Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Ñee ribeendunu ni galán né cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ la?

Ñee ribeendunu ni galán né cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ la?

Ñee ribeendunu ni galán né cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ la?

«Lauyubi ganna tu xii nga riulaʼdxi Señor.» (EFE. 5:10)

1, 2. 1) Xi textu zeeda lu Biblia rusihuinni racalaʼdxiʼ Jiobá guibáninu nayecheʼ. 2) Ximodo rápanu gana iquiiñenu tiempu ni cusigaʼdeʼ Dios laanu para gúninu xiixa ni gusiecheʼ laanu.

 STALE biaje ruzeeteʼ Biblia qué racalaʼdxiʼ si Jiobá guibáninu, sínuque rápabe gana chuʼnu nayecheʼ. Casi lu Salmo 104:14, 15 ruzeeteʼ racanebe para chuʼ ni gó binni lu guidxilayú, «vinu para gusiecheʼ binni, aceite para guzaaniʼ lunu, ne pan ni rusibani binni». Ca diidxaʼ ca rusihuínnicani Dios nga racané chuʼ cosecha lu guidxilayú riʼ para gápanu biidxiʼ, aceite ne vinu ni riquiiñenu. Peru qué racané si vinu laanu para chuʼnu nazaaca, sínuque laaca «rusiécheni ladxidóʼ binni» (Ecl. 9:7; 10:19). Racá ridúʼyanu racalaʼdxiʼ Jiobá guibani binni galán, purtiʼ «ruchá be ladxidóʼ no de enda nayecheʼ» (Hech. 14:16, 17).

2 Nga runi, cadi malu diʼ iquiiñeʼ ca xpinni Dios tiempu sticaʼ para gúnicaʼ xiixa ti chuʼcaʼ nayecheʼ. Ca binni ni riuulaʼdxiʼ guʼyaʼ «ca mani huiini ni ripapa» ne «ca liriu ni nuu ndaani guiʼxhiʼ», riguuni gana laacaʼ ne rusiécheni laacaʼ (Mat. 6:26, 28; Sal. 8:3, 4). Guibani binni nayecheʼ ne chuʼ nazaaca zeeda gácani xiixa ni rusigaʼdeʼ Dios laanu (Ecl. 3:12, 13). Nga runi, tiempu ni riquiiñenu para gúninu xiixa ni gusiecheʼ laanu zeeda gácani casi ti cosa ni rusigaʼdeʼ Dios laanu, ne pur nga nápanu gana iquiiñenu tiempu ca modo riuulaʼdxiʼ Dios.

Cadi tiidisunu né cani riuuláʼdxinu gúninu

3. Xiñee galán gánnanu nuu stale cosa ni zanda gúninu para chuʼnu nayecheʼ.

3 Casi chiguidúʼyanu riʼ, cada xpinni Cristu zanda cuí xi guni para chuʼ nayecheʼ, peru cadi naquiiñeʼ tiidisú lu cani guni. Ni rúninu para chuʼnu nayecheʼ zeeda gácani casi guendaró. Nuu lugar nabé riuulaʼdxiʼ binni ti clase guendaró, peru sti lugar qué riuulaʼdxiʼ binni gó ni. Zacaca nga ora cuinu gúninu xiixa cosa para chuʼnu nayecheʼ, zándaca sti lugar qué riuuláʼdxicabe ni riuuláʼdxinu gúninu. Dede ca xpinni Cristu ni nabeza ti lugar si rizaaca zacá. Nuu tu laa riuulaʼdxiʼ cuiʼ lu ti banguʼ para guʼndaʼ ti libru, peru nuu tu laa riree gana guni zacá; nuu tu laa riuulaʼdxiʼ gusá bicicleta, peru nuu tu laa qué riuulaʼdxiʼ, purtiʼ rusidxágani laa. Nga runi, cásica rizaaca né guendaró, naquiiñeʼ gánnanu nuu stale cosa ni zanda guni binni para chuʼ nayecheʼ (Rom. 14:2-4).

4. Xiñee cadi galán tiidisunu ora cuinu xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ. Bisiéneni né ti ejemplu.

4 Peru cadi purtiʼ si zanda cuinu xi gúninu, guininu nápanu derechu para gúninu intiica ni gacaláʼdxinu, dede né ni guniná laanu. Guzéʼtenu ejemplu de guendaró que sti biaje. Nécapeʼ riuuláʼdxinu guidoʼno gadxé gadxé clase guendaró, cadi dxandíʼ qué ziuu dxi tiidiʼ ndaaniʼ íquenu guidoʼno xiixa ni maʼ biuʼdxuʼ la? Cadi ti guendahuati si gúninu zacá, sínuque laaca zaguʼnu xquendanabáninu ra naxoo. Nga runi, neca nuu stale cosa ni zanda gúninu para chuʼnu nayecheʼ, riuʼnu cuidadu laanu para cadi guidúʼyanu cosa dxabaʼ casi película ra ridiʼdiʼ binni ni riuuné ni cadi xheelaʼ, ra cadinde binni o gúninu xiixa ni uguu xquendanabáninu ra naxoo, purtiʼ Biblia na cadi jneza cani ne zanda guxhélecani laanu de Dios. Racá rihuinni naquiiñeʼ gatananu para cadi tiidisunu lu cani quixhe íquenu gúninu. Para gúninu nga, galán dede ante naquiiñeʼ guidúʼyanu pa jneza o pa cadi jneza xiixa ni cá íquenu gúninu para chuʼnu nayecheʼ (Efe. 5:10). Guidúʼyanu caadxi modo zanda gúninu ni.

5. Ximodo gánnanu pa riuulaʼdxiʼ Jiobá cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ.

5 Pa riuulaʼdxiʼ Jiobá cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ la? zabeendunu ni galán. Ximodo gánnanu pa zinándanu ca conseju ni zeeda lu Biblia ora chigúninu xiixa para chuʼnu nayecheʼ yaʼ (Sal. 86:11). Ra guinabadiidxanu chonna cosa. Laacani nga: «Xi zanda gúninu, pabiáʼ tiempu zaquiiñenu ne tu chinenu». Guidúʼyanu cani tobi pur tobi.

Xi zanda guneʼ

6. Xii nga cani qué rúninu, ne xiñee.

6 Primé ni naquiiñeʼ guinabadiidxanu ora maʼ cabinu xi zanda gúninu para chuʼnu nayecheʼ nga: «Xi guiráʼ nuu lu ni rápanu gana gúninu». Ti xpinni Dios naquiiñeʼ ganna nuu ni zanda guni ne nuu ni qué zanda guni. Primé la? naquiiñeʼ gucaanaʼ guiráʼ ni na Biblia cadi jneza, ne guiropa la? zanda guni xiixa pa rudii xquendabiaaniʼ lugar laa. Gunáʼ nga cani qué zanda gúnibe yaʼ. Ra reeda o ra rihuinni ca cosa malu ni na Stiidxaʼ Dios cadi jneza (1 Juan 5:19). Yanna riʼ jma ridoo película ra rihuinni cayuninácabe sti binni, de Binidxabaʼ, ra riree muxeʼ, de idxa guidxa, ra cadinde binni ne ra rihuinni xcaadxi cosa ni na Biblia cadi jneza, peru ca xpinni Cristu cadi liica naquiiñeʼ gúʼyacaʼ guiráʼ nga (1 Cor. 6:9, 10; biindaʼ Apocalipsis 21:8). Ratiica nuunu, naquiiñeʼ gucáʼnanu guiráʼ ra rihuinni cani maʼ bizéʼtenu ca, zacá zusihuínninu rúninu ni na mandatu bidii Jiobá riʼ: «Laucaa ná ni nadxabaʼ» (Rom. 12:9; 1 Juan 1:5, 6).

7, 8. Ximodo zanda ganna ti xpinni Cristu pa jneza ruuyaʼ Jiobá xiixa ni racalaʼdxiʼ guni. Bizeeteʼ ti ejemplu.

7 Yanna guininu de cani zanda guni ti xpinni Cristu: laacani nga ca cosa ni naquiiñeʼ guiníʼ ique chaahuinu ante gúninu cani. Xiñee yaʼ. Purtiʼ huaxiéʼ riníʼ Stiidxaʼ Dios de laacani. Yanna, ximodo ganna ti xpinni Cristu pa riuulaʼdxiʼ Jiobá xiixa ni racalaʼdxi guni para chuʼ nayecheʼ yaʼ. Ra guʼyaʼ xiná ca conseju zeeda lu Biblia, zacá zanna pa jneza ruuyaʼ Jiobá cani o pa coʼ (Pro. 4:10, 11). Zacá zanda gúnibe xiixa ne qué zuchiiñaʼ xquendabiaanibe laabe despué (Gál. 6:5; 1 Tim. 1:19). Xi zanda gacané laabe para cuibe ni galán yaʼ. Guzéʼtenu ejemplu stiʼ guendaró que sti biaje. Ante guidoʼno ti guendaró ni qué runibiaʼnu, primeru rinabadiidxanu xi guiráʼ biʼninécabe ni. Zacaca nga naquiiñeʼ gúninu ante cuinu xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ, naquiiñeʼ guidúʼyanu xi guiráʼ zeeda lúcani (Efe. 5:17).

8 Quíxhenu ti ejemplu. Stale de laanu riuuláʼdxinu quítenu xiixa juegu, purtiʼ rusiécheni laanu. Peru zándaca gueeda chuuláʼdxinu xcaadxi cosa nuu luni, casi gacaláʼdxinu guni ganarnu stobi dede guninanu laa o uguʼnu xquendanabani ra naxoo. O tiidisunu de tantu cayéchenu ne guiníʼ íquenu jma risaca xquídxinu que stobi. Xi gúninu pa raca cani maʼ bizéʼtenu ca lu juegu ni riguítenu yaʼ. Naquiiñeʼ gusaananu ni purtiʼ qué racaneni laanu guiníʼ íquenu casi riníʼ ique Jiobá. Ne cadi biaʼsi ni né ni rusíʼdinu binni ora maʼ zigucheechenu diidxaʼ, purtiʼ laanu rusíʼdinu gannaxhii binni ne chuʼcaʼ tobi si (Isa. 61:1; Gál. 5:19-21). Peru pa gúʼyanu jneza cani zeeda lu juegu ni riuuláʼdxinu né ca conseju ni zeeda lu Biblia la? zabeendunu ni galán de laacani ne zusiecheʼ cani laanu (Gál. 5:22, 23; biindaʼ Filipenses 4:8).

Pabiáʼ tiempu riquiiñeʼ

9. Bizeeteʼ xiñee galán guiníʼ íquenu pabiáʼ tiempu zaquiiñenu para gúninu xiixa ni riuuláʼdxinu.

9 Guiropa cosa ni naquiiñeʼ guinabadiidxanu nga: «Pabiáʼ tiempu zaquiiñeʼ para guneʼ cani riuuladxeʼ». Galán guiníʼ íquenu pora nga chigúninu xiixa ne pabiáʼ tiempu zaquiiñenu para laani. Ni guicábinu lu guiropa guendarinabadiidxaʼ riʼ zusihuinni xii nga ni jma risaca para laanu. Yanna, xi zanda gúninu para cadi iquiiñenu xquendanabáninu para gúninu puru si ni gusiecheʼ laanu yaʼ.

10, 11. Ximodo racané Mateo 6:33 laanu para gánnanu pabiáʼ tiempu naquiiñeʼ cueenu para gúninu xiixa ni gusiecheʼ laanu.

10 Guietenaláʼdxinu ni guníʼ Jesucristu: «Nga runi gunaxhii Dios stiuʼ de idubi ladxidóʼ loʼ ne de idubi xhialma luʼ ne de idubi xquenda biaani luʼ ne de irá stipa stiuʼ» (Mar. 12:30). Ximodo rusihuínninu lu xquendanabáninu jma risaca para laanu gannaxhiinu Jiobá yaʼ. Rúninu ni ora rinándanu conseju ni bidii Jesús ra na: «Cadi gusaanatu de guyúbitu primeru reinu stiʼ Dios ne gúnitu ni jneza ni rinabaʼ Dios laatu» (Mat. 6:33NM). Casi chiguidúʼyanu riʼ, ca diidxaʼ ca zacané cani laanu guidúʼyanu pabiáʼ tiempu nga naquiiñeʼ cueenu para chuʼnu nayecheʼ ne pabiáʼ naquiiñeʼ gusisácanu cani.

11 Jesús qué niníʼ diʼ guyúbinu «reinu si stiʼ Dios», sínuque biʼniʼ mandarbe laanu guyúbinu «primeru reinu» ca. Laabe nánnabe naquiiñeʼ cueenu tiempu ne stipa stinu para gúninu xcaadxi cosa ni riuuláʼdxinu, purtiʼ caquiiñeʼ gápanu ti lídxinu, ni guidoʼno, lari ni gácanu, chuunu scuela, gúninu dxiiñaʼ ne gúninu xiixa ni riuuláʼdxinu para chuʼnu nayecheʼ ne nuuruʼ xcaadxi ni gúninu. Peru reinu stiʼ Dios nga naquiiñeʼ guyúbinu primeru lu xquendanabáninu (1 Cor. 7:29-31). Pa chinándanu ni na conseju ca la? qué zudiʼnu lugar gucueeza xiixa laanu de gúninu dxiiñaʼ ni jma risaca nápanu: xhiiñaʼ Jiobá. Pa chinándanu ni na conseju riʼ ora cuinu xi racaláʼdxinu gúninu para chuʼnu nayecheʼ la? qué zadiidisunu lu cani gúninu ne zacané cani laanu.

12. Ximodo zanda chinándanu conseju ni zeeda lu Lucas 14:28 ora chigúninu xiixa para chuʼnu nayecheʼ.

12 Panda hora nga naquiiñeʼ cueenu para gúninu xiixa ni gusiecheʼ laanu yaʼ. Ante quixhe íquenu gúninu xiixa para chuʼnu nayecheʼ la? naquiiñeʼ guiníʼ ique chaahuinu «pa zugaanda» xpidxíchinu ne pabiáʼ tiempu zaquiiñenu para laani (Luc. 14:28). Cásica riquiiñeʼ binni bueltu para ganda siʼ xiixa cosa la? zacaca nga ora chiguni binni xiixa para chuʼ nayecheʼ, laaca zaquiiñeni tiempu. Guiranu naquiiñeʼ guidúʼyanu pabiáʼ tiempu naquiiñeʼ cueenu para gúninu xiixa ni gusiecheʼ laanu. Peru cadi jneza diʼ iquiiñenu stale tiempu puru si para laani ne pur nga dede guiaandaʼ laanu cueenu tiempu para guidúʼndanu Biblia, guni adorarnu Dios né binnilídxinu, chuunu ca guendaridagulisaa ne gucheechenu diidxaʼ (Mar. 8:36). Peru pa gudiʼnu cuenta zudiini stipa laanu para gúninu jma lu xhiiñaʼ Reinu la? jneza ngue ni cayúninu.

Tu chiniáʼ

13. Xiñee risaca nga guidúʼyanu tu laa guidxaaganu ora riuʼnu nayecheʼ.

13 Guionna guendarinabadiidxaʼ ni naquiiñeʼ gúninu laca laanu nga: «Tu chiniáʼ». Nabé risaca nga gánnanu tu laa naquiiñeʼ guidxaaganu, purtiʼ pa guidxaaganu ti binni ni gacané laanu gúninu ni jneza la? zabeendunu ni galán ora chuʼnu nayecheʼ. Cadi dxandíʼ riéchenu ora guidoʼno ti guendaró né ca xhamígunu ni nadxiinu la? Nga runi, ora maʼ chigúninu xiixa para chuʼnu nayecheʼ la? naquiiñeʼ guidxaaganu ca xhamígunu ni dxandíʼ zacané laanu. Yanna maʼ riénenu xiñee stale binni, jmaruʼ si ca hombrehuiiniʼ ne ca dxaapahuiiniʼ riuuláʼdxicaʼ chuʼcaʼ nayecheʼ ra nuu stale binni. Nga runi, para cueendunu ni galán la? naquiiñeʼ gánnanu tu guidxaaganu ne gucáʼnanu cani qué zacané laanu. Biblia na: «Tu canazané binni nuu xpiaaniʼ la? zaca binni nuu xpiaaniʼ, peru tu ridxaaga binni ni nahuati la? qué zieni laa jneza» (Proverbios 13:20; 2 Cró. 19:2; Sant. 4:4).

14, 15. 1) Xi ejemplu sicarú bisaanané Jesús laanu ora cuinu tu gaca xhamígunu. 2) Xi naquiiñeʼ guinabadiidxanu ante cuinu tu gaca xhamígunu.

14 Ora cuinu tu guidxaaganu, galán chinándanu ejemplu stiʼ Jesús. Dede dxi bizulú bizáʼ Dios guibáʼ ne Guidxilayú, laabe qué huasaanabe de gannaxhiibe binni (Pro. 8:31). Ne dxi bibánibe lu Guidxilayú gúcabe nachaʼhuiʼ né binni ne biʼniʼ respetarbe laacaʼ (Mat. 15:29-37). Ne laaca gunna Jesús gadxé nga gaca binni nachaʼhuiʼ né tuuxa ne gadxé nga gaca xhamigu binni tuuxa. Laabe guníʼnebe tutiica binni, peru cani guca xhamígusibe nga cani biʼniʼ ni na mandatu ni gúdxibe ca once apóstol stibe, sicaríʼ gúdxibe laacaʼ: «Laatu nga xhamigua pa guni tu ni rabeʼ» (Juan 15:14; zanda gúʼndaluʼ Juan 13:27, 30). Nga rusihuinni guca xhamigu Jesús cani guca discípulo si stiʼ ne ca xpinni Jiobá.

15 Laanu laaca naquiiñeʼ guiníʼ íquenu casi modo guníʼ ique Jesús. Ante gaca xhamígunu tuuxa naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee rusihuinni binni riʼ ruzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá ne stiidxaʼ Jesús pur modo riníʼ ne pur cani runi la? Ñee riuuláʼdxibe gúnibe ni jneza ne nanaláʼdxibe cosa malu la? Ñee zacanebe naa cadi gusaanaʼ de guneʼ ni na Jiobá ne guneʼ ni na Reinu primeru lu xquendanabaneʼ la?». Pa guidúʼyanu zacanebe laanu lu cani maʼ guninu ca la? zanda uguʼnu laabe lu cani chigúninu para chuʼnu nayecheʼ. Biblia na: «Xhamiguaʼ guiráʼ cani dxandíʼ ridxibi lii, ne cani runi ni na ca ley stiluʼ» (Salmo 119:63; 2 Cor. 6:14; 2 Tim. 2:22).

Guidúʼyanu pa jneza cani rúninu para chuʼnu nayecheʼ

16. Xi naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu ante gúninu xiixa para chuʼnu nayecheʼ.

16 Maʼ guninu de chonna cosa ni naquiiñeʼ guidúʼyanu para iquiiñenu tiempu stinu jneza: xi guiráʼ nuu lu ni runeʼ para chuaaʼ nayecheʼ, pabiáʼ tiempu riquiiñeʼ para guneʼ ni ne tu ridxaagaʼ ora guneʼ ni. Maʼ bidúʼyanu naquiiñeʼ chinándanu ni na ca conseju ni zeeda lu Biblia lu guionnaʼ cosa ni maʼ bizéʼtenu ca para cueendunu ni galán ora gúninu xiixa ni gusiecheʼ laanu. Ante gúninu xiixa naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu: Xi guiráʼ nuu lu ni rapaʼ gana guneʼ. Cadi naquiiñeʼ gúninu xiixa ni cadi jneza guni ti xpinni Cristu (Pro. 4:20-27). Pabiáʼ tiempu zaquiiñeʼ para laani. Cadi jneza diʼ gunítinu stale tiempu luni (1 Tim. 4:8). Tu chiniáʼ. Cadi naquiiñeʼ guidxaaganu nin ti binni ni zanda guxheleʼ laanu de Dios (Ecl. 9:18; 1 Cor. 15:33).

17, 18. 1) Ximodo zanda gánnanu pa jneza xiixa ni chigúninu para chuʼnu nayecheʼ. 2) Xi naquiiñeʼ guni cada xpinni Cristu ora maʼ chiguni xiixa para chuʼ nayecheʼ.

17 Pa chigúninu tobi de guionnaʼ ni bizéʼtenu ca, peru luni zeeda xiixa ni na Biblia cadi jneza la? qué zanda diʼ gúninu ni. Peru pa na Biblia jneza ni chigúninu para chuʼnu nayecheʼ la? zanda gúninu ni, zabeendunu ni galán ne zusisácanu Jiobá (Sal. 119:33-35).

18 Nga runi, ora maʼ chindeenu tiempu para gúninu xiixa ti chuʼnu nayecheʼ la? naquiiñeʼ gúninu ni jneza, iquiiñenu biaʼ tiempu si para laani ne chinenu ca binni si ni zacané laanu. Gúninu stipa de guidubi ladxidoʼno para chinándanu conseju riʼ guiráʼ ora: «Pa go to o pa gue tu, o intiisi guni tu, laguni irá ni para usisaca tu Dios» (1 Cor. 10:31).

Xi nicábiluʼ

Ximodo zanda gacané ca conseju ni zeeda lu ca versículo riʼ laanu ora maʼ chigúninu xiixa para chuʼnu nayecheʼ.

Filipenses 4:8

Mateo 6:33

Proverbios 13:20

[Guendarinabadiidxaʼ stiʼ párrafo]

[Diagrama ni zeeda lu yaza 9]

(Para gúʼyalu modo biree ni la? biiyaʼ publicación riʼ).

Xi guiráʼ nuu lu ni

[Diagrama ni zeeda lu yaza 10]

(Para gúʼyalu modo biree ni la? biiyaʼ publicación riʼ).

Pabiáʼ tiempu zaquiiñeʼ

[Diagrama ni zeeda lu yaza 12]

(Para gúʼyalu modo biree ni la? biiyaʼ publicación riʼ).

Tu chiniáʼ

[Diagrama ni zeeda lu yaza 10]

Ximodo racané ejemplu stiʼ Jesús laanu cuinu tu guidxaaganu ne cuinu xi gúninu para chuʼnu nayecheʼ