Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Ciuta Wakutilanga?

Kasi Ciuta Wakutilanga?

Kasi Ciuta Wakutilanga?

Cindindindi cakofya ndiposo cimphepo ciheni cikati cacitika ku Japan mu Malici 2011, wandyali munyake wakumanyikwa wakati: “Nangauli nkhuŵacitira citima awo suzgo ili laŵawira, kweni nkhughanaghana kuti ivi ni tembatsu (cilango cakufuma kwa Ciuta).”

Apo ŵanthu ŵakujumpha 220,000 ŵakafwa cifukwa ca cindindindi ico cikacitika ku Haiti mu Janyuwale 2010, muliska munyake wakumanyikwa comene uyo wakupharazga pa TV, wakati ŵanthu aŵa ŵakafwa cifukwa cakuti “ŵakakolerananga na Dyabulosi” ndipo ŵakakhumbikwiranga kupera na “kuwelera kwa ciuta.”

“Ciuta wakukhumba kuti njuŵi zithu zakufwa zambeso kugwira nchito.” Mazgu agha wakayowoya ni wasembe wa Katolika apo ŵanthu 79 ŵakafwa panyengo yimoza ku Manila, Philippines. Nyuzipepara ya ku Manila yikati “ŵanthu ŵalara ŵakukwana 21 pa 100 yiliyose ŵakugomezga kuti Ciuta wakulongora ukali wake mwa kupangiska vindindindi, vimphepo, na masoka ghanyake” agho ghakunanga caru.

CIGOMEZGO cakuti Ciuta wakupangiska masoka kuti walange ŵaheni cili kwamba sono yayi. Mu 1755, apo ŵanthu ŵakukwana 60,000 ŵakafwa cifukwa ca cindindindi, moto, na cimphepo cakofya ku Lisbon, Portugal, wavinjeru munyake wakumanyikwa comene, zina lake Voltaire wakafumba kuti: “Kasi ndikuti ku Lisbon ndiko ŵanthu ŵacitanga comene viheni kuluska ku Paris, uko ŵanthu ŵakukhalira kujikondweska?” Kuyowoya unenesko, ŵanthu ŵanandi ŵakughanaghana kuti ni Ciuta wakupangiska masoka ghacilengiwa kuti walange ŵanthu. Nakuti mu vyaru vinandi masoka agha ŵakuti ni milimo ya Ciuta.

Pakuwona vyose ivi, tikwenera kujifumba kuti: Kasi mbunenesko kuti ni Ciuta wakupangiska masoka ghacilengiwa kuti walange ŵanthu? Kasi masoka ghose agho ghacitika sonosono apa nchilango cakufuma kwa Ciuta?

Kuti ŵamupe makora mulandu Ciuta, ŵanyake ŵakuyowoya mavesi gha mu Baibolo agho ghakuyowoya nyengo yinyake apo Ciuta wakalanga ŵanthu mwa kutuma vula, moto, na vinthu vinyake. (Genesis 7:17-22; 18:20; 19:24, 25; Maŵazgo 16:31-35) Kweni para nkhani za mu Baibolo izi tazisanda makora, tikusanga fundo zitatu izo zikupambana comene na umo masoka ghacilengiwa ghakucitikira mazuŵa ghano. Fundo yakwamba njakuti, Ciuta wakacenjezganga dankha ŵanthu pambere wandapeleke cilango cilicose. Yaciŵiri njakuti, masoka ghacilengiwa gha mazuŵa ghano ghakukoma ŵawemi na ŵaheni wuwo, kweni Ciuta wakakomanga ŵaheni pamoza na ŵawemi yayi. Ŵanthu ŵekha awo mbaheni comene ndiposo awo ŵakakananga kupulikira cenjezgo ndiwo ŵakakomekanga. Fundo yacitatu njakuti, Ciuta wakayowoyanga nthowa iyo ŵanthu ŵawemi ŵangaponoskekera.—Genesis 7:1, 23; 19:15-17; Maŵazgo 16:23-27.

Palije ukaboni wakulongora kuti ni Ciuta wakupangiska masoka agho ghamara ŵanthu ŵanandi comene mazuŵa ghano. Ipo kasi nchivici capangiska kuti masoka agha ghazare comene mazuŵa ghano? Kasi tingacita wuli para ghaticitikira? Ndipo kasi nyengo yizamuŵako apo kuzamuŵavya masoka agha? Mazgoro gha mafumbo agha ghali mu nkhani zakulondezgapo.