Go na content

Go na table of contents

San kan yepi wan papa fu de bun nanga en manpikin?

San kan yepi wan papa fu de bun nanga en manpikin?

San kan yepi wan papa fu de bun nanga en manpikin?

„PAPA, fa a du kon taki yu sabi so furu?” Oiti a boi fu yu aksi yu a sani disi di yu no ben fruwakti? Kande a sani dati ben meki yu firi bun leki papa. Ma fa a de te a boi fu yu ben o du moro leki dati? Kande a e teki a koni rai fu yu èn e kisi wini fu dati. A no de fu taki dati yu ben o breiti srefisrefi. *​—Odo 23:15, 24.

Now di a boi fu yu kon bigi, dan a e denki so ete fu yu? Noso a gersi leki o moro a e kon bigi, o moro yu no prenspari gi en? Fa yu kan tan abi wan bun matifasi nanga yu boi aladi a e gro kon tron wan man? Meki wi go luku fosi san na wan tu problema di papa kan abi.

Dri problema di kan opo kon

1. DEN NO ABI TEN: Na ini furu kondre a de so taki na a papa musu wroko moni gi na osofamiri. Nofo tron a wroko fu den e meki taki pikinmoro heri dei den no de na oso. Na ini son kondre, papa abi pikinso ten nomo gi den pikin. Wan ondrosuku di sma du no so langa pasa na ini Fransikondre, e sori taki furu fu den papa drape abi sowan 12 miniti nomo gi den pikin fu den ibri dei.

PRAKSERI A SANI DISI: Omeni ten yu abi gi yu manpikin? Fu san ede yu no e skrifi omeni ten yu abi ibri dei gi a boi fu yu? Luku baka wán noso tu wiki fa sani ben waka. Kande yu sa fruwondru fu si omeni ten yu abi gi en.

2. DEN NO BEN ABI WAN BUN EKSEMPRE: Son mansma no ben gwenti fu du furu sani makandra nanga den papa. Jean-Marie, di e libi na ini Fransikondre e taki: „Mi nanga mi papa no ben e bemui so furu nanga makandra.” Sortu krakti a sani disi ben abi tapu Jean-Marie? A e taki: „Noiti mi ben denki taki a sani dati ben o tyari so furu problema kon gi mi. Fu eksempre, mi feni en muilek fu abi bun takimakandra nanga den boi fu mi.” Son mansma sabi den papa heri bun, ma den no de bun nanga makandra. Philippe, di abi 43 yari, e taki: „Mi papa ben feni en muilek fu sori lobi gi mi. Dati meki mi musu du tranga muiti fu sori lobi gi mi boi.”

PRAKSERI A SANI DISI: Yu feni taki a fasi fa yu e libi nanga yu papa, abi krakti tapu a fasi fa yu e libi nanga a boi fu yu? Yu kon si taki yu abi den srefi bun noso takru gwenti fu yu papa? Fa so?

3. DEN NO KISI BUN RAI: Na ini son kulturu sma no e si en leki wan prenspari sani taki papa e yepi fu kweki den pikin. Luca, di gro kon bigi na ini wan kondre na West Europa, e taki: „Pe mi kweki, sma feni taki na wefi musu sorgu gi den pikin.” Na ini son kulturu papa e kisi a deki-ati fu gi den pikin fu den soso trangaleri, noti moro. George, fu eksempre, kweki na ini wan Afrikan kondre. A e taki: „Na ini mi kulturu, papa no e prei nanga den pikin fu den fu di den e frede taki den pikin o lasi lespeki gi den. Fu dati ede mi feni en muilek ala ten fu sidon taki switi nanga a boi fu mi.”

PRAKSERI A SANI DISI: Sortu frantwortu sma na ini a kondre fu yu feni taki papa abi? Sma feni taki na umasma musu kweki den pikin? Papa e kisi a deki-ati fu sori lobi gi den boi fu den, noso den feni taki a sani dati no fiti?

Efu yu na wan papa di abi wan fu den problema dati, dan san yu kan du? Luku den rai di e kon now.

Bigin te yu boi yongu ete

Nofo tron manpikin wani de leki den papa. Sobun, te a boi fu yu yongu ete, dan du muiti fu sorgu taki a e teki na eksempre fu yu. Fa yu kan du dati? San yu kan du fu abi ten gi en?

Te yu abi sani fu du, dan pruberi fu du den makandra nanga yu boi te dati kan. Fu eksempre, te yu e wroko na oso, dan meki a yepi yu. Gi en wan pikin sisibi noso wan pikin skopu. A no de fu taki dati a boi fu yu o breiti fu wroko makandra nanga yu, a sma di a e si leki a moro tranga sma èn leki a moro bun eksempre! Kande a o teki moro langa fu du a wroko, ma yu o kon abi wan moro bun matifasi nanga yu boi èn yu o leri en taki a bun fu wroko. Langa ten pasa, Bijbel ben gi papa a deki-ati fu du sani makandra nanga den pikin fu den èn fu gebroiki den okasi dati fu taki nanga den èn fu gi den leri (Deuteronomium 6:6-9). A rai disi fiti ete na ini a ten disi.

Boiti taki yu e wroko nanga a boi fu yu, meki ten tu fu prei nanga en. Te yu e prei nanga a boi fu yu, dan dati a no soso fu abi prisiri. Wan ondrosuku e sori taki te papa e prei nanga den yongu pikin fu den, dan dati e gi den deki-ati fu pruberi nyun sani, èn fu no frede sani tumusi.

Te wan papa e prei nanga en boi, dan dati e yepi en fu du wan moro prenspari sani srefi. Sabiman Michel Fize e taki: „Te wan papa e prei nanga en boi, dan a boi o man taki moro bun nanga en papa.” Te den e prei, dan a papa kan taki èn du sani fu sori taki a lobi a boi. Na so fasi a e leri en boi fu sori lobi tu. André, wan papa di e libi na ini Doisrikondre, e taki: „Di mi boi ben pikin, dan wi ben gwenti prei nanga makandra. Mi ben brasa en, èn a ben leri fu sori lobi gi mi tu.”

Wan tra okasi di wan papa kan gebroiki fu sori lobi gi a boi fu en, na fosi a boi e go sribi. Teki a gwenti fu leisi wan tori gi en èn arki en te a e taki san gi en prisiri noso san ben muilek en a dei dati. Te yu e du dati, dan a o moro makriki gi a boi fu yu fu taki nanga yu te a gro kon bigi.

Tan du sani di un ala tu lobi

Son tini boi no e firi fu taki nanga den papa te a papa e pruberi fu du dati. Efu a gersi leki yu boi no wani piki den aksi fu yu, dan no denki taki a no wani taki nanga yu. Kande a o wani taki nanga yu efu yu e pruberi fu fiti yusrefi na en.

Jacques, wan papa di e libi na ini Fransikondre, ben feni en muilek son leisi fu taki nanga en boi Jérôme. Na presi fu dwengi a boi fu en fu taki, a pruberi fu fiti ensrefi fu di a ben prei bal nanga en. Jacques, e taki: „Te wi ben kaba prei bal, dan wi ben gwenti fu sidon na tapu a grasi fu rostu pikinso. Nofo tron na den momenti dati, mi boi ben e fruteri mi san de na tapu en ati. Mi denki taki na fu di wi wawan ben de na den momenti dati, meki wi kon moro krosibei na makandra.”

Ma fa a de te yu boi no lobi prei sport? André, e memre fa a ben lobi sidon luku den stari nanga en boi. André e taki: „Wi ben gwenti poti sturu na dorosei te neti, aladi a ben kowru. Wi ben e domru wisrefi na ini wan deken, èn wi ben e luku den stari, aladi wi ben e dringi te. Wi ben e taki fu a Sma di meki den stari. Wi ben e taki tori èn wi ben e taki fu pikinmoro ala sortu sani.”​—Yesaya 40:25, 26.

Fa a de te yu no lobi wan tu fu den sani di yu boi lobi? Efu dati de so, dan yu musu du muiti fu fiti yusrefi na en (Filipisma 2:4). Ian, di e libi na ini Zuid-Afrika e taki: „Mi ben lobi sport moro leki mi boi Vaughan. A boi fu mi lobi opolani nanga computer. Sobun mi du muiti fu kon lobi den sani dati tu. Fu dati ede mi tyari en go luku show pe sma ben e frei opolani èn wi ben prei computer game pe wi ben e frei opolani. Mi denki taki na fu di wi ben man du prisiri sani makandra, meki Vaughan ben man taki moro fri nanga mi.”

Yepi en fu denki bun fu ensrefi

„Papa, luku!” A boi fu yu ben bari so wan sani di a du wan sani bun? Efu a de wan tini now, dan a e aksi yu ete fu taigi en efu a du wan sani bun? Kande a no e du dati. Ma a prenspari taki yu e taigi en taki a du wan sani bun, so taki a kan tron wan man di e denki bun fu ensrefi.

Luku san wi kan leri fu Yehovah Gado. Di en manpikin Yesus ben o bigin nanga wan spesrutu wroko dyaso na grontapu, dan Gado taki dati a lobi en. Ala sma ben kan yere a sani disi di a taki: „Disi na mi Manpikin, a lobiwan di mi feni bun” (Mateyus 3:17; 5:48). A no de fu taki dati yu abi a frantwortu fu gi yu boi rai nanga leri (Efeisesma 6:4). Ma yu e suku okasi tu fu prèise en gi den bun sani di a e taki èn e du?

Son mansma feni en muilek fu taigi den pikin taki den breiti nanga den èn taki den lobi den. Kande den kweki na ini wan osofamiri pe a papa nanga mama fu den ben poti moro prakseri na den fowtu fu den pikin leki na den bun sani di den du. Efu a de so nanga yu, dan tan meki muiti fu yepi yu boi fu denki bun fu ensrefi. Fa yu kan du dati? Luca, di wi kari kaba, gwenti du wan tu wroko na oso makandra nanga en boi Manuel, di abi 15 yari. Luca e taki: „Son leisi mi e taigi Manuel fu bigin nanga wan wroko èn mi o yepi en te a abi mi fanowdu. Nofo tron a man klari a wroko en wawan. Te a du a wroko bun, dan dati e gi en prisiri èn dati e yepi en fu denki bun fu ensrefi. Mi e prèise en te a du a wroko bun. Te a no du a wroko so bun leki fa a ben wani, dan toku mi e taigi en taki mi breiti dati a ben meki muiti.”

Wan tra sani di yu kan du fu meki yu manpikin denki bun fu ensrefi, na te yu e yepi en fu du moro prenspari sani na ini a libi. Ma fa a de te yu boi no man du wan sani so esi leki yu ben o wani? Fa a de te den sani di a wani du a no takru sani, ma den e difrenti fu den sani di yu ben o wani en fu du? Te dati de so, dan kande yu musu fiti yusrefi na en. Jacques, di wi ben kari kaba, e taki: „Mi e pruberi fu yepi mi boi fu du den sani di a man du. Ma mi e sorgu tu taki den sani dati a no sani di mi wani, ma na sani di en wani. Mi e hori na prakseri taki a musu du den sani dati na en eigi ten.” Arki a boi fu yu te a e taigi yu fa a e denki fu sani, prèise en fu den sani di a e du bun, èn gi en deki-ati te a no man du son sani. Na so yu o yepi en fu du den sani di a wani du.

A no de fu taki dati son leisi yu nanga yu boi no o man feni en nanga makandra èn taki problema o opo kon. Ma te fu kaba, yu boi o wani tan abi wan bun matifasi nanga yu. Te yu luku en bun, dan iniwan sma ben o wani de bun nanga wan trawan di e yepi en fu go na fesi, a no so?

[Futuwortu]

^ paragraaf 2 Aladi na artikel disi e taki fu a matifasi di papa abi nanga den manpikin fu den, toku den gronprakseri disi fiti tu gi papa nanga den umapikin fu den.