Usofi wa Ufumu Uwo Ukwandulira Ŵanthu Wose
Usofi wa Ufumu Uwo Ukwandulira Ŵanthu Wose
“Imwe ndimwe ‘mtundu wakusoleka, usofi wa ufumu, mtundu utuŵa, ŵanthu awo ŵakwenera kuŵa ŵapadera.’”—1 PET. 2:9.
KASI MUNGALONGOSORA?
Kasi usofi wa ufumu kakwamba ukalayizgika pawuli?
Kasi phangano liphya likufumiska wuli usofi wa ufumu?
Kasi usofi wa ufumu uzamwiza na vitumbiko wuli?
1. Cifukwa wuli “mugonero wa Fumu” ukucemekaso kuti Cikumbusko, ndipo cilato cake nchivici?
PA USIKU wa pa Nisani 14 mu cilimika ca 33 C.E., Yesu Khristu na ŵapositole ŵake 12 ŵakacita Paska kaumaliro. Pamasinda pakuti Yudasi Isikariyoti wafumiskika, Yesu wakambiska “mugonero wa Fumu.” (1 Kor. 11:20) Kaŵiri kose Yesu wakati, “Lutilirani kucita ici kuti munikumbukenge.” Ntheura, mugonero wa Fumu ukucemekaso kuti Cikumbusko, ndipo cilato cake nkhukumbukira nyifwa ya Khristu. (1 Kor. 11:24, 25) Ŵakaboni ŵa Yehova pa caru cose ŵakupulikira languro ili, ndipo ŵakucita Cikumbusko cilimika cilicose. Mwakulondezga kalendara yakale ya Ŵayuda, mu 2012 Nisani 14 yizamwamba pa Cinayi, Epulero 5, para zuŵa lanjira.
2. Kasi Yesu wakati cingwa na vinyo vikwimira vici?
2 Ivyo Yesu wakacita na kuyowoya pa nyengo iyi, Luka wali kuvilongosora mwakudumura kuti: “Wakatora cingwa, wakawonga, ndipo wakaŵapa, wakati: ‘Ici cikwimira thupi lane ilo lipelekekenge cifukwa ca imwe. Lutilirani kucita ici kuti munikumbukenge.’ Nkhombo nayo mwakuyana waka, wakati wamara mugonero, wakati: ‘Nkhombo iyi yikwimira phangano liphya cifukwa ca ndopa zane, izo zithiskikenge cifukwa ca imwe.’” (Luka 22:19, 20) Kasi ŵapositole ŵakapulikiska ng’anamuro la mazgu agha?
3. Kasi ŵapositole ŵakavipulikiska wuli vimanyikwiro?
3 Pakuŵa Ŵayuda, ŵapositole ŵakamanyanga makora sembe za nyama izo ŵasofi ŵakapelekanga pa tempele ku Yerusalemu. Ŵakapelekanga sembe izi na cilato cakuti ŵaŵe paubwezi na Yehova, ndipo zinandi zikaŵa zakuti zibenekelere kwananga. (Lev. 1:4; 22:17-29) Ntheura, ŵapositole ŵakapulikiska kuti Yesu wakang’anamuranga vyakupeleka umoyo wake wakufikapo kuŵa sembe apo wakati thupi na ndopa zake vikwenera ‘kupelekeka na kuthiskika cifukwa ca iwo.’ Iyi yikaŵa sembe yakuzirwa comene kuluska sembe zose za nyama izo zikapelekekanga.
4. Kasi Yesu wakang’anamurangaci apo wakati: “Nkhombo iyi yikwimira phangano liphya cifukwa ca ndopa zane”?
4 Wuli pakuyowoya za mazgu gha Yesu ghakuti “nkhombo iyi yikwimira phangano liphya cifukwa ca ndopa zane”? Ŵapositole ŵakaumanyanga ucimi wakukhwaskana na phangano liphya, uwo uli pa Yeremiya 31:31-33. (Ŵazgani.) Mazgu gha Yesu agha ghakulongora kuti apa wakambiska phangano liphya, ilo lili kunjira m’malo mwa phangano la Dango ilo Yehova wakacita na Ŵaisrayeli kwizira mwa Mozesi. Kasi mapangano ghaŵiri agha ghakakolerananga?
5. Kasi phangano la Dango likaŵapa mwaŵi wuli Ŵaisrayeli?
5 Enya, cilato ca mapangano agha cikapambananga viŵi yayi. Apo Yehova wakacitanga phangano la Dango, wakaphalira Ŵaisrayeli kuti: “Usange timupulikire mazgu ghane nadi na kusunga phangano lane, apo timuŵenge usambazi wane wapadera pacanya pa ŵanthu wose; pakuti caru cose nchane, ndipo timuŵenge kwa Ine ufumu wa ŵapristi [panji kuti ŵasofi] na mtundu wakupatulika.” (Ex. 19:5, 6) Kasi mazgu agha ghakang’anamurangaci ku Ŵaisrayeli?
LAYIZGO LA USOFI WA UFUMU
6. Kasi phangano la Dango likasazgikirapo pa layizgo wuli?
6 Ŵaisrayeli ŵakalimanyanga lizgu lakuti “phangano,” cifukwa Yehova wakacitapo kale mapangano na ŵasekuru ŵawo nga ni Nowa na Abrahamu. (Gen. 6:18; 9:8-17; 15:18; 17:1-9) Cinthu cinyake ico cikaŵa mu phangano ilo Yehova wakapangana na Abrahamu, likaŵa layizgo lakuti: “Mu mphapu yako mitundu yose ya caru tiyitumbikike.” (Gen. 22:18) Phangano la Dango likasazgikirapo pa layizgo ili. Kwizira mu phangano ili, Ŵaisrayeli ŵakatenge ŵaŵenge ‘usambazi wapadera wa Yehova pacanya pa ŵanthu wose.’ Na cilato wuli? Kuti ŵaŵe usofi wa ufumu kwa Yehova.
7. Kasi mazgu ghakuti “ufumu wa ŵapristi” ghakung’anamuraci?
7 Mathemba na ŵasofi ŵakacitanga milimo yakupambana, kweni ni Melekizedeki yekha uyo wakazomerezgeka na Yehova kuŵa na milimo yose iyi pa nyengo yimoza. (Gen. 14:18) Pa nyengo iyi, Yehova wakapeleka mwaŵi ku mtundu wa Israyeli kuti ufumiske “usofi wa ufumu.” Nga umo pamanyuma Malemba ghakalongolera, ici cikang’anamuranga kuti ŵakaŵa na mwaŵi wa kufumiska usofi wa ufumu, panji kuti mathemba aghoso ghakeneranga kuŵa ŵasofi.—1 Pet. 2:9.
8. Kasi ŵasofi ŵali na mulimo wuli?
8 Mulimo wa themba nkhuwusa. Kasi musofi wali na mulimo wuli? Lemba la Ŵahebere 5:1, likuti: “Musofi mukuru waliyose uyo wakutoleka mu ŵanthu, wakwimikika m’malo mwa ŵanthu pa vinthu vya Ciuta, kuti wapelekenge vyawanangwa na zisembe cifukwa ca zakwananga.” Ntheura, musofi wakwimira ŵanthu ŵakwananga pamaso pa Yehova, ndipo wakupeleka sembe na kuŵeyelera Yehova m’malo mwa ŵanthu. Musofi wakwimiraso Yehova pa maso pa ŵanthu, mwa kuŵasambizga dango la Yehova. (Lev. 10:8-11; Mal. 2:7) Ntheura, musofi wakovwira ŵanthu kuphemana na Ciuta.
9. (a) Kasi Ŵaisrayeli ŵakeneranga kucita vici kuti ŵafumiske usofi wa ufumu? (b) Cifukwa wuli Yehova wakimika ŵasofi pakati pa Israyeli? (c) Cifukwa wuli Ŵaisrayeli ŵakatondeka kufumiska “ufumu wa ŵapristi” pasi pa phangano la Dango?
9 Phangano la Dango likaŵapa mwaŵi Ŵaisrayeli wakufumiska usofi wa ufumu pacanya pa “ŵanthu wose.” Kweni kuti ivi vicitike, vikathembanga pa ‘kupulikira mazgu gha Yehova na kusunga phangano lake.’ Kasi Ŵaisrayeli ‘ŵakapulikira mazgu gha Yehova’? Ŵakapulikira kweni mwakufikapo yayi. Kweni kasi ŵakatenge ŵapulikirenge mwakufikapo? Cara. (Rom. 3:19, 20) Lekani Yehova wakimika ŵasofi pakati pa Israyeli. Ŵasofi aŵa ŵakacitanga mulimo wa mathemba yayi, m’malo mwake ŵakapelekanga waka sembe za nyama cifukwa ca zakwananga za ŵanthu. (Lev. 4:1–6:7) Zakwananga izi zikasazgangapo na za iwo ŵasofi. (Heb. 5:1-3; 8:3) Nangauli Yehova wakapokeleranga sembe izi, kweni zikawuskangapo kwananga yayi. Pasi pa phangano la Dango, ŵasofi ŵakafiska yayi kuphemaniska Ŵaisrayeli kwa Ciuta. Paulosi wakati: “Nchambura macitiko kuti ndopa za nkhambako na za mbuzi ziwuskepo zakwananga.” (Heb. 10:1-4) Cifukwa cakuti Ŵaisrayeli ŵakaswanga Dango, ŵakaŵa ŵakutembeka. (Gal. 3:10) Ntheura, ŵakatondeka kuŵa usofi wa ufumu pacanya pa ŵanthu wose.
10. Kasi cilato ca phangano la Dango cikaŵa civici?
10 Kasi layizgo la Yehova lakuti Ŵaisrayeli ŵafumiske “ufumu wa ŵapristi” likaŵa lambura fundo? Cara. Ŵapulikirenge, mwaŵi uwu ukaŵa wawo, kweni pasi pa Dango yayi. Cifukwa wuli? (Ŵazgani Ŵagalatiya 3:19-25.) Awo ŵakasungiliranga Dango, ŵakavikiliranga kusopa kutuŵa. Dango likawovwiraso Ŵayuda kumanya kuti mbakwananga ndiposo kuti ŵakukhumbikwira sembe yikuru kuluska iyo musofi mukuru wakapelekanga. Dango likaŵa mulinda ŵana uyo wakaŵalongozgera kwa Khristu, panji kuti Mesiya, kung’anamura ‘Wakuphakazgika.’ Kweni Mesiya wakati wiza, wakambiska phangano liphya ilo likayowoyekerathu na Yeremiya. Awo ŵakazomera Khristu, ŵakacemeka kuti ŵaŵe cigaŵa ca phangano liphya ili na kuŵa “usofi wa ufumu.” Tiyeni tiwone umo vikendera.
USOFI WA UFUMU UKUFUMA MU PHANGANO LIPHYA
11. Kasi vikenda wuli kuti Yesu waŵe lufura lwa usofi wa ufumu?
11 Mu 29 C.E., Yesu wa ku Nazarete wakawonekera kuŵa Mesiya. Apo Yesu wakaŵa na vilimika 30, wakajipeleka kucita khumbo la Yehova mu nthowa yapadera, ndipo wakalongora kujipeleka uku mwakubapatizika mu maji. Yehova wakati “uyu ni Mwana wane, wakutemweka,” ndipo wakamuphakazga na mzimu utuŵa m’malo mwa mafuta. (Mat. 3:13-17; Mil. 10:38) Yesu wakati waphakazgika wakaŵa Musofi Mukuru kweniso Themba la munthazi la ŵanthu wose ŵa cipulikano. (Heb. 1:8, 9; 5:5, 6) Ndiyo ni lufura lwa usofi wa ufumu.
12. Kasi sembe ya Yesu yawovwira vici?
12 Pakuŵa Musofi Mukuru, kasi mukughanaghana kuti Yesu wakeneranga kupeleka sembe wuli kuti yibenekelere kwananga kose uko awo ŵakupulikana nayo ŵali kuhara? Nga umo Yesu wakalongolera apo wakambiskanga Cikumbusko ca nyifwa yake, umoyo wake wakufikapo ndiwo ukaŵa sembe. (Ŵazgani Ŵahebere 9:11, 12.) Kufuma pa nyengo ya ubapatizo wake mu 29 C.E., Yesu pakuŵa Musofi Mukuru, wakayezgeka mpaka nyifwa. (Heb. 4:15; 5:7-10) Pamanyuma pakuti wawuskika, Yesu wakakwera kucanya na kukapeleka sembe kwa Yehova. (Heb. 9:24) Kwambira pa nyengo iyi, Yesu wakuŵeyelera Yehova m’malo mwa wose awo ŵakulongora cipulikano mu sembe yake, ndipo wakuŵawovwira kuteŵetera Yehova uku ŵakulindilira umoyo wamuyirayira. (Heb. 7:25) Sembe yake yikakhozgaso phangano liphya.—Heb. 8:6; 9:15.
13. Kasi Ŵakhristu awo ŵali mu phangano liphya ŵali na mwaŵi wuli?
13 Awo ŵakucemekera ku phangano liphya ili, nawo ŵakuphakazgika na mzimu utuŵa. (2 Kor. 1:21) Ŵayuda ŵakugomezgeka ndiwo ŵakamba kucemeka ndipo pamasinda Ŵamitundu. (Efe. 3:5, 6) Kasi awo ŵakucemekera ku phangano liphya ili ŵali na mwaŵi wuli? Ŵakugowokereka zakwananga zawo. Yehova wakalayizga kuti: “Nditigowokere kwananga kwawo, ndipo ndikumbukengeso uheni wawo cara.” (Yer. 31:34) Ŵakuŵa mu usofi wa ufumu cifukwa cakuti zakwananga zawo zikugowokereka. Petrosi wakaphalira Ŵakhristu ŵakuphakazgika, kuti: “Imwe ndimwe ‘mtundu wakusoleka, usofi wa ufumu, mtundu utuŵa, ŵanthu awo ŵakwenera kuŵa ŵapadera, kuti mupharazge kutali makhaliro ghapacanya’ gha uyo wakamucemani kufuma mu cisi kwiza ku ungweru wake wakuzizwiska.” (1 Pet. 2:9) Apa Petrosi wakakora mazgu gha Yehova agho wakaphalira Ŵaisrayeli apo wakaŵapanga Dango, ndipo pamasinda Petrosi wakati mazgu agha ghakufiskika pa Ŵakhristu awo ŵali mu phangano liphya.—Ex. 19:5, 6.
USOFI WA UFUMU UKWANDULIRA ŴANTHU WOSE
14. Kasi awo ŵali mu phangano liphya ŵakuteŵetera nkhu?
14 Kasi awo ŵali mu phangano liphya ŵakuteŵetera nkhu? Pa caru capasi, ŵakuteŵetera nga mbasofi, kwimira Yehova mwa ‘kupharazga kutali makhaliro yake ghapacanya’ na kupeleka cakurya cauzimu. (Mat. 24:45; 1 Pet. 2:4, 5) Pamasinda pakuti ŵafwa na kuwuskika, ŵakuteŵetera lumoza na Khristu kucanya nga ni mathemba na ŵasofi. (Luka 22:29; 1 Pet. 1:3-5; Uvu. 1:6) Pakukhozgera fundo iyi, mpositole Yohane mu mboniwoni wakawona vyamoyo vyauzimu vinandi kucanya ivyo vikaŵa pafupi na cizumbe ca Yehova. Pakwimba “sumu yiphya” pamaso pa “Mwanamberere,” vikati: “Na ndopa zinu mukagulira Ciuta ŵanthu kufuma mu fuko lililose na lulimi na ŵanthu na mtundu, ndipo mukaŵazgora kuŵa ufumu na ŵasofi ŵa Ciuta withu, ndipo ŵawusenge caru capasi nga ni mathemba.” (Uvu. 5:8-10) Pakuyowoya za ŵawusi aŵa, pamasinda Yohane wakati: “Ŵazamuŵa ŵasofi ŵa Ciuta na ŵa Khristu, ndipo ŵazamuwusa nga ni mathemba pamoza na iyo vilimika cikwi.” (Uvu. 20:6) Pamoza na Khristu ŵakupanga usofi wa ufumu uwo ukwandulira ŵanthu wose.
15, 16. Kasi usofi wa ufumu uzamwiza na vitumbiko wuli?
15 Kasi ŵa 144,000 ŵazamwiza na vitumbiko wuli pa caru capasi? Mu Uvumbuzi cipaturo 21, ŵakulongosoreka nga ni msumba wa kucanya, Yerusalemu Muphya, “muwoli wa Mwanamberere.” (Uvu. 21:9) Mu vesi 2 mpaka 4 muli mazgu ghakuti: “Nkhawonaso msumba utuŵa, Yerusalemu Muphya, wakukhira kufuma kucanya kwa Ciuta ndipo wakanozgeka nga ni mwali wakutozgekera mfumu wake. Ndipo nkhapulika lizgu likuru kufuma ku cizumbe likati: ‘Wonani! Hema la Ciuta lili na ŵanthu, ndipo wazamukhala nawo, ndipo iwo ŵazamuŵa ŵanthu ŵake. Ndipo Ciuta iyomwene wazamuŵa nawo. Ndipo wazamufyura sozi lililose ku maso ghawo, ndipo nyifwa yizamuŵakoso cara, nesi kutengera panji kutampha nesi vyakuŵinya vizamuŵakoso cara. Vinthu vyakale vyafumapo.’” Ivi ni vitumbiko vyapadera comene. Kuzamuŵavya kulira, kutengera, nesi vyakuŵinya, cifukwa nyifwa yizamuwuskikapo. Ŵanthu ŵakugomezgeka ŵazamuŵa ŵakufikapo, ŵazamuphemana na Ciuta kwamuyirayira.
16 Pakulutilira kulongosora vitumbiko ivyo usofi wa ufumu uwu uzamwiziska, lemba la Uvumbuzi 22:1, 2 likuti: “Wakanilongora mlonga wa maji gha umoyo, wakulangara nga ni kurusitalo, ukukhira kufuma ku cizumbe ca Ciuta na ca Mwanamberere kulazga cadera pakati pa nthowa yisani ya [Yerusalemu muphya]. Ndipo sirya ili la mlonga na sirya lira kukaŵa makuni gha umoyo ghakupambika khumi na kaŵiri pa cilimika, mwezi uliwose ghakupambika vipambi vyawo. Ndipo mahamba gha makuni ghakaŵa ghakucizgira mitundu.” Mazgu agha ghakulongora kuti “mitundu” panji kuti ŵanthu ŵazamusuzgikaso yayi na masuzgo agho ŵali kuhara kufuma kwa Adamu. ‘Vinthu vyakale vizamufumapo’ nadi.
USOFI WA UFUMU UKUMALIZGA MULIMO WAKE
17. Kasi usofi wa ufumu uzamufiska vici?
17 Paumaliro wa vilimika 1,000, usofi wa ufumu uzamuŵa kuti wawovwira ŵanthu kuŵa ŵakufikapo. Khristu pakuŵa Musofi Mukuru na Themba, wazamupeleka ŵanthu wose mu mawoko gha Yehova. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 15:22-26.) Pa nyengo iyi, usofi wa ufumu uzamuŵa kuti wafiska mwakukwana mulimo wake.
18. Kasi paumaliro wa vilimika cikwi, awo ŵali mu usofi wa ufumu ŵazamucita mulimo wuli?
18 Kasi paumaliro awo ŵali mu usofi wa ufumu, Yehova wazamuŵapa mulimo wuli? Lemba la Uvumbuzi 22:5 likuti: “Ŵazamuwusa nga ni mathemba muyirayira swii.” Ŵazamuwusa anjani? Baibolo lindayowoye. Kweni pakuti ŵazamuŵa kuti ŵawovwira ŵanthu ŵambura kufikapo kwa vilimika cikwi kweniso umoyo wambura kufwa uwo ŵazamuŵa nawo, vizamovwira kuti Yehova walutilire kuŵagwiliskira nchito kwamuyirayira mwakuyana na khumbo lake.
19. Kasi awo ŵazamuŵapo pa Cikumbusko ŵazamukumbuskika vici?
19 Pa Cinayi, Epulero 5, 2012, apo tizamuŵa na Cikumbusko ca nyifwa ya Yesu, tizamughanaghanira visambizgo vya mu Baibolo ivi. Pakuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵali mu phangano liphya, ndiwo ŵazamurya cingwa na kumwa vinyo liswesi, ivyo vikwimira thupi na ndopa za Yesu. Vimanyikwiro ivi vizamuŵakumbuska za mulimo wakuzirwa uwo ŵapika pakufiska khumbo lamuyirayira la Ciuta. Mphanyi tose tazakaŵapo na kuwonga Yehova Ciuta mwakufumira pasi pa mtima cifukwa ca kwimika usofi wa ufumu uwo ukwandulira ŵanthu wose.
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 29]
Usofi wa ufumu wizenge na vitumbiko vyamuyirayira
