“Ang imo pulong kamatuoran.”—JUAN 17:17.

1. Sang una mo nga pagpakighambal sa mga Saksi ni Jehova, ano ang nakita mo nga tuhay sa ila?

NADUMDUMAN mo pa bala ang imo una nga pagpakighambal sa mga Saksi ni Jehova? Ano ang natandaan mo? Madamo ang magasabat, ‘Nagdayaw gid ako kay gingamit sang Saksi ang Biblia sa pagsabat sang akon mga pamangkot.’ Nalipay gid kita sang nahibaluan naton ang katuyuan sang Dios sa duta, ang kahimtangan sang patay, kag ang paglaum sang aton napatay nga mga pinalangga!

2. Ano ang pila ka rason nga naapresyar mo ang Biblia?

² Apang sa padayon naton nga pagtuon, nahangpan naton nga ginasabat sang Biblia indi lamang ang aton mga pamangkot parte sa kabuhi, kamatayon, kag palaabuton. Natun-an naton nga amo ini ang labing praktikal nga libro sa kalibutan. Mapuslanon gid ang mga laygay sini, kag ang mga nagasunod sa sini mangin madinalag-on kag malipayon. (Basaha ang Salmo 1:1-3.) Ginabaton sang matuod nga mga Cristiano ang Biblia, “indi subong pulong sang mga tawo, kundi, kon ano gid ini sa pagkamatuod, subong pulong sang Dios.” (1 Tes. 2:13) Paagi sa malip-ot nga pagrepaso sang maragtas makita naton ang kinatuhayan sang mga nagatahod sa Pulong sang Dios kag sang mga wala nagatahod sa sini.

NALUBAD ANG MABUDLAY NGA PROBLEMA

3. Ano nga problema ang posible magguba sang paghiusa sang Cristianong kongregasyon sang unang siglo, kag ano ang nadalahig?

³ Sa sulod sang 13 ka tuig sugod sang ginhaplasan si Cornelio, ang una nga Gentil nga wala matuli, nag-utwas ang problema nga posible magguba sang paghiusa sang Cristianong kongregasyon. Nagadamo ang Gentil nga nangin Cristiano. Ang pamangkot amo, Dapat bala tulion ang mga Gentil suno sa kinabatasan sang mga Judiyo antes sila bawtismuhan? Para sa isa ka Judiyo mabudlay ini nga pamangkot. Ang mga Judiyo nga nagatuman sang Kasuguan indi gani magsulod sa balay sang Gentil, ano pa ayhan kon makig-upod sila sa ila.  Grabe ang paghingabot sa mga Judiyo nga nangin Cristiano. Kon abiabihon sining mga Cristiano ang wala matuli nga mga Gentil, labi pa gid nga dumtan sila sang mga Judiyo.—Gal. 2:11-14.

4. Sin-o ang nagtipon agod maglubad sang problema, kag ano nga mga pamangkot ang mahimo nag-utwas?

⁴ Sang 49 C.E., ang mga apostoles kag ang mga gulang nga lalaki sa Jerusalem nga natuli mismo nga mga Judiyo, “nagtipon agod usisaon ini nga butang.” (Binu. 15:6) Wala sila nagtipon agod baisan ang indi importante nga mga detalye parte sa relihion, kundi agod binagbinagon ang ginatudlo sang Kasulatan. Mabakod ang mga argumento sang magtimbang nga bahin. Ipilit bala nila ang ila kaugalingon nga opinyon ukon magdampiganay? Ipaiway lang bala anay nila ang pagdesisyon kag hulaton nga magtahaw ang paghingabot sa mga Cristiano? Ukon magpadasudaso na lang sila sa pagdesisyon bisan indi pa sila kumbinsido sa sini?

5. Paano nangin tuhay ang miting nga ginhiwat sa Jerusalem sang 49 C.E. sa mga miting sang mga lider sang relihion nga ginhiwat mga siniglo sang ulihi?

⁵ Kinaandan na ang pagkompromiso kag pagdampiganay sa mga miting sang mga lider sang relihion subong. Apang wala ina natabo sa miting sa Jerusalem. Nakahimo sila sing desisyon nga gin-ugyunan sang tanan. Paano? Bisan pa nga mabakod ang opinyon sang kada isa, ang tanan nga nagtambong nagatahod sa Pulong sang Dios, kag gingamit nila ang Kasulatan sa paglubad sang problema.—Basaha ang Salmo 119:97-101.

6, 7. Paano gingamit ang Kasulatan sa paglubad sang problema parte sa pagtuli?

⁶ Ang teksto nga nakabulig sa ila amo ang Amos 9:11, 12. Ginkutlo ini sa Binuhatan 15:16, 17, nga nagasiling: “Magabalik ako kag tukuron liwat ang narumpag nga tolda ni David; kag tukuron ko liwat ang kagulub-an sini kag patindugon ini liwat, agod ang nabilin sa sini nga mga tawo hanuot nga magpangita kay Jehova, upod sa mga tawo sang tanan nga pungsod, mga tawo nga ginatawag sa akon ngalan, siling ni Jehova.”

⁷ Pero basi may magsiling, ‘Wala man sa teksto nga indi na kinahanglan nga tulion ang Gentil nga mga tumuluo.’ Matuod ina. Pero mahimo nga nahangpan na ini sang Judiyong mga Cristiano. Wala nila ginakabig nga ‘mga tawo sang pungsod’ kundi mga utod ang natuli nga mga Gentil. (Ex. 12:48, 49) Halimbawa, suno sa bersion ni Bagster sang Septuagint, ang Ester 8:17, nagasiling: “Madamo nga Gentil ang gintuli kag nangin mga Judiyo.” Gani sang nagtagna ang Kasulatan nga ang nabilin sa panimalay sang Israel (mga Judiyo kag natuli nga mga Judiyong proselita) upod sa “mga tawo sang tanan nga pungsod” (wala matuli nga mga Gentil) mangin mga tawo nga gintawag sa ngalan sang Dios, maathag ang buot silingon. Indi na kinahanglan nga tulion ang mga Gentil nga luyag mangin Cristiano.

8. Ngaa kinahanglan ang kaisog sa ginhimo nila nga desisyon?

⁸ Sa bulig sang Pulong sang Dios kag sang iya espiritu “naghilisugot” ang matuod nga mga Cristiano. (Binu. 15:25) Bisan pa mahimo magdugang ang paghingabot sa Judiyong mga Cristiano bangod sini, ginsuportahan gid sang mga matutom ining base sa Biblia nga desisyon.—Binu. 16:4, 5.

ANG MAATHAG NGA KINATUHAYAN

9. Ano ang isa sa panguna nga rason kon ngaa nadagtaan ang matuod nga pagsimba, kag anong importante nga doktrina ang ginpatiko?

⁹ Nagtagna si apostol Pablo nga kon mapatay na ang mga apostoles ang Cristianong pagtuo maimpluwensiahan  sang butig nga mga panudlo. (Basaha ang 2 Tesalonica 2:3, 7.) Lakip sa mga magalisa sa “makapapagros nga panudlo” amo ang pila nga may mabug-at nga katungdanan. (2 Tim. 4:3) Ginpaandaman ni Pablo ang mga gulang sadto: “Gikan sa inyo mismo may mga tawo nga magalutaw kag magahambal sang tiko nga mga butang agod ipahilayo ang mga disipulo kag pasundon sa ila.” (Binu. 20:30) Suno sa The New Encyclopædia Britannica ang isa sa panguna nga rason kon ngaa may butig nga panudlo amo: “Ang mga Cristiano nga may tinun-an sa Griegong pilosopiya naggamit sini para ipaathag ang ila pagtuo. Nalipay sila sa ila tinun-an kag abi nila makabulig ini para makumbertir ang edukado nga mga pagano.” Ang isa ka importante nga doktrina nga ginsamuan nila sang pagano nga panudlo amo ang parte kay Jesucristo. Sa Biblia ginatawag sia nga Anak sang Dios, pero ginatudlo sang mga nagapati sa Griegong pilosopiya nga sia amo ang Dios.

10. Paano kuntani nasolbar ang isyu parte sa identidad ni Cristo?

¹⁰ Ini nga doktrina ginbaisan sa mga konsilyo sang simbahan. Mahapos lang kuntani ini solbaron kon sila tanan nagabase sa Kasulatan, pero ang kalabanan wala nagahimo sini. Ang matuod, antes sila magkadto sa konsilyo nakadesisyon na sila kag wala sing makapabag-o sini. Sa masami, ang ila mga desisyon sa sini nga mga miting wala nabase sa Biblia.

11. Sa diin ginabase sang mga lider sang simbahan ang ila desisyon, kag ngaa?

¹¹ Ngaa wala nila gingamit sing maayo ang Kasulatan? Suno sa iskolar nga si Charles Freeman, ang mga nagapati nga si Jesus amo ang Dios “nabudlayan magpaathag sang mga ginsiling ni Jesus nga nagapakita nga mas manubo sia sangsa Dios nga Amay.” Bangod sini, ginpasulabi pa nila ang mga tradisyon kag opinyon sang mga tawo sangsa ginatudlo sang Ebanghelyo. Asta subong madamo nga klero ang nagapati nga mas importante ang ginasiling sang mga Amay sang Simbahan sangsa Pulong sang Dios. Kon nakaistorya ka na sa isa ka seminarista parte sa doktrina sang Trinidad mahimo nga natalupangdan mo ini.

12. Anong negatibo nga impluwensia ang ginhimo sang emperador?

¹² Makita sa mga debate sa mga konsilyo ang daku nga impluwensia sang mga emperador sang Roma. Si Propesor Richard E. Rubenstein nagsulat parte sa Konsilyo sang Nicaea: “Ginpaboran kag ginpamanggaranon ni Constantino [ang mga obispo]. Wala pa isa ka tuig, nauli na sang bag-o nga emperador ukon napatindog liwat ang ila mga simbahan, kag nabalik ang ila mga palangakuan kag dungog . . . Ginhatagan niya ang Cristianong mga klerigo sing mga pribilehiyo nga ginahatag anay sa paganong mga pari.” Gani, “Maimpluwensiahan gid ni Constantino, kag ayhan madiktahan pa gani ang mga desisyon sa Nicaea.” Si Charles Freeman nagpamatuod: “Diri nagsugod ang pagpasilabot sang emperador indi lamang sa pagpabakod sang Simbahan kundi pati sa doktrina.”—Basaha ang Santiago 4:4.

13. Sa banta mo, ngaa wala ginbaton sang mga lider sang simbahan ang maathag nga panudlo sang Biblia?

¹³ Indi mabaton sang mga lider sang simbahan nga si Jesucristo Anak sang Dios, pero indi ini problema sa ordinaryo nga mga tawo kay nahangpan nila kag ginabaton ang ila nabasa sa Kasulatan. Ang mga lider sang simbahan interesado sa manggad kag gahom nga mahatag sang emperador gani wala nila ginasapak ang panudlo sang Biblia. Gintamay ni Gregory sang Nyssa, isa ka lider sang  relihion sadto, ang ordinaryo nga mga tawo subong sang mga negosyante sang panapton, manugbaylo sang kuarta, manugbaligya, kag mga suluguon, bangod sang ila paghangop sa Kasulatan. Naugot si Gregory bangod ginapaathag sining ordinaryo nga mga tawo nga ang Anak tuhay sa Amay, ang Amay daku sa Anak, kag ang Anak gintuga halin sa wala. Mapaathag nila ini nga mga kamatuoran paagi sa paggamit sang Biblia. Wala gid ini ginahimo ni Gregory sang Nyssa kag sang mga lider sang simbahan. Kuntani namati na lang sila sa ordinaryo nga mga tawo!

NAGTUBO SING DUNGAN ANG “MGA TRIGO” KAG “MGA GAMHON”

14. Ngaa makasiling kita nga may yara pirme matuod nga hinaplas nga mga Cristiano sa duta sugod sang unang siglo?

¹⁴ Sa isa ka parabola, ginpakita ni Jesus nga sugod sang unang siglo, may yara pirme matuod nga hinaplas nga Cristiano sa duta. Ginpaanggid niya sila sa “mga trigo” nga nagatubo sa tunga sang “mga gamhon.” (Mat. 13:30) Siempre wala kita makahibalo kon sin-o ang mga indibiduwal ukon grupo nga bahin sang hinaplas nga klase, pero sigurado kita nga may yara pirme nagapangapin sing maisugon sa Pulong sang Dios kag nagabuyagyag sang sayop nga mga panudlo sang simbahan. Binagbinagon naton ang pila ka halimbawa.

15, 16. Sanday sin-o ang nagtahod sa Pulong sang Dios?

¹⁵ Ginpakamalaut ni Arsobispo Agobard sang Lyons, Pransia (779-840 C.E.), ang pagsimba sa imahen, pagdedikar sang mga simbahan sa mga santos, kag ang iban pa nga ginahimo sang simbahan nga indi suno sa Kasulatan. Ginsikway man sang iya kadungan, nga si Obispo Claudius, ang tradisyon sang simbahan kag ginpamatukan ang pagpangamuyo sa mga santos kag ang pagsimba sa mga butang. Sang ika-11 nga siglo, si Archdeacon Berengarius sang Tours, Pransia, gin-ekskomunikar kay ginsikway niya ang panudlo sang Katoliko nga transubstansasyon. Gintudlo man niya nga superyor ang Biblia sangsa tradisyon sang simbahan.

¹⁶ Sang ika-12 nga siglo, may duha ka tawo nga naghigugma sang kamatuoran sa Biblia. Sila amo sanday Peter sang Bruys kag Henry sang Lausanne. Nagbiya si Peter sa pagkapari kay nagapati sia nga wala nahisanto sa Kasulatan ang panudlo sang Katoliko parte sa pagbunyag sa lapsag, transubstansasyon, pagpangamuyo sa mga patay, kag pagsimba sa krus. Bangod sini, ginpatay si Peter sang 1140. Ginbuyagyag man ni Henry, isa ka monghe, ang kagarukan, panudlo, kag  mga ritwal sang simbahan nga indi suno sa Kasulatan. Gindakop sia sang 1148 kag ginbilanggo tubtob sa iya kamatayon.

17. Anong importante nga mga tikang ang ginhimo ni Waldo kag sang iya mga sumulunod?

¹⁷ Sang panahon nga ginsunog nga buhi si Peter sang Bruys, natawo ang isa nga may daku nga impluwensia sang ulihi sa pagpalapnag sang kamatuoran sa Biblia. Ang iya apelyido Valdès, ukon Waldo. * Indi kaangay nanday Peter sang Bruys kag Henry sang Lausanne, ordinaryo lang sia nga tawo. Apang ginhigugma gid niya ang Pulong sang Dios amo nga ginbiyaan niya ang iya pagkabutang agod makakonsentrar sa pagbadbad sang pila ka bahin sang Biblia sa lenguahe nga ginahambal sa bagatnan-sidlangan sang Pransia. Madamo gid ang nalipay nga mabatian ang mensahe sa ila lenguahe amo nga gingamit man nila ang ila mga pagkabutang sa pagpaambit sa iban sang kamatuoran. Naakig gid sa sini ang simbahan. Sang 1184, ining makugi nga mga tawo nga gintawag sang ulihi nga Waldenses, gin-ekskomunikar sang papa kag ginpalayas sang obispo sa ila mga puluy-an. Bangod sini naglapnag pa gid ang mensahe sang Biblia sa iban nga duog. Gani, naglapta sa Europa ang mga sumulunod nanday Waldo, Peter sang Bruys, Henry sang Lausanne, kag iban pa nga ginpalayas. Sang masunod nga siniglo may iban pa nga nagpangapin sang kamatuoran: sanday John Wycliffe (mga 1330-1384), William Tyndale (mga 1494-1536), Henry Grew (1781-1862), kag George Storrs (1796-1879).

“ANG PULONG SANG DIOS WALA MAGAPOS”

18. Ipaathag ang pamaagi sa pagtuon sa Biblia nga gingamit sang sinsero nga mga estudyante sa Biblia sang ika-19 nga siglo kag kon ngaa epektibo ini.

¹⁸ Bisan anhon sang mga kaaway sang kamatuoran sang Biblia, wala gid nila mapunggan ang paglapnag sini. Ang 2 Timoteo 2:9 nagasiling: “Ang pulong sang Dios wala magapos.” Sang 1870, isa ka grupo sang sinsero nga mga estudyante sang Biblia ang nagpangita sang kamatuoran. Ano ang ila pamaagi? Magabangon sila sing pamangkot. Dayon, hambalan nila ini. Tan-awon nila ang tanan nga teksto nga may kaangtanan sa sini. Kon ugyon na ang tanan sa paghisantuanay sini nga mga teksto, nagahimo sila sing konklusion kag ginasulat ini. Makapalig-on gid nga pareho sa mga apostoles kag gulang nga mga lalaki sang unang siglo, ining matutom nga mga lalaki, ang aton “espirituwal nga mga katigulangan” sang hingapusan sang katuigan 1800, determinado nga ipasibu ang ila mga pagpati sa Pulong sang Dios.

19. Ano ang yeartext sa 2012, kag ngaa nagakaigo ini?

¹⁹ Ang Biblia amo gihapon ang sadsaran sang aton mga pagpati. Gani ginpili sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova nga mangin yeartext naton sa 2012 ang ginsiling ni Jesus: “Ang imo pulong kamatuoran.” (Juan 17:17) Ang tanan nga luyag kahamut-an sang Dios dapat maglakat sa kamatuoran. Gani, kabay nga tanan kita padayon nga magpatuytoy sa Pulong sang Dios.

[Nota]

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Blurb sa pahina 8]

Ang aton yeartext sa 2012: “Ang imo pulong kamatuoran.”—Juan 17:17

[Retrato sa pahina 7]

Si Waldo

[Retrato sa pahina 7]

Si Wycliffe

[Retrato sa pahina 7]

Si Tyndale

[Retrato sa pahina 7]

Si Grew

[Retrato sa pahina 7]

Si Storrs