Bai na kontenido

Bai na kontenido

E Ta un Bon Ehèmpel pa Bo òf un Spièrtamentu?

E Ta un Bon Ehèmpel pa Bo òf un Spièrtamentu?

“Laga nos subi bai na e seru di SEÑOR, na e kas di e Dios di Yakòb, pa e siña nos tokante di su kamindanan, i pa nos kana den su bereanan.”—ISA. 2:3.

1, 2. Den ki manera bo por benefisiá di ehèmpelnan den Beibel?

ABO ta konvensí ku bo por benefisiá di loke tin skirbí den Beibel? Ta bèrdat ku Beibel ta kontené ehèmpel di hòmber- i muhénan ku a hiba un bida fiel i ku a desplegá kualidatnan ku lo bo ke imitá. (Heb. 11:32-34) Pero probablemente, bo a tuma nota tambe di hendenan ku bo no ke imitá nan aktitut ni nan echonan. Pues, nan ehèmpel ta sirbi komo un spièrtamentu pa bo.

2 De echo, Beibel ta papia di algun persona ku di un banda a pone bon ehèmpel ku nos por imitá pero ku di otro banda a hasi kosnan robes ku nos mester evitá. Pensa por ehèmpel riba David, un humilde wardadó di karné ku despues a bira un rei poderoso. E ta un bon ehèmpel di un hende ku a stima bèrdat i ku a konfia den Yehova. Ma David tabata kulpabel tambe di piká serio, manera adulterio ku Bètsabé i asesinato di Urías; ademas, el a kometé e bobedat di tene un senso. Pero laga nos enfoká riba su yu hòmber Sálomon, kende tabata rei i tambe eskritor di Beibel. Promé, nos lo analisá dos área den kua el a pone un bon ehèmpel.

E “Sabiduria di Sálomon”

3. Dikon nos por bisa ku Sálomon a pone un bon ehèmpel pa nos?

3 Hesukristu, e Sálomon Mayor, a papia di Rei Sálomon komo un bon ehèmpel pa nos imitá. Hesus a bisa algun hudiu: “E reina di zùit lo lanta for di morto riba Dia di Huisio huntu ku e generashon akí i lo konden’é, pasobra e reina ei a bini for di un lugá masha leu pa tende e palabranan di sabiduria di Sálomon, pero algu mas grandi ku Sálomon ta aki.” (Mat. 12:42) Sí, Sálomon tabata famoso pa su sabiduria, i el a animá nos pa nos tambe bira sabí.

4, 5. (a) Kon Sálomon a haña sabiduria? (b) Kontrali na Sálomon, kiko nos tin ku hasi pa haña sabiduria?

4 Na komienso di Sálomon su reinado, Dios a aparesé na dje den un soño i a anim’é pa pidi loke e ke. Sálomon tabata sa ku e no tabatin masha eksperensia i p’esei el a pidi Dios sabiduria. (Lesa 1 Reinan 3:5-9.) Dios a keda kontentu ku e rei a pidi sabiduria. P’esei Dios a dun’é no solamente “un kurason sabí i ku disernimentu,” pero tambe “rikesa i onor.” (1 Rei. 3:10-14) Manera Hesus a bisa, e sabiduria di Sálomon tabata asina ekstraordinario ku e reina di Saba a tende di dje i a hasi un biahe largu pa komprobá esei pa su mes.—1 Rei. 10:1, 4-9.

5 Nos no ta ferwagt ku nos tambe lo haña sabiduria milagrosamente. Sálomon a bisa ku Yehova “ta duna sabiduria,” pero ku nos tin ku hasi esfuerso pa haña e kualidat ei. El a skirbi: “Hasi bo orea atento na sabiduria, i inkliná bo kurason na komprondementu.” Relashoná ku sabiduria, el a usa ekspreshonnan manera “sklama pa,” “busk’é” i “rondi’é.” (Pro. 2:1-6) Pues, ta bisto ku nos por haña sabiduria.

6. Relashoná ku sabiduria, kon nos ta mustra ku nos ta benefisiá di Sálomon su bon ehèmpel?

6 Lo ta bon pa nos puntra nos mes: ‘Mi ta stima i balorá sabiduria manera Sálomon?’ Problema ekonómiko a pone hopi hende konsentrá riba plaka i trabou òf a influensiá nan desishonnan enkuanto e tipo di siñansa ku nan ke buska i kuantu aña nan ke dediká na esaki. Kiko di abo i bo famia? E eskohonan ku boso ta hasi ta indiká ku boso ta stima i balorá sabiduria di Dios? Òf boso tin ku kambia boso manera di pensa pa asina boso por hasi mas esfuerso pa haña e sabiduria ei? Bon mirá, e sabiduria ku nos lo haña lo benefisiá nos pa semper. P’esei Sálomon a skirbi: “E ora ei lo bo diserní hustisia i huisio, i rektitut, sí, tur bon kaminda.”—Pro. 2:9.

Tabatin Pas Ora Sálomon A Pone Adorashon Berdadero na Promé Lugá

7. Kon bini Dios a haña un tèmpel magnífiko?

7 Djis despues ku Sálomon a bira rei, el a tuma medida pa remplasá e tabernakel ku nan tabata usa desde tempu di Moises pa un tèmpel magnífiko. (1 Rei. 6:1) Nos por yam’é e tèmpel di Sálomon, aunke e tèmpel no tabata su idea, ni e no a konstruyé ku e meta pa haña fama komo arkitekto òf un benefaktor riku. De echo, ta David tabata esun ku a bini ku e idea pa traha un tèmpel, i ta Dios a dun’é mapanan detayá pa e tèmpel i diseño pa e artíkulonan di uso. Anto David a duna un kontribushon kuantioso pa finansiá e proyekto. (2 Sam. 7:2, 12, 13; 1 Kró. 22:14-16) Sinembargo, ta Sálomon a haña e responsabilidat pa realisá e proyekto di konstrukshon akí ku a dura shete aña i mei.—1 Rei. 6:37, 38; 7:51.

8, 9. (a) Ki ehèmpel di perseveransia Sálomon a pone? (b) Kiko a pasa ora Sálomon a pone adorashon berdadero na promé lugá?

8 Pues, Sálomon a pone un bon ehèmpel pa nos: El a perseverá den bon obra i a mantené e enfoke korekto. Ora nan a kaba di traha e tèmpel i a pone e arka di pakto den dje, Sálomon a hasi un orashon públiko. Entre otro, el a pidi Yehova: “Ku bo wowo por ta habrí di nochi i di dia den direkshon di e kas akí, den direkshon di e lugá di kua bo a bisa: ‘Mi nòmber lo ta ayanan,’ pa skucha e orashon ku bo sirbidó lo hasi den direkshon di e lugá akí.” (1 Rei. 8:6, 29) Tantu israelita komo stranhero por a hasi orashon den direkshon di e tèmpel ku a ser trahá pa onra e nòmber di Dios.—1 Rei. 8:30, 41-43, 60.

9 Kiko a pasa ora Sálomon a pone adorashon berdadero na promé lugá? Despues di dedikashon di e tèmpel, e pueblo “a bai na nan tèntnan ku goso i ku kurason kontentu pa tur e bondat ku SEÑOR a mustra na su sirbidó David i na su pueblo Israel.” (1 Rei. 8: 65, 66) Durante Sálomon su reinado di 40 aña, e pueblo a disfrutá di pas i prosperidat. (Lesa 1 Reinan 4:20, 21 i 25.) Salmo 72 ta konta nos tokante esei i ta duna nos un mihó komprondementu di e bendishonnan ku nos lo gosa di dje bou di gobernashon di e Sálomon Mayor, Hesukristu.—Sal. 72:6-8, 16.

Sálomon Su Ehèmpel Ta un Spièrtamentu

10. Ki fayo serio Sálomon a kometé?

10 Awor dikon nos por bisa ku e manera ku Sálomon a hiba su bida ta un spièrtamentu tambe? Kisas e promé kos ku bo ta pensa riba dje ta e kasá- i konkubinanan stranhero ku e tabatin. Beibel ta bisa: “Ora Sálomon a bira bieu, su esposanan a hasi su kurason desviá pa sigui tras di otro diosnan; i su kurason no tabata kompletamente dediká na SEÑOR su Dios.” (1 Rei. 11:1-6) Sin duda, bo ta determiná pa no kometé e mesun bobedat ku Sálomon a kometé. Pero esei ta e úniko spièrtamentu ku nos ta saka for di e ehèmpel di Sálomon? Laga nos konsiderá algun detaye di su bida ku fásilmente hende sa pasa por haltu, pero ku por ta un spièrtamentu pa nos.

11. Ki konklushon nos por saka for di e echo ku Sálomon su promé kasá tabata di un nashon enemigu?

11 Sálomon a reina pa 40 aña. (2 Kró. 9:30) Pues, ki konklushon bo ta saka for di 1 Reinan 14:21? (Les’é.) Segun e versíkulo ei, ora Sálomon a muri, su yu hòmber Rehoboam (òf Roboam) ku el a haña ku “Naama e amonita” a bira rei ku 41 aña di edat. Esaki ta nifiká ku ora Sálomon a bira rei, e tabata kasá kaba ku un persona di un nashon enemigu ku tabata adorá diosnan falsu. (Hues. 10:6; 2 Sam. 10:6) Awor Naama, Sálomon su promé esposa, a sigui adorá e diosnan akí? Kisas el a stòp i a bira un adoradó berdadero, manera Rahab i Rut a hasi. (Rut 1:16; 4:13-17; Mat. 1:5, 6) Pero si ta asina mes, Sálomon probablemente tabatin suegro- i famianan amonita ku no tabata sirbi Yehova.

12, 13. Ki mal desishon Sálomon a tuma na prinsipio di su reinado, i ki èksküs kisas el a usa?

12 E situashon di Sálomon a bira pió despues ku el a bira rei. El “a sera un aliansa di matrimonio ku Fárao, rei di Egipto, i a tuma Fárao su yu muhé i a hib’é na e Stat di David.” (1 Rei. 3:1) Kiko di e muhé egipsio akí? El a imitá Rut i aseptá adorashon berdadero? Beibel no ta bisa esei. Al kontrario, Beibel ta bisa ku despues Sálomon a traha un kas pa e yu muhé di Fárao pafó di e Stat di David; probablemente el a bai biba ayanan huntu ku su kriánan egipsio. Dikon? Pasobra segun Beibel, no tabata pas pa un adoradó di dios falsu biba serka di e arka di pakto.—2 Kró. 8:11.

13 Podisé Sálomon a mira e bentahanan polítiko di kasa ku un prensès di Egipto. Pero esei tabata un motibu hustifiká? Hopi tempu promé, Dios a prohibí su pueblo di kasa ku kananeo, i el a asta duna nan un lista di nashon kananeo ku nan mester a evitá. (Éks. 34:11-16) Akaso Sálomon a pensa ku e por a kasa ku un muhé egipsio pasobra Egipto no tabata riba e lista ei? Asta si el a usa esei komo èksküs, Dios lo a aseptá esaki? Bon mirá, Sálomon a desobedesé e mandamentu divino pa no kasa ku hende di otro nashon ya ku esei lo por a pone un israelita adorá dios falsu.—Lesa Deuteronomio 7:1-4.

14. Kon nos por benefisiá si nos laga e ehèmpel di Sálomon ta un spièrtamentu pa nos?

14 Nos lo laga e ehèmpel di Sálomon ta un spièrtamentu pa nos? Un ruman muhé kisas ta purba bini ku èksküs pakiko e no ta hasi kaso di e instrukshon di Dios pa kasa “basta ta den Señor.” (1 Kor. 7:39) Òf podisé nos ta bini ku èksküs en konekshon ku otro asuntunan. Por ehèmpel, un ruman lo por bini ku èksküs pa por partisipá den deporte- òf klupnan na skol, òf pa keda sin raportá tur su entrada na belasting òf pa gaña ora puntr’é tokante sierto kosnan ku lo por ta bergonsoso. Pues, ta importante pa nos kòrda ku nos tambe por kai den e tentashon di bini ku èksküs pa hasi nèt kontrario di loke Dios ta manda, meskos ku Sálomon a hasi.

15. Kon Yehova a mustra Sálomon miserikòrdia, pero kiko nos mester kòrda en konekshon ku esei?

15 Ta interesante pa nota ku aunke Sálomon a kasa ku e prensès stranhero ei, tòg Dios a dun’é e sabiduria ku el a pidi i tambe rikesa. (1 Rei. 3:10-13) Aunke Sálomon a ignorá e instrukshonnan di Dios, no tin ningun indikashon ku Yehova a rechas’é mesora komo rei òf a disiplin’é severamente. Esei ta pasobra Dios ta komprondé ku nos ta hende imperfekto, trahá di stòf. (Sal. 103:10, 13, 14) Pero kòrda: Loke nos hasi awor por afektá nos for di awor òf kisas mas despues den bida.

E Tabatin Hopi Esposa!

16. Ki mandamentu Sálomon a desobedesé ora el a tuma hopi esposa?

16 Segun e Kantika di Sálomon, e rei a atmirá un sierto mucha muhé bírgen i a bisa ku e tabata mas bunita ku 60 reina i 80 konkubina. (Kant. 6:1, 8-10) Si esei tabata referí na e situashon di Sálomon, ta e kantidat di esposa ei e tabatin na e haltura ei di su reinado. Asta si mayoria di nan tabata adoradó berdadero, e instrukshon di Dios pa medio di Moises tabata ku un rei di Israel ‘no mester a tuma hopi esposa pa su mes, pa su kurason no desviá.’ (Deu. 17:17) Pero, un biaha mas, Yehova no a bira lomba pa Sálomon. De echo, Dios a sigui bendishoná Sálomon i a us’é pa skirbi e buki di Kantika di Sálomon.

17. Kiko nos no mester lubidá?

17 Akaso esaki ta indiká ku Sálomon por a desobedesé Dios su instrukshon sin sufri konsekuensia òf ku nos por hasi meskos? Nò. Mas bien, esaki ta mustra ku Dios tin masha pasenshi. Sinembargo, e echo ku un sirbidó di Dios por desobedesé Dios su instrukshonnan sin ningun mal konsekuensia mesora no ta nifiká ku lo e no hañ’é ku resultado tristu despues. Kòrda kiko Sálomon a skirbi: “Sentensia kontra un echo di maldat no ta wòrdu ehekutá lihé; p’esei kurason di e yunan di hende den nan ta kompletamente dispuesto pa hasi maldat.” Anto el a agregá: “Mi sa ku lo bai bon ku esnan ku ta teme Dios, ku tin temor su dilanti.”—Ekl. 8:11, 12.

18. Kon e kaso di Sálomon ta mustra ku e palabranan di Galationan 6:7 ta bèrdat?

18 Mare Sálomon mes a hasi kaso di e bèrdat ei! El a hasi hopi kos bon i pa hopi tempu el a risibí bendishon for di Yehova. Pero ku tempu, el a kuminsá kometé un fayo tras di otro. El a kria e mal kustumber di desobedesé e mandamentunan di Yehova. Loke apòstel Pablo a skirbi bou di inspirashon despues a resultá di ta bèrdat. El a bisa: “No gaña boso mes: Dios no ta laga hende hasi bofon di dje. Pues, kiko ku un hende sembra, esei lo e kosechá tambe”! (Gal. 6:7) P’esei ku tempu, Sálomon a kosechá e mal fruta ku su desobediensia na Dios a trese kuné. Beibel ta bisa: “Rei Sálomon tabata stima hopi muhé stranhero fuera di e yu muhé di Fárao: muhénan di Moab, Amon, Edòm, Sidon i muhénan heteo.” (1 Rei. 11:1) Hopi di e muhénan ei probablemente nunka a stòp di adorá nan diosnan falsu, i esei a influensiá Sálomon. El a desviá i a pèrdè aprobashon di nos Dios, kende tin masha pasenshi.—Lesa 1 Reinan 11:4-8.

Siña for di Ehèmpelnan Bon i Malu

19. Dikon nos por bisa ku tin hopi bon ehèmpel den Beibel?

19 Bondadosamente Yehova a inspirá Pablo pa skirbi: “Tur loke a ser skirbí anteriormente a ser skirbí pa nos instrukshon, pa asina mediante nos perseveransia i e konsuelo for di e Skritura nos por tin speransa.” (Rom. 15:4) Loke a ser skirbí ta inkluí hopi ehèmpel di hòmber- i muhénan ku tabatin fe ekstraordinario. Pablo a bisa di nan: “Kiko mas lo mi bisa? Pasobra lo mi no tin sufisiente tempu si mi sigui konta di Gideon, Barak, Sámson, Yefta, David i tambe Samuel i e otro profetanan. Pa medio di fe nan a derotá reinonan, hasi loke tabata hustu, risibí promesa serka Dios, . . . [i] bira fuerte despues di tabata den un estado débil.” (Heb. 11:32-34) Nos por, i lo mester, siña di e bon ehèmpelnan presentá den e Skritura, i imitá nan.

20, 21. Dikon bo ta determiná pa benefisiá di e ehèmpelnan den Beibel ku ta un spièrtamentu pa nos?

20 Sinembargo, tin sierto relatonan di Beibel ku ta kontené spièrtamentu pa nos. Nan ta trata bida di hòmber- i muhénan ku un tempu tabata sirbi Yehova i tabatin su aprobashon. Segun ku nos ta lesa Beibel, nos por tuma nota bou di ki sirkunstansia i den ki manera e personanan akí a desviá i asina nos por evitá di hasi meskos. Nos por ripará ku algun di nan pokopoko a kuminsá desaroyá un mal aktitut òf tendensia, lokual ku tempu a hiba na resultadonan tristu. Kiko nos por siña for di e relatonan akí? Nos lo por hasi nos mes algun pregunta, manera: ‘Kon bini e persona a kuminsá pensa na un manera robes? Esei lo por pasa ku mi? Kiko mi por hasi pa evitá esei i kon e ehèmpel akí por ta un spièrtamentu pa mi?’

21 Nos tin bon motibu pa studia e ehèmpelnan akí seriamente, pasobra Pablo a skirbi bou di inspirashon: “E kosnan akí a sosodé ku nan komo ehèmpel, i nan a ser skirbí komo spièrtamentu pa nos ku ta biba na final di e tempu akí.”—1 Kor. 10:11.

Kiko Bo A Siña?

• Dikon nos por bisa ku den Beibel tin tantu bon komo mal ehèmpel?

• Kon Sálomon a permití un mal kustumber desaroyá den su bida?

• Kiko bo por siña for di e fayonan ku Sálomon a kometé?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na página 11]

Sálomon a usa e sabiduria ku Dios a dun’é

[Plachi na página 14]

Bo a saka un lès for di e fayonan ku Sálomon a kometé?