Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Baishe Abaana Nibabaasa Kugira Bata Omukago Murungi na Batabani Baabo?

Baishe Abaana Nibabaasa Kugira Bata Omukago Murungi na Batabani Baabo?

Baishe Abaana Nibabaasa Kugira Bata Omukago Murungi na Batabani Baabo?

TAATA, ahabw’enki noomanya ebintu bingi munonga?” Mutabani waawe araakubuurizeho ekibuuzo nk’ekyo? Obwo, buzima okeehurira gye ahabw’okuba omuzaire. Kwonka mutabani waawe ku araabe yaateeraireho, kugyendera aha buhabuzi bw’obwengye obu waamwegyeise kandi akagasirwa, hatariho kubangaanisa oine kuba waashemereirwe munonga. *​—Enfumu 23:15, 24.

Bwanyima y’emyaka, mutabani waawe takoorekire ngu naakukunda? Nari shi tugire ngu ahabw’okuguma naakura, takikworobera? Mbwenu shi noobaasa kukora ki kuguma oine enkoragana nungi na mutabani waawe yaaguma naakura kuhika aha kuba omushaija? Ka tubanze tureebe bumwe aha buremeezi obu baishe baana barikutunga.

OBUREMEEZI BW’EMIRINGO ESHATU

1. OKUBURA OBWIRE: Omu mahanga maingi, baishe abaana nibo barikukira kukora kubaisaho eka. Kaingi, nikibeetengyesa kumara obwire aha mirimo batari omuka. Omu myanya emwe, baishe abaana nibamara obwire bukye n’abaana baabo. Okucondooza okuherize kukorwa omuri France, kukooreka ngu baishe abaana nibamara haihi edakiika 12 n’obutahika buri izooba n’abaana baabo.

EKY’OKUTEEKATEEKAHO: Noomara obwire burikwingana ki na mutabani waawe? Omu wiiki emwe nari ibiri ezirikukurataho, ahabw’enki otarikuhandiika obwire obu orikumara na mutabani waawe buri izooba? Ebiraarugyemu nibishemeza munonga.

2. OKUTABA KY’OKUREEBERAHO KIRUNGI: Abashaija abamwe bakakura bataine nkoragana nungi na baishebo. “Nkaba ntarikuhurizana na tata,” nikwo Jean-Marie, orikutuura omuri France arikugira. Eki kikwatsire kita ahari Jean-Marie? “Ntungire oburemeezi bwingi obu ntakateekateekahoga,” nikwo arikugira. “Nk’eky’okureeberaho, nikingumira kugaaniira na mutabani wangye.” Ekindi, abashaija nibaba nibamanya gye baishebo, kwonka bwanyima omukago gwabo nigusiisikara. Philippe, oine emyaka 43, naagira ati: “Tata naagumirwa kworeka ngu naankunda. N’ekirugiremu, nimba nyine kuteeraho munonga kworeka ngu ninkunda mutabani wangye.”

EKY’OKUTEEKATEEKAHO: Nooreeba ngu enkoragana ei oine na sho neekwata aha ku orikutwariza mutabani waawe? Mbwenu shi nookuratira emitwarize mirungi ya sho nari emibi? Ota shi

3. OKUREMWA KUHA OBUHABUZI BURINGANIIRE: Omu myanya emwe abaana nibagaya obushoboorozi bwa baishebo. Luca owaakuriire omuri Europe naagira ati: “Abantu nibamanya ngu omukazi niwe aine kureeberera abaana.” Omu mahanga agamwe, nibareeba ngu baishe abaana nibahana munonga kwonka obumwe tibarikukikora. Nk’eky’okureeberaho George, owaakuriire omuri Afrika. Naagira ati: “Omu ruganda rwaitu, baishe abaana tibarikuzaana n’abaana baabo, ahakuba nikibaasa kubareetera kugaya obushoboorozi bwabo. N’ahabw’ekyo butoosha ningumirwa kuba hamwe na mutabani wangye.”

EKY’OKUTEEKATEEKAHO: Omu kicweka kyanyu, baishe abaana baine kukora mirimo ki? Nibeegyesibwa ngu okworora abaana n’omurimo gw’abakazi? Nibahigwa kworeka ngu nibakunda batabani baabo, nari ekyo tikirikuteebwaho mutima?

Ku oraabe ori ishe abaana orikuhikwaho emwe aha mbeera ezaagambwaho, noobaasa kukora ki kuzisingura? Teekateeka aha buhabuzi oburi ahaifo.

Tandika Kunywana Mutabani Waawe Akiri Muto

Aboojo nibakira kukura baine ekihika ky’okutooreza baishebo. N’ahabw’ekyo reetera mutabani waawe kwongyera kugira ekihika ekyo akiri omuto. Ekyo noobaasa kukikora ota? Kandi noobaasa kutunga ota obwire bw’okuba hamwe nawe?

Kyaba nikibaasika, yeta mutabani waawe kukwegaitaho orikukora. Nk’eky’okureeberaho, ku oraabe oine ebi orikukora omu ka, mwete aije akuhwereho. Mutabani waawe mukwatse ekyeyerezo nari ekitiiho. Hatariho kubangaanisa naija kushemererwa kukora hamwe naiwe, ahabw’okugira ngu naakwesiimisa kandi naayenda kukutooreza! Nikibaasa kutwara obwire kumara omurimo ogwo, kwonka nikiija kuhamya omukago gwanyu, kandi noija kuba noomwegyesa omuringo murungi gw’okukora emirimo. Ira munonga, Baibuli ekahiga baishe abaana butoosha kukora nabo emirimo n’okukoresa obwire obwo kuhurizana n’abaana baabo n’okubeegyesa. (Eky’Ebiragiro 6:6-9) Obuhabuzi nk’obwo nibukikora na hati.

Oyihireho okukora na mutabani waawe, teeraho kutaho obwire bw’okuzaana nawe. Okuzaana hamwe nikikira aha kwejumba omu by’okweshemeza. Okucondooza nikworeka ngu baishe abaana baazaana nabo, nikibahwera kwongyera kwega ebintu bisya n’okuba emanzi.

Omuzaire yaazaana na mutabani we nikirugamu ebirungi bingi. Omucondooza Michel Fize naagira ngu, “omwojo yaaba naazaana na ishe nibwo arikubaasa kuhurizana gye nawe.” Baaba nibazaana, ishe naabaasa kworeka omu bigambo n’omu bikorwa ngu naakunda omutabani. Omu kukora ekyo, naamwegyesa oku nawe arikubaasa kukunda abandi. André, omuzaire omushaija orikutuura omuri Germany naagira ati: “Obu mutabani wangye yaabaire akiri omwereere, tukaba nitukira kuzaana hamwe. Nkaba niimubumbatira kandi nawe yaayega kukora nikyo kimwe.”

Omwana yaaba naaza kubyama omuzaire naabaasa kukoresa obwire obwo kuhamya omukago gwe nawe. Butoosha noobaasa kumushomera ekitebyo, kumuhurikiza yaaba naakutebeza ebi yaarabamu omu izooba. Waakikora, nikiija kumworobera kuguma naahurizana naiwe omu kukura kwe.

Teeraho Kukunda Kukora Ebirikumushemeza

Emishogoyo emwe obumwe nibaba batarikwenda kuhurizana na baishebo. Waareeba ngu omutabani waawe tarikugarukamu ebibuuzo byawe, otakaateekateeka ngu tarikwenda kugaaniira naiwe. Naabaasa kwenda kukugambira oku arikwehurira waaguma noohindura omu oku orikugaaniira nawe.

Jacques, omuzaire orikutuura omuri France, obumwe akaba naagumirwa kugaaniira n’omutabani, Jérôme. Kwonka omu mwanya gw’okumugyemesereza kugamba, akatandika kuzaana nawe omupiira. “Bwanyima y’okuzaana,” Jacques naagira ngu “tukaba tushutama kuruhuukaho. Mutabani wangye akaba naakira kungambira buri kimwe omu kaire ako. Ahabw’okugira ngu tukaba turi hamwe omu bwire obwo, kikatubaasisa kugira omukago murungi.”

Mutabani waawe shi ku yaakuba atarikukunda eby’emizaano? André naijuka obwire obu yaabaire naamara na mutabani we barikureeba enyonyoozi. “Tukaba tushutama omu ntebe nyekiro omu mbeeho,” nikwo André arikugira. “Reero twefubika gye, twine ekikopo kya kyai omu ngaro turanzya ahaiguru omu kaabunga. Tukaba tugamba aha waahangire enyonyoozi. Tukaba nitugamba aha nshonga ezirikutukwataho. Tugamba ahari buri kimwe.”—Isaaya 40:25, 26.

Kandi shi ku waakuba otarikukunda kukora ebintu ebirikushemeza mutabani waawe? Obwo, noobaasa kucwamu kwehuzya kukora ebi orikukunda. (Abafilipi 2:4) “Nkaba ninkundira kimwe eby’emizaano okutaanaho na mutabani wangye Vaughan,” nikwo Ian, orikutuura omuri South Africa arikugira. “Akaba naakunda enyonyi na kompyuta. N’ahabw’ekyo naanye nkacwamu kukunda ebintu ebyo, tukaba tuza aha mworeko gw’enyonyi nari tuzaana emizaano y’aha kompyuta. Ahabw’okugira ngu tukaba nitukunda ebintu birikushushana, Vaughan akaba naabaasa kugamba naanye atatiinire.”

Muhwere Kweyikiririzamu

“Omwojo waawe haine obu yaarakugizire ati: “Taata, reeba!” bwanyima y’okwega omwoga musya? Ku araabe hati ori omushogoyo, naakitwara ebi orikugamba nka bikuru? Obundi ngaaha. Kwonka aine kukikora ku araabe naayenda kukura ari omuntu w’obujunaanizibwa.

Yetegyereze eky’okureeberaho eki Yehova Ruhanga yaataireho omu muringo ogu yaatwariizemu omwe ahari batabani be. Obu Yesu yaabaire ari haihi kutandika obuheereza busya aha omu nsi, Ruhanga omu rwijwire rw’abantu okooreka rukundo ei ainiire omwana we, arikugira ati: “Ogu n’Omwana wangye ou nkunda, kandi ou nshemerererwa munonga.” (Matayo 3:17; 5:48) N’amazima noobaasa kuba oine obujunaanizibwa bw’okuhana n’okwegyesa mutabani waawe. (Abaefeso 6:4) Kwonka noosherura oburyo bw’okumusiima ahabw’ebirungi ebi arikugamba nari arikukora?

Abashaija abamwe nikibagumira kworeka rukundo nari kusiima abandi. Nibabaasa kuba baakuzire n’abazaire abarikuta omutima aha nshobe omu mwanya gw’okuguta aha birungi. Ku oraabe waakuriire omu mbeera nk’egyo, nikiija kukwetengyesa kuteeraho munonga kuhwera mutabani waawe kwegiramu obwesigye. Ekyo noobaasa kukikora ota? Luca, owaaba yaagambirweho, naakira kukora emirimo y’aha ka na mutabani we Manuel, ow’emyaka 15. Luca, naagira ngu “ obumwe ningambira Manuel kuba niwe yaabanza kutandika kukora omurimo reero ninyija kumuhwera kyayetengyesa. Kaingi, naakora omurimo ogwo ahabwe. Ekyo nikimureetera okumarwa n’okweyikiririzamu. Yaaheza, nimusiime. Yaaremwa kuguhikiiriza nk’oku yaaba naayenda, nabwo nimusiime ahabw’okuteeraho.”

Kandi noobaasa kuhwera mutabani waawe kwongyera kweyikiririzamu orikumushagika kuhihikiiriza ebigyendererwa ebigumire. Kandi shi, mutabani waawe ku yaakuba naayeziringa kuhikiiriza bigyendererwa nk’oku obaire nooteekateeka? Kwonka shi ebigyendererwa bye, n’obu biraabe biri birungi, ku byakuba nibitaana aha bi orikumwendeza? Omu mbeera egyo, noobaasa kushwijuma ebigyendererwa ebi orikumwendeza. Jacques, owaaba yaagambirwe naagira ati: “Niinteeraho kuhwera mutabani wangye kutaho ebigyendererwa ebi arikubaasa kuhikiiriza. Kwonka nabwo tindikumugyesereza kubitaho kureka ninteeraho kuhamya ngu niwe acwiremu kubitaho. Reero ninyenyijutsya ngu niwe aine kuhika aha bigyendererwa ebyo kurugirira aha kubaasa kwe.” Waahurikiza ebi mutabani waawe arikuteekateeka, okamusiima kandi okamuhiga kusingura obweremwa bwe, noija kumuhwera kuhika aha bigyendererwa bye.

Nk’eky’amazima, omukago gwanyu nigubaasa kubamu emirabanamu n’obutaikirizana. Kwonka muheru ya byona, mutabani waawe naija kwenda kukuhamiraho. Mbwenu shi n’oha otarikwenda kuhamira aha omuntu omuhweraire kusingura?

[Obugambo obw’Ahansi]

^ N’obu ekicweka eki kirikugamba aha nkoragana y’omutaano eri aha gati y’omwojo na ishe, emisingye erimu neebaasa kukora n’aha baishe abaana na bahara baabo.