Skip to content

Skip to table of contents

‘Mutalifunkizyi Kumaanu Aanu Nobeni’

‘Mutalifunkizyi Kumaanu Aanu Nobeni’

‘Mutalifunkizyi Kumaanu Aanu Nobeni’

“Syoma Jehova amoyo wako woonse; Utalifunkizyi kumaanu aako omwini.”—TUS. 3:5.

1, 2. (a) Ino muubukkale buli buti motukonzya kulijana? (b) Ciindi notuli mubukkale bukatazya, notuyanda kusala naa kuliyumya mumasunko nguni ngotweelede kusyoma alimwi nkaambo nzi?

CIINDI nkobakali kubeleka ba Cynthia * nokwakaba kujala zibeela zimwi zyakkampani alimwi ababelesi bamwi nobakatandwa milimo, ba Cynthia bakatalika kulimvwa kuti mbabayootobela kutandwa mulimo. Ino bayoocita nzi kuti mulimo wamana? Ino bayooajana kuli mali aakubbadelela zyintu ziyandika? Mucizyi umwi Munakristo uujisi zyina lyakuti Pamela uyanda kuyoobelekela kubusena kubulide basikumwaya ba Bwami, sena weelede kuunka? Mukubusi umwi uujisi zyina lyakuti Samuel ulalibilika kujatikizya penzi limwi liindene. Kacili mwana wakali kweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana. Lino kajisi myaka iili kuma 20, Samuel ulijisi sunko lipati lyakuyanda kupilukila kucilengwa eeco. Mbuti mbwakonzya kuliyumya kutegwa atazundwi?

2 Ino nguni ngomusyoma ciindi nomujanika mubukkale bukatazya, nomuyanda kusala naa kuliyumya mumasunko? Sena mulalisyoma nobeni, naa ‘mubikka makani aanu oonse mumaanza aa Jehova’? (Int. 55:22) Bbaibbele lyaamba kuti: “Meso aa-Jehova alalangisya baluleme, amatwi aakwe alaswiilila kukwiila kwabo.” (Int. 34:15) Aboobo, cilayandika kusyoma Jehova amoyo wesu woonse alimwi tatweelede kulisyoma.—Tus. 3:5.

3. (a) Ino kusyoma Jehova kubikkilizya nzi? (b) Nkaambo nzi bamwi ncobakonzya kutalika kulisyoma?

3 Kusyoma Jehova amoyo woonse kubikkilizya kucita zyintu nzyayanda kweelana amakanze aakwe. Kutegwa eeci cikonzyeke tweelede kuzumanana kupaila kulinguwe alimwi akulomba kuti atusololele. Nokuba boobo, kusyoma Jehova cakumaninina kulabakatazya bantu banji. Mucikozyanyo, mucizyi Munakristo uujisi zyina lyakuti Lynn wakaamba kuti, “Kusyoma Jehova cakumaninina kulandikatazya ziindi zinji.” Nkaambo nzi? Wakaamba kuti: “Tatumvwani abataata alimwi bamaama tiibakali kundibikkila maano. Aboobo, ndakafwambaana kutalika kulilela.” Mbwaakakomezyegwa Lynn cakapa kuti cimuyumine kusyoma muntu cakumaninina. Nzyakonzya kucita muntu alimwi akuzwidilila zilakonzya kupa kuti kalisyoma. Akaambo kakusyoma luzyibo ndwajisi, mwaalu ulakonzya kutalika kulanganya twaambo tujatikizya mbungano kakunyina kusaanguna kupaila kuli Leza.

4. Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

4 Jehova uyanda kuti katubeleka kweelana amipailo yesu alimwi akucita kweelana akuyanda kwakwe. Aboobo, mbuti mbotukonzya kubikka makatazyo eesu mumaanza aa Jehova alimwi aciindi ncicona eeco akubeleka canguzu kutegwa tulwane buyumuyumu mbotujisi? Caboola kumakani aakusala zyakucita, ncinzi ncotweelede kubikkila maano? Nkaambo nzi mupailo ncouyandika ikuti katuyanda kulwana masunko? Tulailanga-langa mibuzyo eeyi kwiinda mukulanga zikozyanyo zyamu Magwalo.

Ciindi Camapenzi

5, 6. Ncinzi ncaakacita Hezekiya naakakongwa amwami waku Asuri?

5 Kujatikizya Mwami Hezekiya waku Juda, Ibbaibbele lyaamba kuti: “Wakakakatila kuli-Jehova, taakwe naakaleka kumutobela, alimwi wakabamba imbeta zyoonse Jehova nzyaakalailila Musa.” Masimpe, Hezekiya “wakali kusyoma Jehova Leza wa-Israyeli.” (2 Bam. 18:5, 6) Mbuti Hezekiya mbwaakacita ciindi Mwami Sanakeribu waku Asuri naakatuma basikumwiiminina kubikkilizya a Rabisake ku Jerusalemu antoomwe ampi mpati? Aciindi eeci impi yaba Asuri yakazundide kale minzi imwi yaba Juda, mpoonya Sanakeribu lino wakali kuyanda kusaala munzi wa Jerusalemu. Hezekiya wakaunka kuŋanda ya Jehova akutalika kupaila kuti: “O Jehova Leza wesu, utuvune kumaanza aakwe, kuti zisi zyoonse zyaansi zizibe kuti nduwe Jehova Leza olike.”—2 Bam. 19:14-19.

6 Hezekiya wakacita kweelana amupailo wakwe. Nociba ciindi katanaunka ku tempele kuyoopaila, wakalailila bantu kuti tabeelede kumuvwiila Rabisake. Hezekiya alimwi wakatuma bantu kuti baunke kumusinsimi Isaya kuti bakalombe lugwasyo. (2 Bam. 18:36; 19:1, 2) Hezekiya wakabweza ntaamu zyeelede nzyaakali kukonzya. Aciindi eeci, Hezekiya kunyina naakasola kujana lugwasyo luteendelani akuyanda kwa Jehova kwiinda mukulomba lugwasyo ku Egepita naa kuzisi zyakali munsi-munsi. Muciindi cakulisyoma, Hezekiya wakasyoma Jehova. Ciindi mungelo wa Jehova naakajaya basikalumamba ba Sanakeribu basika ku 185,000, Sanakeribu “wakanyampuka” akupiluka ku Nineve.—2 Bam. 19:35, 36.

7. Mbuti mbotukonzya kuumbulizyigwa amupailo wa Hana alimwi awa Jona?

7 Hana, mukaintu wa Elikana mu Levi, awalo wakamusyoma Jehova ciindi naakali mumapenzi akaambo kakuti kunyina naakali kuzyala. (1 Sam. 1:9-11, 18) Musinsimi Jona wakafwutulwa kuzwa mwida lyanswi mpati ciindi naakapaila kuti: “Ciindi ncendakapengede ndakakomba Jehova, nkabela wakandivwiila. Nindakali mwida lyakabanda ndakoongolola, elyo wakaswiilila ijwi lyangu.” (Jon. 2:1, 2, 10) Eelo kaka cilaumbulizya kuzyiba kuti kufwumbwa mubukkale motubede tulakonzya ‘kukumbila lugwasyo’ kuli Jehova!—Amubale Intembauzyo 55:1, 16.

8, 9. Nzyintu nzi ziyandika zyaambidwe mumupailo wa Hezekiya, wa Hana awa Jona, alimwi ncinzi ncotwiiya?

8 Cikozyanyo ca Hezekiya, Hana alimwi a Jona cituyiisya ciiyo ciyandika kapati ncotuteelede kuluba notupaila ciindi notuli mumapenzi. Boonse botatwe bakapenga mumizeezo nobakali mumapenzi. Nokuba boobo, mipailo yabo itondezya kuti tiibakalilibikkilide buyo maano lwabo beni alimwi akuyanda kuti bagwasyigwe kumana mapenzi aabo. Bakabikkila kapati maano kuzyina lya Leza, bukombi bwakwe alimwi akucita kuyanda kwakwe. Hezekiya wakacimwa akaambo kakuti zyina lya Jehova lyakali kusampaulwa. Hana wakasyomezya kupa mwanaakwe musankwa ngwaakali kuyanda kapati kumulimo waa tempele ku Silo. Alimwi Jona wakaamba kuti: “Ncindakasyomezya njoocita nciconya.”—Jon. 2:9.

9 Ciindi notupaila kulomba lugwasyo akaambo kabukkale bumwi bukatazya, cileelela kwaalanga-langa makanze ngotujisi. Sena tubikkila buyo maano kujana lugwasyo, naa tubikkila maano kuli Jehova amakanze aakwe? Kupenga kulakonzya kupa kuti tutalike kubikkila buyo maano kuzyintu zitujatikizya akusulaika zyintu zyakumuuya. Ciindi notulomba lugwasyo kuli Leza, tweelede kubikkila maano kuli Jehova, kusalazyigwa kwa zyina lyakwe alimwi akusinizyigwa kwa bulelo bwakwe. Kucita oobo kuyootugwasya kupakamana nokuba kuti tiitwajana lugwasyo ndotwali kulangila. Zimwi ziindi Leza ulakonzya kutupa lugwasyo kutegwa tuliyumye ikutali kumana penzi ndyotujisi.—Amubale Isaya 40:29; Bafilipi 4:13.

Ciindi Nomusala Zyakucita

10, 11. Ncinzi Josafati ncaakacita ciindi naakali mubukkale bukatazya katazyi ncaakeelede kucita?

10 Mbuti mbomusala zyintu zipati-pati ziyandika mubuumi? Sena musaanguna kusala mpoonya akulomba Jehova kuti alongezye kusala kwanu? Amubone Josafati mwami waku Juda ncaakacita ciindi basikalumamba bana Moabu alimwi abana Amoni nobakaboola kuzoolwana nkondo anguwe. Ba Juda kunyina nobakali kukonzya kubazunda pe. Aboobo, nintaamu nzi Josafati njaakeelede kubweza?

11 Bbaibbele lyaamba kuti: “Josafati wakayoowa, wapangika moyo wakwe kukuyandaula Jehova.” Wakaambilizya mu Juda moonse akubunganya bantu antoomwe kutegwa “bakumbile kugwasigwa kuli-Jehova.” Mpoonya Josafati wakanyampuka mumbungano ya Juda aya Jerusalemu akupaila. Mubufwaafwi wakalomba kuti: “O Leza wesu, sa tokooyoobabeteka? Nkaambo iswe twabula inguzu zyakuzunda aba bantu banji loko beza kukutulwisya. Tatuzi na tulacita buti, pele meso esu ali kulinduwe.” Leza wakasimpe wakawiingula mupailo wa Josafati alimwi wakabafwutula camaleele. (2 Mak. 20:3-12, 17) Cilayandika kapati kumusyoma Jehova ciindi notusala zyakucita zijatikizya buumi bwesu bwakumuuya, tatweelede kulisyoma pe.

12, 13. Ino ncikozyanyo nzi Mwami Davida ncaakapa kujatikizya kusala zyakucita?

12 Ncinzi ncotweelede kucita ikuti naa tuli mubukkale bulibonya kuti inga twazunda—ambweni akaambo kakuti zyakatucitikila kaindi zitupa kujana nzila nguba-uba mbotukonzya kumana penzi? Makani aajatikizya Mwami Davida alakonzya kutugwasya mukaambo aaka. Ciindi ba Amaleki nobakasaala munzi wa Zikilagi, bakabweza bamakaintu abana ba Davida kubikkilizya ababantu bakwe. Davida wakamubuzya Jehova kuti: “Sa ntobele eyi impi?” Jehova wakaingula kuti: “Ee, batobele, nkaambo kubeenzya ulabeenzya, alimwi ncobeni ulabavuna.” Davida wakamvwida, alimwi “wakavuna zintu zyoonse ba-Amaleki nzibakatolede.”—1 Sam. 30:7-9, 18-20.

13 Nikwakainda ciindi kuzwa ba Amaleki nobakasaala, ba Filisti bakaboola kulwana bana Israyeli. Davida alimwi wakamubuzya Jehova kutegwa azyibe nceelede kucita. Leza wakaingula kuti: “Ee, koya, nkaambo ncobeni ndaaba ba-Filisti mumaanza aako.” (2 Sam. 5:18, 19) Nikwakainda buyo ciindi cisyoonto, ba Filisti bakaboola alimwi kumulwana Davida. Ncinzi ncaakali kuyoocita lino? Naakayeeya kuti: ‘Ziindi zyobilo zyainda ndali kulwana penzi likozyenye aleeli. Aboobo, andikabalwane basinkondo ba Leza mbubwenya mbundakacita kaindi.’ Sena Davida naakasala kulomba lugwasyo kuli Jehova? Davida kunyina naakalisyoma akaambo kazyintu zyakacitikide kaindi. Davida alimwi wakamubuzya Jehova mumupailo. Eelo kaka ceelede kuti cakamukkomanisya kuti wakacita oobo! Malailile ngaakapegwa aciindi eeci akaliindene. (2 Sam. 5:22, 23) Ciindi notujana mapenzi aakozyenye, tweelede kucenjela kutegwa tutalisyomi akaambo kaluzyibo ndotujisi.—Amubale Jeremiya 10:23.

14. Ino twiiya nzi kuli Joshua abapati ba Israyeli kujatikizya mbobakabeendelezya bana Gibeoni?

14 Mbwaanga toonse tatulondokede kubikkilizya abaalu bajisi luzyibo, toonse tweelede kubikkila maano kulanga lulayo luzwa kuli Jehova notuyanda kusala zyakucita. Amuyeeye Joshua iwakabweza busena bwa Musa alimwi abapati bamu Israyeli mbobakacita bana Gibeoni bacenjede nobakabasikila akulicengeezya kuti bakali kuzwida kucisi cakule. Joshua abamwi bakasala kubamba cizuminano caluumuno abana Gibeoni kakunyina kumubuzya Jehova. Nokuba kuti wakabagwasya kuzwidilila mucizuminano eeci, wakasala kuti aaya makani alembwe mu Magwalo kutegwa tugwasyigwe.—Jos. 9:3-6, 14, 15.

Ciindi Notulwana Masunko

15. Amupandulule mbouyandika mupailo mukulwana masunko.

15 Akaambo “[ka]mulawo wacibi” uuli muzizo zyesu tweelede kulwana canguzu kuti tutaciti zibi. (Lom. 7:21-25) Tulakonzya kuzunda munkondo eeyi. Munzila nzi? Jesu wakaambila basikumutobela kuti mupailo ulayandika kapati kutegwa twaazunde masunko. (Amubale Luka 22:40.) Nokuba kuti mizeezo mibi ilakonzya kuzumanana kutupenzya noliba leelyo notwapaila kuli Leza, tweelede ‘kuzumanana kumulomba busongo Leza’ kutegwa tuliyumye kumasunko. Tuli masimpe kuti ‘ulapa cabuuya alimwi kakunyina kusampaula.’ (Jak. 1:5) Jakobo wakalemba kuti: “Sena kuli uuciswa [kumuuya] akati kanu? Aite baalu bambungano, eelyo abamupailile akumunanika mafwuta muzyina lya Jehova. Eelyo mupailo walusyomo ulamuponya ooyo uucisidwe.”—Jak. 5:14, 15.

16, 17. Ciindi notuyanda lugwasyo kutegwa tulwane sunko, ndilili notweelede kupaila?

16 Mupailo ulayandika kutegwa twaazunde masunko, pele tweelede kuzyiba ciindi ncotweelede kupaila. Amuyeeye mukubusi umwi waambidwe mulugwalo lwa Tusimpi 7:6-23. Ciindi cakumangolezya, wakali kuyaabweendeenda mumugwagwa kwalo mwanakazi muvwuule nkwaakali kukkala. Mukaintu ooyu wakamukombelezya amajwi aakwe akumoongelezya amilomo yakwe myuuba, wakamutobela mbuli musune uuya mukujaigwa. Nkaambo nzi mukubusi ooyu ncaakabelesyela mugwagwa ooyu? Mbokunga ‘wakanyina busongo’ naa luzyibo, weelede kuti wakali kulombozya zyintu zitali kabotu. (Tus. 7:7) Ndilili mupailo nowakali kukonzya kumugwasya kapati? Mubwini, ikuti naakapaila ciindi naakali kusunkwa naakagwasyigwa kulwana sunko eeli. Pele ciindi cibotu ncaakeelede kupaila nciceeco naakayeeya kubelesya mugwagwa ooyo.

17 Mazuba aano, muntu ulakonzya kusola canguzu kutegwa ateebeleli zyintu ziletela muzeezo wakoonana. Nokuba boobo, mbuti kuti wajalula cibeela cimwi ca Intaneti ncazyi kuti cilijisi zifwanikiso naa mavidiyo aatali kabotu? Sena bukkale bwakwe inga tiibwakozyanya abwa mukubusi waambidwe mulugwalo lwa Tusimpi caandaano 7? Eelo kaka kuli ntenda mukucita boobo! Kutegwa umwi alwane sunko lyakweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana, weelede kupaila kulomba Jehova kuti amugwasye katanajalula cibeela eeco ca Intaneti.

18, 19. (a) Nkaambo nzi ncocikatazya kulwana sunko, pele mbuti mbomukonzya kuzwidilila mubuyumuyumu oobo? (b) Ncinzi ncomukanzide kucita?

18 Tacili cuubauba kulwana sunko naa kuzunda cilengwa cibyaabi. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Mubili ulakazyanya amuuya kujatikizya nzyoulombozya, alimwi awalo muuya ulakazyanya amubili.” Aboobo, ‘zyintu eezyo nzyotuyanda kuti tucite tatuziciti.’ (Gal. 5:17) Kutegwa tulwane buyumuyumu oobo, tweelede kupaila camoyo woonse ciindi mizeezo mibi naa masunko naaboola alimwi akucita kweelana amipailo yesu. “Kunyina sunko lyakamucitikila litabacitikili bamwi” alimwi kwiinda mulugwasyo lwa Jehova tulakonzya kuzumanana kusyomeka kulinguwe.—1 Ko. 10:13.

19 Kufwumbwa naa tuli mubukkale bukatazya, kusala zyakucita naa kulwana sunko, Jehova watupa cipego cibotu kapati ncotweelede kubelesya—mupailo. Kwiinda mukupaila, tutondezya kuti tulamusyoma. Alimwi tweelede kuzumanana kulomba Leza kutegwa atupe muuya wakwe uusalala, uutusololela akutuyumya-yumya. (Lk. 11:9-13) Aboobo, ciindi coonse atusyome Jehova kutali kulifwunkizya kumaano eesu tobeni pe.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

^ munc. 1 Mazyina aamwi acincwa.

Sena Muciyeeyede?

• Ncinzi ncomwaiya kuli Hezekiya, Hana alimwi a Jona kujatikizya kusyoma Jehova?

• Ino cikozyanyo ca Davida a Joshua cikankaizya buti mbokuyandika kucenjela notusala zyakucita?

• Ndilili notweelede kupaila kulomba lugwasyo kutegwa tulwane masunko?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Nomulwana sunko, ndilili mupailo nougwasya kapati?