Wego copo timo ang’o kara kindgi bed ceng’ini giku wode?

“BABA, re ng’a m’uyero iri lembuno zoo?” Nyo saa moko wodi daru penji ku penji ma kumeno de? I andha, anyong’a ubenegi lee nia in de itie wego. Ento, ibibedo ku mutoro m’usagu zoo ka wodi unwang’u bero moko i ng’ei m’etiyo ku juk m’imiyo ire. *​—Lembrieko 23:15, 24.

Calu ma oro ubemedere nikadhu, nyo asu fodi wodi umeri i kite m’egam emeri ko con? Kunoke nyo inwang’u nia dongo m’ebedongo uketho dong’ merne ubejwiki? Icopo timo ang’o kara imediri asu nibedo ku winjiri ma ceng’ini ku wodi, kadok dong’ ebedongo man wang’e ubeteng’ini de? I wang’ nidwoko wang’ penji maeno, wakewec iwi peko moko ma wego benwang’iri ko.

Peko adek ma bewok wang’ ma pol

1. KOSO SAA: I ng’om ma dupa, wego re ma sayu piny ma juruot migi copo kwo ko. Wang’ ma pol inwang’u nia tic migi ubekwayu nia kud gibed karacelo ku juruot migi pi saa ma pol zoo kubang’ nindo. Eno ketho i kaka moko, wego bedo kud awiya migi pi saa ma nok akeca. Ku lapor, sayusac moko ma jutimo nindo ma ceng’ini eni i ng’om mi France uwodho nia i zoo, wego ma kuca gibedo kud awiya migi pi dakika ma romo 12 kende kubang’ ceng’.

KEPENJIRI KUMAE: Nyo abed abedo karacelo ku woda pi saa ma rukani? Ka nwang’u ikeikiewo wend saa m’ibibedo i iye kude kubang’ nindo pi yenga ma cen ke? Saa moko nyo lembe m’ibinwang’u biwang’u ii lii.

2. KOSO NIBEDO NI LAPOR M’ATIRA: Ju ma coo moko gibed giweco ku weggi pi saa ma nok akeca. Jean-Marie ma kwo i France uyero kumae: “Ve pare abed aweco de ngo ku baba”. Lembuno ubedo ku matoke ma kani iwi Jean-Marie? Ekoro kumae: “Lembuno unyayu peko m’ageno de ngo nia copo tundo i kuma.” Emedo kuame: “Kawoni etie ira lembe ma tek mi tuko ngo niweco ma ber ku woda”. Ju ma co mange ke lundo ging’eyo weggi cuu mandha, ento kindgi ku weggi re ma do doko bor. Philippe ma oro pare 43 uyero kumae: “Ebino lem ma tek mi tuko de ngo ni baba ninyutho ira nia emara. Eno uketho an lundo acikara nitimo ma tek mandha pi ninyutho ni woda nia amare.”

KEPENJIRI KUMAE: Nyo kit winjiri m’atie ko ku baba utie kud adwogi moko iwi kite m’abekwo ko ku woda de? Nyo abekwanyu kit timo pa baba, dok ebed ber kunoke raci?

3. KOSO PARU M’ATIRA IWI LEMBE MA WEGO TIMO: I suru moko, juparu nia tungo awiya tie lembe m’uneno wego ngo. Luca dongo i ng’om moko ma nwang’ere i Europe ma yo reto. Ekoro kumae: “Ka ma adongo i iye, dhanu ng’eyo migi nia nigwoko awiya tie tic pa mego.” I suru mange ke, jukwayu i bang’ wego nia lembe ma gitim utie kende kende nimiyo matira ni awiya. Ku lapor, George m’udongo i ng’om moko mir Afrika uyero kumae: “I suru mwa, wego tuko ngo nyanok de karacelo kud awiya; pilembe nia eno copo ketho dito pa wego nen ungo. Uketho kawoni an de etie ira yot nituko karacelo ku woda.”

KEPENJIRI KUMAE: Nyo i ka m’akwo i iye, jukwayu nia wego gitim ang’o? Nyo juponjogi nia tungo awiya utie tic pa mego? Nyo jukwayu nia wego gibed ginyuth mer ni wotgi kunoke nyo lembe maeno uyiyere ngo igi?

Tek itie wego man ibenweng’iri ku peko ma juweco pigi malu e moko, icopo timo ang’o kara ibed ku winjiri ma ceng’ini ku wodi? Paru m’ulubo e copo konyi.

Cak lembene nwang’u fodi wodi tie nyanok

Cicopere nia awiya ma co ginyoliri ku pidoic mi lubo lapor pa weggi. Dong’ itii ma ber ku pidoic maeno i saa ma fodi wodi tie nyanok. Nenedi? Bende, icopo bedo karacelo ku wodi i saa ma kani?

Kan ecopere, keth wodi bende ubed utim tic m’ibed itimo kubang’ ceng’. Ku lapor, lwong’e ekonyi ku tic m’ibetimo. Kinde m’ibeweyo lela, mii ire theng uwic moko kara en de ewey karacelo kudi kunoke kinde m’ibetong’o ng’om, mii ire lupaw moko ma nyanok kara en de ebay ng’om moko kokoro. Ma jiji mbe, anyong’a binege lee dit kinde m’ebetimo tic i ng’et won m’ekwanu ni ng’atu ma lembe ma loyo de mbe man m’ebemito elub lapor pare! Saa moko nyo bikwayu nia itim tije pi saa ma lee pi nidare; ento kinde m’ibetimo tic kude karacelo, mer mwu bidoko tek man ebinwang’u bende ponji ma bikonye nibedo ku timo ma ber. Biblia ukwayu por con ca i bang’ wego nia gibed gitim tic karacelo kud awiya migi man gitii ku kare maeno pi niweco kugi iwi lembe ma tung’ tung’ man niponjogi. (Poi mi Cik 6:6-9) Juk maeno utie bende ku kony iwa tin eni.

Bende, nwang’ saa mi tuko karacelo ku wodi. I saa ma ka jubetuko, junwang’u ngo anyong’a kende i kindjo. Sayulembe ma tung’ tung’ unyutho nia kinde ma ka wego gibetuko karacelo kud awiya migi ma thindho, awiyane ginwang’u tielocwiny ma konyogi nibedo kud tegocwiny mi timo lembe moko ci m’umbe lworo.

Tuko ma wego tuko ko ku wode konyo pi lembe moko mange de ma lee. Michel Fize ma timo sayusac iwi lembe m’uneno kite ma lwak kwo ko, uyero kumae: “I saa mi tuko re ma nyathin ma ni co weco ma ber mi tuko ngo ku won.” I saa mi tuko, wego copo nyutho nia emaru wode nikadhu kud i wec man i timo. Ka wego timo kumeno, wode de ponjo kite m’ecopo nyutho ko nia emaru jumange. Wego moko mir Allemagne ma nyinge André uyero kumae: “Wabed watuko karacelo ku woda kinde m’ebino nyanok. Agwake, e en de enwang’u nia mito enyuth ira nia emara.”

Saa mange ma ber ma wego copo nyutho ko mer pare ni wode utie saa mi vuto. Bed ikor uda ni wodi; bende, kan ebekoro lembe m’ekadhu kud i iye dieceng’ duu, cik ithi pi niwinje. Tek icukutimo kumeno, ng’ey nia wubimeduru niweco kude asu kadok kinde m’ebedongo de.

Bed isay lembe m’urombo i kindwu

Awiya ma coo moko gibed gimaru ngo weggi uwec i bang’gi. Tekene wodi bemito ngo nidwoko wang’ penji peri, kud ipar nia dong’ weco kude larere ngo. Saa moko nyo ecopo wodho lem m’i iye yot yot kan iweco kude i kite m’ebemito.

Saa moko, Jacques, ma tie wego moko ma kwo i France, ubed unwang’u nia weco ku wode ma Jérôme udaru voye. Kakare nidiyo wodene ku wec, etimo kende kende lembe ma nyang’u wodene, niwacu egoyo mupira karacelo kude. Jacques uyero kumae: “I ng’ei cego kumwa nyanok, wa ke wabedo yo iwi aleklek pi niyom pi nyathi saa moko. I saa maeno woda dhwolo lem m’i iye zoo. Ndhu bedo ma wabedo ko karacelo kude wan ario kende pi saa maeno re m’uketho kawoni kindwa ufo udoko ceng’ini mi tuko de ngo.”

Dong’ ka wodi umaru ngo tuko mi mupira ke? André ubepoy kud ava ma dit pi saa ma gibed gineno i iye nyikaluku giku wode. Eyero kumae: “Uthieno ci wajeng’ yo iwi kom nwang’u yamu ubekudho ma ng’ic. E waum ma ber nwang’u kopo mi kawa de n’i cingwa man wang’ayu wang’wa malu pi nineno korpolo. Waweco iwi ng’atu m’ucwiyo nyikaluku man iwi lembe moko ci m’uloth i iwa.”​—Isaya 40:25, 26.

E ka dong’ kan imito ngo itim lembe ma nyang’u wodi ke dong’ icopo timo ang’o? Ka kumeno, ukwayu imiyiri nitimo kadok lembe ma nyeng’i ngo de. (Jufilipi 2:4) Ian, ma kwo i Afrique du Sud, uyero kumae: “An mupira ubed unyang’a mi tuko de ngo. Woda ma Vaughan ke lembene ubed unyang’e ngo nyanok de. Emaru pare avio ku ordinater. E aii pi niketho gin maeno ucak nyang’u an bende. Atere ecidh eneno tuko ma jutuko kud i avio man atuko kude tuko mir avio i ordinater. Anwang’u nia niai ma watuko kude tuko ma tung’ tung’ karacelo, Vaughan ucaku weco i bang’a m’umbe adici”.

Keth enwang’ nia en de e dhanu

“Baba, ke nen e!” Nyo wodi moko ma nyanok udaru yero iri lembe maeno de kinde m’etimo piny moko m’uwok ma leng’? Tek kawoni dong’ ebedongo, nyo asu fodi ekweyi ike iyii bu nia gin m’etimo uwok cuu? Saa moko nyo ungo. Ento, kara eteng’ini ma ber, ukwayu saa moko ebed epenj paru peri iwi lembe ma tung’ tung’.

Kenen kite ma Yehova Mungu en gire de utiyo ko kud acel m’i kind wote. Kinde ma Yesu wok i saa mi lembe moko ma segi i kwo pare, Yehova unyutho kama leng’ nia emare. Eyero kumae: “Eni tie Woda m’amaru, m’anyong’a nega i kume.” (Matayo 3:17; 5:48) I andha, icikiri nitwinyo man niponjo wodi. (Juefeso 6:4) Re nyo ibed inwang’u bende kare mi foyo wodi pi gin ma ber m’eyero kunoke m’etimo de?

Ebed ebedo lem ma tek ni ju ma co moko ninyutho mer man foyofoc migi kama leng’. Saa moko nyo pilembe gidongo i ot ma jurunyodo ketho wigi kende kende iwi kosa m’awiya migi timo kakare niketho wigi i kum lembe ma beco ma gitimo. Tek in de ibekadhu kud i lem ma kumeno, ukwayu iii lee mandha pi niketho wodi unwang’ nia en de e dhanu. Icopo timo lembuno nenedi? Luca, ma wadaru weco pire, ubed utimo tic karacelo ku wode ma oro pare 15 wang’ ma pol, asagane ka gibetimo tic m’i pacu. Luca koro kumae: “Saa moko akwayu nia Manuel ma woda uke ucak tijene man nia abikonye kan etie ku yeny mi kony. Wang’ ma pol, edaru tije eni kende. Eno ketho anyong’a nege man emedere ku ninwang’u nia en de e dhanu. Kan etimo tije tap, afoye. Kan etimo tije calu m’amito ngo de pare asu anyutho ire nia afoyo ku kero m’etimo pi nitimo tijene.”

Bende, icopo konyo wodi kara etund i kum lembakeca pare ma dongo ma bikonye kara emedere niteng’ni. Icopo timang’o ka wodi ubetundo i kum lembakeca parene yo ma gwei? Kunoke moko ecopo ketho lembakeca ma beco ento m’ubenyeng’i ngo. I saa maeno, icopo timo ang’o? Ka kumeno, kenyam i lembe iwi gin m’ibemitone kendo. Jacques, ma wadaru weco pire i wang’e, uyero kumae: “Aii nikonyo woda uketh lembakeca m’ecopo tundo andhandha i kumgi. Ento, atimo kero para ceke pi ninyang’ cu nia gitie lembakeca pare, para re ngo. E an gira ci apoy nia ukwayu etii gire pi nitundo i kum lembakeca pare m’eketho.” Tek ibed iwinjo paru pa wodi, ifoye pi lem ma ber m’etimo man iketho cwinye kinde m’ekoso nitimo lembe moko m’ukwayu etim, andhandha ibikonye nitundo i kum lembakeca ceke m’eketho.

Lembe tie nia, andha saa moko anyobanyoba kadi peko ma tung’ tung’ de bibewok i mer mwu wuku wodi. Ento i ng’ei nindo moko, wodi bibedo lee dit kud ava mi bedo ceng’ini kudi. E yani ya, ng’a ma mito ngo nia ebed i ng’et ng’atu ma konye?

[Korolembe mi there]