Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Alehelɛ Ɛsɔfoma Bamaa Alesama Kɔsɔɔti Anyia Nyilalɛ

Alehelɛ Ɛsɔfoma Bamaa Alesama Kɔsɔɔti Anyia Nyilalɛ

“Bɛle ‘abusua mɔɔ bɛkpa nu bɛye bɛ, alehelɛ ɛsɔfoma, maanle nwuanzanwuanza, menli mɔɔ bɛva bɛ bɛyɛ agyadeɛ titile.’”—1 PITA 2:9, NW.

1. Kɛmɔti a eza bɛfɛlɛ “Awulae [nɔsolɛ] Aleɛ” ne Ngakyelɛlilɛ ɛ? Ɛvoyia ɛhye bodane a le duzu?

GYISƐSE KELAESE nee ye ɛzoanvolɛma 12 ne lile Dwuuma Akpabɛnwo ɛvoyia ne mɔɔ li awieleɛ la wɔ Naesan 14, wɔ ɛvolɛ 33 ne nɔsolɛ nu. Akee Gyisɛse manle Dwudase Yesekaleɔto mɔɔ ɔbaye ye yeamaa la vindele na ɔvale ɛvoyia fofolɛ ɔziele ɛkɛ. Bɛfɛlɛ ɛvoyia ɛhye “Awulae [nɔsolɛ] Aleɛ.” (1 Kɔl. 11:20) Gyisɛse hanle ye fane nwiɔ kɛ: “Bɛyɛ ɛhye bɛva bɛhakye me.” Eza bɛfɛlɛ deɛ ɛhye Ngakyelɛlilɛ. Saa yɛkakye mɔɔ Gyisɛse yɛle la, titile kɛ ɔwule ɔmanle yɛ a, ɔmaa yɛnwu kɛ ɔle mekɛ mɔɔ nwolɛ hyia. (1 Kɔl. 11:24, 25) Gyihova Alasevolɛ mɔɔ bɛwɔ ewiade amuala la di mɛla ɛhye azo yɛ Ngakyelɛlilɛ ne ɛvolɛ biala. Ɛvolɛ 2012 Baebolo kalenda ne maa yɛnwu kɛ Naesan 14 babɔ ɔ bo Kule, April 5, mekɛ mɔɔ sɛnzɛne ne ɛhɔdɔ la.

2. Duzu a Gyisɛse hanle ye wɔ kpanwo ne nee nwanye ne anwo a?

2 Ɛdoavolɛ Luku hanle mɔɔ Gyisɛse yɛle nee mɔɔ ɔhanle la anwo edwɛkɛ sikalɛ kɛ: “Ɔvale kpanwo, ɔyɛle Nyamenle mo, ɔbubule nuhua, ɔvale ɔmanle bɛ na ɔzele kɛ, ‘Ɛhye a le me nwonane ne [mɔɔ bɛva bɛmaa bɛ la. Anrɛɛ bɛyɛ ɛhye bɛva bɛhakye me.’ Zɔhane ala noko yɛɛ mɔɔ bɛwiele debie di la, ɔvale dwora ne ɔmanle bɛ na ɔhanle kɛ, ‘Dwora ɛhye mɔɔ bɛlɛno nu la a le Nyamenle ngyekyeleɛ fofolɛ ne mɔɔ bɛva me mogya ne bɛzɔ ɔ nloa la; bɛlie bɛnlo.]’” (Luku 22:19, 20) Kɛzi ɛzoanvolɛ ne mɔ dele edwɛkɛ ɛhye abo ɛ?

3. Kɛzi ɛzoanvolɛ ne mɔ dele Gyisɛse edwɛkɛ mɔɔ fane kpanwo ne nee nwanye ne anwo la abo ɛ?

3 Ɛnee ɛzoanvolɛ ne mɔ ze afɔle mɔɔ ɛsɔfo ne mɔ bɔ ye wɔ Nyamenle ɛzonlenlɛ sua ne anu wɔ Gyɛlusalɛm la. Bɛbɔle afɔle ɛhye mɔ bɛkpondɛle Gyihova anyunlu ɛlolɛ, na ɛnee dɔɔnwo le ɛtane fakyɛ nwo afɔle. (Sɛlɛ. 1:4; 22:17-29) Yemɔti, mekɛ mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ ɔbava ɔ nwo nane ne yeamaa na bɛawola ye mogya ne bɛagua wɔ bɛ ti la, ɛzoanvolɛ ne mɔ dele ɔ bo kɛ ɔbava ye ngoane ne mɔɔ di munli la yeabɔ afɔle. Ye afɔle ne bazonle bolɛ adɛla nane afɔle.

4. Mekɛ mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ: “Dwora ɛhye . . . le . . . ngyekyeleɛ fofolɛ ne mɔɔ bɛva me mogya ne bɛzɔ ɔ nloa la,” duzu a ɛnee ɔlɛkile a?

4 Mekɛ mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ: “Dwora ɛhye . . . le . . . ngyekyeleɛ fofolɛ ne mɔɔ bɛva me mogya ne bɛzɔ ɔ nloa la,” duzu a ɛnee ɔlɛkile a? Ɛnee ye ɛzoanvolɛ ne mɔ ze ngyekyeleɛ fofolɛ ne mɔɔ wɔ Gyɛlɛmaya ngapezo ne anu la. (Bɛgenga Gyɛlɛmaya 31:31-33.) Gyisɛse edwɛkɛ ne lale ye ali kɛ akee ɔlɛfa zɔhane ngyekyeleɛ fofolɛ ne yeazie ɛkɛ. Ngyekyeleɛ fofolɛ ɛhye bagyinla Mɛla ngyekyeleɛ ne mɔɔ Gyihova luale Mosisi anwo zo ɔ nee Yizilayɛma yɛle la agyakɛ anu. Asoo ɛnee abusuabɔlɛ bie wɔ ngyekyeleɛ nwiɔ ɛhye mɔ avinli ɔ?

5. Nwolɛ adenle boni mɔ a Mɛla ngyekyeleɛ ne manle Yizilayɛma nyianle a?

5 Ɛhɛe, ɛnee bɛ bodane ne mɔ bikye nwo kpalɛ. Mekɛ mɔɔ Gyihova vale Mɛla ngyekyeleɛ ne manle Yizilayɛma la, ɔhanle kɛ: “Saa bɛtie me ne bɔkɔɔ na bɛdi me ngyekyeleɛ ne azo kpalɛ a, yemɔ mebaye bɛ meavi maanle kɔsɔɔti avinli meayɛ bɛ me agyadeɛ titile, ɔluakɛ azɛlɛ ne kɔsɔɔti le me ɛdeɛ. Na bɛbayɛ ɛsɔfoma belemgbunli maanle nee maanle nwuanzanwuanza bamaa me.” (Ade. 19:5, 6, NW) Kɛzi Yizilayɛma dele edwɛkɛ ɛhye abo ɛ?

ƐWƆKƐ MƆƆ FANE “ALEHELƐ ƐSƆFOMA” NE ANWO

6. Ɛwɔkɛ boni a Mɛla ngyekyeleɛ ne boale manle ɔrale nu a?

6 Ɛnee Yizilayɛma ze mɔɔ “ngyekyeleɛ,” anzɛɛ ngyehyɛleɛ titile kile la, ɔluakɛ ɛnee Gyihova nee Nowa yɛɛ Ebileham ɛyɛ ngyekyeleɛ ɛlɛ. (Mɔl. 6:18; 9:8-17; 15:18; 17:1-9) Gyihova bɔle ɛwɔkɛ wɔ ngyekyeleɛ mɔɔ ɔ nee Ebileham yɛle la anu kɛ: “Ɛ bo zo amra anwo zo yɛɛ maanle maanle mɔɔ wɔ ewiade la balua anyia nyilalɛ a.” (Mɔl. 22:18) Gyihova yɛle Mɛla ngyekyeleɛ ne amaa ɛwɔkɛ ɛhye ara nu. Ɔlua ngyekyeleɛ ɛhye azo ɛnee Yizilayɛma bɛahola ayɛ Gyihova “agyadeɛ titile” wɔ maanle kɔsɔɔti avinli. Bodane boni ati a ɛnee Yizilayɛma bayɛ agyadeɛ titile a? Amaa bɛahola bɛayɛ “ɛsɔfoma belemgbunli maanle” bamaa Gyihova.

7. Kɛmɔ Ngɛlɛlera ne kile la, “ɛsɔfoma belemgbunli maanle” kile duzu?

7 Ɛnee Yizilayɛma ze arelemgbunli nee ɛsɔfoma anwo edwɛkɛ. Noko wɔ tete ne sonla kokye ala a ɛnee le belemgbunli nee ɛsɔfo wɔ mekɛ ko ne ala anu mɔɔ Gyihova liele ye dole nu a. Yemɔ a le Mɛlekezidɛke. (Mɔl. 14:18) Gyihova luale Mɛla ngyekyeleɛ ne azo manle Yizilayɛma nwolɛ adenle kɛ bɛbahola bɛayɛ “ɛsɔfoma belemgbunli maanle.” Nzinlii, Ngɛlɛlera ne hanle menli ɛhye mɔ mɔɔ bɛkpale nu bɛyele bɛ la anwo edwɛkɛ kɛ “alehelɛ ɛsɔfoma,” ɛhye kile kɛ bɛbayɛ arelemgbunli na eza bɛayɛ ɛsɔfoma.—1 Pita 2:9.

8. Duzu a ɛsɔfoma mɔɔ Nyamenle kpale bɛ la yɛle a?

8 Belemgbunli di ebia. Noko duzu a ɛsɔfo yɛ a? Hibuluma 5:1 ka kɛ: “[Ɛsɔfo] Kpanyinli biala, bɛye ye bɛfi menli avinli na bɛtu ye kɛ ɔgyinla bɛ gyakɛ anu wɔ Nyamenle anyunlu na ɔva bɛ ahyɛlɛdeɛ ne mɔ ɔbɔ [afɔle] ɔzɛlɛ ɛtanefakyɛ ɔmaa bɛ.” Ɛsɔfo mɔɔ Gyihova ɛkpa ye la gyinla menli ne agyakɛ anu wɔ Nyamenle anyunlu. Ɔbɔ afɔle ɔmaa Gyihova ɔfa ɔkpɔda menli ne ɛtane. Eza ɛsɔfo gyinla Gyihova agyakɛ anu kilehile menli ne Nyamenle mɛla ne. (Sɛlɛ. 10:8-11; Mal. 2:7) Wɔ ndenle ɛhye mɔ azo, ɛsɔfo boa ɛtanevolɛma ɔmaa bɛ nee Nyamenle siezie bɛ avinli.

9. (a) Amaa Yizilayɛma ayɛ “ɛsɔfoma belemgbunli maanle” la, duzu a ɛnee ɔwɔ kɛ bɛyɛ a? (b) Duzu ati a Gyihova kpale Yizilayɛma bie mɔ kɛ ɛsɔfoma ɛ? (d) Kɛmɔti a Mɛla ngyekyeleɛ ne angola ammaa Yizilayɛma anyɛ “ɛsɔfoma belemgbunli maanle” ɛ?

9 Ɔlua Mɛla ngyekyeleɛ ne ati, ɛnee Yizilayɛma lɛ nwolɛ adenle nyia alehelɛ ɛsɔfoma maanle mɔɔ bava nyilalɛ arɛlɛ “maanle kɔsɔɔti” a. Noko ɛnee debie wɔ ɛkɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ Yizilayɛma yɛ na bɛanyia nwolɛ adenle titile ɛhye a. Nyamenle hilele nu kɛ: “Saa bɛtie me ne bɔkɔɔ na bɛdi me ngyekyeleɛ ne azo kpalɛ a.” Asoo ɛnee bɛbahola bɛadie Gyihova ane “bɔkɔɔ” ɔ? Ɛhɛe, noko ɔnrɛwie munli di. (Wulo. 3:19, 20) Ɛhye ati a Gyihova kpale Yizilayɛma bie mɔ kɛ ɛsɔfoma la. Ɛsɔfo ɛhye mɔ anyɛ arelemgbunli. Bɛvale nane bɛbɔle afɔle bɛkpɔdale menli ne ɛtane. (Sɛlɛ. 4:1–6:7) Ɛnee ɛsɔfo ne mɔ ɛtane boka nwo. (Hib. 5:1-3; 8:3) Ɔnva nwo kɛ Gyihova liele afɔle ɛhye mɔ dole nu la, bɛangola bɛanye ɛtane bɛanvi Yizilayɛma anwo zo bɔkɔɔ. Ɛsɔfoma mɔɔ yɛle gyima wɔ Mɛla ngyekyeleɛ ne abo la angola amkpɔda Yizilayɛma mɔɔ lile nɔhalɛ bɔbɔ la nee Nyamenle avinli bɔkɔɔ. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hilehilele nu kɛ: “Ɔyɛ se kɛ mbɔnkye nee nlankɛ mogya kɛhola kɛnunu ɛtane mɔɔ mekɛ biala bɛyɛ la abo zo.” (Hib. 10:1-4) Ɔluakɛ Yizilayɛma anli ninyɛne mɔɔ wɔ Mɛla ne anu la kɔsɔɔti azo la ati, munzule hanle bɛ. (Gal. 3:10) Wɔ tɛnlabelɛ ɛhye anu, ɛnee bɛnrɛhola bɛnrɛyɛ alehelɛ ɛsɔfoma bɛnrɛmaa maanle mɔɔ ɛha la.

10. Bodane boni a ɛnee Mɛla ngyekyeleɛ ne gyi zo a?

10 Ɛhye ɛngile kɛ ɛnee Yizilayɛma ɛnrɛhola ɛnrɛboka “ɛsɔfoma belemgbunli maanle” ne mɔɔ Gyihova ɛbɔ nwolɛ ɛwɔkɛ la anwo ɛlɛ. Saa bɛbɔ mɔdenle kpalɛ bɛtie Gyihova a, bɛbanyia nwolɛ adenle ɛhye, noko tɛ mekɛ mɔɔ bɛwɔ Mɛla ne abo la ɔ. Duzu ati ɔ? (Bɛgenga Galeehyeama 3:19-25.) Saa yɛbade ɛhye abo a, ɔwɔ kɛ yɛnwu bodane mɔɔ ɛnee Mɛla ngyekyeleɛ ne gyi zo la. Mɛla ne bɔle Yizilayɛma mɔɔ yɛ tieyɛ la anwo bane vile adalɛ ɛzonlenlɛ nwo. Eza ɔboale bɛ ɔmanle bɛdele ɔ bo kɛ bɛle ɛtanevolɛma na bɛhyia afɔle mɔɔ sonle bolɛ tɛla mɔɔ bɛ ɛsɔfo mgbanyima ne mɔ bɔ la. Mɛla ne “dɛnlanle [bɛ] nwo zo” anzɛɛ hilele bɛ adenle amaa bɛalie Kelaese anzɛɛ Mɛzaya ne bɛado nu. Aluma ɛhye mɔ kile “Awie Mɔɔ Bɛkpokpa Ye.” Noko akee, mekɛ mɔɔ Mɛzaya ne rale la, ɔvale ngyekyeleɛ fofolɛ ne mɔɔ Gyɛlɛmaya hanle nwolɛ edwɛkɛ la ɔziele ɛkɛ. Menli mɔɔ liele Kelaese lile la rabokale ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo na bɛrayɛle “ɛsɔfoma belemgbunli maanle.” Maa yɛnlea kɛzi ɔrale ye zɔ la.

NGYEKYELEƐ FOFOLƐ NE ANU AMRA LE ALEHELƐ ƐSƆFOMA

11. Kɛzi Gyisɛse rayɛle alehelɛ ɛsɔfoma ne adiabo ɛ?

11 Gyisɛse mɔɔ vi Nazalɛte la rayɛle Mɛzaya wɔ ɛvolɛ 29 ne anu. Mekɛ mɔɔ bɛzɔnenle ye la, ɛnee yeli ɛvolɛ kɛyɛ 30. Ye ɛzɔnenlɛ ne lale ye ali kɛ ɔkulo kɛ ɔyɛ Gyihova ɛhulolɛdeɛ. Akee Gyihova hanle ye wɔ ɔ nwo kɛ: “Ɛhye a le me Ra mɔɔ mekulo ye la.” Gyihova kpokpale ye, yeanva nwole, emomu, sunsum nwuanzanwuanza. (Mat. 3:13-17; Gyi. 10:38) Nyamenle kpokpale Gyisɛse amaa yeahola yeayɛ Ɛsɔfo Kpanyinli nee Belemgbunli kenlebie na awie biala mɔɔ kɛlie ye kɛli la anyia nyilalɛ. (Hib. 1:8, 9; 5:5, 6) Akee ɔbabuke adenle yeamaa awie mɔ araboka nɔhalɛ alehelɛ ɛsɔfoma ne anwo.

12. Duzu a Gyisɛse afɔle ne holale yɛle a?

12 Kɛ Ɛsɔfo Kpanyinli la, afɔle boni a Gyisɛse bahola abɔ na bɛava menli mɔɔ bɛdie ye bɛdi la ɛtane bɛahyɛ bɛ bɔkɔɔ a? Edwɛkɛ mɔɔ Gyisɛse hanle wɔ mekɛ mɔɔ ɔvale ye ewule ne anwo Ngakyelɛlilɛ ɔziele ɛkɛ la boa yɛ maa yɛte ɔbo kɛ, ye dasanli ngoane ne mɔɔ di munli la a ɔbava yeabɔ afɔle a. (Bɛgenga Hibuluma 9:11, 12.) Bɛkpokpale Gyisɛse kɛ Ɛsɔfo Kpanyinli la anzi, ɔmanle bɛzɔle ye bɛnleanle na bɛtetele ye ɔhɔdwule ye ewule nu. (Hib. 4:15; 5:7-10) Bɛdwazole ye bɛvile ewule nu la, ɔvale bolɛ mɔɔ ye afɔle ne sonle la ɔhɔhilele Gyihova wɔ anwuma. (Hib. 9:24) Ɔvi zɔhane mekɛ ne Gyisɛse bahola ali bɛdabɛ mɔɔ bɛnyia diedi wɔ ye afɔle ne anu la ati “mgbɔdalɛ.” Ɔbaboa bɛ yeamaa bɛazonle Nyamenle mɔɔ bɛlɛ anyelazo kɛ bɛbanyia dahuu ngoane a. (Hib. 7:25) Ye afɔle ne eza manle ngyekyeleɛ fofolɛ ne lile munli.—Hib. 8:6; 9:15.

13. Duzu a menli mɔɔ boka ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo la bɛanyia a?

13 Bɛbava sunsum nwuanzanwuanza ne bɛakpokpa menli mɔɔ boka ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo la noko. (2 Kɔl. 1:21) Dwuuma mɔɔ di nɔhalɛ nee menli mɔɔ ɛnle Dwuuma la boka nwo. (Ɛfɛ. 3:5, 6) Duzu a menli mɔɔ boka ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo la bɛanyia a? Bɛbava bɛ ɛtane bɛahyɛ bɛ bɔkɔɔ. Gyihova bɔle ɛwɔkɛ kɛ: “Mebava bɛ ɛtane meahyɛ bɛ, yɛɛ menrɛhakye bɛ ɛtane ne mɔ mɔɔ bɛyɛ la bieko.” (Gyɛ. 31:34) Kɛkala mɔɔ Gyihova ɛva bɛ ɛtane ɛhyɛ bɛ la, bɛbahola bɛarayɛ “ɛsɔfoma belemgbunli maanle.” Pita zele Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ la kɛ: “Bɛmɛ, bɛle ‘abusua mɔɔ bɛkpa nu bɛye bɛ, alehelɛ ɛsɔfoma, maanle nwuanzanwuanza, menli mɔɔ bɛva bɛ bɛyɛ agyadeɛ titile, kɛ bɛha’ mɔɔ vɛlɛle bɛ vile awozinli nu rale ye nwanwane wienyi ne anu la ‘nyɛleɛ kpalɛ bɛhile.’” (1 Pita 2:9, NW) Edwɛkɛ mɔɔ Gyihova hanle wɔ mekɛ mɔɔ ɔvale Mɛla ne ɔmanle Yizilayɛma la yɛɛ Pita noko hanle a. Pita hwenle adwenle hɔle edwɛkɛ zɔhane azo na ɔhanle kɛ ɔfane Keleseɛnema mɔɔ boka ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo la anwo.—Ade. 19:5, 6.

ALEHELƐ ƐSƆFOMA BAMAA ALESAMA KƆSƆƆTI ANYIA NYILALƐ

14. Nienwu a alehelɛ ɛsɔfoma ne sonle a?

14 Nienwu a bɛdabɛ mɔɔ bɛboka ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo la sonle a? Wɔ azɛlɛ ye azo. Bɛle ɛsɔfoma ekpunli. Bɛgyi Gyihova agyakɛ anu bɛka ye “nyɛleɛ kpalɛ” ne bɛkile menli na bɛmaa bɛ sunsum nu aleɛ anzɛɛ adehilelɛ. (Mat. 24:45; 1 Pita 2:4, 5) Saa bɛwu na bɛdwazo bɛ a, bɛbaboka Kelaese anwo wɔ anwuma bɛayɛ arelemgbunli nee ɛsɔfoma. (Luku 22:29; 1 Pita 1:3-5; Yek. 1:6) Wɔ ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ nu, ɛzoanvolɛ Dwɔn nwunle sunsum nu abɔdeɛ dɔɔnwo kɛ bɛgyi Gyihova belemgbunli ebia ne anwo wɔ anwuma. Ɛnee bɛlɛto “edwɛne fofolɛ” bɛamaa “Boaneralɛ ne.” Bɛdole edwɛne kɛ: “Ɛvale wɔ mogya ne mɔɔ bɛhwinle bɛguale la ɛkpɔnenle menli. Ɛkpɔnenle bɛ ɛvile abusua ekpunli, aneɛ nee maanle ngakyile kɔsɔɔti anu ɛmanle Nyamenle. Wɔmaa bɛyɛ arelemgbunli nee Nyamenle sɛlɛvolɛma [anzɛɛ, “ɛsɔfoma,” NW] na bɛbali arelemgbunli wɔ azɛlɛ ye azo.” (Yek. 5:8-10) Wɔ ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ fofolɛ nu, Dwɔn hanle ye wɔ arelemgbunli ɛhye mɔ anwo kɛ: “Bɛbayɛ Nyamenle nee Kelaese [ɛsɔfoma] na bɛ nee Kelaese ali belemgbunli ɛvolɛ apenle.” (Yek. 20:6) Arelemgbunli ɛhye mɔ nee Kelaese a ka bɔ nu yɛ alehelɛ ɛsɔfoma ne mɔɔ alesama kɔsɔɔti balua bɛ nwo zo anyia nyilalɛ la.

15, 16. Ndenle boni azo a alehelɛ ɛsɔfoma ne bamaa aleɛabo amra anyia nyilalɛ a?

15 Kɛzi 144,000 ne bamaa aleɛabo amra anyia nyilalɛ ɛ? Yekile tile 21 ne hanle ɛsɔfoma ɛhye mɔ anwo edwɛkɛ kɛ suakpole mɔɔ wɔ anwuma, Gyɛlusalɛm fofolɛ, bɛfɛlɛ bɛ “Boaneralɛ ne aye.” (Yek. 21:9) Ngyehyɛnu 2 mɔɔ kɔdwu 4 la ka kɛ: “Na menwunle Suakpole Nwuanzanwuanza ne, mɔɔ le Gyɛlusalɛm fofolɛ ne, kɛ ɔvi Nyamenle ɛkɛ ne wɔ anwuma na bɛlɛdwula ye aze, bɛziezie ye kɛ atɔfolɛ mɔɔ bɛyɛ ye hyeleenyi na ɔkayia ɔ hu adenle la. Mendele ɛnelɛ kpole bie wɔ belemgbunli ebia kpole ne anwo, ɔse, ‘Kɛkala, akee Nyamenle sua nu a le ye menli avinli. Ɔ nee bɛ badɛnla na bɛayɛ ye menli. Nyamenle mumua ne nee bɛ badɛnla na yeayɛ bɛ Nyamenle. Ɔbakyikyi bɛ nye anwo monle. Ewule ɛnle ɛkɛ bieko, monle ɛnle ɛkɛ, nyane ɛnle ɛkɛ, ɛzunlɛ ɛnle ɛkɛ ne bieko. Ɔluakɛ alumua ninyɛne ne mɔ ɛze ɛhɔ.’” Ɛhye mɔ le nyilalɛ kpalɛ! Ɛzunlɛ, alɔbɔlɛ, nyane, anzɛɛ monle bapɛ nu ɔluakɛ ewule ɛnle ɛkɛ bieko. Alesama bali munli na bɛ nee Nyamenle abɔ nu bɔkɔɔ.

16 Yekile 22:1, 2 maa yɛnwu nyilalɛ bieko mɔɔ zɛhae alehelɛ ɛsɔfoma ne bamaa yɛanyia la. Ɔka kɛ: “Nyamenle soanvolɛ ne eza hilele me nzule ne mɔɔ maa ngoane la azudenle ne. Ɔ nye le kɔngyekɔngye kɛ neanleɛ, na ɔse ɔvi Nyamenle nee Boaneralɛ ne belemgbunli ebia kpole ne abo, ɔdua suakpole ne awɔdenle ne mɔɔ la sua ne avinli la azo. Ngoane baka ne ɛfifi azudenle ne anloa nwiɔ ne, na bɛso ma ngakyile fane bulu nee nwiɔ ɛvolɛ ko biala; siane ko biala ɔso ko, na bɛ nya ne mɔ maa maanle maanle ne mɔ ngoane.” Ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ ɛhye maa yɛnwu kɛzi bɛbayɛ “maanle maanle ne” anu amra kɔsɔɔti ayile amaa bɛali sinlidɔlɛ mɔɔ bɛnyianle ye Adam ɛkɛ azo bɔkɔɔ la. Alumua ninyɛne ne mɔ ɛze ɛhɔ amgba.

ALEHELƐ ƐSƆFOMA NE WIE BƐ GYIMA

17. Mɔɔ ɛvolɛ 1,000 ne kahɔ ye awieleɛ la, ɛnee duzu a alehelɛ ɛsɔfoma ne ɛyɛ a?

17 Alehelɛ ɛsɔfoma ne bava ɛvolɛ 1,000 aboa alesama bamaa bɛali munli. Kɛ Ɛsɔfo Kpanyinli nee Belemgbunli la, Gyisɛse Kelaese bava alesama abusua mɔɔ di munli la awula Gyihova asa. (Bɛgenga 1 Kɔlentema 15:22-26.) Ɛnee alehelɛ ɛsɔfoma ne ɛwie bɛ gyima.

18. Saa alehelɛ ɛsɔfoma ne wie bɛ gyima ne a, kɛzi Gyihova bava bɛ ali gyima ɛ?

18 Yemɔ anzi, gyima boni a Gyihova bava alehelɛ ɛsɔfoma ne ali a? Yekile 22:5 ka kɛ: “Bɛbali belemgbunli mekɛ mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ.” Nwane mɔ a bɛbazie bɛ a? Baebolo ne anga. Noko, Gyihova bahyia bɛ nwo. Bɛnrɛwu yɛɛ bɛ nwo nane ɛnrɛkpɔlɔ ɛlɛ. Bɛbanyia anwubielɛ wɔ alesama mɔɔ ɛnli munli mɔɔ bɛbaboa bɛ la anu. Zɔhane ati, bɛbahɔ zo bɛayɛ arelemgbunli na Gyihova ava bɛ ali gyima yeamaa ye bodane ara nu wɔ mekɛ mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ.

19. Duzu a bɛbahakye bɛdabɛ mɔɔ bɛbahɔ Ngakyelɛlilɛ ne abo la ɛ?

19 Bɛbahakye yɛ Baebolo ngilehilelɛ ɛhye wɔ mekɛ mɔɔ yɛlɛyɛ Gyisɛse ewule ne Ngakyelɛlilɛ ne wɔ Kule, April 5, 2012 la. Keleseɛnema mɔɔ bɛkpokpa bɛ mɔɔ bɛtɛbɔ azɛlɛ ye azo la bali kpanwo ne mɔɔ mgbɔvonle ɛnle nu la na bɛanlo nwanye ne bie bava bɛahile kɛ bɛboka ngyekyeleɛ fofolɛ ne anwo. Kelaese afɔle ne anwo sɛkɛlɛneɛ ɛhye mɔ bamaa bahakye nwolɛ adenle titile nee ɛzonlelilɛ mɔɔ bɛlɛ ye wɔ Nyamenle damɛnlangoate bodane ne anu la. Yɛdayɛ mɔɔ yɛbahɔ bie la kɔsɔɔti kulo kɛ yɛda ye ali kɛ yɛ nye sɔ alehelɛ ɛsɔfoma ne mɔɔ Gyihova Nyamenle ɛkpa bɛ kɛ ɔdua bɛ nwo zo yeayila alesama kɔsɔɔti la kpalɛ.

[Debiezukoalɛ kpuyia ne mɔ]

[Nvoninli wɔ mukelɛ 31]

Alehelɛ ɛsɔfoma ne bamaa alesama anyia nyilalɛ mɔɔ ɛnlɛ awieleɛ