“Dili Magsandig sa Imo Kaugalingon nga Paghangup”

“Salig sa GINOO sa bug-os mo nga tagiposoon, kag dili magsandig sa imo kaugalingon nga paghangup.”—HULU. 3:5.

1, 2. (a) Ano nga mga kahimtangan ang mahimo naton maatubang? (b) Kon nagaatubang sing kabudlayan, nagahimo sing desisyon, ukon ginasulay, sin-o dapat ang aton sandigan, kag ngaa?

NAGBUHIN sang empleyado ang kompanya nga ginaubrahan ni Cynthia. * Pamatyag niya sia na ang masunod nga madulaan sing obra. Ano na lang ang iya himuon? Diin sia makuha sang inugbayad sa iya mga balayran? Luyag ni Pamela, nga isa ka Cristianong utod, nga magsaylo sa lugar nga nagakinahanglan sang mga manugbantala sang Ginharian. Apang dapat gid bala? Lain naman ang problema ni Samuel. Sang bata pa sia, nakatan-aw na sia sing pornograpiya. Subong nga beintehon na sia, daw masulay naman sia nga balikan ini nga bisyo. Paano niya ini mabatuan?

² Sin-o ang imo sandigan kon nagaatubang ka sing kabudlayan, nagahimo sing mabug-at nga mga desisyon, ukon ginasulay? Nagasandig ka lang bala sa imo kaugalingon, ukon ‘ginatungtong mo ang imo lulan sa GINOO?’ (Sal. 55:22) Ang Biblia nagasiling: “Ang mga mata sang GINOO yara nayon sa mga matarung, kag ang iya mga idulungug bukas sa pagtuaw nila.” (Sal. 34:15) Gani importante gid nga magsalig kita kay Jehova sa bug-os naton nga tagipusuon kag indi magsandig sa aton kaugalingon nga paghangop!—Hulu. 3:5.

3. (a) Ano ang nalakip sa pagsalig kay Jehova? (b) Ngaa ang iban mahimo magsandig sa ila kaugalingon nga paghangop?

³ Ang pagsalig kay Jehova sing bug-os tagipusuon nagalakip sa paghimo sing mga butang suno sa iya dalanon kag kabubut-on. Para mahimo ini, importante gid ang padayon nga pagpangamuyo kag tinagipusuon nga pagpangayo sing panuytoy sa iya. Apang madamo ang nabudlayan nga magsandig sing bug-os kay Jehova. Halimbawa, si Lynn nga isa ka Cristiano nagbaton, “Asta subong, nabudlayan gihapon ako nga magsalig sing bug-os kay Jehova.” Ngaa? “Wala kami sing komunikasyon ni Tatay,” siling niya, “kag wala man ako ginpalangga ukon gin-atipan ni Nanay. Gani bata pa ako nanuto.” Bangod sini, nabudlayan sia nga magsalig sing bug-os kay bisan sin-o. Ang iban naman mahimo nagasalig sa ila kaugalingon bangod sang ila ikasarang kag kadalag-an. Halimbawa, mahimo atipanon sang isa ka gulang ang mga butang sa kongregasyon nga wala anay nagapangamuyo sa Dios, bangod nagasalig sia sa iya eksperiensia.

4. Ano ang binagbinagon sa sini nga artikulo?

⁴ Ginapaabot ni Jehova nga manikasog gid kita nga magkabuhi suno sa aton mga pangamuyo kag sa iya kabubut-on. Gani paano kita mangin balanse sa pagtugyan sang aton mga kabalaka sa iya, samtang ginahimo ang aton bahin sa pagsolbar sang mabudlay nga mga problema? Kon nagahimo sing mga desisyon, ano ang aton bantayan? Ngaa importante ang pangamuyo kon nagatinguha kita nga batuan ang mga pagsulay? Binagbinagon naton ini nga mga pamangkot paagi sa mga halimbawa sa Biblia.

Kon Nagaatubang sing Kabudlayan

5, 6. Ano ang ginhimo ni Ezequias sang ginpahog sia sang hari sang Asiria?

⁵ Parte sa hari sang Juda nga si Ezequias,  ang Biblia nagsiling: “Nagtapik sia sa GINOO; wala sia magbiya sa pagsonod sa iya, kondi ginbantayan niya ang mga sogo nga ginsogo sang GINOO kay Moises.” Huo, ‘nagsalig sia sa GINOO nga Dios sang Israel.’ (2 Hari 18:5, 6) Ano ang sabat ni Ezequias sang nagpadala si Hari Senaquerib sang Asiria sing mga tiglawas—lakip si Rabsaces—sa Jerusalem upod ang madamo nga soldado? Ang gamhanan nga hangaway sang Asiria madamo na sing nasakop nga siudad sa Juda, kag ang Jerusalem na ang masunod niya nga salakayon. Nagkadto si Ezequias sa balay ni Jehova kag nangamuyo: “O GINOO nga amon Dios, luwasa kami, ginapakilooy ko sa imo, gikan sa iya kamut, agud nga magkilala ang tanan nga ginharian sang duta nga ikaw, ang GINOO, amo ang Dios lamang.”—2 Hari 19:14-19.

⁶ Nanghikot si Ezequias suno sa iya pangamuyo. Antes sia nangamuyo sa templo, gin-instruksionan niya ang katawhan nga indi pagsabton ang mga pasipala ni Rabsaces. Nagpadala man si Ezequias sing mga lalaki agod mangayo sing laygay kay manalagna Isaias. (2 Hari 18:36; 19:1, 2) Ginhimo ni Ezequias ang mga tikang nga puede niya himuon. Sa sini nga sitwasyon, wala sia nangita sing solusyon nga supak sa kabubut-on ni Jehova paagi sa pagpangayo sing bulig sa Egipto ukon sa iban nga pungsod. Sa baylo nga magsandig sa iya kaugalingon nga paghangop, nagsalig sia kay Jehova. Pagkatapos ginpatay sang anghel ni Jehova ang 185,000 ka soldado sang Asiria, “nagpauli” si Senaquerib sa Ninive.—2 Hari 19:35, 36.

7. Ano nga paumpaw ang matigayon naton sa mga pangamuyo nanday Ana kag Jonas?

⁷ Si Ana, ang asawa sang Levinhon nga si Elcana, nagsandig man kay Jehova sang nasubuan sia kay indi sia makabata. (1 Sam. 1:9-11, 18) Ang manalagna nga si Jonas naluwas sa tiyan sang daku nga isda pagkatapos nga nangamuyo sia: “Nagpanawag ako sa GINOO bangud sang akon kapipit-an, kag nagsabat sia sa akon; nagtuaw ako gikan sa tiyan sang Sheol, kag ginpamatian mo ang akon tingug.” (Jon. 2:1, 2, 10) Makapaumpaw gid mahibaluan nga bisan daw ano kabudlay sang aton kahimtangan, ‘makaampo’ kita kay Jehova!—Basaha ang Salmo 55:1, 16.

8, 9. Ano ang ginapadaku sang mga pangamuyo nanday Ezequias, Ana, kag Jonas, kag ano ang matun-an naton sa sini?

⁸ Matun-an man naton sa halimbawa nanday Ezequias, Ana, kag Jonas kon ano ang indi naton dapat pagkalimtan sa aton mga pangamuyo kon may mga kabudlayan. Sila nga tatlo nagakasubo sang yara sila sa mabudlay nga kahimtangan. Apang ginapakita sang ila mga pangamuyo nga ang ila ginkabalak-an indi lang ang ila kaugalingon kag ang solusyon sa ila mga problema. Mas importante sa ila ang ngalan sang Dios, ang pagsimba sa iya, kag ang paghimo sang iya kabubut-on. Nagkasubo si Ezequias nga ginpasipalahan ang ngalan ni Jehova. Nagsaad si Ana nga paalagaron niya sa tabernakulo sa Shilo ang anak nga ginahandum gid niya. Kag si Jonas nagsiling: “Bayaran ko ang ginsaad ko.”—Jon. 2:9.

⁹ Kon nagapangamuyo kita nga luwason sa mabudlay nga kahimtangan, maalamon gid nga usisaon naton ang aton mga motibo. Gusto lang bala naton nga masolbar ang aton problema, ukon ginadumdom naton si Jehova kag ang iya katuyuan? Bangod sang aton pag-antos, mahimo nagakalipatan na naton ang espirituwal nga mga butang. Gani kon nagapangamuyo sa Dios, dapat ipokus naton ang aton hunahuna kay Jehova, sa pagpakabalaan sang iya ngalan, kag sa pagbindikar sang iya pagkasoberano. Makabulig ini nga mangin positibo kita bisan pa nga ang solusyon nga ginalauman naton wala matabo. Kon kaisa ginasabat ni Jehova ang aton pangamuyo paagi sa paghatag sa aton sing kusog agod mabatas ang problema.—Basaha ang Isaias 40:29; Filipos 4:13.

 Kon Nagahimo sang mga Desisyon

10, 11. Ano ang ginhimo ni Jehosapat sang indi sia makahibalo kon paano atubangon ang isa ka mabudlay nga kahimtangan?

¹⁰ Paano ka nagahimo sing mabug-at nga mga desisyon? Nagadesisyon ka bala anay kag dayon nagapangamuyo kay Jehova nga pakamaayuhon ini? Binagbinaga ang ginhimo ni Jehosapat, ang hari sang Juda, sang nakig-away sa iya ang nagtingob nga puersa sang mga Moabnon kag mga Amonhon. Indi sila masarangan sang Juda. Ano ang himuon ni Jehosapat?

¹¹ “Si Josafat [Jehosapat] hinadlukan, kag nagtapat sang iya kaugalingon sa pagdangup sa GINOO,” siling sang Biblia. Nagmando sia nga magpuasa ang bug-os nga Juda kag gintipon niya ang katawhan sa “pagpatabang sa GINOO.” Nagtindog sia dayon sa katilingban sang Juda kag sang Jerusalem kag nangamuyo. Nangabay sia: “O Dios namon, indi mo bala paghukman sila? Kay wala kami sing kusug batok sa sining daku nga kadam-an nga nagakari batok sa amon. Indi kami makahibalo kon ano ang himoon, apang ang amon mga mata yara sa imo.” Ginpamatian sang matuod nga Dios ang pangamuyo ni Jehosapat kag ginluwas sila sing milagruso. (2 Cron. 20:3-12, 17) Gani kon nagadesisyon ilabi na parte sa aton espirituwalidad, indi bala nga dapat gid kita magsalig kay Jehova sa baylo nga magsandig sa aton kaugalingon nga paghangop?

12, 13. Ano ang matun-an naton kay Hari David parte sa paghimo sing mga desisyon?

¹² Ano ang aton himuon kon makaatubang kita sang mga kahimtangan nga daw mahapos solbaron, bangod ayhan naagihan na ini naton? Makabulig sa aton ang isa ka hitabo parte kay Hari David. Sang ginsalakay sang mga Amaleknon ang siudad sang Ziklag, ginbihag nila ang mga asawa ni David kag kabataan kag ang iya sang iya mga tinawo. Namangkot si David kay Jehova: “Kon maglagas ako sa sini nga pinanong, malambot ko bala sila?” Si Jehova nagsabat: “Lagsa; kay sa pagkamatuud malambut mo kag sa wala sing duhaduha mabawi ang tanan.” Nagtuman sia, kag “nabawi ni David ang tanan nga naagaw sang mga Amalecnon [Amaleknon].”—1 Sam. 30:7-9, 18-20.

¹³ Pagkatapos sang pagsalakay sang mga Amaleknon, nakig-away ang mga Filistinhon sa Israel. Namangkot liwat si David kay Jehova kag maathag ang sabat sa iya. Ang Dios nagsiling: “Taklad; kay sa pagkamatuud itugyan ko ang mga Filistinhon sa imo kamut.” (2 Sam. 5:18, 19) Wala magdugay, nakig-away liwat ang mga Filistinhon kay David. Ano ang iya himuon? Puede sia mangatarungan: ‘Kaduha ko na ini naagihan. Makig-away ako pareho sang ginhimo ko sang nagligad.’ Ukon mamangkot bala sia liwat kay Jehova? Wala magsalig si David sa iya eksperiensia. Nangamuyo sia liwat kay Jehova. Mahimo nagpasalamat gid sia kay ginhimo niya ini! Sa sini nga tion, tuhay na ang mga instruksion sa iya. (2 Sam. 5:22, 23) Gani kon makaatubang kita sing kaanggid nga sitwasyon ukon problema, dapat mag-andam kita nga indi magsalig sing bug-os sa aton eksperiensia.—Basaha ang Jeremias 10:23.

14. Ano nga leksion ang makuha naton sa pagpakig-angot ni Josue kag sang mga lalaki sa Israel sa mga Gabaonhon?

¹⁴ Bangod indi himpit, tanan kita—bisan ang eksperiensiado nga mga gulang—dapat mag-andam batok sa huyog nga magdesisyon nga wala nagapangayo sing panuytoy kay Jehova. Binagbinaga ang ginhimo ni Josue kag sang mga lalaki sa Israel sang ginpalapitan sila sang maalam nga mga Gabaonhon nga nagpakunokuno nga halin sila sa malayo nga duog. Nagsugot dayon sanday Josue nga makighidait kag makigkatipan sa ila, bisan wala pa sila makapamangkot kay Jehova. Sang ulihi ginsuportahan ni Jehova ang ila kasugtanan, pero ginpat-od niya nga ining hitabo parte sa pagdesisyon nga wala nangayo  sang iya panuytoy marekord sa Kasulatan agod mangin leksion para sa aton.—Jos. 9:3-6, 14, 15.

Kon Nagapakigbato sa mga Pagsulay

15. Ipaathag kon ngaa importante ang pangamuyo sa pagbato sa pagsulay.

¹⁵ Bangod ang “kasuguan sang sala” yara sa aton, dapat makigbato gid kita sa aton makasasala nga mga huyog. (Roma 7:21-25) Madaug naton ini nga pagpakig-away. Paano? Ginsilingan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga importante ang pangamuyo sa pagbato sa pagsulay. (Basaha ang Lucas 22:40.) Bisan ang sayop nga mga handum ukon mga panghunahuna yara gihapon sa tapos kita mangamuyo, dapat “padayon [kita] nga magpangayo sa Dios” sing kaalam nga maatubang ini nga pagtilaw. Ginapasalig kita nga “maalwan Sia nga nagahatag sa tanan kag wala nagapangita sang sayop.” (Sant. 1:5) Si Santiago nagsulat man: “May nagamasakit bala sa inyo [sa espirituwal]? Magtawag sia sang mga gulang nga lalaki sang kongregasyon, kag magpangamuyo sila para sa iya, nga nagahaplas sa iya sang lana sa ngalan ni Jehova. Kag ang pangamuyo nga may pagtuo magaayo sa isa nga nagamasakit.”—Sant. 5:14, 15.

16, 17. Kon nagapangayo sing bulig sa pagbato sa pagsulay, san-o ang pinakamaayo nga tion nga mangamuyo?

¹⁶ Ang pangamuyo importante sa pagbato sa pagsulay, apang dapat nahibaluan naton kon san-o kita mangamuyo. Binagbinaga ang natabo sa isa ka pamatan-on nga ginsambit sa Hulubaton 7:6-23. Sa kasisidmon, nagalakat sia pakadto sa ginapuy-an sang babayi nga makihilawason. Bangod sang iya tama kayuyom nga paghambal kag pag-uloulo sang iya mga bibig, nagsunod sia sa iya, subong sang baka nga nagapakadto sa ihawan. Ngaa nagkadto didto ang pamatan-on? Bangod ‘nawad-an sia sing paghangup,’ mahimo nga nagapakigbato sia sa sayop nga mga handum. (Hulu. 7:7) San-o ang pangamuyo labi kuntani nga makabulig sa iya? Matuod nga ang pangamuyo mapuslanon bisan ano oras kon nagaatubang sa mga pagsulay. Apang labing maayo kuntani kon nangamuyo sia dayon sang nagsulod pa lang sa iya pensar nga mag-agi sa amo nga dalan.

¹⁷ Sa karon, mahimo ginatinguhaan sang isa nga pakigbatuan ang pagtan-aw sang pornograpiya. Apang, ano abi kon magbukas sia sang mga Internet site nga nahibal-an niya nga may bastos nga mga retrato ukon mga video. Indi bala nga pareho ang iya sitwasyon sa pamatan-on sa Hulubaton kapitulo 7? Makatalagam gid ini nga dalanon! Agod mabatuan ang pagsulay nga magtan-aw sang pornograpiya, dapat mangayo sia sing bulig kay Jehova paagi sa pagpangamuyo antes magbukas sang Internet.

18, 19. (a) Ngaa mabudlay batuan ang pagsulay, apang paano mo ini mabatuan sing madinalag-on? (b) Ano ang imo determinasyon?

 ¹⁸ Indi mahapos nga pakigbatuan ang pagsulay ukon ang malain nga mga kinaiya. “Ang unod batok sa espiritu sa kailigbon sini,” sulat ni apostol Pablo, “kag ang espiritu batok sa unod.” Gani, “ang mga butang mismo nga luyag [naton] himuon wala [naton] ginahimo.” (Gal. 5:17) Agod maatubang ini nga hangkat, dapat kita mangamuyo gilayon kon magsulod sa aton pensar ang sayop ukon makasululay nga mga butang kag manghikot suno sa aton mga pangamuyo. “Wala sing pagsulay nga nagaabot sa inyo luwas sa kon ano ang kinaandan sa mga tawo,” kag sa bulig ni Jehova, makapabilin kita nga matutom sa iya.—1 Cor. 10:13.

¹⁹ Nagaatubang man kita sing kabudlayan, nagahimo sing mabug-at nga desisyon, ukon nagapakigbato sa pagsulay, may ginhatag si Jehova nga hamili nga dulot, ang pangamuyo. Paagi sa sini, mapakita naton nga nagasalig kita sa iya. Dapat padayon man kita nga mangayo sa Dios sang iya balaan nga espiritu, nga nagatuytoy kag nagapalig-on sa aton. (Luc. 11:9-13) Kabay nga pirme kita magsalig kay Jehova kag indi magsandig sa aton kaugalingon nga paghangop.

[Nota]

Madumduman Mo Bala?

• Ano ang natun-an mo kanday Ezequias, Ana, kag Jonas parte sa pagsalig kay Jehova?

• Paano ginapakita sang halimbawa nanday David kag Josue nga dapat maghalong sa paghimo sing mga desisyon?

• San-o ilabi na nga dapat kita mangamuyo para makabato sa pagsulay?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 9]

Sa pagpakigbato sa pagsulay, san-o labi nga mapuslanon ang pangamuyo?