Go na content

Go na table of contents

Leri fu ’den moro prenspari sani na ini a Wèt’

Leri fu ’den moro prenspari sani na ini a Wèt’

„Yu sabi den moro prenspari sani nanga tru tori na ini a Wèt.” ​—ROM. 2:20.

1. Fu san ede a prenspari taki wi frustan san Paulus taki fu a Wèt fu Moses?

EFU a no ben de fu den brifi di na apostel Paulus skrifi nanga yepi fu santa yeye, wi no ben o man frustan furu fu den sani di skrifi na ini a Wèt fu Moses. Fu eksempre, na ini a brifi di Paulus skrifi gi den Hebrewsma, a tyari kon na krin fa Yesus de leki wan ’granpriester di e du a wroko fu Gado ala ten’ èn fa wán leisi nomo a tyari wan „ofrandi di e tapu den sondu fu a pipel”. Na so fasi den wan di abi bribi na ini na ofrandi dati kan kisi „têgo frulusu” (Hebr. 2:17; 9:11, 12). Paulus ben sori taki a tabernakel ben de soso „wan skaduw fu den sani di de na hemel”. A ben sori tu taki Yesus tron a mindriman fu „wan moro betre frubontu”, fu di a frubontu dati bun moro a wan di Moses ben de Mindriman fu en (Hebr. 7:22; 8:1-5). A ben de prenspari trutru taki den Kresten na ini a ten fu Paulus frustan den pisi dati fu a Wèt èn te now ete a prenspari gi wi na ini a ten disi. Den sani di Paulus taki e yepi wi fu frustan moro bun o warti den sani de di Gado seti gi wi.

2. Sortu sani di den Dyu Kresten ben sabi kaba, den tra Kresten no ben sabi?

2 Paulus skrifi wan brifi gi den Kresten fu Rome, èn wan tu fu den sani di a skrifi ben de spesrutu gi den Dyu Kresten di ben e libi drape èn di ben kisi leri fu a Wèt fu Moses. Fu di den ben sabi a Wèt, meki Paulus sori den taki den ben sabi kaba san na „den moro prenspari sani nanga tru tori na ini a Wèt”. Sobun, den ben sabi Yehovah èn den ben sabi fu san ede a bun taki Yehovah gi den wèt. Den ben frustan èn lobi den prenspari tru tori fu a Wèt. Fu dati ede, neleki den reti-ati Dyu fu owruten, den Dyu disi ben kan leri tra sma ala den sani disi fu a Wèt di Yehovah gi en pipel.​—Leisi Romesma 2:17-20.

SKADUW FU YESUS EN OFRANDI

3. San wi o leri te wi poti prakseri na den ofrandi di den Dyu fu owruten ben musu tyari?

3 Den prenspari tru tori di Paulus ben taki fu den, prenspari gi wi ete, fu di den kan yepi wi fu frustan san Yehovah abi na prakseri fu du. Den sani di Yehovah leri en pipel nanga yepi fu a Wèt fu Moses prenspari te now ete. Na ini na artikel disi wi o taki fu den difrenti srakti-ofrandi nanga tra sortu ofrandi di a Wèt ben taki dati den Dyu ben musu tyari. Den ofrandi disi ben tyari den Dyu di ben abi sakafasi go na Krestes èn den ben yepi den Dyu fu frustan san Gado ben aksi fu den. Den sani di Yehovah e aksi fu den futuboi fu en, no kenki. Te now ete a de a srefi. Sobun, den wèt di abi fu du nanga den ofrandi di den Israelsma ben musu tyari, kan yepi wi fu si efu trutru wi e du ala muiti fu dini Yehovah.​—Mal. 3:6.

4, 5. (a) Na san a Wèt fu Moses ben memre a pipel fu Gado? (b) Fu sortu sani den srakti-ofrandi ben de „wan skaduw”?

4 Furu sani na ini a Wèt fu Moses ben memre den Dyu fu owruten taki den na sondu sma. Fu eksempre, iniwan sma di ben o fasi wan dedeskin ben musu du wan tu sani fu kon krin baka. A ben musu tyari wan gosontu redi kaw leki bron-ofrandi gi a priester, dan a priester ben musu kiri a kaw èn bron en. Baka dati a priester ben musu gebroiki na asisi fu meki „watra di e meki sma kon krin”. Na a di fu dri dei èn na a di fu seibi dei baka di a sma ben fasi a dedeskin, den priester ben musu natinati a sma nanga pikinso fu a watra, so taki a kan kon krin (Num. 19:1-13). Fu di libisma e kisi soso sondu pikin, meki a Wèt ben sori tu taki wan uma di meki wan pikin no ben de krin fu wan pisi ten. Baka a pisi ten dati na uma ben musu tyari wan srakti-ofrandi fu kon bun baka nanga Gado.​—Lef. 12:1-8.

5 Na ini na aladei libi, furu tra sani ben meki tu taki den Dyu ben musu tyari meti leki srakti-ofrandi fu kisi pardon fu sondu. Awinsi den Dyu ben sabi dati noso awinsi den no ben sabi, den ofrandi di den ben e tyari na a tabernakel èn bakaten na a tempel, ben de „wan skaduw” fu na ofrandi fu Yesus di no ben abi nowan fowtu.​—Hebr. 10:1-10.

FA DEN BEN MUSU SI DEN OFRANDI

6, 7. (a) San den Israelsma ben musu hori na prakseri te den ben o tyari wan meti leki srakti-ofrandi? San wan bun ofrandi ben e prenki? (b) San wi kan aksi wisrefi?

6 Yehovah ben wani taki den Israelsma tyari soso „bun” meti leki ofrandi gi en. Den meti no ben musu breni noso malengri, den no ben musu abi nowan mankeri èn den no ben musu siki (Lef. 22:20-22). Te den Israelsma ben e tyari froktu noso aleisi leki ofrandi gi Yehovah, dan den ben musu tyari den „moro bun wan” noso „a moro bun pisi” fu den sani di den ben prani (Num. 18:12, 29). Efu wan ofrandi no ben de a moro bun sani di a sma ben abi, dan Yehovah no ben e teki na ofrandi dati. Te den Israelsma ben e tyari den moro bun meti leki srakti-ofrandi, dan dati ben e prenki na ofrandi fu Yesus di no ben o abi nowan flaka èn nowan mankeri. Sobun, a sani di Yehovah ben o gi leki ofrandi fu frulusu libisma fu sondu nanga dede, ben de a moro warti sani di a ben abi èn di a ben lobi srefisrefi.​—1 Petr. 1:18, 19.

7 Efu wan sma di ben e tyari wan ofrandi ben de nanga tangi trutru gi ala den bun di Yehovah du, dan a ben o breiti fu gi en a moro bun ofrandi, a no so? Na a sma srefi ben kan bosroiti efu a ben o tyari a moro bun ofrandi, noso efu a no ben o du dati. Ma a ben sabi taki Gado no ben o lobi en te a ben o tyari wan ofrandi di no bun, fu di dati ben o sori taki a no ben feni en prenspari fu tyari ofrandi èn a ben o gersi leki Yehovah ben e aksi tumusi furu fu en. (Leisi Maleaki 1:6-8, 13.) Disi musu meki wi prakseri a fasi fa wi e dini Gado. A bun fu aksi wisrefi: ’Fu san ede mi e dini Yehovah? Mi musu kenki a fasi fa mi e dini en? Mi e du ala san mi man du fu plisi en?’

8, 9. San wi e leri fu a fasi fa den Israelsma ben musu si den srakti-ofrandi di den ben musu tyari?

8 Efu wan Israelsma ben wani taki Yehovah tangi, noso efu a ben wani aksi Yehovah fu feni en bun, dan a ben kan tyari wan ofrandi gi en. A no ben fruplekti fu tyari so wan ofrandi. Na den okasi dati, a ben o makriki gi en fu tyari a moro bun meti leki ofrandi. A ben o breiti fu gi Yehovah a moro bun ofrandi. Kresten na ini a ten disi no abi fu tyari meti leki ofrandi soleki fa a Wèt fu Moses ben taki, ma toku den e tyari ofrandi. Den ofrandi di den e tyari, na a ten, a krakti, nanga den gudu di den e gebroiki fu dini Yehovah. Na apostel Paulus ben taki dati Kresten e „fruteri ala sma” fu a howpu fu den, den e ’du bun èn den e prati san den abi nanga trawan’. Disi na ofrandi di e plisi Gado (Hebr. 13:15, 16). A fasi fa a pipel fu Yehovah e denki fu den sortu sani disi e sori o furu warderi den abi gi ala san a gi den. Sobun, neleki den Israelsma, wi musu ondrosuku wisrefi fu kon sabi fa wi e denki fu a diniwroko di wi e du gi Gado èn wi musu aksi wisrefi fu san ede wi e dini en.

9 Na ini son situwâsi, a Wèt fu Moses ben sori taki wan Israelsma ben de fruplekti fu tyari wan ofrandi efu a ben du wan sondu noso efu a ben meki wan fowtu. Fu di den ofrandi disi ben de ofrandi di den ben musu fu tyari, meki a kan taki sonwan fu den no ben o wani tyari den ofrandi nanga den heri ati. Kande den ben o si disi leki wan fruferi sani srefi (Lef. 4:27, 28). Ma efu wan sma ben wani tan Yehovah en mati, dan a no ben o hebi gi en fu tyari den sortu ofrandi disi.

10. Sortu „ofrandi” Kresten musu tyari efu den du wan sani di no bun?

10 Na ini a ten disi, a kan pasa taki wi taki wan sani sondro fu denki noso wi du wan sani di e hati wi brada noso sisa. Son leisi wi no sabi taki wi du den wan hati sani, ma tra leisi wi eigi konsensi e taigi wi taki wi du wan sani di no bun. Efu wi e si na anbegi fu Yehovah leki wan seryusu sani, dan wi o du ala san wi man fu meki sani kon bun baka, a no so? Efu wi du wan sma wan hati sani, dan kande wi o abi fu aksi en pardon, fu di wi e sari trutru taki wi du so wan sani nanga en. Efu wi du wan seryusu sondu, dan wi abi fu go suku yepi na den lobi-ati Kresten owruman (Mat. 5:23, 24; Yak. 5:14, 15). Sobun, efu wi sondu teige wi brada noso teige Gado, wi musu du wan sani fu kon bun baka nanga den. A o de neleki wi e tyari wan ofrandi. Te wi de klariklari fu du dati, dan wi o tan mati fu Yehovah èn fu wi brada noso sisa. Boiti dati, wi o abi wan krin konsensi. Disi o gi wi na overtoigi taki Yehovah sabi san na a moro bun sani gi wi.

11, 12. (a) San ben de freide-ofrandi? (b) San wi kan leri fu freide-ofrandi?

11 Son ofrandi di kari na ini a Wèt fu Moses ben de freide-ofrandi. Den ofrandi dati ben sori taki wan sma de bun nanga Yehovah. Te wan sma ben tyari wan meti leki freide-ofrandi, dan en nanga en osofamiri ben e nyan wan pisi fu a meti. Kande den ben e du dati na ini wan fu den nyanyan-kamra fu a tempel. A priester di ben srakti a meti èn den tra priester di ben e wroko na a tempel ben kisi wan pisi fu a meti tu (Lef. 3:1; 7:31-33). Na anbegiman ben e tyari na ofrandi soso fu di a ben wani tan wan mati fu Gado. A ben de neleki na anbegiman, en osofamiri, den priester, nanga Yehovah ben e nyan wan nyanyan makandra nanga prisiri èn na ini freide.

12 Sobun, te wan sma ben tyari wan freide-ofrandi, dan a ben de neleki a gi Yehovah wan kari fu kon nyan wan nyanyan nanga en èn Yehovah ben teki a kari dati. Wan moro bigi grani leki dati no de, a no so? Efu so wan prenspari sma leki Yehovah ben o kon nyan nanga en, dan a no de fu taki dati a ben o gi en a moro bun sani di a abi. A seti fu a freide-ofrandi ben de wan fu den prenspari sani fu a Wèt. A seti disi ben sori taki ala sma di ben wani tron mati fu a Mekiman fu den, ben kan tron dati nanga yepi fu a moro bigi ofrandi fu Yesus. Na ini a ten disi, wi kan de mati fu Yehovah efu wi gebroiki wi gudu nanga wi krakti fu dini en nanga wi heri ati.

OFRANDI DI GADO NO FENI BUN

13, 14. Fu san ede Yehovah no ben feni na ofrandi bun di Kownu Saul ben wani tyari gi en?

13 Yehovah ben feni wan ofrandi bun, soso te sma ben e tyari en nanga wan krin ati èn nanga a yoisti denki. Ma Bijbel e taki tu fu ofrandi di Gado no feni bun. Fu san ede a no ben feni den bun? Meki wi luku tu eksempre.

14 A profeiti Samuel ben taigi Kownu Saul taki a ten ben doro taki Yehovah strafu den Amalèksma. Dati meki Saul ben musu kiri ala Amalèksma èn ala den meti fu den. Ma baka di Saul wini a feti, a gi pasi taki den srudati fu en no kiri Akak, a kownu fu den Amalèksma. Boiti dati, Saul no kiri den meti fu den, fu di a ben feni taki a ben kan gi den leki ofrandi na Yehovah (1 Sam. 15:2, 3, 21). Fa Yehovah ben feni dati? A no ben feni Saul bun moro, fu di Saul trangayesi en. (Leisi 1 Samuel 15:22, 23.) San wi e leri fu a tori disi? Wi e leri taki Gado feni den ofrandi fu wi bun soso te wi e gi yesi na en.

15. San den Israelsma ben e sori di den tyari ofrandi aladi den ben e du ogri?

15 Wi kan leisi fu wan srefi sortu eksempre na ini a buku Yesaya. Na ini a ten fu Yesaya, den Israelsma ben e tyari ofrandi gi Yehovah, ma den no ben e du dati nanga den heri ati. Den ogri sani di den ben e du ben meki taki Yehovah no feni den ofrandi fu den bun. „Sortu wini mi kisi fu den furu srakti-ofrandi fu unu?”, na so Yehovah aksi den. „Mi e tegu gi den manskapu di unu e tyari leki heri bron-ofrandi èn gi a fatu fu den meti di kisi bun nyanyan. Mi no e prisiri nanga a brudu fu den yongu mankaw, den yongu manskapu, nanga den bokoboko di unu e tyari gi mi. . . . Un no musu tyari nyanyan-ofrandi moro gi mi. Den no warti noti. Mi e tegu gi den switismeri di unu e bron.” San ben de a problema? Gado taigi den: „Awinsi unu e begi mi furu tron, toku mi no o arki. Unu kiri furu sma. Un go wasi unsrefi. Meki unsrefi kon krin. No meki mi si den ogri sani moro di unu e du. Tapu nanga den ogri di unu e du.”​—Yes. 1:11-16.

16. O ten Gado feni wan ofrandi bun?

16 Yehovah no ben lobi den ofrandi fu sma di no ben abi berow fu den sondu fu den. Ma te sma ben e du muiti fu gi yesi na den wèt fu Gado, dan a ben e arki den begi fu den èn a ben feni den ofrandi fu den bun. Den prenspari sani na ini a Wèt ben e leri den sortu sma dati taki den na sondu sma èn taki Gado ben musu gi den pardon (Gal. 3:19). Te wan Israelsma ben frustan san a Wèt ben wani leri en, dan a ben sari fu den sondu di a du èn a ben wani taki Yehovah gi en pardon. Na ini a ten disi, wi musu hori na prakseri tu taki wi kan kisi pardon fu den sondu fu wi soso nanga yepi fu na ofrandi fu Krestes. Efu wi e frustan disi èn wi abi warderi gi na ofrandi fu en, dan Yehovah o „prisiri” nanga ala san wi e du gi en.​—Leisi Psalm 51:17, 19.

BRIBI NA INI NA OFRANDI FU YESUS

17-19. (a) Fa wi kan sori Yehovah taki wi de nanga tangi gi a frulusu-ofrandi fu Yesus? (b) San wi o luku na ini a tra artikel?

17 Den Israelsma ben si soso „wan skaduw” fu den sani di Gado abi na prakseri fu du. Ma wi abi a grani fu si den trutru sani (Hebr. 10:1). Den wèt di abi fu du nanga ofrandi ben e sori den Dyu san den ben musu du fu tron bun mati fu Gado. Den ben musu de nanga tangi trutru gi san a du gi den, den ben musu wani gi en den moro bun sani fu den, èn den ben musu frustan taki den musu aksi en fu gi den pardon. Na ini a ten disi den Kresten Griki Buku fu Bijbel e yepi wi fu frustan taki nanga yepi fu a frulusu-ofrandi fu Yesus, Yehovah o puru sondu nanga dede fu têgo. Nanga yepi fu a lusu-paiman, a kan gi wi pardon fu den sondu fu wi, so taki wi kan abi wan bun konsensi nownow kaba. Iya, a lusu-paiman na wan warti kado fu Yehovah!​—Gal. 3:13; Hebr. 9:9, 14.

18 Efu wi wani kisi wini fu a lusu-paiman, dan wi no musu frustan nomo san a wani taki. Na apostel Paulus ben skrifi: „A Wèt tyari wi go na Krestes aladi a ben e hori ai na wi tapu. A sani disi meki taki Gado e si wi leki reti-ati sma fu di wi abi bribi” (Gal. 3:24). A fasi fa wi e libi musu sori taki wi abi bribi (Yak. 2:26). Dati meki Paulus taigi den Kresten fu a fosi yarihondro di ben sabi den prenspari sani na ini a Wèt fu Moses taki den ben musu du san den ben leri fu a Wèt. Na so fasi den ben o libi soleki fa den ben e leri trawan fu libi.​—Leisi Romesma 2:21-23.

19 Aladi Kresten na ini a ten disi no abi fu gi yesi na a Wèt fu Moses, toku den musu tyari ofrandi ete di Yehovah feni bun. Na ini a tra artikel wi o luku fa wi kan du dati.

[Aksi fu a tori disi]

[Prenspari pisi na tapu bladzijde 17]

Den sani di Yehovah e aksi fu den futuboi fu en no e kenki noiti

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Sortuwan fu den meti disi yu ben o tyari leki ofrandi gi Yehovah?

[Prenki na tapu bladzijde 19]

Den sma di Yehovah feni bun, na den wan di e tyari bun ofrandi gi en