Pi N’en ni Ga Ma Felfelan’ Ngay, Bay Angin, Fa?

“Mu guyed rogon ngam nanged e n’en ni ir e mm’agan’ Somol ngay.”​—EFE. 5:10.

1, 2. (a) Uw rogon ni be tamilangnag e thin rok Got ni baadag ni ngad felfelan’gad ko yafas rodad? (b) Pi n’en ni gad ma rin’ ni ma yibnag e felfelan’ ngodad e ma k’aringdad ni ngad rin’ed e mang?

 THIN ko Bible e gad ra pirieg riy nib tamilang ni baadag Jehovah ni ngaud felfelan’gad ko yafas rodad, ni bod rogon fare thin ko Psalm 104:14,15 ni be yog ni Jehovah e ir e be gagiyegnag “e woldug be tugul ni fan ngak e girdi’, me ngongliy e wain nge pi’ e felfelan’ ngak, nge gapgep ko olive ni nge felan’ ngay, nge flowa ni nge pi’ gelngin.” Jehovah e ir e ma gagiyegnag e woldug ni nge tugul nge yib e grain nge gapgep riy ni fan ko yafas rodad. Machane wain e ku ma yibnag e “felfelan’.” Ere yugu aram rogon ni wain e dabiyog ni nge taydad ni gadad ba fas, machane ku ra yibnag e felfelan’ ngodad. (Ekl. 9:7; 10:19) Arrogon, baadag Jehovah ni ngaud felfelan’gad, ‘ma ma fal’eg lanin’dad.’​—Acts 14:16, 17.

² Ere dab da lemnaged nib kireb ni ngad ted ba ngiyal’ ni ngaud yaliyed e “arche’ ni yad be chachangeg nge rogon ni be tugul e floras u fithik’ e pan” ara ngkud rin’ed boch ban’en nra yibnag e felfelan’ ngodad. (Matt. 6:26, 28; Ps. 8:3, 4) Yafas ni bay e felfelan’ riy e aram e “tow’ath rok Got” ngodad. (Ekl. 3:12, 13) Ere pi n’en ni gad ma rin’ ni ma yibnag e felfelan’ ngodad e ngad fanayed u reb e kanawo’ nra felfelan’nag Got.

Ba Thilthil Rogon ma Bay e Gin ni Ngan Mus Riy

3. Mang fan nib thilthil rogon e n’en ni ma mel’eg e girdi’ ni ngar felfelan’gad ngay?

³ Piin ni yad ma fal’eg i yaliy e pi n’en ni yad ma rin’ ni ma yibnag e felfelan’ ngorad, e yad manang nib thilthil rogon e pi n’em, ma bay e gin ni ngan mus riy. Mang fan? Rayog ni ngad taareb rogonnaged e pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay ko ggan. Ba thilthil e mit i ggan ni baadag e girdi’ u reb e nam ngu reb. Ere ku er rogon e piin Kristiano u reb e nam ngu reb nib thilthil rogon e pi n’en ni yad ma rin’ ni nge yibnag e felfelan’ ngorad. Maku aram rogon e piin Kristiano ni yad ma par u taabang i ban’en ni kub thilthil e pi n’en ni yad baadag ni ngar rin’ed. Boch i yad e baadag ni nge beeg e babyor u nap’an ni be toffan, ma boch i yad e ra lemnag e re n’em mab mak’ar chachalban, ma boch i yad e baadag ni nge fafel u rat, ma boch i yad e dabun. Ere bod rogon e ggan nge pi n’en ni gad ma felfelan’ ngay nrayog ni ngad mel’eged.​—Roma. 14:2-4.

4. Mang fan nib t’uf ni bay e gin ni ngad musgad riy ni bay rogon ko pi n’en ni gad ma felfelan’ ngay? Mu weliy.

⁴ Yugu aram rogon nib thilthil rogon e pi n’en ni gad ma mel’eg ni ngad felfelan’gad ngay, ma susun dab da rin’ed ban’en ni bay e riya’ riy. Mu lemnag murung’agen fare ggan bayay, yugu aram rogon ni gad baadag ni ngad ked boor mit e ggan, machane dab da mel’eged e tin nib kireb riy. Gad ra kay e ggan ni aray rogon ma ra k’aring e m’ar ngodad. Taareb rogon ko pi n’en ni gad ma mel’eg ni ngad felfelan’gad ngay, ndab da mel’eged e tin ni bay e kireb riy. Pi n’ey e ba togopluw ko motochiyel u Bible ma bay e riya’ riy, ma rayog ni nge kirebnag e tha’ u thildad Jehovah. Ba t’uf ni ngad fal’eged i lemnag u m’on riy e  pi n’en ni gad ma felfelan’ ngay nra yib angin ngodad. (Efe. 5:10) Uw rogon ni ngad rin’ed e re n’ey?

5. Uw rogon ma gad nang ni pi n’en ni gad ma felfelan’ ngay e ba m’agan’ Jehovah ngay?

⁵ Faanra nge yib angin me fel’ u p’eowchen Jehovah e pi n’en ni gad ma felfelan’ ngay ma ba t’uf ni ngad folgad ko pi motochiyel rok. (Ps. 86:11) Rogon nrayog ni ngam rin’ e re n’ey e ngam yoloy nga babyor e n’en ni ngam rin’, nib muun ngay e re dalip i deer ni baaray ni aram e mang nge mingiyal’ nge mini’. Ere ngad weliyed e pi deer ney nreb nge reb.

Mang e Kub Muun ko Re N’ey?

6. Mang e miti n’en ni gad ma mel’eg ni ngad chuweged e chalban rodad ngay e ngad siyeged, ma mang fan?

⁶ U m’on ni ngam mel’eg e pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay, mag fithem ni nge lungum, ‘Mang e re n’ey ni kug mel’eg ni nggu un ngay?’ Nap’an ni ga ra gay e fulweg riy, mab ga’ fan ni ngam nang e pi n’en nib gagiyel nib kireb nge pi n’en nde gagiyel ko ba kireb fa danga’. Mang e bin som’on? Pi n’en ni bay ko re fayleng ney ni kari gel e kireb riy e ba togopluw ko pi kenggin e motochiyel rok Got u Bible. (1 John 5:19) Ere tin riyul’ e Kristiano e yad ma siyeg e pi n’ey, nib muun ngay e gafgow ni yima tay ngak boch e girdi’, ara gamanman, nge boch ban’en ni ngongolen e moonyan’, nge par ko pumoon nge pumoon nge ppin nge ppin, nge yaan e puwlag, ara yaan e cham, nge ku boch e ngongol ni yima rin’ nib kireb. (1 Kor. 6:9, 10; mu beeg e Revelation 21:8.) Ere demtrug e gi n’en ni gad bay riy ma gad be micheg ngak Jehovah ni gad be ‘fanenikay e tin nib kireb,’ ni faan gad ra siyeg e pi n’ey.​—Roma. 12:9; 1 John 1:5, 6.

7, 8. Uw rogon nrayog ni ngad fal’eged i lemnag fel’ngin e pi n’en ni gad ma mel’eg ni yima chuweg e chalban ngay? Mu weliy.

⁷ Bin l’agruw e ngad fal’eged i lemnag e n’en ni gad ma mel’eg ni bay rogon ko pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay u m’on ni ngad dugliyed e pi n’ey. Ma thingar da puluwniged ko pi kenggin e motochiyel rok Jehovah u Bible. (Prov. 4:10, 11) Uw rogon ni ngad rin’ed? Mu lemnag e re n’ey: U m’on ni ngam koy ba mit e ggan, ma ga baadag ni ngam nang ko mang e pi n’en ni bay riy. Taareb rogon ko pi n’en ni yima felfelan’ ngay nib ga’ fan ni ngad nanged ko mang e n’en nib muun ngay.​—Efe. 5:17.

⁸ Bod rogon nra ga baadag ba mit e gosgos maku boor e girdi’ ni ku baadag. Gosgos e ma yibnag e felfelan’. Ma bay boch e gosgos nde fel’ ya bay e riya’ riy. Tomuren ni kam mel’eg ban’en ni bay rogon ko pi n’em, ma ga ra dugliy ko tin ngan e gosgos e de puluw nga rogon e lem rok Jehovah nge fare thin nib fel’ ni murung’agen e gapas nge t’ufeg ni gad ma machibnag ngak e girdi’. (Isa. 61:1; Gal. 5:19-21) Faanra bay ba mit e gosgos nib fel’ u wan’ Jehovah ma ba mudugil ni miti gosgos nem e ra yib angin ngom ma ga ra felfelan’ riy.​—Gal. 5:22, 23; mu beeg e Filippi 4:8.

Mingiyal’ e Gu Ra Un i Rin’ e Re N’ey?

9. Mang e ra m’ug ko fulweg rodad ko re deer ni baaray, ‘Mingiyal’ e gu ra un nga boch ban’en ni yima felfelan’ ngay?’

⁹ Bin l’agruw e deer ni ngam fithem riy e, Mingiyal’ e gu ra un nga boch ban’en ni yima felfelan’ ngay? Uw urngin e tayim ni gu ma fanay ko re n’ey? Bin migid e deer e be m’ug riy e n’en nib ga’ fan u wan’dad. Ere mang e ra ayuwegdad ni ngad dugliyed ko uw feni ga’ fan e n’en ni gad be felfelan’ ngay ko yafas rodad?

10, 11. Uw rogon nra ayuwegdad fare thin rok Jesus ko Matthew 6:33 ni nge yog ni ngad dugliyed urngin e tayim ni fan ko pi n’en ni yima felfelan’ ngay?

¹⁰ I yog Jesus Kristus ngak pi gachalpen ni  gaar: “Thingari t’uf rom Somol, ni ir e Got rom, u polo’ i gum’irchaem, ngu polo’ i lanin’um, ngu polo’ i lem rom, ngu polo’ i gelngim.” (Mark 12:30) Som’on e thingari t’uf Jehovah rom. Ere ngad daged e re n’ey u nap’an ni gad be fol ko fare thin ni yog Jesus ni gaar: “Ere ngam m’oneged u wan’med e gagiyeg rok Got nge tin nib m’agan’ ngay ni ngam rin’ed, ma aram me pi’ urngin e pi n’ey ngomed.” (Matt. 6:33) Uw rogon nrayog ni nge ayuwegdad e re thin ney me yog ni ngad nanged feni ga’ fan e pi n’en ni yima felfelan’ ngay, nge urngin e tayim ni gad ma fanay ngay?

¹¹ Mu lemnag fare thin ni yog Jesus ni gaar: “Ngam m’oneged u wan’med e gagiyeg rok Got.” De yog ni gaar, ‘Kemus ni goo gagiyeg rok Got e ngad m’oneged u wan’dad.’ Ba tamilang ni manang Jesus ni ka boor ban’en nib t’uf ko yafos rodad ni kub muun e tirok Got ngay. Ba t’uf rodad e naun, nge ggan, nge mad, nge skul, nge maruwel, nge boch ban’en ni yima felfelan’ ngay. Machane yugu aram rogon ni gad be rin’ e pi n’ey, ma tirok Got ban’en e ir e ba ga’ fan ni nge m’on u wan’dad. (1 Kor. 7:29-31) Ra tamilang u wan’dad e pi kenggin e motochiyel u Bible ma rayog  ni k’aringdad ni ngaud m’oneged e tirok Got ban’en, me tomur e pi n’en ni yima felfelan’ ngay nge boch ban’en u wan’dad. Ere faan gad ra rin’ ni aray rogon ma pi n’en ni gad ma felfelan’ ngay e rayog ni nge yib angin ngodad.

12. Uw rogon nra ayuwegdad fare thin ko Luke 14:28 ni ngad fal’eged i lemnag e pi n’en ni yima felfelan’ ngay?

¹² Ere u m’on ni ngad dugliyed e n’en ni ngad rin’ed ni bay rogon ko pi n’en ni yima felfelan’ ngay, mab ga’ fan ni ngad lemnaged urngin e salpiy ni ngan fanay ngay. (Luke 14:28) Ere faanra bay ba mit e gosgos ni ngam un ngay nra magawonnag e fol Bible ni goo gur, nge fol Bible ni tabinaw, nge muulung, nge machib ma dabi fel’ rogom riy. (Mark 8:36) Machane faanra pi n’en ni yima felfelan’ ngay e ma pi’ gelngidad ni ngaud ululgad ko pigpig ni gad be tay ngak Got, ma gad ra dugliy nib ga’ fan e re n’em.

Mini’ e Piin Ni Gu Ma Chag Ngorad?

13. Mang fan ni ngaud fal’eged i lemnag e piin ni ngaud chaggad ngorad?

¹³ Bin dalip e deer ni ngad fithed gadad riy e, ‘Mini’ e piin ni gu baadag ni nggu chag ngorad u nap’an ni gu be rin’ e n’en ni gu ma felfelan’ ngay?’ Rib ga’ fan ni ngad lemnaged e re n’ey. Mang fan? Bochan ni piin ni gad be chag ngorad e bay rogon ko pi n’en ni gad ma mel’eg. Bod rogon ni gimed ra abich boch e girdi’ u taabang, ma ra yib e felfelan’ riy ngom. Ku taareb rogon ni faanra ngad chaggad ngak e pi fager rodad. Ere ba tamilang ni boor i gadad nib ga’ ni piin fel’ yangaren, e yad ma felfelan’ ni ngaur chaggad e pi taab yangar rorad ni ngaur rin’ed e pi n’en ni yima felfelan’ ngay. Machane faanra nge yib angin e pi n’en ni yima felfelan’ ngay ma ba t’uf ni ngad mel’eged u m’on e piin ni ngaud chaggad ngorad.​—2 Kron. 19:2; mu beeg e Proverbs 13:20; Jas. 4:4.

14, 15. (a) Mang e n’en ni rin’ Jesus ni be dag rogon ni mel’eg e piin ni nge chag ngorad? (b) Mang deer e thingar da fithed gadad riy u nap’an ni gad be mel’eg e piin ni ngaud chaggad ngorad?

¹⁴ Ra ngan folwok rok Jesus ma rayog ni ngad mel’eged e piin nib fel’ ni ngan chag ngorad. Som’on ko tabolngin ma Jesus e ba t’uf e girdi’ rok. (Prov. 8:31) Nap’an ni immoy u fayleng, ma i dag e t’ufeg ngak gubin mit e girdi’. (Matt. 15:29-37) Machane yugu aram rogon ni ma gol Jesus ngak e girdi’, ma manang e n’en nib thil ko ngam gol ngak be’ nge bin ni ngam parew ni kari pach e thin romew.  Yugu aram rogon ni i gol ngak gubin e girdi’, machane ba pach e thin rorad e piin ni yad ma folwok rok. Aram fan ni yog ngak fa ragag nge taareb i gachalpen ni gaar: “Ma gimed e pi tafager rog, ni faan gimed ra rin’ e tin ni kug ning chilen ngomed.” (John 15:14; kum guy e John 13:27, 30.) Tin riyul’ e fager rok Jesus e aram e piin ni yad ma folwok rok nge piin ni yad ma pigpig ngak Jehovah.

¹⁵ Ere nap’an ni ngam lemnag be’ ni nge mang fager rom, ma ba ga’ fan ni ngam lemnag fare thin rok Jesus, mag fithem ko pi deer ni baaray: ‘Cha’ney ni kug mel’eg ni nge mang fager rog e ma fol ko pi motochiyel rok Jehovah nge Jesus, fa? Ba t’uf rok e tin nib mat’aw ma ma fanenikay e tin nde mat’aw, fa? Ra ayuwegeg ni nggu mon’eg e tirok Got ban’en, mu gu par ni gub yul’yul’ ko pigpig ngak Jehovah, fa?’ Faanra ba mich u wan’um ni fulweg ko pi deer ney e arrogon, ma aram e kam pirieg e fager nib fel’.​—Mu beeg e Psalm 119:63; 2 Kor. 6:14; 2 Tim. 2:22.

Ba Fel’ e Pi N’en ni Gad Ma Felfelan’ Ngay, Fa?

16. Mang e ba t’uf ni ngad lemnaged u murung’agen e pi n’en ni gad ma rin’ ni nge chuweg e chalban rodad?

¹⁶ Kaad weliyed buchuuw murung’agen dalip ban’en ni bay rogon ko pi n’en ni yima rin’ ni ngan chuweg e chalban ngay, ni aram e fel’ngin ban’en, nge urngin e tayim ni ga ma fanay ngay, nge piin ni ga ma chag ngorad. Faanra nge yib angin e pi n’ey ni yima chuweg e chalban ngay, ma ba t’uf ni ngad lemnaged e pi motochiyel nu Bible. Ere u m’on ni ngam un i rin’ ban’en ni yima felfelan’ ngay, ma ba t’uf ni ngam fal’eg i yaliy nib fel’ rogon. Gad ra lemnag fel’ngin mab t’uf ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Mang e ba muun ngay? Ba fel’ e pi n’em fa ba kireb?’ (Prov. 4:20-27) Ma nap’an ni gad ra lemnag urngin e tayim ni gad ma fanay ngay, mab t’uf ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Uw urngin e tayim ni gu ra fanay ngay? Ba fel’ fa danga’?’ (1 Tim. 4:8) Ma nap’an ni gad ra lemnag e piin ni gad ma chag ngorad, mab t’uf ni ngam fithem ni nge lungum: ‘Mini’ e gu ra chag ngak u nap’an ni gu be un ko pi n’ey? Ba fel’ ni ngan chag ko pi girdi’ ney, fa danga’?’​—Ekl. 9:18; 1 Kor. 15:33.

17, 18. (a) Uw rogon ni ngad fal’eged i yaliy e pi n’en ni gad ma chuweg e chalban ngay, ngad nanged ko ba puluw ko pi motochiyel u Bible fa danga’? (b) Mang e kam dugliy ni ngam rin’ ni bay rogon ko pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay?

¹⁷ Faanra pi n’en ni gad ma rin’ ni yima chuweg e chalban ngay e de puluw ko pi motochiyel u Bible, ma aram e kad nanged ndab da rin’ed ya ba kireb. Machane faanra pi n’en ni gad be rin’ ni yima chuweg e chalban ngay e ba puluw ko pi kenggin e motochiyel u Bible, ma aram e gad be felfelan’nag Jehovah ma ra yib angin ngodad.​—Ps. 119:33-35.

¹⁸ Ere rib ga’ fan ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw u ngal’an nib puluw, ma gad chag ngak e piin ni yad ma rin’ e tin nib mat’aw. Arrogon, ra bagadad ma nge fol ko fare thin nu Bible ni gaar: “Demtrug e n’en ni gimed ra rin’, ndemtrug ko ngam abichgad ara ngam garbodgad, ma urngin ni ngam rin’ed ni fan e nga nog e sorok riy ngak Got.”​—1 Kor. 10:31.

Rayog ni Ngam Weliy?

Uw rogon rayog ni ngam fol ko pi kenggin e motochiyel ni baaray u Bible ni bay rogon ko pi n’en ni yima felfelan’ ngay u . . .

• Filippi 4:8?

• Matthew 6:33?

• Proverbs 13:20?

[Study Questions]

[Diagram on page 11]

(For fully formatted text, see publication)

✔Mang

[Diagram on page 12]

(For fully formatted text, see publication)

✔Mingiyal’

[Diagram on page 14]

(For fully formatted text, see publication)

✔Mini’

[Picture on page 12]

Uw rogon ni ngad folwokgad rok Jesus u rogon ni ngad mel’eged e pi fager rodad nge pi n’en ni ngad rin’ed u nap’an ni gad be toffan?