E Faapefea Ona Vavalalata Tamā i ō Latou Atalii?

“TAMĀ, e faapefea ona e iloa na mau mea?” Pe na iai se taimi na faateʻia ai oe ina ua fesili atu faapena lou atalii? Atonu i lenā taimi, na e lagona le mitamita i le avea ma se tamā. Ae o le a sili atu ona matuā olioli lou loto, pe afai e faatatau e lou atalii au fautuaga atamai ma maua ai aogā. *—Faataoto 23:15, 24.

A o faagasolo tausaga, po o tumau pea le fiafia o lou atalii iā te oe? Po ua faasolo ina mou ese atu, a o ia tuputupu aʻe? E faapefea ona tumau lau faiā vavalalata ma lou atalii mai i lona laʻitiiti seʻia oo ina avea ma tagata matua? Seʻi o tatou talanoa muamua i nisi o luʻi e fesagaʻia e tamā.

O ni Luʻi Masani se Tolu

1. LĒ LAVA LE TAIMI: I le tele o atunuu, o tamā e masani ona mauaina le tele o le tupe e tausia ai le aiga. I le tele o taimi, e manaʻomia ona alu ese le tamā mai le aiga mo le aso atoa ona o lana galuega. O nisi atunuu, e itiiti lava le taimi e faaaluina e tamā ma a latou fanau. O se faataʻitaʻiga, na iloa mai i se suʻesuʻega e leʻi leva talu ai nei i Falani e faapea, i se fua faatatau, e itiiti ifo i le 12 minute i le aso e faaaluina e tamā e tausia ai a latou fanau.

SEʻI MANATU: O le ā le tele o le taimi e te faaaluina ma lou atalii? I le tasi pe lua vaiaso o sosoo ai, ia tusi i lalo le tele o le taimi e te feutagaʻi ai ma lou atalii i aso taʻitasi. E ono faateʻia oe i iʻuga o le a maua mai.

2. LĒ LELEI LE FAAAʻOAʻOGA: E leʻi māfana le mafutaga a nisi o tamaiti ua avea ma tagata matutua ma o latou tamā. Ua faapea mai Jean-Marie mai Falani: “E seāseā ona ma faifaimea faatasi ma loʻu tamā.” O le ā le aafiaga na oo iā Jean-Marie? Ua faapea mai o ia: “Ua tulaʻi mai ai faafitauli ou te leʻi faatalitalia. O se faataʻitaʻiga, e faigatā ona ou talanoa i oʻu lava atalii i mataupu aogā i se auala māfana.” I nisi tulaga, e ui lava ina iloa lelei e tamaiti ua avea ma tagata matutua o latou tamā, ae e lē māfana la latou faiā o se tamā ma se atalii. Ua faapea mai Philippe ua 43 tausaga: “Sa faigatā tele i loʻu tamā ona faaali mai lona alofa iā te aʻu. O lea, e ao ona ou taumafai malosi e faaalia le alofa i loʻu atalii.”

SEʻI MANATU: Pe e te manatu o loo aafia le auala o loo e feagai ai ma lou atalii, ona o lau faiā sa iai ma lou tamā? Po o e mātauina i nisi taimi o loo e faataʻitaʻi i masaniga lelei pe leaga o lou tamā? E faapefea?

3. LEAI NI FAUTUAGA AOGĀ: O isi aganuu e lē faatāuaina le matafaioi a tamā o le tausia aʻe o fanau. Ua faapea mai Luca o lē na ola aʻe i se atunuu o loo i le itu i Sisifo o Europa: “I le vaipanoa  na ou ola aʻe ai, sa manatu le toʻatele o tagata e faapea o le tausia aʻe o fanau o le matafaioi lea a tinā.” O isi aganuu, e uunaʻia tamā ina ia pulepuletutū i le avatuina o aʻoaʻiga, e aunoa ma le manatu mamafa i isi mea. O se faataʻitaʻiga, ua faapea mai George o lē na ola aʻe i se atunuu Aferika: “I la matou aganuu, e lē taaalo faatasi se tamā ma lana fanau ona o le faaeteetega ina neʻi faaitiitia ai le pule a le tamā. O lea, sa faigatā tele ona ma faifaimea faatasi ma loʻu atalii.”

SEʻI MANATU: O le ā le matafaioi a tamā i le vaipanoa o loo e nofo ai? Po o aʻoaʻoina tamā e faapea o le matafaioi a tinā le tausia aʻe o fanau? Po o faalaeiauina tamā ina ia faaali atu lo latou alofa ma le māfana i o latou atalii, pe e faapea e lē aogā na manatu?

E faapefea ona e taulau, pe afai o oe o se tamā o loo feagai ma se luʻi se tasi pe e sili atu foʻi o nei luʻi? Ia mātau manatu o loo mulimuli mai.

Ia Amata a o Laʻitiiti Lou Atalii

E foliga mai e fanau mai se tamaitiiti ma le faanaunauga e faaaʻoaʻo i lona tamā. O lea, ia taumafai e faatumau pea lenā faanaunauga a o laʻitiiti lou atalii. E faapefea ona e faia faapea? O le ā se taimi e te lua faifaimea faatasi ai?

Pe a talafeagai, ia faaaofia lou atalii i au galuega masani o le aso. O se faataʻitaʻiga, ia fai i ai e fesoasoani iā te oe a o faia ni feʻau. Ia avatu i lou atalii se salu po o se suō laʻitiiti. E mautinoa, o le a fiafia o ia e galue faatasi ma lona tamā, o lē o loo faaaʻoaʻo i ai! Atonu o le a umi se taimi o tau faauma au feʻau, peitaʻi o le a e faamalosia ai le lua faiā, ma aʻoaʻo lou atalii ina ia galue malosi ma le faamaoni. I aso ua mavae, na faalaeiauina tamā e le Tusi Paia ina ia faaaofia a latou fanau i le faia o galuega masani o le aso, ma ia faaaogā na avanoa ina ia fesootaʻi lelei ai ma fanau ma aʻoaʻoina i latou. (Teuteronome 6:6-9) O loo aogā pea lenā fautuaga i aso nei.

E lē gata i le galulue faatasi ma lou atalii, ae ia iai foʻi se taimi e taaalo ai ma ia. E telē se aogā o le taaalo faatasi nai lo o le tau ina maua ai o le fiafia. Ua faaalia i suʻesuʻega e faapea, pe afai e taaalo faatasi tamā ma a latou fanau iti, o loo latou faalaeiauina fanau ina ia avea ma tagata sogasogā e aʻoaʻoina ni mea fou, ma ia lototetele.

E iai se isi māfuaaga e sili ai ona tāua le taaalo faatasi o le tamā ma le atalii. Ua faapea mai le tagata suʻesuʻe o Michel Fize: “O le taaalo faatasi o le auala sili lea e fesootaʻi ai se atalii ma lona tamā.” O le a mafai e se tamā ona faaali atu le māfana i lona atalii e ala i upu ma gaoioiga, pe a taaalo faatasi. O le faia faapea ua ia aʻoaʻoina ai lona atalii ina ia faaalia foʻi le māfana. Ua faapea mai André o se tamā e nofo i Siamani: “A o laʻitiiti loʻu atalii, e masani ona ma taaalo faatasi. Ou te tago atu ma opo mai o ia, ma ua ia aʻoaʻoina foʻi le auala e toe faaali mai ai le alofa.”

E mafai foʻi ona faamalosia e le tamā le la faiā alofa ma lona atalii pe a oo i le taimi e moe ai. Ia fai ma masani le faitau atu o se tala iā te ia, ma ia faalogo atu a o faamatala mai mea na fiafia ai ma ona popolega o lenā aso. Pe a e faia faapea, ua e faafaigofie ai la mo ia ona fesootaʻi pea ma oe, a o faasolo ina matua.

Ia Faaauau Ona Taumafai e Tutusa Mea e Fiafia i Ai

E lē amanaʻia e nisi o atalii talavou, ia taumafaiga a o latou tamā ina ia fesootaʻi ma i latou. Aua e te manatu e lē o fia talanoa mai lou atalii, pe afai e foliga mai o loo ia ʻalofia le taliina o au fesili. Atonu o le a sili ona fia talanoa o ia, pe afai e suia le auala e te fesootaʻi ai ma ia.

Sa faigatā mo Jacques, o se tamā e nofo i Falani, ona fesootaʻi ma lona atalii o Jérôme i nisi o taimi. O lea, nai lo o le faamalosia o lona atalii e talanoa mai, sa ia suia le auala e fesootaʻi ai ma ia e ala i le taaalo soka. Ua faapea mai Jacques: “Pe a uma la ma taaloga, ona ma nofonofo lea i le mutia ma fai sina mālōlōga. E masani ona sasaa mai ona faalogona i lenā taimi. O le mea moni, na ia iloa lelei, o lo ma iai faatasi na o i maʻua ua mafai ai ona iai sa ma faiā faapitoa.”

Ae faapefea pe afai e lē fiafia lou atalii i taaloga? O loo manatua pea e André itula na ia faaaluina ma lona atalii e matamata ai i fetu. Ua  faapea mai André: “E ave o ma nofoa i fafo i se pō mālūlū, ona pulupulu lea o o ma ʻie ʻafu ma inu se ipu tī a o matamata i le lagi. E ma te talatalanoa e uiga i Lē na faia fetu. E ma te talanoa foʻi i mataupu e fitoitonu iā i maʻua, ma e toeitiiti o mea uma lava e ma te talatalanoa ai.”—Isaia 40:25, 26.

Ae e faapefea pe afai e te lē fia faia mea e fiafia i ai lou atalii? I lenā tulaga, e tatau la ona faataulaga mea e te fiafia i ai. (Filipi 2:4) Ua faapea mai Ian e nofo i Aferika i Saute: “E lē fiafia loʻu atalii o Vaughan i taaloga e pei o aʻu. E fiafia o ia i vaalele ma komepiuta. O lea la, sa ou taumafai foʻi e fiafia i na mea, e ala i le ō i faaaliga o vaalele ma taaalo i taaloga o vaalele i komepiuta. Ona o le faifaimea faatasi ma le fiafia, na ou lagona ai ua saʻoloto le talanoa mai a Vaughan.”

Faalaeiau Lou Atalii Ina ia Iai se Lagona Mautinoa

“Tamā, vaai foʻi!” Pe na iai se taimi sa fai atu ai faapena lou atalii ina ua iloa fai se mea fou? Po o tumau pea ona ia faia mea e faafiafia ai oe, e ui lava ua avea o ia ma talavou? Ailoga. Peitaʻi, e manaʻomia ona ia faia faapea pe afai e fia avea o ia ma sē e matua i le mafaufau.

Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga na faataatia e Ieova le Atua lava ia i le auala na feutagaʻi ai ma se tasi o ona atalii. A o toeitiiti amata se isi laasaga faapitoa o le olaga o Iesu i le lalolagi, na faaalia mai ai e le Atua i le lautele lona alofa mo ia ina ua fetalai e faapea: “O loʻu Atalii pele lenā, o lē ua malie i ai loʻu loto.” (Mataio 3:17; 5:48) E moni o loo iai lou tiute tauave e faatonu ma aʻoaʻo ai lou atalii. (Efeso 6:4) Ae po o e taumafai foʻi e saʻili ni avanoa e faaali atu ai lou talisapaia o gaoioiga, po o faamatalaga lelei e faia e lou atalii?

E manatu nisi tamā o se luʻi le faaalia o le lototalisapaia ma le alofa. Atonu na latou ola aʻe i ni aiga e mātau e o latou mātua na o mea sesē, nai lo o mea lelei e latou te faia. Pe afai o lou tulaga lenā, e manaʻomia la ona faia ni au taumafaiga fitā ina ia mafai ona iai se lagona mautinoa i lou atalii. E faapefea? E masani ona galulue faatasi Luca, lea na taʻua muamua, ma lona atalii o Manuel e 15 tausaga i le faia o feʻau i le fale. Ua faapea mai Luca: “O nisi taimi ou te fai ai iā Manuel e na te faia se feʻau na o ia, ma ou te fesoasoani i ai pe a manaʻomia. O le tele o taimi, e mafai lava ona ia faia se feʻau na o ia. O lona faia faapea, sa mafai ona faamalieina ai o ia lava ma maua ai se lagona mautinoa. Ou te faamālō iā te ia pe afai e māeʻa lelei ana galuega, ae pe a lē lelei le auala e faia ai, ou te faailoa atu pea loʻu talisapaia o ana taumafaiga.”

E mafai ona e atiaʻe se lagona mautinoa i lou atalii, e ala i le fesoasoani iā te ia ina ia ausia faamoemoega tetele i lona olaga. Ae faapefea pe afai e te manatu o loo tuai ona ia ausia na faamoemoega? Ae ā pe afai e ese le mea e te manaʻo i ai mai i faamoemoega o lou atalii, e ui lava e leai se leaga? I lenā tulaga, atonu e manaʻomia la ona toe fetuutuunaʻi mea e te faatalitalia. Ua toe faapea mai Jacques: “Ou te taumafai e fesoasoani i loʻu atalii ina ia ausia ni faamoemoega, ae ou te taumafai foʻi e faamautinoa o loo ia galue e tusa ma ona lava faamoemoega, ae e lē o le mea ou te manaʻo i ai. Ou te faamanatu iā te aʻu lava, e manaʻomia ona galue loʻu atalii e tusa ai ma le mea e na te mafaia.” O le a mafai ona e fesoasoani i lou atalii e ausia ona faamoemoega, pe afai e te faalogo i ona manatu, faamālō i ana taumafaiga, ma faalaeiau o ia ina ia faaleleia mea e leʻi mafai ona ia faia.

O le mea moni, o le a iai faigatā ma luʻi i la oulua faiā. Ae a o faagasolo taimi, atonu o le a manaʻo lou atalii ina ia tumau ona vavalalata atu iā te oe. Auā o ai sē e lē fia vavalalata i se tasi na fesoasoani iā te ia ina ia taulau manuia?

[Faaopoopoga i lalo]