Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Antu Ashinshika Akunyaka Alombweluwu Naspiritu Yanzambi

Antu Ashinshika Akunyaka Alombweluwu Naspiritu Yanzambi

Antu Ashinshika Akunyaka Alombweluwu Naspiritu Yanzambi

‘Mwanta Nzambi nantemeshi, nispiritu yindi.’—ISA. 48:16.

1, 2. Yumanyi yinakukeñeka hakwila nawu twikali nachikuhwelelu, nawa kudiza hadi antu ashinshika akunyaka kukutukolesha ñahi?

 HELA chakwila antu amavulu ekala nachikuhwelelu kufuma tuhu mumafuku Abeli, ‘antu amakwawu hiyakweti chikuhweleluku.’ (2 Tesa. 3:2) Muloñadi muntu chekalilayi nanichi chililu, nawa chumanyi chatela kumukwasha kwikala washinshika? Kakavulu chikuhwelelu chafumaña hayuma yitwatiyaña Mwizu daNzambi. (Rom. 10:17) Hichililu chamukabu waspiritu yajila yaNzambi. (Ŋal. 5:22, 23) Hela chochu, twatela kwikala naspiritu yajila hakwila nawu twikali nachikuhwelelu chakola.

2 Tukuluwañesha neyi tuhosha netu amayala niambanda akweti chikuhwelelu asemukili nachu, hela netu chadinjilaña chacheni. Antu emikili yakutalilahu yayiwahi itwatañaña muBayibolu adiña antu ‘atiyaña mutwatiyañetu.’ (Yak. 5:17) Adiña nakujinoka, atiyileña woma nawa adiña nakuzeyazeya ilaña spiritu yaNzambi ‘yayinkeli ñovu’ yakuumika kukala. (Heb. 11:34) Neyi twiluka spiritu yaYehova chiyayikwashili, chumichi chikutukolesha kwikala ashinshika munanu mafuku munavuli yuma yinakuzeyesha chikuhwelelu chetu.

Spiritu yaNzambi yaMwinkeli Mosi Ñovu

3-5. (a) Tweluka ñahi netu Mosi wazatileña nyidimu nawukwashu waspiritu yajila? (b) Indi chakutalilahu chaMosi chatudizishañadi kutalisha hadi Yehova chahanañayi spiritu yindi?

3 Hadi antu ejima adiñuku mu 1513 B.C.E., Mosi diyi wadiñi ‘wamwovu nankashi.’ (Kuch. 12:3) Iwu muntu wawunda amwinkeli nyidimu yamaneni nankashi mumunza wawaIsarela. Spiritu yaNzambi yamwinkeli Mosi ñovu yakuprofweta, kusompesha, kusoneka, kulombola nikwila yihayamisha. (Tañenu Isaya 63:11-14.) Ilaña ifuku dimu Mosi wabili nindi chiteli chamuswejeleli kulema. (Kuch. 11:14, 15) Dichi Yehova wanoneli ‘spiritu yikwawu’ yadiña hadi Mosi nakuyinka amayala 70 kulonda amukwasheñaku Mosi nyidimu yikwawu. (Kuch. 11:16, 17) Hela chakwila chiteli chaMosi chamulemeneni, bayi neyi wachisendeleña nkawinduku, chili amayala 70 atondeluwu kulonda amukwasheñaku hiyachisendeleña nkawawuku.

4 Mosi amwinkeli spiritu yajila yashikila kwesekeja namudimu wazatileñayi. Nihanyima yakuyinka amayala 70 spiritu yajila, Mosi wadiña naspiritu yashikila. Mosi hadiña naspiritu yanteshaku nawa akulumpi 70 hiyadiña nayahambakanaku. Yehova watwinkaña spiritu yitwakeñaña kwesekeja nachidi yuma. “Hahanaña spiritu nakwesekelaku” ilaña wahanaña ‘nakwinzala kwindi.’—Yow. 1:16; 3:34.

5 Komana munakuumika kweseka? Nyidimu yenu yinakuyimanishila mpinji yeneni? Komana mwafwilaña kukwasha chisaka chenu kuspiritu nikumujimba hela chakwila wuseya wunakukandama indi kwiji mwakatakataña? Mukweti nyidimu yayivulu muchipompelu? Ilukenu nenu Nzambi wukuyinka ñovu yakeñekaña kulonda mumiki kukala kudi kwejima naspiritu yindi.—Rom. 15:13.

Spiritu Yajila Yamukwashili Bezaleli

6-8. (a) Indi spiritu yaNzambi yamukwashili Bezaleli niOholiyabi kwiladi? (b) Chumanyi chamwekeshaña nawu Bezaleli niOholiyabi ayilombweleña naspiritu yaNzambi? (c) Muloñadi chuma chamumwekeneni Bezaleli chichatukoleshelaña?

6 Chuma chamumwekeneni Bezaleli wadiñaku mumpinji yaMosi chamwekeshaña spiritu yaNzambi chayikwashaña antu. (Tañenu Kwidika 35:30-35.) Bezaleli amutondeli kulonda yalomboli hakuzata mudimu wakutuña yuma yamutabanaka. Komana wadiña weluka mudimu wawukalawenu henohu kanda yatachiki kuzata iwu mudimu weneni? Hadaha welukili, ilaña mudimu wakukumishaku kuzata wadiña wakutafula matafwali awaEjipitu. (Kwid. 1:13, 14) Hanu dinu, Bezaleli wadi kuzata ñahi mudimu windi wakala? Yehova ‘wamwinzesheli spiritu yaNzambi, mumaana, nimukashinshi, nimukwiluka, nimuwukalawenu wejima; kulonda akatoñojoki chachiwahi mwaya nyidimu yawukalawenu, . . . akakalakali mwejima mwaya wukalawenu.’ Spiritu yajila yamukwashili Bezaleli kwiluka chikupu mudimu welukiliyi. Spiritu yajila yamukwashili niOholiyabi. Bezaleli niOholiyabi adizili chiwahi, muloña azatileña chiwahi nyidimu yawu nawa adizishili niakwawu. Nzambi wayinkeli maana akudizisha akwawu.

7 Wunsahu wukwawu wamwekeshaña nawu Bezaleli niOholiyabi ayilombweli naspiritu yaNzambi wamwekenaña munyidimu yazatiluwu, muloña yuma yatuñiluwu yadiña yakola. Yuma yeniyi ayizatishili kwakwihi nayaaka 500. (2 Kushi. 1:2-6) Kwambukaku nawantu atuñaña yuma makonu, Bezaleli niOholiyabi hiyakeñeli kusoneka majina hayuma yatuñiluwuku. Mpuhu yejima yayili kudi Yehova hanyidimu yejima yakalakeluwu.—Kwid. 36:1, 2.

8 Anetu makonu tunateli kuzata nyidimu yakala yakeñekaña kwilukisha chikupu, yidi neyi kutuña, kupulinta, kuloñesha ntanjikilu yakupompa kwankambi, kukwasha antu adi mukukala, nikuhanjeka nawandotolu niankoñi azatilaña muyipatela kutalisha hachahosha Nsona hansañu yamashi. Mpinji yikwawu iyi nyidimu ayizataña kudi antu eluka, ilaña kakavulu ayizataña kudi akakuzata mukudikeñela abula kudiza chikupu nyidimu yeniyi. Spiritu yaNzambi yayikwashaña kuzata nyidimu yawu. Komana mwashintajalahu dehi kwiteja mudimu waYehova nakutoñojoka nenu akwenu eluka chikupu kuyibadika? Ilukenu nenu spiritu yaYehova yinateli kuyikwasha kuzatisha maana niwuswa wumukweti hakuzata mudimu wejima wukuyinkayi.

Spiritu yaNzambi Yamukwashili Yoshuwa Kulombola Antu jaNzambi

9. Kukalanyi kwamwenuwu aIsarela hampinji yafuminuwu muEjipitu, nawa chumanyi chateleleluwu kwila?

9 Spiritu yaNzambi yamukwashili cheñi muntu wadiñaku mumpinji yaMosi niBezaleli. Haleheli wanyi kufuma hampinji yafuminuwu aIsarela muEjipitu, aAmaleki ayilukukili antu jaNzambi. A Isarela ateleli kulwa kulonda adikiñi kudi ayilumbu jawu. Hela chakwila aIsarela elukili wanyi kulwa njita, ateleleli kuzuña njita yatachi kufuma hampinji yayilubwiluwu. (Kwid. 13:17; 17:8) Ateleleli kwikala namuntu wakuyilombola munjita. Hinyi wateleleli kuyilombola?

10. Muloñadi aIsarela alombweleñawu kudi Yoshuwa chashindiluwu njita?

10 Atondeli Yoshuwa. Indi neyi welili nindi yashimuni mudimu wazatileñayi henohu kanda amwinki iwu mudimu, wadi kushimuna nyidimwinyi? Nduñu, tahindi mukwakutafula matafwali indi kwiji mukwakukuñulula manina? Chalala nkaka yaYoshuwa Elishama wadiña kalamba wakumuchidi waEfweremi walombweleña amayala 108,100 amajita achendu chamuchisatu chawaIsarela. (Kuch. 2:18, 24; 1 Kushi. 7:26, 27) Ilaña Yehova hamulejeli Mosi kutonda Elishama chili mwanindi Nunuku, ilaña amutondeli Yoshuwa kulonda alomboli amashidika ayili nakushinda ayilumbu. Azuñili njita kwakwihi nefuku damukuma. A Isarela ashindili njita muloña Yoshuwa wovwahilili chikupu nawa walemesheli wunlomboli waspiritu yajila yaNzambi.—Kwid. 17:9-13.

11. Tunateli kuzata ñahi chiwahi mudimu wetu wajila neyi Yoshuwa?

11 Chafwiliyi Mosi, Yoshuwa “wenzeli spiritu yamaana,” wamuswanini. (Kuhit. 34:9) Spiritu yajila hiyamukwashili Yoshuwa kuprofweta hela kukoña yihayamisha neyi Mosuku, ilaña yamukwashili kulombola aIsarela munjita nakushinda aKenani. Makonu tunateli kutoñojoka netu hitukweti maana niwuswa wakuzata nyidimu yetu yikwawu yajilaku. Kufwana Yoshuwa, tunateli kuzata chiwahi neyi tulondela chikupu nshimbi jaNzambi.—Yosh. 1:7-9.

‘Spiritu yaYehova Yenjili Hadi Gideyona’

12-14. (a) Chumanyi chitwadizilaña kudi amayala 300 ashindili aMidiyani aswejeli kuvula? (b) Indi Yehova wamukolesheli ñahi Gideyona? (c) Chumanyi chatukanayi Nzambi makonu?

12 Chelili Yoshuwa nafwi dehi, Yehova watwalekeluhu kuzatisha ñovu jindi hakukolesha ambuñindi ashinshika. Mumukanda wawaAnsompeshi mwenzala nsañu yawantu ‘akwatili ñovu hazeyeluwu.’ (Heb. 11:34) Nzambi wamukolesheli Gideyona naspiritu yajila kulonda yemenuku antu Jindi kunjita. (Ansomp. 6:34) Amashidika awaMidiyani avulili chikupu kubadika amashidika apompesheliyi Gideyona. Yehova wamweni nindi amashidika antesha awaIsarela aswejeli kuvula. Wamwilili Gideyona kapampa kayedi nindi afuntishi amashidika amakwawu kumatalawu sampu nichavuliluwu ayilumbu chakwila amashidika 450 awayilumbu ateleli kuzuña nakaIsarela wumu. (Ansomp. 7:2-8; 8:10) Iku dikuvula kwawantu akeñeleñayi Yehova. Hikwadiña muntu wadi kuditiya neyi ashinda nindi anashindi hamuloña wañovu hela maana awantuku.

13 Gideyona niamashidika indi adiñi kwakwihi nakumanisha kudiloñesha kulonda asi njita. Neyi mwadiña hakachi kanana amashidika antesha, komana mwadi kutiya kuwaha hakwiluka nenu hakachi kenu anafumishuhu antu akweti woma niabula kusoñama? Tahindi mwadi kwakama hakutoñojoka yuma yadi kufumamu? Chakadi nikujina Gideyona watiyili kuwaha. Welili chuma chamulejeluwu. (Tañenu Ansompeshi 7:9-14.) Yehova hamuzuwilili Gideyona hakumulomba nindi yakoñi chinjikijilu kulonda chikali wunsahu wakwila nawu Nzambi wukuyamwinaku. (Ansomp. 6:36-40) Ilaña wakolesheli chikuhwelelu chaGideyona.

14 Ñovu yaYehova yakwamwina hiyekala namwakukuminaku. Nateli kwamwina antu jindi mukukala kudi kwejima, nawa nateli kwila mwenimu kuhitila mukuzatisha antu amwekanaña kuzeya. Mpinji yikwawu tunateli kumona neyi ayilumbu jetu amavulu chikupu hela netu hitukweti wakutukwashaku. Hitwakuhwelelaña netu akutumwekeshela chihayamisha neyi chamumwekesheluwu Gideyonaku, ilaña tunateli kuwana nshimbi yayivulu Mwizu daNzambi nichipompelu chindi chalombolewaña naspiritu. (Rom. 8:31, 32) Yikaninu yaYehova yayiwahi yakoleshaña chikuhwelelu chetu nawa yatuleñelaña kukuhwelela netu chalala Hinkwashi yetu.

‘Spiritu yaYehova Yenjili Hadi Yefwata’

15, 16. Muloñadi mwana kaYefwata chetejeliyi kudihana, nawa chumichi chinateli kukolesha ñahi anvwali?

15 Shinshikenu chakutalilahu chikwawu. Hampinji yayiluwu aIsarela nakulwa njita nawaAmoni, spiritu yaYehova ‘yenjili hadi Yefwata.’ Hamuloña wakwila wakeñeleña kushinda kulonda yamushimeki Yehova, Yefwata wadishiililumu kuhana chuma chamukalilili kushikija. Yefwata wadishiililumu nindi neyi Nzambi yamwinka aAmoni mumakasindi, muntu wakasambila kwidika mwitala dindi nakumukinkilila hakufuntayi wakekala wambala waYehova. Chafuntiliyi Yefwata kwayiliyi nakushinda aAmoni, mwanindi wamumbanda diyi wamukinkililili. (Ansomp. 11:29-31, 34) Komana chumichi chamuhayamishili Yefwata? Inehi, muloña wadiña namwana wumu hohu. Yefwata washikijili chuma chadishiililumu kuhitila mukuhana mwanindi wamumbanda wumu hohu kulonda yakalakeleña mumalala aYehova kuShilo. Hakwikala mukwakudifukula waYehova washinshika, mwana kaYefwata wamumbanda welukili nindi chuma chadishiililumu tata yindi chiña chishikijewi. (Tañenu Ansompeshi 11:36.) Spiritu yaYehova yayikolesheli wonsu wawu.

16 Chumanyi chamukwashili mwana kaYefwata kudihana kulonda yamukalakeli Yehova? Chakadi nikujina chikuhwelelu chindi chakoleli kuhitila mukumona iyena datata yindi nikudihana. Anvwali, anyanenu amonaña yuma yimwelaña. Yuma yimwafuukulaña yamwekeshaña nawu mwakuhwelela yuma yimwahoshaña. Anyanenu amonaña chimwalombaña chakufuma hamuchima nichimwatañishaña chiwahi kushilahu niyuma yimwelaña yamwekeshaña chichalumbuluka kumukalakela Yehova namuchima wumu. Anyanenu chamonawu yumiyi, chakadi nikujina akusweja kukeña kudihana kulonda akalakaleña mudimu waYehova. Chumichi chikuyizañalesha.

‘Spiritu yaYehova Yenjili Hadi’ Samisoni

17. Indi spiritu yaNzambi yamukwashili Samisoni kwiladi?

17 Shinshikenu chakutalilahu chikwawu. Hampinji yayikabishileña aIsarela kudi aFwilistinu, ‘spiritu yaYehova yatachikili kumwendesha’ Samisoni kulonda yayamwini aIsarela. (Ansomp. 13:24, 25) Nzambi wamwinkeli Samisoni ñovu yabadika antu ejima. Chelili aFwilistinu ashinjili akwawu aIsarela nawu amukwati Samisoni, ‘Spiritu yaYehova yenjili hadi yena nañovu, nyonji yamaneni yadiñi kumakasindi yelili neyi tuwanda tunahi mukesi, ninyonji yadiñi kunkuku yamakasa yisubuka nikusubuka.’ (Ansomp. 15:14) Nihampinji yazeyeliyi kumujimba muloña wakufuukulahu chatama, Samisoni amukolesheli ‘muloña wachikuhwelelu.’ (Heb. 11:32-34; Ansomp. 16:18-21, 28-30) Spiritu yaYehova yazatikili hadi Samisoni munjila yadimena muloña wayuma yazatikili yabulileña kuvula kumwekana. Hela chochu, yuma yamwekeni kunyaka yatukoleshaña chikupu. Munjilanyi?

18, 19. (a) Chuma chamumwekeneni Samisoni chatukoleshaña ñahi? (b) Munahetelumu ñahi hakudiza yakutalilahu yawantu ashinshika munichi chibaaba?

18 Anetu nawa twashindamena haspiritu yajila yamukwashili Samisoni. Twashindamenaña hawukwashu waspiritu yajila hampinji yitwakalakalaña mudimu wayinkeliyi Yesu atumbanji twindi, ‘wakushimwina antu nikushimuna wunsahu chikupu.’ (Yil. 10:42) Iwu mudimu wakeñekaña kwikala nawuswa wutwabula kusemuka nawu. Twamusakililaña Yehova muloña spiritu yindi yajila yatukwashaña kukalakala nyidimu yindi yashiyashana yatwinkayi. Dichi hampinji yitunakukalakala nyidimu yetu tunateli kuhosha neyi chahosheliyi kaprofwetu Isaya nindi: ‘Mwanta Nzambi nantemeshi, nispiritu yindi.’ (Isa. 48:16) Eñañi, spiritu yaNzambi diyi yatutemeshaña. Twasha nyichima yetu kunyidimu nakukuhwelela netu Yehova wukutukwasha kwiluka kuzata neyi chamukwashiliyi Mosi, Bezaleli niYoshuwa. Twazatishaña ‘mpoku yaspiritu yakabali, dodu izu daNzambi,’ nakukuhwelela netu wakatwinka ñovu neyi chayinkeliyi aGideyona, Yefwata niSamisoni. (Efwes. 6:17, 18) Kuhitila mukumushindamena Yehova netu yotukwashi kushinda kukala, tunateli kwikala akola kuspiritu neyi chadiñiyi Samisoni nañovu yakumujimba.

19 Eña, Yehova wakiswilaña antu akolela chikupu kukudifukula kwalala. Neyi twovwahila wunlomboli waspiritu yajila yaNzambi, chikuhwelelu chetu chikukola. Hela chochu, chikuwaha cheñi neyi tudiza yuma yikwawu yayiwahi yasonekawu muNyikanda yachiGriki yawakwaKristu. Nsañu yeniyi yamwekeshaña spiritu yaYehova chiyazatikileña hadi antu ashinshika amuyaaka nkulakaji yakusambila, henohu Pentekosta 33 C.E. kanda yishiki nichiyashikili. Tukadiza iyi nsañu muchibaaba chinalondeluhu.

Muloñadi chikuhwelelu chenu chichinakoleluku hakwiluka spiritu yaNzambi chiyazatikili hadi . . .

• Mosi?

• Bezaleli?

• Yoshuwa?

• Gideyona?

• Yefwata?

• Samisoni?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mazu ekoku adi hefu 22]

Spiritu yaNzambi yinateli kutukolesha kuspiritu neyi chiyamukolesheli Samisoni kumujimba

[Mwevulu wudi hefu 21]

Anvwali chakutalilahu chenu chakwikala neyena chikukwasha anyanenu