Nalefwaya Ukuba Ngo Mwana wa kwa Yefta

Abashimika ili lyashi ni ba Joanna Soans

Ilyo nali fye umukashana, nalefwaya sana ukuba ngo mwana mwanakashi uwa kwa Yefta. Lekeni nondolole ifyo naletontonkanya ne fyo nacitile pa kuba nga mwana Yefta.

MU 1956, nasangilwe ku kulongana kukalamba ukwa Nte sha kwa Yehova ukwabelele mu musumba wa Bombay (uo beta nomba ukuti Mumbai), ku India. Uku kwali e kulongana kwa kubalilapo uko nasangilweko, kabili kwalyalwile ubumi bwandi. Ilyashi balandile pa mwana mwanakashi wa kwa Yefta lyalimfikile sana pa mutima.

Nge fyo nalimo mwabelenga muli Baibolo, ilyo umwana wa kwa Yefta ali fye umukashana, alisumine ukukanaupwa. Ici calengele ukuti wishi afikilishe umulapo alapile kuli Lesa. E ico aile mu kubombela pa ng’anda ya kwa Yehova, nelyo pa cikuulwa ca mushilo, imyaka yonse iya mweo wakwe, kabili taupilwe.—Abapingushi 11:28-40.

Ala nalefwaisha ukuba ngo yu mukashana! Lelo ubwafya ubukalamba nakwete bwa kuti, pali ilya nshita, ukulingana ne ntambi sha ku India, umuntu taalingile ukwikala umushimbe.

Ulupwa Lwandi

Twafyelwe 6 kabili nine nali uwalenga busano. Batata bali ni ba Benjamin Soans e lyo bamayo bali ni ba Marcelina. Nafyalilwe mu musumba wa Udipi uwabela ku masamba ya India. Abafyashi bandi balanda iciTulu, icitundu ico abantu mupepi na 2 milioni balanda. Lelo, nge fyo cali ku bantu abengi abaleikala mu Udipi, ku sukulu twalesambilila iciKannada.

Abantu abekala muli iyi ncende balicindamika sana ukuupa no kuupwa e lyo no kufyala abana. Ilyo nalekula, nshibukisha ukumfwapo amashiwi pamo nga “ubushimbe,” “ukutalalilwa,” nelyo “ukufuluka,” mu ciTulu. Cali kwati ifi fyonse takwaba. Ku ca kumwenako, pa ng’anda pa mwesu, twaleikalapo na bamama na bashikulu abafyele batata na bafyele bamayo, indume sha bamayo, batata abaupile bamayosenge, abafyala bandi, e lyo na balupwa bambi abengi!

Ukulingana no lutambi, abana bonse ba ku lupwa lwa mwanakashi. Kabili pa kwishiba intuntuko ya lupwa, balekonka ulupwa lwa mwanakashi, kabili abana abanakashi e bo balepeela ifya bupyani ifingi. Aba Tulu bamo ifyo balecita, umwana umwanakashi nga aupwa aletwalilila ukwikala pali banyina, pamo no mulume wakwe.

Ilyo twatendeke ukupepa na Bena Kristu, ifintu fimo fyalyalwike mu lupwa lwesu. Lyonse icungulo, bashikulu baletusambilisha ifya kwa Lesa, balepepa no kutubelengela Baibolo mu ciTulu. Lyonse nga baletubelengela amashiwi ya mu Baibolo iyalepauka iyo bakwete, twaletemwa nga nshi! Caleba kwati baisula mu kabokoshi umwali ifibekobeko ifya mutengo sana. Nalitemenwe sana amashiwi yalembwa pa Amalumbo 23:1, ayatila: “Yehova e mucemi wandi. Tapali ico nkabulisha.” Naletontonkanya ukuti, ‘Bushe uyu Yehova nani, kabili mulandu nshi bamwitila ukuti kacema?’

Nalilwike Umulandu Yehova Bamupashanishisha Kuli Kacema

Pa numa ya Nkondo ya Calo iya Bubili, imikalile yalikosele sana, e co twakuukile ku Bombay, apalepa amakilomita ukucila pali 900 ukufuma ku Udipi. Mu 1945, ilyo twali kulya, ba Nte babili balitandalile batata kabili babapeele akatabo akalelanda pa fya mu Baibolo. Batata balibelengele sana aka katabo kabili batampile ukwebako  na bambi abalelanda iciKannada. Ku kutampa kwa ba 1950, ibumba ilinono ilya balesambilila Baibolo lyalikulile no kupanga icilonganino ca kubalilapo ica balelanda iciKannada mu Bombay.

Batata na bamayo baletusambilisha ukuti tufwile ukulabelenga sana Baibolo no kuba bakasambilisha basuma. Cila bushiku, balesanga inshita iya kupepa pamo na ifwe no kutusambilisha. (Amalango 6:6, 7; 2 Timote 3:14-16) Bushiku bumo ilyo nalebelenga Baibolo, naishileiluka umulandu Yehova bamupashanishisha kuli kacema. Nasambilile ukuti ni co alatungulula, alacingilila no kuliisha abantu bakwe.—Amalumbo 23:1-6; 83:18.

Yehova Alingafwile

Pa numa fye ya kusangwa ku kulongana uko nshakalabe ukwabelele ku Bombay mu 1956, nalibatishiwe. Ilyo papitile imyeshi 6 ukutula apo nabatishiwilwe, na ine natampile ukulapoosa inshita iikalamba mu kushimikila nge fyalecita ndume yandi Prabhakar. Nangu ca kutila nalefwaya sana ukushimikilako bambi ifyo nalesambilila muli Baibolo, naleumfwa sana umwenso. Nalebulubusa, ne shiwi lyaletutuma pa kulanda. Nalimwene ukuti, ‘Ni Yehova fye e wingangafwa ukubomba uyu mulimo.’

Yehova alingafwile ukupitila muli bamishonari babili ba Homer na ba Ruth McKay abafumine ku Canada, pa numa ya kusangwa kwi sukulu lya bamishonari ilya Nte sha kwa Yehova mu New York, U.S.A., mu 1947. Ilyo natendeke ukushimikila, balingafwile nga nshi. Ba Ruth lyonse balepituluka na ine mu fya kushimikila ku ng’anda ne ng’anda. Balishibe ifya kucita pa kuti nilaumfwa sana umwenso pa kushimikila. Nga ndetutuma balenjikata ku kuboko no kunjeba ukuti: “Wisakamana mune, leka twesheko pa ng’anda yakonkapo.” Amashiwi balenjeba yalenkosha nga nshi.

Bushiku bumo napokelele amashiwi ya kuti nkalabomba na ba Elizabeth Chakranarayan, mu mulimo wa kushimikila. Ba Elizabeth bali bakalamba kabili balishibe nga nshi ukusambilisha ifya mu Baibolo. Ilyo naumfwile fye aya mashiwi, natontonkenye nati: ‘Bushe nkakumamo ukubomba na ba Elizabeth? Bakalamba sana pali ine!’ Lelo naishilesanga ukuti aba bene ebo nalingile sana ukulabomba nabo.

“Tatwaba Fweka”

Twabalile ukubombela mu musumba uwalumbuka sana uwa Aurangabad, uwaba amakilomita 400 ku kabanga ka Bombay. Tapakokwele, twaishileishiba ukuti muli uyu musumba umwali abantu mupepi na 1 milioni, ni fwe fye babili fwe bali Inte sha kwa Yehova. Cimbi ca kuti nalingile ukusambilila ululimi lwa ciMarathi, ulo balanda sana muli uyu musumba.

Inshita shimo naletalalilwa nga nshi kabili nalelila kwati mwana wa nshiwa. Lelo ba Elizabeth balenkoselesha, bali kwati e bamayo. Ilingi balenjeba ukuti: “Limo kuti twatalalilwa, lelo tatwaba fweka. Nangu ca kuti balupwa lobe ne fibusa baba ukutali, Yehova lyonse fye alaba na iwe. Nga wamupanga cibusa obe, tawakulatalalilwa.” Na ino ine nshita, ndatasha pa fyo balempanda amano.

Nga tatukwete ulupiya lwa kwendela, twale-enda pa nshi amakilomita 20 cila bushiku mu musebo umwaleba ulukungu nelyo amatipa, twale-enda na mu nshita ya mpepo nelyo iya lusuba. Ilingi mu nshita ya lusuba, kwalekaba sana ukufika fye na ku madigri 40. E lyo mu nshita ya mainsa, mu ncende twaleshimikila mwaleba sana amatipa pa myeshi iingi. Lelo ubwafya ubwacililemo ni ntambi isho abantu balekonka.

Abanakashi tabalelanshanya na baume pa lwalala kano fye nga ni balupwa, kabili te lingi abanakashi balesambilisha abaume. Kanshi nga tuleshimikila  baletupumya no kutucusha. Pa myeshi ya kubalilapo 6, twalelongana fye babili cila mulungu. Lelo mu kuya kwa nshita, abantu abalefwaya ukusambilila Baibolo balitendeke ukulongana na ifwe. Tapakokwele, ibumba ilinono lyalipangilwe. Bamo batampile no kushimikila na ifwe.

“Utwalilile Ukulaishibilako Incito”

Ilyo papitile nalimo imyaka ibili na hafu, batwebele ukubwelelamo ku Bombay. Ba Elizabeth balitwalilile ukubomba umulimo wa kushimikila, e lyo ine banjebele ukuya mu kwafwana na batata ukupilibula impapulo shilanda pa fya mu Baibolo mu ciKannada, pantu pali iyi nshita balepilibula fye beka. Balitemenwe nga nshi ukubombela pamo na ine pantu balikwete imilimo iingi mu cilonganino.

Mu 1966, abafyashi bandi balibwelelemo ku Udipi uko twaleikala kale. Ilyo bashilaya, batata banjebele ukuti: “Mwana wandi, utwalilile ukulaishibilako incito. Pa kupilibula, ulebomfya amashiwi aya-anguka kabili ulepilibula ifyo abantu bengomfwa. Uleicefya kabili wilaimona kwati walishiba fyonse. Uleshintilila pali Yehova.” Aya yali e mashiwi ya kulekelesha ayo banjebele, pantu ilyo babwelele ku Udipi, tapakokwele balifwile. Ukufika fye na lelo, ndesha na maka ukukonka ifi bamfundile ilyo ndebomba umulimo wa kupilibula.

“Bushe Taufwaya Ukukwata Ing’anda?”

Ukulingana ne ntambi sha ku India, abafyashi bofya abana babo ninshi bacili abaice, kabili balabakoselesha ukukwata abana. Kanshi ilingi balenjipusha ukuti: “Bushe taufwaya ukukwata ing’anda? Nani akakusunga nga wakota? Bushe tawakaletalalilwa?”

Limo abantu nga balenjeba ifya musango yu, naleumfwa sana ububi. Nga ndi pa bantu nshalelanga ukuti calenkalipa, lelo nga naba neka nalelondolwela Yehova fyonse ifyo naleumfwa. Icalensansamusha ca kwishiba ukuti Yehova alemona ukuti nalicindama nangu ca kutila ndi mushimbe. Pa kuti ntwalilile umushimbe no kulabombela Lesa nge fyo napangile ukufuma ku bwaice, naletontonkanya sana pa mwana mwanakashi wa kwa Yefta e lyo na pali Yesu, bonse abali abashimbe kabili ababikile sana amano ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa.—Yohane 4:34.

Ubupe ubo Yehova Ampeele

Ine na ba Elizabeth twali ifibusa mupepi ne myaka 50. Bafwile mu 2005 ninshi bali ne myaka 98. Apo balilekele ukubelenga pa mulandu wa kuti amenso yalifwile, cila bushiku balepoosa inshita iikalamba ukulanda na Lesa mwi pepo. Limo nga bali mu muputule wabo, naleumfwa kwati pali uo balelanshanya nankwe ifya mu Baibolo, kanshi ninshi balelanshanya na Yehova. Ba Elizabeth balicetekele sana ukuti Yehova e ko aba, kabili cali kwati balemumona no kumumona. Nalisanga ukuti ici calicindama sana nga ca kuti umuntu alefwaya ukutwalilila ukubombela Lesa, nga filya fyacitile mwana Yefta. Ndatasha sana Yehova pa kumpeela ba Elizabeth, bankashi abali abakosa mu fya kwa Lesa, abalenkansha no kunkoselesha ilyo nali umwaice na lintu nalekwata amafya.—Lukala Milandu 4:9, 10.

Ala nalipaalwa nga nshi pa kulabombela Yehova nga filya fyacitile umwana wa kwa Yefta! Ukutwalilila umushimbe no kulakonka ifyo Baibolo itufunda kwalinenga ukuti mbe ne nsansa, no kutwalilila ‘ukulabombela Shikulu lyonse ukwabula ukupumfyanishiwa.’—1 Abena Korinti 7:35.

[Icikope pe bula 28]

Batata balelanda ilyashi mu Bombay muli ba 1950

[Icikope pe bula 28]

Ndi na ba Elizabeth ninshi tabalafwa

[Icikope pe bula 29]

Mu 1960 ninshi tuleita abantu mu Bombay ku kwisaumfwa ilyashi lya Baibolo

[Icikope pe bula 29]

Ndi na bakapilibula banandi mwi ofeshi lya kupilibwilamo impapulo