Engtin Nge Pate’n An Fapate An Pawh Reng Theih Ang?

“A PA, thil i va hre thei ve a!” I fapain hetianga a tih che avângin mak i ti tawh ngai em? Chutih lai chuan, pa nih chu i inchhuang hle pawh a ni thei. Mahse, i fapa chuan chu aia tam a tih a, i zilhna thu fing tak chu zâwm a, a hlâwkna a têl chuan, i thinlung chu lâwmnain a khat ngei ang. *—Thufingte 23:15, 24.

Mahse, kumte a lo ral zêl chuan i fapa chuan a hma angin a la ngaisâng reng che em? Nge ni a, a lo puitlin rual chuan a ngaihsânna che a reh tial tial zâwk? I fapa a lo puitlin chhoh hian engtin nge ani chu i pawh reng theih ang? A hmasain, pate tawh ṭhin harsatna ṭhenkhat i lo ngaihtuah ang u.

Harsatna Tlânglâwn Pathum

1. HUN NEIH LOHNA: Ram tam takah chuan pate’n chhûngkua an châwm tlângpui a. An hna avângin nî tin deuhthaw an chhuah a ngai ṭhîn a ni. Ram ṭhenkhatah phei chuan pate’n an fate bulah hun an hmang tlêm hle. Entîr nân, tûn hnaia France rama ngaih dân lâk khâwmnaah, a chawhrualin pate’n an fate enkawl nân nî tin minute 12 aia tlêm an hmang tih hmuh chhuah a ni.

NGAIHTUAH TUR: I fapa bulah hun engzât nge i hman ṭhîn? Engvângin nge chawlhkâr lo awm tûr kâr khat emaw, kâr hnih emaw chhûng chuan nî tina i fapa hun i hmanpui zât chu i chhinchhiah loh vang? I hmanpui zât chu mak i ti viau mai thei asin.

2. ENTAWN TUR ṬHA NEIH LOHNA: Mipa ṭhenkhat chuan an pate nên inkûngkaihna an nei tlêm hle a. France rama chêng Jean-Marie-a chuan: “Ka pa nên kan inbe khât hle,” tiin a sawi. Chu chuan ani chu engtin nge a nghawng? “Chu chuan ka ngaihtuah phâk bâkin buaina min thlen a. Entîr nân, ka fapate ngei ngei pawh awmze nei taka titipui ka harsat phah a ni,” a ti. A ṭhenah chuan, mipate’n an pate chu an hre chiang hle a; mahse, inlaichînna ṭha an nei lo. Kum 43 mi Philippe-a chuan: “Ka pa chuan ka chunga ngainatna lantîr chu harsa a ti hle a. Chuvângin, ka fapa ngaina lehzual tûra ka thawhrim a ngai a ni,” a ti.

NGAIHTUAH TUR: I pa nêna in inlaichînna chuan i fapa i cheibâwl dân a nghawng niin i hria em? I pa chîn dân ṭha emaw, ṭha lo emaw i zui niin i inhria em? Engtin nge chutiang chu a nih?

3. THURAWN INBUKTAWK HMUH LOHNA: Hnam chîn dân ṭhenkhatah chuan fa enkawlnaa pate mawhphurhna chu ngaih pawimawh a ni vak lo va. Europe Khawthlang lama seilian Luca-a chuan: “Ka seilenna hmuna mite chuan fa enkawl chu nupui hna tûrah an ngai,” a ti.  Hnam chîn dân dang lehah chuan pate chu fate khauh taka thunun bâk thil dang ti tûra fuih an ni lo. Entîr nân, George-a chu Africa ram pakhata seilian a ni a. Heti hian a sawi a ni: “Kan hnam dânah chuan, an thu neihna a tlâk hniam phah an hlauh avângin pate’n an fate an infiampui ngai lo. Chuvângin, ka fapa hun hlimawm tak hmanpui chu harsa ka ti hle,” tiin.

NGAIHTUAH TUR: In tualchhûngah hian pate chu eng ti tûra beisei nge an nih? Fa enkawl hi hmeichhe hna bîka ngaih a ni em? Pate chu an fapate chunga hmangaihna leh ngainatna lantîr tûra fuih an ni nge, chutianga lantîr chu pawm tlâk lova ngaih a ni zâwk?

Hêng harsatnate zînga pakhat emaw, a aia tam emaw tâwktu pa ber i nih chuan, engtin nge i hlawhtlin theih ang? A hnuaia rawtnate hi ngaihtuah ang che.

A Naupan Lai Aṭangin Ṭan Rawh

Fapate chu an pate entawn duhna nei saa piang ang mai an ni a. Chuvângin i fapa a naupan laiin, chu a duhna neih chu hmang ṭangkai rawh. Chu chu engtin nge i tih theih ang? Engtikah nge hun i hmanpui theih ang?

A theihna apiangah, i fapa chu i nî tin thiltihnaah telh rawh. Entîr nân, in chhûng sekrek i khawih hunahte inṭanpuitîr la. I thawh apiang a thawhpui theihna tûr che-in a hman theih tûr tâwk hmanrua pe ang che. Ani chuan a mi ngaihsân leh a entawn ber, a pa bula hnathawh chu nuam a ti hle ngei ang tih rinhlelh rual a ni lo! I hna chu i thawh rei phah deuh pawh a ni thei; mahse, in inlaichînna chu i tinghet sauh vang a, hnathawh ṭhat dân i zirtîr bawk ang. Hmân laiah pawh, Bible chuan pate chu an nî tin thiltihnaa an fate telh tûr leh chûng hun chu anmahni kawm nân leh zirtîr nâna hmang tûrin a lo fuih tawh a. (Deuteronomy 6:6-9) Chutiang fuihna chu tûn thlengin a la ṭangkai reng a ni.

I fapa chu hna i thawhpui mai bâkah, infiampui tûrin hun insiam bawk ang che. Infiamna chuan hun nuam tak min hmantîr mai a ni lo. Mi thiamte zir chîkna chuan pate’n an fate an infiampui hian, mipui huhâng ngam lehzual tûr leh huaisen tûrin an fate an fuih tih a târ lang a ni.

Pa fa infiamna chuan chu aia thawh pawimawh zâwk a nei a. Zir chîk mi Michel Fize-a chuan: “Fapain a pa a pawh theih dân ṭha ber chu infiamna hmangin a ni,” tiin a sawi. Infiam lai chuan, pa chuan ṭawngkam leh thiltihin a fapa a ngainatzia chu a lantîr thei a. Chutiang chuan, a fapa hnênah pawh inngainatna lantîr dân a zirtîr bawk a ni. German rama mi André-a chuan heti hian a sawi: “Ka fapa a naupan lai chuan kan infiam dûn ṭhîn a. Ani chu ka kuah ṭhîn a, ani pawhin min hmangaihna lantîr dân a zir ve a ni,” a ti.

Pain a fapa nêna an inhmangaihna a tihngheh theihna hun dang leh chu mut hun hi a ni. Thawnthu chhiarsak ziah la, nilênga a hlimna leh a vei zâwng thil a sawite chu ngaihthlâksak ang che. Chutianga i tih chuan, a ṭhan len hunah pawh biak pawh zêl che awlsam a ti sawt ang.

In Thil Tuizâwngte Ti Zêl Rawh U

Râwlthar ṭhenkhat chuan an pate’n biak pawh an tumna chu an chhâng lêt ṭha vak lo pawh a ni thei a. I fapain i zawhnate chhân loh dân kawng a dap nia a lan chuan, tîtîpui hrim hrim a duh lo angah ngai mai suh. I biak pawh dân i siamrem chuan a inhawn phah zâwk mai thei si a.

France rama chêng Jacques-a chuan a fapa Jérôme-a biak pawh chu harsa tih châng a nei a. Mahse, be tûra a fapa tihluih ai chuan, biak pawh a tum dân a siamrem ta zâwk a—football a khelhpui ta a ni. “Kan inkhelh zawh chuan, phaitual hnimah ṭhuin, rei lote chhûng kan châwl ṭhîn a. Chutih hunah chuan ka fapa chuan a rilru a sawi chhuak tlângpui ṭhîn. Kan awm dunna ringawt leh, ka rin dân chuan, ka kiangah hun a hmang thei tih a hriatna chuan kan inkârah inzawmna ṭha tak a siam a ni,” tiin a sawi.

A nih leh i fapa chuan infiamna lam ngaina lo ta se engtin nge ni ang? André-a chuan a fapa nên arsi thlîra hun an hman dun laite chu a ngai ṭhîn hle a. Heti hian a sawi a ni: “Zân khaw vawt  hnuaiah ṭhutna kan dawh a. Lum nuam takin kan inthuam a, thingpui no dawm chungin vân lam kan thlîr a. Arsi Siamtu chanchinte kan sawiin, mi mal thilte pawh kan sawi bawk a; tin, thil engkim deuhthaw mai hi kan sawi dûn ṭhîn a ni,” tiin.—Isaia 40:25, 26.

I fapa tuizâwng thil ṭhenkhat chu tui ve ta lo la engtin nge ni ang? Chutiang a nih chuan, i tui loh zâwng thilte i tih pawh a ngai mai thei a ni. (Philippi 2:4) South Africa rama chêng Ian-a chuan: “Ka fapa Vaughan-a ai chuan infiamna ka ngaina daih zâwk a. Ani chuan thlawhna leh computer te a lâwm hle. Chuvângin, air show te ka enpui a, computer-a thlawhna khalhte ka tihpui a, a tuizâwng thilte tuipui dân ka zir a ni. Thil hlimawm tak takte kan tih dun ṭhin avângin, Vaughan-a chuan thil min hrilh a hreh loh phah zual niin ka hria,” tiin a sawi.

Inrintâwkna Neihtîr Rawh

“En teh, â Pa, han en teh!” I fapa têin thil thiam thar engemaw a neih hian hetiang hian a au ngai tawh che em? Tûna râwlthar a nih hnuah pawh chutiang chuan a la ti chhunzawm zêl em? A ti chhunzawm zêl lo pawh a ni thei. Mahse, puitling inbûk tâwk taka ṭhang chho tûr chuan a tih chhunzawm zêl chu a ngai a ni.

Pathian Jehova’n a fapate zînga pakhat a dâwr dân chungchânga entawn tûr a siam hi lo ngaihtuah teh. Isua’n leia a rawngbâwlna a ṭan dâwn khân, Pathian chuan a fapa a ngainat thu chu hetiang hian a puang chhuak a ni: “Hei hi ka Fapa duh tak, ka lawm êm êma chu a ni,” tiin. (Matthaia 3:17; 5:48) I fapa thunun tûr leh zirtîr tûrin mawhphurhna zawng i nei ngei mai. (Ephesi 6:4) Mahse, a thil tih ṭhatte leh sawi ṭhatte avânga fak theihna hun remchâng pawh i zawng bawk em?

Mipa ṭhenkhat chuan fakna thu sawi chhuah leh ngainatna lantîr chu harsa an ti hle a. Chu chu, fate hlawhtlinna aia an thil tihsualte sawi uar zâwk ṭhîn chhûngkuaa seilian an nih vâng pawh a ni thei ang. Chutiang chhûngkuaa seilian i nih chuan, i fapa inrintâwkna neihtîr tûra theihtâwp i chhuah reng a ngai ang. Engtin nge chu chu i tih theih ang? Atîra târ lan tâk, Luca-a chuan a fapa kum 15 mi Manuel-a chu in chhûng sekrek khawihnaah a thawhpui ziah a. Heti hian a sawi a ni: “A châng chuan Manuel-a chu amaha lo thawk a, min mamawh huna ka ṭanpui tûr thu ka hrilh a. Amaha thawh zawh theih loh hun a nei khât khawp mai. A hlawhtlinna chuan lungawina a neihtîr a, inrintâwkna pawh a pe sawt ṭhîn. A hlawhtlin hunah ka fak ṭhîn a. A beisei anga a tih ṭhat theih loh hunah pawh, a ṭan lâkna ka ngaihhlutzia ka hrilh tho a ni,” tiin.

Nuna thiltum lian tham zâwkte hlen thei tûra ṭanpuiin i fapa inrintâwkna chu i tihchaksak thei bawk a. Mahse, i fapa chuan i duh aia muangin a thiltum chu hlen ta se engtin nge ni ang? A nih loh leh, thil ṭha lo ni chuang lo mah se, a thiltum chu atâna i duhsak nên inang lo ta se engtin nge ni ang? Chutiang a nih chuan, a laka i thil beisei chu i chhût nawn leh pawh a ngai thei ang. Atîr lama kan sawi tâk Jacques-a chuan: “Ka fapa chu a tihhlawhtlin theih tûr thiltumte insiam tûrin ṭanpui ka tum a. Mahse, chûng chu keima thiltum ni lovin ama thiltum nihtîr ka tum tlat a ni. Tichuan, ama tlin tâwk ang zêla a thiltumte tipuitling tûr a nihzia ka inhrilh nawn leh ṭhîn a ni,” tiin a sawi. I fapa ngaih dân sawi chhuahte i ngaihthlâk a, a tihṭhatna laite fak bawk a, a tlin lohna laite hneh tûra i fuih chuan a thiltumte hlen tûrin i ṭanpui a lo ni ang.

Dik takin, in inlaichînna chuan ṭhat loh hun leh khirh hunte pawh a nei ngei ang a. Mahse, khua reiah i fapa chuan nangmah nêna inpawh reng chu a duh ngei ang. Tihah chuan, hlawhtling tûra min puitu hnaih duh lo an awm ngai si lo va! (w11-E 11/01)

[Footnote]