Abrahamu—Munthu Wacikanga

Abrahamu wakalaŵiskanga ŵamumbumba yake na ŵanchito ŵake apo ŵakanozgekeranga kuluta ku Kenani. (Genesis 12:1-5) Ŵanthu aŵa ŵakathembanga iyo pa cilicose. Apo Abrahamu wakaŵalaŵiskanga, wakaghanaghiranga za umo wamuŵapwelelelera. Panji wakajifumbanga kuti: “Kasi namuŵapwelelera wuli mu caru cacilendo? Kasi catenge ciŵenge cipusu kuŵapwelelera usange ningakhala waka mwenemuno mu msumba usambazi wa Uri, umo muli malo ghawemi ghakulyeskako viŵeto, dongo lavundira na maji ghanandi? Wuli usange nalwara panji nafwira mu caru cacilendo? Ni njani wapwelelerenge mbumba yane?” Panji Abrahamu wakafipanga nadi mtima na vinthu ivi. Kweni wakazomerezga yayi kuti wofi umomizge thupi. Wakaŵikapo mtima kuti wapulikirenge na kucita ivyo Ciuta wamuphalira, kwambura kupwelerako ivyo vingacitika. Ici cikalongora kuti wakaŵa na cikanga nadi.

 KASI CIKANGA NCHIVICI? Cikanga nkhuŵa wakukhora, wakukhwima mtima, ndiposo wambura kusunkhunyika. Cikanga cikupambana comene na kuŵa na wofi panji kutenthema. Munthu wacikanga wakulekerathu kuŵa na wofi yayi. M’malo mwake, munthu uyo wali na cikanga cakufuma kwa Ciuta, wakucitapo kanthu nangauli wangaŵa na wofi.

KASI ABRAHAMU WAKALONGORA WULI CIKANGA? Abrahamu wakaŵa wakunozgeka kucita vinthu vyakupambana na ivyo ŵanandi ŵakacitanga. Abrahamu wakakulira ku malo agho ŵanthu ŵakasopanga ŵaciuta ŵangoza ŵakupambanapambana. Kweni wakazomerezga yayi kuti wofi umutondeske kucita vinthu ivyo wakamanyanga kuti ni viwemi. Mwacikanga Abrahamu wakasankha kusopa Yehova, Ciuta yumoza pera ndiposo “Wapacanya pa Vyose.”—Genesis 14:21, 22.

Abrahamu wakadangizga kusopa Ciuta waunenesko kuluska vinthu vyakuthupi. Wakaŵa wakukhumbisiska kuleka umoyo uwemi ku Uri na kuluta mu mapopa, ndipo wakagomezganga kuti Yehova wamumupwelelera pa vyose ivyo wakusoŵerwa. Vilimika vikati vyajumphapo, panji wakaghanaghaniranga za vinthu ivyo wakavileka ku Uri. Kweni Abrahamu wakagomezganga kuti Yehova wamupwelelerenge pamoza na mbumba yake. Abrahamu wakaŵa na cikanga pakupulikira malango gha Ciuta, cifukwa cakuti wakademelera kwa Yehova. Wakawonanga Yehova kuŵa wakuzirwa comene mu umoyo wake.

KASI TIKUSAMBIRAPO VICI? Nase tingayezga Abrahamu para tikulongora cikanga pakupulikira Yehova, nanga ni para ŵanthu ŵanyake ŵakumupulikira yayi. Mwaciyelezgero, Baibolo likusambizga kuti awo ŵakukoleska cigomezgo cawo mwa Yehova Ciuta ŵazamususkika na ŵabwezi ŵawo panji ŵabali ŵawo. (Yohane 15:20) Ndipouli, para takhorwa na ivyo tasambira vyakukhwaskana na Yehova, tikuyowoya vigomezgo vithu mwanchindi.—1 Petrosi 3:15.

Tingagomezgaso layizgo la Ciuta lakuti wazamutipa vinthu vyakukhumbikwira para tikuŵa na cipulikano mwa iyo. Cigomezgo ici cikutipa cikanga kuti tiŵikenge mtima pa vinthu vyauzimu, kuluska vinthu vyakuthupi. (Mateyu 6:33) Wonani ivyo mbumba yinyake yikacita.

Nangauli Doug na Becky ŵakaŵa na ŵana ŵasepuka ŵaŵiri, kweni ŵakakhumbanga kuluta ku caru cinyake uko kukakhumbikwiranga ŵapharazgi ŵa makani ghawemi gha mu Baibolo. Ŵakati ŵapenjerezga fundo na kulomba kufumira pasi pa mtima, ŵakasankha kuti ŵasamire ku caru ici. Doug wakuti: “Cikanga cikakhumbikwanga kuti tiyeghe ŵana ŵithu na kuluta ku caru ici, ndipo tikamanyanga yayi umo vinthu vyamuŵira. Kweni pakwamba apo tikaghanaghananga vya kusama, tikadumbiskana nkhani ya Abrahamu na Sara. Tikaghanaghanira umo iwo ŵakagomezgera Yehova, ndiposo umo Yehova wakaŵapwelelelera. Ivi vikatovwira comene.”

Pakuyowoya za uteŵeti wawo mu caru cacilendo, Doug wakuti: “Tatumbikika comene. Pakuti tikukhumba vinandi yayi pa umoyo, kanandi tikuŵa pamoza na ŵana ŵithu, tikupharazgira pamoza, tikucezga na kuseŵera pamoza. Nkhutondeka na kuyowoya wuwo wanangwa uwo tili nawo.”

Ni waliyose yayi uyo wangacita nga ni mbumba iyi. Kweni tose tingayezga Abrahamu mwa kudangiza kusopa Ciuta, na kugomezga kuti nyengo zose watipwelelerenge. Usange tingacita nthena, ndikuti tikulondezga fundo ya mu Baibolo yakuti, “tiŵenge ŵakukhwima mtima na kuyowoya kuti: ‘Yehova ni movwiri wane; nopenge cara.’”—Ŵahebere 13:5, 6.

[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 7]

Munthu uyo wali na cikanga cakufuma kwa Ciuta, wakucitapo kanthu nangauli wangaŵa na wofi

 [Bokosi/Cithuzithuzi pa peji 8]

Mwanakazi Wakopa Ciuta Ndiposo Muwoli Wakuzirwa

Sara wakatengwa kwa munthu uyo wakaŵa na cipulikano cikuru. Kweni nayo wakaŵa mwanakazi wakugomezgeka ndipo wakalongora ciyelezgero ciwemi comene. Nakuti Baibolo likumuzunura katatu kuti wakaŵa munthu uyo ŵanakazi ŵakopa Ciuta ŵakwenera kusambirako kanthu. (Yesaya 51:1, 2; Ŵahebere 11:11; 1 Petrosi 3:3-6) Nangauli Malemba ghakuyowoya vicoko waka vyakukhwaskana na Sara, kweni tikuwona kuti wakaŵa na nkharo yiwemi.

Mwaciyelezgero, ghanaghanirani umo Sara wakacitira apo Abrahamu wakamuphalira kuti Ciuta wati ŵawukeko ku Uri. Panji wakajifumbanga uko ŵakuya ndiposo cifukwa cake. Kasi wakafipanga mtima kuti ŵamusuzgika uko ŵakuya? Kasi wakacita citima kuti walekanenge na ŵabwezi ndiposo ŵabali ŵake awo panji wazamuwonanaso nawo yayi? Panji maghanoghano agha ghakamwiziranga. Ndipouli, wakanyamuka waka na mtima wose, ndipo wakagomezganga kuti Yehova wamutumbikenge cifukwa ca kupulikira kwake.—Milimo 7:2, 3.

Sara wakapulikiranga Ciuta, kweniso wakaŵa muwoli muwemi comene. Wakagazgananga yayi na mfumu wake mwakuti ndiyo walongozgenge pa nyumba, kweni wakamucindikanga na kumovwira apo wakalongozganga mbumba yawo. Mwakucita nthena, wakajitozga na nkharo yake yiwemi.—1 Petrosi 3:1-6.

Kasi nkharo yanthena yingawovwira ŵawoli mazuŵa ghano? Mwanakazi munyake zina lake Jill, uyo wakhala mwakukondwa mu nthengwa kwa vilimika vyakujumpha 30, wakuti: “Ivyo Sara wakacitanga vyanisambizga kuti nifwatukenge pakuyowoya maghanoghano ghane kwa mfumu wane. Kweniso nkhumanya kuti mfumu wane ndiyo mutu wa mbumba uyo wali na mulimo wa kukaka fundo yaumaliro iyo mbumba yilondezgenge. Usange wakaka fundo, ni mulimo wane kuti nimovwire kuti ivyo wakaka vicitike.”

Mutepanji cinthu cakuzirwa comene ico tingasambirako kwa Sara nchakuti: Nangauli wakaŵa wakutowa comene, kweni kutowa kwake kukamupangiska kuti wajikuzgenge yayi. (Genesis 12:10-13) Mwakujiyuyura wakawovwiranga Abrahamu pa nyengo iyo vinthu vili makora na para vyasuzga. Mwambura kukayika, Abrahamu na Sara ŵakaŵa ŵakugomezgeka, ŵakujiyuyura, ndiposo ŵacitemwa. Waliyose wa iwo wakatumbikikanga na ivyo munyake wakamucitiranga.