Skip to content

Skip to table of contents

Lau ura Iapeta Ena Natuna Kekeni Lau Tohotohoa

Lau ura Iapeta Ena Natuna Kekeni Lau Tohotohoa

Joanna Soans ese ia Sivarailaia

Lau do kekeni matamata neganai, lau ura Iapeta ena natuna lau tohotohoa. Mani unai lau karaia dalana lau herevalaia.

LAGANI 1956 ai, Bombay (hari Mumbai), India dekenai, egu nega ginigunana Iehova ena Witnes taudia edia hebouhebou ta dekenai lau lao, bona unai ese egu mauri ia haidaua. Tok ta ai Iapeta ena natuna kekeni ena sivarai ese egu lalona ia hamarerea.

Reana Baibel ai oi duahia vadaeni, Iapeta ena natuna kekeni ia matamata neganai, ena lalona ia hadaia do ia headava lasi. Unai amo iena tamana be ena gwauhamata ia hagugurua diba. Unai dainai ia headava lasi bona ena mauri ibounai lalonai Iehova ena ruma, o palai dubuna ai hesiai gaukara ia karaia.​​—⁠Gunalaia Taudia 11:​28-​40.

Lau ura dikadika ia lau tohotohoa! To hekwakwanai be unai negai India ena kastom dekenai, singul maurina idia abia dae lasi.

Egu Famili

India ena west kahanai ia noho siti, Udipi ai, Benjamin bona Marcelina Soans edia natudia siks amo lau be namba faiv. Emai gado korikori be Tulu, bona taunimanima milioni rua bamona be unai gado idia herevalaia. To, Udipi taudia momo bamona, emai sikuli be Kannada gado ai ai karaia.

Unai gabu taudia idia laloa headava bona natuna havaraia be mai anina bada. Lau tubu daekau neganai, Tulu gado ai inai bamona herevadia, “singul,” “sibona oi noho,” o “bese laloa momo” be lau kamonai lasi. Toana be unai bamona mauri dalana ia noho lasi. Badina ai be emai tubudia, ankol, anti, bona kasin momo ida ruma tamona dekenai ai noho!

Emai kastom ai natudia idia gwauraia sinana ena famili taudia. Bema idia ura edia tubudia idia dibaia, sinana ena bese amo idia tahua matamaia, bona natudia kekeni ese ahuna badana idia abia. Tulu taudia haida edia kastom be kekeni ia headava murinai ia bona ena tau be kekeni ena sinana ida idia noho.

Aiemai famili be Keristani tomadihona ta idia badinaia dainai, gau haida be idau. Adorahi ta ta ibounai, egu tubuna tau ese bese ena tomadiho ia gunalaia, ia guriguri bona Tulu gado ai Baibel ia duahia. Iena Baibel gunana be ai dekenai duahia totona ia kehoa neganai, unai be hegeregere maua ta ia kehoa bona lalonai be dava bada gaudia idia noho. Unai lau moalelaia bada! Salamo 23:1 ese egu lalona ia veria, ia gwau: “Lohiabada [Iehova, NW ] ese lau ia naria noho, mamoe naria tauna ese, iena mamoe ia naria bamona. Unai dainai gau ta do lau dabu lasi.” Lau daradara, ‘Iehova be daika, bona dahaka dainai ia idia gwauraia mamoe naria tauna?’

Gau Haida Lau Lalopararalaia Matamaia

Tanobada Tuari iharuana murinai, moni ena hekwakwanai dainai Bombay dekenai ai lao, ena daudau be kilomita 900 mai kahana. Lagani 1945 ai, Iehova ena Witnes taudia rua ese egu tamana idia vadivadi henia bona Baibel buklet ta idia henia. Egu tamana be mai ura bada ida unai buklet ia duahia bona ena hereva ia abia dae, bena Kannada gado idia herevalaia taudia haida dekenai ia herevalaia matamaia. Lagani 1950 murinai, Bombay ai stadi grup maragina ia bada bona Kannada gado ena kongrigeisen ginigunana ai ia lao.

Tama sina ese ai idia hadibaia, Baibel ai stadilaia goadagoada bona hahediba taudia namodia ai ai lao totona. Dina ta ta ai, dala idia karaia ai ida idia guriguri bona stadi totona. (Deuteronomi 6:​6, 7; 2 Timoteo 3:​14-​16) Dina ta Baibel lau duahia lalonai, gau haida lau lalopararalaia matamaia. Lau laloparara Iehova be mamoe naria tauna bamona, badina ia idia tomadiho henia taudia ia hakaua, ubua, bona gimaia.​​—⁠Salamo 23:​1-6; 83:⁠18.

Iehova ese Lau Ia Hakaua

Lagani 1956 ai, Bombay ena hebouhebou murinai, bapatiso lau abia. Hua siks murinai, egu kakana Prabhakar bamona ful-taim haroro gaukara lau karaia. Ena be lau ura dikadika Baibel ena hereva momokani be ma haida ida lau herevalaia, to gari dainai lau hereva be auka. Lau lanalana, bona egu gadona ia heudeheude. Mai tai danu lau gwau, ‘Inai gaukara be Iehova ena heduru amo lau karaia diba!’

Canada amo idia mai misinari rua, Homer bona Ruth McKay amo Iehova ena heduru lau abia. Idia be lagani 1947 ai New York, U.S.A. dekenai Iehova ena Witnes taudia edia misinari sikulina idia abia. Haroro gaukara lau hamatamaia neganai idia ese lau idia hagoadaia. Ruth be lau ia durua ruma-ta-ruma-ta ai do ai gaukaralaia herevadia ai tohoa loulou totona. Egu gari hamaragia dalana ia diba namonamo. Lau gari neganai egu imana ia dogoatao bona ia gwau: “Oi lalohekwarahi lasi. Ruma ma ta ita karaia toho.” Iena hereva namodia ese lau idia hagoadaia bada.

Dina ta, lau idia hadibaia Elizabeth Chakranarayan be egu haroro gaukara turana ai do ia lao. Iena mauri lagani be bada, bona Baibel hadibaia karana ia manadalaia. Matamanai lau laloa: ‘Inai taihu ida edena bamona do lau noho? Iena mauri lagani ese egu ia hanaia!’ To gabeai ia be egu turana namona ai ia lao.

“Ita be Sibona Ita Noho Lasi”

Emai asainmen ginigunana be siti badana Aurangabad ai, Bombay ena ist kahana amo ena daudau be kahirakahira kilomita 400. Ai laloparara unai siti ai kahirakahira taunimanima milioni ta huanai ai rua sibona be Witnes taudia. Danu, Marathi gadona lau dibaia be namo, ia be unai siti taudia edia gado badana.

Nega haida sibona lau noho hemamina lau abia, bona sinana lasi natuna ta bamona lau tai. To Elizabeth ena kara be sinana ta bamona, ia ese lau ia hagoadaia, ia gwau: “Nega haida ita mamia ita be sibona ita noho, to ita be sibona ita noho lasi. Ena be emu ruma bese bona turadia amo oi daudau, to hanaihanai Iehova be oi ida. Ia be emu turana ai oi halaoa, bena sibona oi noho hemamina do ia ore haraga.” Unai hereva lau laloatao ema bona hari.

Trenspot totona emai moni be hegeregere lasi neganai, dina ta ta ai kilomita 20 bamona ai raka, kahu bona kopukopu daladia ai, bona siahu bona keru negadiai. Siahu negadiai, siahu ena bada be 40 digri Selsies bamona. Medu negadia, teritori ena kahana haida be kopukopu sibona. To nega momo ai davaria, weda be hekwakwanai badana lasi to taunimanima edia kastom be hekwakwanai badana.

Pablik ai hahine be tatau ida idia herevahereva lasi, bema unai be edia varavara lasi, bona hahine ese tatau idia hadibaia lasi. Unai dainai ai idia kirikirilaia bona gwauraia dika. Hua ginigunadia siks lalonai, ai rua sibona be wiki ta ta ena hebou ai karaia, Baibel ai herevalaia totona. Gabeai kamonai taudia be ai ida idia hebou. Daudau lasi grup maragina ta ai hamatamaia bona haida be ai ida haroro gaukara idia karaia.

“Emu Diba Oi Habadaia Noho”

Lagani rua mai kahana murinai, Bombay dekenai ai idia siaia lou. Elizabeth be haroro gaukara ia karaia noho, to lau idia noia egu tamana lau durua, ia sibona be Kannada gado ai Baibel bukadia ia hahanaia. Egu heduru ia abia dae badina kongrigeisen ai iena maduna be momo.

Lagani 1966 ai, egu tama sina be edia lalona idia hadaia emai noho gabuna, Udipi, dekenai idia giroa lou totona. Egu tamana be Bombay ia rakatania gwauraia neganai, ia gwau: “Natugu, emu diba oi habadaia noho. Auka lasi bona taunimanima idia laloparara dalanai hereva oi hahanaia. Emu diba dekenai oi tabekau lasi, to oi manau bona Iehova dekenai oi tabekau.” Unai be iena sisiba dokona, badina Udipi dekenai ia giroa lou bona daudau lasi murinai ia mase. Ema bona hari, gado hahanaia gaukarana ai lau gaukara goada, egu tamana ena hereva hegeregerena lau karaia totona.

Oi Ura Lasi Oi Headava Bona Natuna Oi Havaraia, A?”

India ena kastom ai tama sina ese natudia idia do matamata neganai edia headava dalana idia karaia bona idia hagoadaia natudia idia havaraia totona. Unai dainai nega momo lau idia nanadaia: “Oi ura lasi oi headava bona natuna oi havaraia, a? Oi buruka neganai, daika ese oi do ia naria? Sibona do oi noho, ani?”

Nega haida unai hereva idia gwauraia loulou dainai lau lalometau. Ena be taunimanima vairanai egu lalometau lau hahedinaraia lasi, to sibona lau noho neganai Iehova dekenai egu lalometau lau gwauraia hedinarai. Lau diba ena be lau singul to Ia ese lau ia laloa bada, bona unai ese lau ia hagoadaia. Egu lalona lau hagoadaia lou, Iehova lau hesiai henia bona gau ta ese ia hadikaia lasi totona, Iapeta ena natuna kekeni bona Iesu edia haheitalai lau laloa, idia ruaosi be singul bona mai edia lalona ibounai ida Dirava ena ura idia karaia.​​—⁠Ioane 4:​34.

Iehova ese Ia Henia Harihari Gauna

Kahirakahira lagani 50 lalonai lau bona Elizabeth be tura namodia. Lagani 2005 ai ena mauri lagani be 98 neganai ia mase. Ia buruka neganai, iena matana idia namo lasi dainai Baibel ia duahia diba lasi, unai dainai dina ta ta ibounai ia be hora momo lalonai Dirava ia guriguri henia. Nega haida lau laloa ia be ena daiutu ai ta ida Baibel ia herevalaia, to gabeai lau diba ia be Iehova ia hereva henia. Ia diba Iehova be momokani ia noho, danu gau ibounai ia karaia neganai toana be Iehova be ia danu ia noho. Lau diba Dirava ena hesiai gaukara lau goadalaia noho totona unai be mai anina bada, Iapeta ena natuna kekeni bamona. Iehova lau tanikiu henia badina ia ese lo taihu badana ta ia gaukaralaia, egu matamata bona lalometau negadiai lau ia hadibaia bona hagoadaia totona.​​—⁠Hadibaia Tauna 4:​9, 10.

Iapeta ena natuna bamona, Iehova lau hesiai henia lalonai hahenamo momo lau abia! Lau singul noho bona Baibel ena sisiba lau badinaia dainai, egu mauri lau moalelaia bada, bona ‘hanaihanai Lohiabada lau hesiai henia bona gau ta ese egu lalona ia veria lasi.’​​—⁠1 Korinto 7:​35.

[Picture on page 20]

Egu tamana be pablik tok ia henia, Bombay ai, lagani 1950 murinai

[Picture on page 20]

Lau bona Elizabeth, ia do mase lasi neganai

[Picture on page 21]

Baibel ena hereva ta ai halasia, lagani 1960 ai

[Picture on page 21]

Egu gaukara hebou turadia ida, gado hahanaia opesi ai