusi hu sa londwi uri ri ngafhi, ri vha ri tshi khou sumbedza Yehova uri ri ‘nengwa vhuvhi.’—Vha-Roma 12:9; 1 Yoh. 1:5, 6.
7, 8. Ri nga zwi vhona hani arali vhuḓimvumvusi vhu si havhuḓi? Ṱalutshedzani.
7 Vhuḓimvumvusi ha vhuvhili ndi vhune ha vha na zwithu zwine a zwo ngo tou hanedzwa nga ho livhaho Ipfini ḽa Mudzimu. Kha mafhungo o raloho, musi ri sa athu khetha vhuḓimvumvusi ri fanela u vhambedza zwenezwo zwithu nga vhuronwane na zwine Yehova a zwi dzhia zwi zwavhuḓi samusi zwo sumbedzwa Bivhilini. (Mir. 4:10, 11) Nga zwenezwo, ri fanela u ita phetho ine ya ḓo ita uri ri vhe na luvalo lwo kunaho. (Vha-Gal. 6:5; 1 Tim. 1:19) Ri nga zwi ita nga nḓila-ḓe? Humbulani nga mafhungo a tevhelaho: Musi ri tshi ḽa tshiṅwe tshiḽiwa lwa u thoma, ri nga ṱoḓa u ḓivha zwithu zwe zwa shumiswa musi tshi tshi bikwa. Nga hu fanaho, musi ri sa athu ḓimvumvusa, ri fanela u ita ṱhoḓisiso nga vhuḓimvumvusi honoho.—Vha-Ef. 5:17.
8 Sa tsumbo, ni nga vha ni tshi takalela mitambo, nahone zwenezwo zwi a pfala. Mitambo i a takadza. Naho zwo ralo, arali muṅwe mutambo une na u takalela u tshi ni kunga nga nṱhani ha muya wa u ṱaṱisana u si wavhuḓi, vhulingaṅanga, u huvhadzana, u pembela hu sa langei, vhutshavha kana zwiṅwe zwi ngaho zwenezwo ni ḓo ita mini? Musi no no vhona zwine honoho vhuḓimvumvusi ha vha zwone, ni nga kha ḓi wana uri zwi a konḓa u wana vhuḓimvumvusi vhune ha tshimbidzana na mahumbulele aṋu, na nḓila dza Yehova na mulaedza wawe wa mulalo na lufuno une na u huwelela kha vhathu. (Yes. 61:1; Vha-Gal. 5:19-21) Kha ḽiṅwe sia, arali vhuṅwe vhuḓimvumvusi vhu havhuḓi phanḓa ha Yehova, zwenezwo zwi nga ni vhuyedza na u ni homolosa.—Vha-Gal. 5:22, 23; vhalani Vha-Filipi 4:8.
Ndi Ḓimvumvusa Lini?
9. Nḓila ine ra fhindula ngayo mbudziso ine ya ri, ‘Ndi ḓimvumvusa lini’ i sumbedza mini?
9 Mbudziso ya vhuvhili ine na nga ḓivhudzisa yone ndi ine ya ri: ‘Ndi ḓimvumvusa lini? Lwa tshifhinga tshingafhani?’ Phindulo yashu ya mbudziso ine ya ri ndi ḓimvumvusa nga mini, ndi yone ine ya sumbedza zwe ra sendamela khazwo—zwine ra vhona zwi tshi ṱanganedzea kana zwi sa ṱanganedzei. Naho zwo ralo, nḓila ine ra fhindula ngayo mbudziso ine ya ri ndi ḓimvumvusa lini, i sumbedza zwithu zwine zwa ḓa u thoma kha riṋe—zwine ra vhona zwi zwa ndeme kana zwi si zwa ndeme. Nga zwenezwo, ri nga zwi vhona hani arali vhuḓimvumvusi vhune ha ri kunga ho tea kana vhu songo tea?
10, 11. Maipfi a Yesu o ṅwalwaho kha Mateo 6:33 a nga ri thusa hani musi ri tshi ita phetho ya uri ndi tshifhinga tshingafhani tshine ra ḓo tshi fhedza kha u ḓimvumvusa?
10 Yesu Kristo o vhudza vhatevheli vhawe uri: “U fune Murena Mudzimu wau nga mbilu yau yoṱhe, na nga muya wau woṱhe, na nga u ṱalukanya hau hoṱhe, na nga maanḓa au oṱhe. Ndi wone mulayo muhulu kha yoṱhe.” (Marko 12:30) Nga zwenezwo, u funa Yehova zwi fanela u ḓa u thoma vhutshiloni hashu. Ri sumbedza uri Yehova u ḓa u thoma vhutshiloni hashu nga u tevhela nyeletshedzo ya Yesu ine ya ri: “Tsha phanḓa ṱoḓani muvhuso wa Mudzimu na u luga hawe; hezwo zwoṱhe zwi ḓo vha zwiné na ingiwa ngazwo’.” (Mat. 6:33) Zwenezwo zwi nga ri thusa hani uri ri kone u vhona uri ri fhedza tshifhinga tshingafhani tsha ndeme kha u ḓimvumvusa?
11 Ṱhogomelani hezwi: Yesu o ri ṱuṱuwedza uri “tsha phanḓa ṱoḓani muvhuso wa Mudzimu.” Ho ngo ri vhudza uri ‘ṱoḓani muvhuso wa Mudzimu fhedzi.’ Zwi tou vha khagala uri Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri nga nnḓa ha Muvhuso, ri ḓo ṱoḓa zwithu zwinzhi vhutshiloni hashu. Ri ṱoḓa vhudzulo, zwiḽiwa, zwiambaro, pfunzo, mushumo, u ḓimvumvusa na zwiṅwe-vho. Naho zwo ralo, kha zwithu zwoṱhe zwine ra zwi ṱoḓa, ndi tshithu tshithihi fhedzi tshine tsha fanela u ḓa u thoma—zwithu zwine zwa tshimbidzana na Muvhuso. (1 Vha-Kor. 7:29-31) U ḓivha yeneyo ngoho zwi fanela u ri ita uri musi ri tshi tovhola zwiṅwe zwithu zwi si zwa ndeme, u katela na u ḓimvumvusa ri ḓisiele tshifhinga tsha u ita zwithu zwine zwa vha zwa ndeme vhutshiloni hashu—u ṱhogomela zwithu zwine zwa tshimbidzana na Muvhuso. Arali ra ita nga u ralo, u ḓimvumvusa nga nḓila yo linganelaho zwi nga ri vhuyedza.
12. Maitele a re kha Luka 14:28 a nga shuma hani kha mafhungo a vhuḓimvumvusi?
12 Nga zwenezwo, malugana na tshifhinga tshine ra ḓo tshi fhedza kha vhuḓimvumvusi, ndi zwa ndeme u vhalela hu tshee nga phanḓa. (Luka 14:28) Ri fanela u ḓivha uri vhuḓimvumvusi honoho vhu ḓo ri ḽela tshifhinga tshingafhani. Zwiṅwe hafhu, ri fanela u ṱhogomela uri ndi tshifhinga tshingafhani tsha ndeme tshine ra tshi shumisa henefho. Arali vhuḓimvumvusi honoho vhu tshi nga ita uri ni si dzhiele nṱha zwithu zwa ndeme zwine zwa fana na pfunzo ya Bivhili ya muthu nga eṱhe, vhurabeli ha muṱa, u ya miṱanganoni ya Vhukriste, kana u huwelela nga ha Muvhuso, zwi ḓo vha zwi si zwa ndeme u ḓimvumvusa nga yeneyo nḓila. (Marko 8:36) Fhedzi arali nga zwiṅwe zwifhinga u ḓimvumvusa zwi tshi ri homolosa lune ra kona u bvela phanḓa ri tshi ṱhogomela zwithu zwine zwa tshimbidzana na Muvhuso, ri nga kha ḓi vhona uri tshifhinga tshine ra tshi fhedza kha honoho vhuḓimvumvusi tshi a ri vhuyedza.
Ndi Ḓimvumvusa Na Vhonnyi?
13. Ndi ngani ri tshi fanela u ṱolisisa uri ri ḓimvumvusa na vhonnyi?
13 Mbudziso ya vhuraru ine ra fanela u ḓivhudzisa yone i ri: ‘Ndi ḓimvumvusa na vhonnyi?’ Ndi zwa ndeme u ṱolisisa ḽeneḽi sia ḽa vhuḓimvumvusi. Ndi ngani? Ngauri vhathu vhane ra ḓimvumvusa navho vha ita uri u ḓimvumvusa hu vhe havhuḓi. Samusi u ḽa zwiḽiwa na khonani dzavhuḓi zwi tshi takadza, u ḓimvumvusa na khonani dzavhuḓi zwi a takadza. Nga zwenezwo, zwi a pfala uri roṱhe, zwihuluhulu vhaswa, ri takalela u ḓimvumvusa na vhaṅwe. Naho zwo ralo, u itela u vhona arali vhuḓimvumvusi vhu tshi ḓo ri vhuyedza, ndi zwa ndeme uri ri ḓivhe hu tshee nga phanḓa uri ri ḓo khetha u ḓimvumvusa na vhathu-ḓe nahone ndi vhafhio vhane ra ḓo vha iledza.—2 Koron. 19:2; vhalani Mirero 13:20; Yak. 4:4.
14, 15. (a) Yesu o ri vhetshela tsumbo ifhio ya u khetha khonani dzavhuḓi? (b) Ndi mbudziso dzifhio dzine ra fanela u ḓivhudzisa dzone malugana na khonani dzashu?
14 U tevhela tsumbo ya Yesu musi ri tshi khetha dzikhonani zwi nga ri thusa vhukuma. Yesu o funa vhathu u bva musi vha tshi sikwa. (Mir. 8:31) Musi e kha ḽifhasi, o sumbedza uri u funa vhathu vhoṱhe. (Mat. 15:29-37) Naho zwo ralo, Yesu o vha a tshi ḓivha phambano vhukati ha u vha na vhukonani na u vha khonani ya tsini. Naho o vha a tshi konana na vhathu vhoṱhe, o vha e khonani ya tsini-tsini ya vhathu vhane vha swikelela zwiṅwe zwilinganyo. Musi a tshi amba na vhaapostola vhawe vha 11 vha fulufhedzeaho, Yesu o ri: “Khonani dzanga ndi inwi arali ni tshi ita zwe nda ni laya.” (Yoh. 15:14; dovhani ni sedze Yohane 13:27, 30.) Vhathu vhe Yesu a vha dzhia sa khonani dzawe ndi vhe vha mu tevhela na vhe vha shumela Yehova.
15 Nga zwenezwo, u itela u vhona arali ni tshi nga khetha muṅwe muthu sa khonani yaṋu ya tsini, zwi ḓo vha vhuṱali uri ni dzule ni tshi humbula maipfi a Yesu. Ḓivhudziseni mbudziso dzi ngaho hedzi: ‘Naa onoyo muthu u a zwi sumbedza nga zwine a zwi amba na zwine a zwi ita uri u thetshelesa ndaela dza Yehova na Yesu? Naa u na matshilele na vhuḓifari zwo thewaho Bivhilini zwi fanaho na zwanga? Naa u konana nae zwi ḓo nṱuṱuwedza uri ndi vhee Muvhuso u thoma vhutshiloni hanga na u vha mushumeli wa Yehova a fulufhedzeaho?’ Arali ni na vhungoho ha uri phindulo dza dzenedzi mbudziso ndi ee, no wana khonani yavhuḓi ine na nga ḓiphina nga u ḓimvumvusa nayo.—Vhalani Psalme ya 119:63; 2 Vha-Kor. 6:14; 2 Tim. 2:22.
Naa Vhuḓimvumvusi Hashu Ho Tea?
16. Ndi mini zwine ra fanela u zwi ḓivha nga ha vhuḓimvumvusi?
16 Ro haseledza nga u tou pfufhifhadza mbudziso tharu dza vhuḓimvumvusi—ri ḓimvumvusa lini, ri fhedza tshifhinga tshingafhani, nahone na vhonnyi? U itela uri ri kone u vhuyelwa, vhuḓimvumvusi hashu vhu fanela u tendelana na zwilinganyo zwa Bivhili kha eneo masia e ra a haseledza. Nga zwenezwo, musi ri sa athu ḓimvumvusa ri fanela u ḓivhudzisa arali honoho vhuḓimvumvusi ho tea. Musi zwi tshi ḓa kha vhuḓimvumvusi hashu, ri fanela u ḓivhudzisa uri: ‘Ndi mini zwine nda ḓimvumvusa ngazwo? Naa ndi zwavhuḓi kana a si zwavhuḓi?’ (Mir. 4:20-27) Musi zwi tshi ḓa kha tshifhinga, ri fanela u ḓivhudzisa uri: ‘Ndi ḓo fhedza tshifhinga tshingafhani ndi tshi khou ḓimvumvusa? Naa tshenetsho tshifhinga tsho tea kana a tsho ngo tea?’ (1 Tim. 4:8) Musi zwi tshi ḓa kha vhathu vhane ra ṱwa navho ri fanela u ḓivhudzisa uri: ‘Ndi ḓo ḓimvumvusa na vhonnyi? Naa vhenevho vhathu ndi khonani dzavhuḓi kana mmbi?’—Muh. 9:18; 1 Vha-Kor. 15:33.
17, 18. (a) Ri nga zwi vhona hani arali vhuḓimvumvusi hashu vhu tshi swikelela zwilinganyo zwa Bivhili? (b) Ndi mini zwe na ḓiimisela u zwi ita musi ni tshi khetha vhuḓimvumvusi?
17 Arali vhuḓimvumvusi vhu sa swikeleli zwilinganyo zwa Bivhili kha sia naho ḽi ḽifhio kha eneo mararu, a ho ngo tea. Kha ḽiṅwe sia, arali nḓila ine ra ḓitakadza ngayo i tshi tendelana na maitele a Bivhili kha masia oṱhe enea mararu, vhuḓimvumvusi hashu vhu ḓo hulisa Yehova nahone ha ri vhuyedza.—Ps. 119:33-35.
18 Ngauralo, musi zwi tshi ḓa kha mafhungo a u ḓimvumvusa, ri fanela u lwela u ita zwithu zwo teaho nga tshifhinga tsho teaho na vhathu vho teaho. Vhukuma, u nga ri muṅwe na muṅwe washu a nga vha na lutamo lwa u tevhela nga mbilu yoṱhe nyeletshedzo ya Bivhili ine ya ri: “Ni tshi ḽa kana ni tshi nwa, na tshini tshiné na ita, zwoṱhe ni ite luné Mudzimu a ḓo rendwa ngalwo’.”—1 Vha-Kor. 10:31.
Naa Ni Nga Ṱalutshedza?
Musi zwi tshi ḓa kha vhuḓimvumvusi, ni nga shumisa hani maitele a re kha . . .
• Mateo 6:33?
• Mirero 13:20?
[Mbudziso dza Pfunzo]
[Muolo kha siaṱari 9]
(U itela uri ni vhone nḓila ye mafhungo a dzudzanywa ngayo nga vhuḓalo, sedzani khandiso)
✔Nga Mini
[Muolo kha siaṱari 10]
(U itela uri ni vhone nḓila ye mafhungo a dzudzanywa ngayo nga vhuḓalo, sedzani khandiso)
✔Lini
[Muolo kha siaṱari 12]
(U itela uri ni vhone nḓila ye mafhungo a dzudzanywa ngayo nga vhuḓalo, sedzani khandiso)
✔Na Vhonnyi
[Tshifanyiso kha siaṱari 10]
Ri nga edzisa hani tsumbo ya Yesu musi ri tshi khetha dzikhonani na vhuḓimvumvusi hashu?
