Skip to content

Skip to table of contents

Nobanabukwetene, Amucitile Antoomwe Zyintu Zyakumuuya

Nobanabukwetene, Amucitile Antoomwe Zyintu Zyakumuuya

Nzila Zikonzya Kupa Mukwasyi Kukkomana

Nobanabukwetene, Amucitile Antoomwe Zyintu Zyakumuuya

Ba Frederick *: “Ciindi nitwakakwatana ndakali kuyanda kuti mebo abakaintu bangu katwiiya Bbaibbele antoomwe. Ndakali kuyanda kuti kababikkila maano ciindi nitwakali kwiiya. Pele ba Leanne bakali kulibonya kutakkalikana. Ciindi nindakali kubuzya mibuzyo, bakali kwiingula buyo kuti inzya naa peepe. Tiibakali kupa bwiinguzi bukkwene kweelana ambondakali kuyeeyela kuti mbobeelede kwiingula ciindi notucita ciiyo ca Bbaibbele.”

Ba Leanne: “Ndakali amyaka iili 18 yakuzyalwa ciindi nindakakwatwa kuli ba Frederick. Lyoonse twakali kwiiya Bbaibbele antoomwe, pele ba Frederick bakali kubelesya ciindi cakwiiya kwaamba buyo zyintu zyoonse nzindakali kulubizya ambondakeelede kucinca. Ndakatyompwa kapati alimwi cakali kundicisa.”

INO muyeeya kuti ndipenzi nzi ndyobakajisi ba Frederick aba Leanne mucikwati cabo? Makanze aabo akali mabotu. Boonse bakali kumuyanda Leza. Alimwi boonse bakalizyi mbociyandika kwiiya Bbaibbele antoomwe. Pele ncimunya cintu cakali kunga cilabagwasya kukamantana, ncecintu cakali kuboneka kubaandaanya. Bakali kwiiya antoomwe, pele tiibakali kupona kweelana azyeelelo zya Leza mbuli banabukwetene.

Ino kubikkila maano kuzyintu zyakumuuya caamba nzi? Nkaambo nzi banabukwetene ncobeelede kubeleka canguzu kucita oobo? Ino mbuyumuyumu nzi mbobakonzya kujana, alimwi ino inga babumana buti?

Ino Kubikkila Maano Kuzyintu Zyakumuuya Caamba Nzi?

Majwi aakuti “kubikkila maano kuzyintu zyakumuuya” aabelesyedwe mu Bbaibbele aamba mbotuzibona zyintu zyakumuuya mubuumi bwesu. (Juda 18, 19) Mucikozyanyo, mulembi wa Bbaibbele Paulo wakatondezya kuti muntu uubikkila maano kuzyintu zyakumuuya ulanga zyintu munzila iindene ambwazilanga muntu uubikkila maano kuzyintu zyakumubili. Paulo wakaamba kuti aabo babikkila maano kuzyintu zyakumubili, babikkila kapati maano kuli lwabo beni kuleka kuli bamwi. Bacita zyintu nzyobabona kuti zili kabotu mumeso aabo, muciindi cakupona kweelana azyeelelo zya Leza.—1 Bakolinto 2:14; Bagalatiya 5:19, 20.

Mukwiimpana, aabo balanga zyintu munzila yakumuuya balazibikkila maano zyeelelo zya Leza. Jehova Leza bamubona kuti Mulongwe wabo alimwi balasolekesya kwiiya bube bwakwe. (Baefeso 5:1) Aboobo, balijisi luyando, luse, alimwi mbatete moyo ciindi nobeendelezya bamwi. (Kulonga 34:6) Alimwi balamuswiilila Leza noliba leelyo nocili ciyumu kulimbabo kucita boobo. (Intembauzyo 15:1, 4) Ba Darren bakkala ku Canada ibakkala mucikwati myaka iili 35 baamba kuti: “Kweelana ambondizyi, muntu uubikkila maano kuzyintu zyakumuuya lyoonse ulayeeya mbocikonzya kujatikizyigwa cilongwe cakwe a Jehova kwiinda muŋambawido alimwi amicito yakwe.” Ba Jane, bakaintu babo, bayungizya kuti: “Ndiyeeya kuti mukaintu uubikkila maano kuzyintu zyakumuuya ngooyo uubeleka canguzu buzuba abuzuba kutegwa mucelo wamuuya wa Leza ube cibeela cabube bwakwe.”—Bagalatiya 5:22, 23.

Masimpe, muntu tayelede kukwata naa kukwatwa buya kutegwa abikkile maano kuzyintu zyakumuuya. Ibbaibbele liyiisya kuti muntu umwi aumwi ulijisi mukuli wakwiiya kujatikizya Leza alimwi akwiiya cikozyanyo cakwe.—Milimo 17:26, 27.

Nkaambo Nzi Banabukwetene Ncobeelede Kucitila Antoomwe Zyintu Zyakumuuya?

Nkaambo nzi banabukwetene ncobeelede kubeleka canguzu kucitila antoomwe zyintu zyakumuuya? Amubone cikozyanyo eeci: Balimi bobilo bajana galadeni mpobanakulima antoomwe alimwi bayanda kusyanga cisyumani. Umwi mulimi uyanda kusyanga mbuto aciindi cimwi mumwaka, pele umwi uyanda kuti mbuto zitasyangwi aciindi eeco pe. Umwi kuli musyobo wacamutunzya ngwayanda kubelesya, pele umwi tayandi kuti kubikkwe camutunzya. Umwi uyanda kuti kabeleka mugaladeni buzuba abuzuba, pele umwi uyanda buyo kuti kakkede akulangilila, muciindi cakubeleka. Mubukkale buli boobu, galadeni ilakonzya kubapa mpindu, pele kutali mboyalikunga yabapa mpindu kuti balimi boonse bobilo nibakazuminana kuli ncobakeelede kucita alimwi akubelekela antoomwe kutegwa bazuzikizye mbaakani zyabo.

Mwaalumi amukaintu bali mbuli balimi aaba. Ikuti muntu omwe buyo nguubikkila maano kuzyintu zyakumuuya, cilongwe cabo cilakonzya kuyuma. (1 Petulo 3:1, 2) Pele, inga cabota kapati kuti banabukwetene bazuminana kupona kweelana azyeelelo zya Leza akubeleka canguzu kugwasyanya nobabelekela Leza! Mwami musongo Solomoni wakalemba kuti: “Bantu bobile mbabotu kwiinda omwe.” Nkaambo nzi? “Nkaambo balajana impindu imbotu kumilimo yabo. Na umwi wawa, mweenzinyina ulamubusya.”—Mukambausi 4:9, 10.

Ambweni mulayanda kubikkila maano kuzyintu zyakumuuya angomukwetene limwi. Pele mbubwenya mbuli kulima galadeni, kulombozya kulikke takukonzyi kumupa kuti mujane ncomuyanda. Amulange buyumuyumu bobilo mbomukonzya kuba ambubo alimwi ambomukonzya kubuzunda.

BUYUMUYUMU BWAKUSAANGUNA: Tatukonzyi kujana ciindi. Ba Sue, ibakkala mucikwati kwamyaka misyoonto bakaamba kuti: “Balumi bangu bandibweza kuma 19:00hrs kuzwa kumulimo. Twasika kuŋanda, milimo yoonse yaaŋanda ilatulindila. Inga ninkondo akati kamizeezo amubili, mizeezo yesu inga yaamba kuti tuyandika kujana ciindi cakwiiya antoomwe kujatikizya Leza, pele mibili yalo iyanda kulyookezya.”

Cikonzya kugwasya: Amube bantu banyoneka alimwi babelekela antoomwe. Ba Sue bakaamba kuti: “Mebo abalumi bangu twakasala kuti katufwuma kubuka kutegwa katubala akubandika cibeela camu Bbaibbele antoomwe katutanaunka kumulimo. Alimwi balumi bangu balandigwasya kubeleka milimo imwi yaaŋanda kutegwa kandijana ciindi cakuba ambabo.” Ino mbubotu nzi buboola akaambo kakusolekesya kuliboobu? Balumi baba Sue, ba Ed, bakaamba kuti: “Ndabona kuti ciindi mebo aba Sue notubandika zyintu zyakumuuya lyoonse antoomwe, tulaazunda kabotu-kabotu mapenzi ngotujana alimwi tatulibiliki.”

Kunze lyakubandika, cilayandika kapati kujana ciindi cisyoonto cakupaila antoomwe buzuba abuzuba. Ino eeci inga cagwasya buti? Ba Ryan ibakkala mucikwati myaka iili 16, bakaamba kuti “Ino-ino, mebo abakaintu bangu twakajisi buyumuyumu bukatazya kapati mucikwati cesu. Pele twakaba aciindi cakupaila antoomwe lyoonse katutanaona, kumwaambila Leza zyoonse nzyotulibilika. Ndilimvwa kuti kupaila antoomwe kwakatugwasya kumana mapenzi eesu akuba aalukkomano mucikwati cesu alimwi.”

AMUSOLE NZILA EEYI: Amujane ciindi cisyoonto buyo buzuba abuzuba cakubandika zyintu zibotu zyamucitikila mbuli banabukwetene, nzyomukonzya kumulumba Leza. Alimwi amubandike kujatikizya buyumuyumu mbomwaswaanganya, kwaambisya oobo mbomuyanda kuti Leza amugwasye kutegwa mubuzunde. Kucenjezya: Mutabelesyi ciindi eeci kwaambila ngomukwetene limwi zyintu nzyalubizya. Muciindi caboobo, ciindi nomupaila antoomwe, amwaambe buyo zyintu eezyo nzyomweelede kubelekelawo antoomwe. Buzuba butobela, amucite kweelana ancomwakalomba mumupailo wanu.

BUYUMUYUMU BWABILI: Tuliindene muzyintu nzyotukonzya kucita. Ba Tony bakaamba kuti: “Cilandikatazya kukkalaansi kuti ndibale bbuku.” Ba Natalie, ibakaintu babo, bakaamba kuti: “Ndilaciyanda kubala, alimwi ndaciyanda kwaamba zyintu nzyondaiya.” Ndiyeeya kuti zimwi ziindi ba Tony ndibapa kutaanguluka cakumaninina ciindi notubandika makani aamu Bbaibbele.

Cikonzya kugwasya: Amube bagwasyilizi kuleka kuzundana naa kubajanina kaambo. Amumwaambile ngomukwetene limwi kuti mulalumba kuzyintu nzyacita alimwi amumukulwaizye kuzumanana kucita ciluzi mumulimo wa Jehova. Ba Tony bakaamba kuti: “Busungu bwabakaintu bangu mukubandika makani aamu Bbaibbele bwakali kundiyoosya zimwi ziindi, alimwi kaindi ndakali kuwayawaya kubandika zyintu zyakumuuya ambabo. Nokuba boobo, ba Natalie balagwasyilizya kapati. Mazuba aano, lyoonse tulabandika zyintu zyakumuuya antoomwe, alimwi ndajana kuti kunyina ncondeelede kuyoowa. Cilandikkomanisya kubandika twaambo ootu ambabo. Catugwasya kuliiba alimwi twaba aluumuno mbuli banabukwetene.”

Banabukwetene banji bajana kuti cikwati cabo caba kabotu akaambo kakuba aciindi cakubala akwiiya Bbaibbele antoomwe nsondo ansondo. Nokuba boobo, kucenjezya nkwakuti: Ciindi nomubala lulayo lwamu Magwalo, amubandike mbomukonzya kulubelesya nywebo lwanu kutali mbwakonzya kulubelesya ngomukwetene limwi. (Bagalatiya 6:4) Amubandike mapenzi aamucikwati canu ciindi cimbi kutali nomwiiya. Nkaambo nzi?

Amubone cikozyanyo eeci: Ikuti kamulya amukwasyi wanu, sena inga mwasala ciindi eeci kuti musanzye akubikka bbandeji acilonda canu cizwa busina? Peepe. Inga mwapa kuti boonse baleke kulya. Jesu wakeezyanisya kwiiya kujatikizya Leza akucita kuyanda kwakwe kukulya cakulya. (Matayo 4:4; Johane 4:34) Ikuti kamubandika buyo azyintu nzyataciti kabotu ngomukwetene limwi ciindi coonse nomwiiya Bbaibbele, muyoopa kuti katayandi kubandika zyintu zyakumuuya. Masimpe, mweelede kwaabandika mapenzi ngomujisi, pele amwaabandike aciindi cimbi ceelede.—Tusimpi 10:19; 15:23.

AMUSOLE NZILA EEYI: Amulembe bube bobilo naa botatwe mbomukkomanina kapati mbwajisi ngomukwetene limwi. Ciindi ciboola mwanoobandika zyintu zyakumuuya zijatikizya bube oobo, amumwaambile ngomukwetene limwi kuti mulamulumba mbwabutondezya.

Mulatebula Kufwumbwa Ncomusyanga

Ikuti kamusyanga, naa kamubikkila maano kuzyintu zyakumuuya mbuli banabukwetene, muyooba aluumuno alimwi munookkomene mucikwati canu. Ijwi lya Leza litwaambila cakusinizya kuti “kufwumbwa cintu muntu ncasyanga, ncencico eeco ncayootebula.”—Bagalatiya 6:7.

Ba Frederick aba Leanne, ibaambwa kumatalikilo aacibalo eeci, bakakabona kasimpe kanjiisyo eeyi yamu Bbaibbele. Lino bakkala mucikwati myaka iili 45 alimwi babona kuti kuzumanana kulagwasya. Ba Frederick bakaamba kuti: “Ndakali kubatongooka bakaintu bangu akaambo kakutabandika. Pele mukuya kwaciindi, ndakabona kuti andime ndakeelede kubeleka canguzu.” Ba Leanne bakaamba kuti: “Icakatugwasya ciindi nitwakajisi bumuyumuyumu, nduyando lwesu kuli Jehova Leza. Mumyaka yoonse eeyi, tulaiya akupaila antoomwe lyoonse. Nindibona ba Frederick kabasoleka canguzu kutondezya bube bwa Bunakristo, cilanduubaubila kubayanda.”

[Bupanduluzi buyungizidwe]

^ munc. 3 Mazyina acincwa.

AMULIBUZYE KUTI . . .

Ino ndilili nitwakapalide antoomwe mbuli banabukwetene?

Ncinzi ncendikonzya kucita kutegwa ngotukwetene limwi kaangulula kubandika andime zyintu zyakumuuya?