Bipangujo bya Batangi . . .

Lelo bambutwile bafwaninwe kufundija babo bana myanda itala bulādi?

▪ Bambutwile bavule baloñanga bukomo bonso bwa kukinga bana babo kutyina bakasambukilwa na mbá mibi. Bambutwile basakilwa kulonga bukomo bwa muswelo umo mwanda wa kukinga babo bana ku mwikadilo wa kiboja. Muswelo umo wa kwibakinga i kwibafundija na bujalale myanda itala bulādi. (Nkindi 5:3-23) Buno bufundiji ne bulombodi bwa mu mwikadilo i bwa kamweno mwanda bana abatonda kutanwa na myanda ya busekese yobamona ku TV, ku Entelenete, mu bitabo, ne mu makayo asepeja.

Diane Levin, Polofesele kadi mulembi wanene amba “kikoleja kidi’po na betu bana ke kya kuyukapo’tu amba abayuka myanda ya bulādi. Ino mwanda mwine i wa kuyuka bine byobayuka, abayuka’byo na myaka inga, ne i ani webayukija’byo. Bana bayukanga myanda mibi ne ileta musala itala bulādi yobatana mu masosiete ne mu bibidiji bisambakene mu kibundi.”

Bambutwile bafwaninwe kukinga babo bana ku mumweno munyengakane kadi moneke utala bulādi utādile bantu bavule. (Nkindi 5:1; Efisesa 6:4) Bankasampe basakilwa kuyuka mwingidila maitu abo, muswelo obakelama ku ngitu, ne muswelo obakekinga ku bantu boneke. Kumeso kwa kutōya buluba—myaka imwekanga tuyukeno twa kutama kwa ngitu ya bumvu—mwana-mukaji usakilwa kuyuka bintu bishinta ku yandi ngitu ne kwimvwanija mwanda waka ne muswelo’ka mushilwilanga muntu kwenda ku kweji. Mo monka ne mwana-mulume nandi ufwaninwe kuyuka kumeso pangala pa mema a bwana-bulume atambanga bufuku, nansha mu bilotwa. Shi bana bakidi banuke, bambutwile bakashilula kwibafundija majina mene a bipindi bya ngitu. Bambutwile ba buswe bafundijanga bana myanda isatu mikatampe itala bino bipindi bya ngitu: (1) I bya bulēme kadi bya kufya. (2) Kebafwaninwepo kwibitelatela mu muswelo wampikwa kufwaninwa. (3) Kebifwaninwepo kutengwa nansha kumonwa na bantu bakwabo. Penda patama bana, bambutwile bafwaninwe kujingulula i kitatyi’ka kya kwibasapwila muswelo wimitanga mwana-mukaji. *

I kitatyi’ka kikashilula bambutwile kuleta buno bufundiji ku babo bana? I pobakidi banuke kupita’ko mulangila bantu bavule. Kudi mwana-mukaji ukokeja kushilula kwenda ku kweji na myaka 10 nansha ne kwika. Kudi mwana-mulume ukokeja kushilula kutambwa mema a bwana-bulume kumeso kwa myaka 11 nansha 12. Kuno kushinta kwa ngitu kubwanya kukambakanya bana mu milangwe shi kebayukilepo senene bibafikila. Bana bafwaninwe kulombolwa kumeso kwa kitatyi amba kekudipo kibi pa kuno kushinta kwa bipindi bya ngitu. Kino kyo kine kitatyi kya kwibakwasha bemvwanije mvubu ne kamweno kadi mu kulonda misoñanya ya mu Bible—kintu kikankelwe kulonga bantu bavule bafundija myanda ya bulādi.—Nkindi 6:27-35.

[Kunshi kwa dyani]