Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqantayá qatipakusun

“Rikchaspayá Diosta mañakuychik” (MAT. 26:41).

¿IMATAM NIWAQ?

¿Imaynatam Dios mañakusqanchik qawachin sichu rikchan-rikchanlla kasqanchikta?

¿Imaynatam predicayninchikpi qawachinchik rikchan-rikchanlla kasqanchikta?

¿Imanasqam ancha allin sasachakuykunapi rikchan-rikchanlla kayqa, hinaspa imaynatam chayta rurachwan?

1, 2. a) ¿Ima tapukuykunatam rurakuchwan Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqanmanta? b) Pantaq runakuna kaspapas, ¿atichwanchu mana pantaq Jesuspa rurasqanta qatipakuyta? Huk rikchanachiywan rimarimuy.

ICHAPAS kaynata tapukurqanki: “¿Atiymanchu mana pantaq Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqanta qatipakuyta?”, nispa. Payqa wakinpiqa yacharqam hamuq tiempopi imapas pasakunanmanta waranqantin watakuna ñawpaqmantaraq. Chaynaqa, ¿necesitarqachu rikchan-rikchanlla kayta? (Mat. 24:37-39; Heb. 4:15.) Kay tapukuykunamanta yachayqa yanapawasunmi rikchan-rikchanlla kanapaq hinaspa imanasqa ancha allin kasqanmanta entiendenapaqpas.

² Pantaq runakuna kaspapas, ¿atichwanchu mana pantaq runapa rurasqanmanta yachayta? Arí atichwanmi. Piensasun kaypi, huk mozocham yapuyta munachkan. Qallariypiqa manachá imayna taklla hapiytapas atinqachu, ichaqa hinallam kallpanchakun astawan yachananpaq. Qawanmi allin yapuq taytanpa imayna taklla hapisqanta hinaspam pisi-pisimanta imayna yapuyta atin. Taytanpa imayna rurasqanta qatipakuspanmi aswan allintaña yapuyta qallarin. Chaynallataqmi ñoqanchikpas hinalla kallpanchakunanchik Jesuspa yachachikuyninkunata kasukunapaq hinaspa imayna kasqanta qatipakunapaqpas.

3. a) ¿Jesuspa ima nisqankunam qawachin rikchan-rikchanlla kay necesitasqanta? b) ¿Imamantam qawasunchik kay yachachikuypi?

³ ¿Necesitarqachu Jesusqa rikchan-rikchanlla kayta? Arí. Wañukunanpaqña tutapim apostolninkunata nirqa: “Kaypi kaspayá rikchaysiwaychik”, nispa. Nirqataqmi: “Rikchaspayá Diosta mañakuychik ama tentasqa kanaykichikpaq”, nispa (Mat. 26:38, 41). Jesusqa haykapipas rikchan-rikchanllamá karqa,  ichaqa chay kutipim astawanraq munarqa chayna kayta, hinaspa Taytanpa yanapakuyninta mañakuytapas. Qatiqninkunapas rikchan-rikchanllam kananku karqa, manam chay kutillapichu aswanqa hamuq tiempokunapipas. Chaymi qatiqninpi astawan qawasun rikchan-rikchanlla kananchikta imanasqa Jesus munasqanmanta. Qawasuntaqmi imakunapi qatipakunamantapas.

¿IMANASQAM JESUSQA RIKCHAN-RIKCHANLLA KANANCHIKTA MUNAN?

4. ¿Imanasqam haykapipas rikchan-rikchanlla kananchik?

⁴ Hamuq punchawpi imapas pasakunanmanta yachaptinchikpas otaq mana yachaptinchikpas, Jesusqa munanmi rikchan-rikchanlla kananchikta. Kay Pachapi Jesus kaspanqa, ¿lliwtachu hamuq tiempokunamanta yacharqa? Manamá, kikinmi nirqa: “Manam pipas yachanchu ima punchawmi otaq imay horam kutimunaytaqa, hanaq pachapi angelkunapas manam yachanchu nitaqmi Diospa Churinpas yachanichu aswanqa Taytallaymi”, nispa (Mat. 24:36). ‘Diospa Churin’ Jesusqa manam yacharqachu haykapi puchukay punchaw chayamunantaqa. Ñoqanchikpas manamá yachanchikchu Jehová Dios Churinwan haykapi mana allinkunata puchukachinanmantaqa. Yachaspaqa, ¿yaqachu rikchan-rikchanlla kachwan? Jesuspa nisqanman hinam qonqayllamanta puchukay punchawqa chayaramunqa, chaymi haykapipas rikchan-rikchanlla kananchik (leey Mateo 24:43).

5, 6. a) ¿Imanasqataq rikchan-rikchanlla kananchik Diospa munaychakuyninmantawan imakuna rurananmanta yachaspanchikqa? b) Satanaspa imayna kasqanta yachaspa, ¿imanasqataq haykapipas rikchan-rikchanlla kananchik?

⁵ Jesusqa hamuq tiempomanta lliwta mana yachaspanpas, yacharqam runakunapa mana entiendey atisqan cheqap yachachikuykunata. Jesuspa hina yachayninchik mana kaptinpas, payraykum yachanchik Diospa munaychakuyninmantawan imakuna rurananmantapas. Yaqa llapallan runakunam ichaqa escuelapi, llamkayninchikpi hinaspa predicasqanchik lawkunapipas, tutayaypi hina tarikunku. Chaymi Jesus hina, rikchan-rikchanlla kaspa Diospa munaychakuyninmanta haykapipas chay runakunaman willakunanchik. Chay rurayqa ancha chaninniyoqmi runakuna mana wañunankupaq, chaymi tiemponchiktaqa haykapipas mana usuchinachu (1 Tim. 4:16).

⁶ Chaymantapas Jesusqa rikchan-rikchanllam tarikurqa, iñiyninta imawanpas Satanas yanqacharuyta munasqanrayku. Satanasqa haykapipas qawachkarqam imay punchawpipas urmarachinanpaq (Luc. 4:13). Jesusmi ichaqa haykapipas rikchan-rikchanlla karqa. Payqa listollam karqa ima pruebakuna, tentacionkuna otaq ima sasachakuykunaña hamuptinpas atipananpaq. Ñoqanchikpas chayna sasachakuykunapim tarikunchik. Satanasqa ‘yarqasqa leon hinam muyuriqninchikpi purichkan pitapas millpurunanpaq’. Chaymi Bibliaqa niwanchik: “Listollayá rikchaychik”, nispa (1 Ped. 5:8). ¿Imaynatam chayta rurachwan?

¿IMAYNATAM MAÑAKUYNINCHIKPI RIKCHAN-RIKCHANLLA KACHWAN?

7, 8. ¿Imatam Jesusqa Diosta mañakuymanta nirqa hinaspa imatam yachachiwanchik?

⁷ Rikchan-rikchanlla kayqa allintam tupan Dios mañakuyninchikwan (Col. 4:2; 1 Ped. 4:7). Qatiqninkunata Jesus rikchan-rikchanlla kanankupaq niruspanmi, nirqataq: “Rikchaspayá Diosta mañakuychik ama tentasqa kanaykichikpaq”,  nispa (Mat. 26:41). Chayna nisqanqa, ¿chay kutillapaqchu karqa? Manam. Chayna nisqantaqa sapa punchawmi kasukunanchik.

⁸ Jesusqa anchatam Diosta mañakuq. Yaqapaschá yuyarinchik huk kutipi Taytanta tukuy tuta mañakusqanta. Chay rurasqanpi yuyaymanasun (leey Lucas 6:12, 13). Jesusqa yaqachá yachasqan Capernaum llaqtapa hichpanpi kachkan. Yaqa tutaykuqtam Galilea lamar qochapa waqtanpi kaq orqoman qespin. Yaqachá tutaykusqanta qawaspan rikuntaq Capernaum llaqtapi hinaspa hichpan llaqtachakunapipas mecherokuna ratay qallaykusqanta. Taytanta mañakuyta qallaykuspanmi, tukuy sonqonwan riman. Mañakuchkaptillanmi wasikunapi achkikunapas kaypi-chaypi wañuyta qallarin. Killapas lloqsiramuspanmi chinkaykuchkanña. Tuta puriq animalkunapas mikuqmi lloqsiramunku. Jesusmi ichaqa tukuy sonqonwan hinalla Taytanta mañakun. Yaqachá chaynata mañakun chunka iskayniyoq apostolninkunata akllananpaq. Taytanta mañakusqanpiqa willarqachá qatiqninkunamanta imapas piensasqanta hinaspa llakichisqanmantapas, chaymantapas mañakurqachá yachayta qonanpaqpas.

9. ¿Imatam yachachiwanchik Jesuspa tukuy tuta mañakusqanqa?

⁹ ¿Una-unayta mañakunapaqchu Jesuspa mañakusqanqa yachachiwanchik? Manamá. Payqa qatiqninkunata entiendespanmi kaynata nirqa: “Allin rurayta munaptikichikpas cuerpoqa mana kallpayoqmi kachkan”, nispa (Mat. 26:41). Chaywanpas, qatipakuytaqa atichwanmi. Tapukusun: ¿Puntatachu Jehová Diosta mañakunchik imatapas manaraq tanteachkaspa? Diosta mañakuspaqa, ¿iñiqmasinchikkunapaqwanchu mañakunchik? ¿Sonqomantapunichu mañakunchik hina kaqllata mañakunamantaqa?, nispa. Jesusqa chanincharqataqmi sapallanpi Taytanwan rimaytaqa. Kunan tiempopiqa imapas utqayllamanña rurana kasqanraykum, aswan allin kaq ruraykunata qonqaruchwan. Ichaqa, tukuy sonqowan Jehová Diosta mañakunapaq tiempochakuptinchikqa, iñiyninchikpim rikchan-rikchanlla kasunchik (Mat. 6:6, 7). Chaymantapas, Jehová Diosmanmi astawan asuykusun chaynapi paywan amistadninchik allin kananpaq hinaspa mana imawanpas yanqachakurunanpaq (Sal. 25:14).

¿IMAYNATAM PREDICASQANCHIKPI RIKCHAN-RIKCHANLLA KACHWAN?

10. ¿Imaynatam yachanchik Diosmanta willakunanpaq rikchan-rikchanlla Jesusqa kasqanta?

¹⁰ Jesusqa rikchan-rikchanllam karqa Taytanpa kamachisqanta ruraspan. Arí, wakinpiqa imaymana kaqkunapi piensaspam imatapas ruranchik, ichaqa manam chaynachu Diosmanta willakuspaqa, chaytaqa manam imakunapipas piensaspachu ruranchik. Jesusqa rikchan-rikchanllam karqa Diosmanta pimanpas willakunanpaq. Huk kutipim qatiqninkunawan karu purisqankumanta Sicar llaqtaman chayarurqaku. Qatiqninkuna mikuy rantiq rinankukamam, Jesusqa chay llaqtapi kaq pozopa waqtanpi pisiparuspan samarirqa. Chayna tarikuspanpas tiempontaqa manam usuchirqachu. Samaria llaqtayoq huk warmi yaku horqoq hamuruptinmi Jesusqa predicarqa, payqa pisipasqa kasqanraykuchá samarikunman karqa. Ichaqa chay warmimanmi Diosmanta willayta qallaykurqa hinaptinmi achka runakunapas paypi iñirqaku (Juan 4:4-26, 39-42). ¿Ñoqanchikpas atichwanchu Jesuspa rurasqanta qatipakuyta hinaspa maypipas predicanapaq listolla kaytapas?

11, 12. a) ¿Imatam Jesus nirqa Capernaum llaqtapi qepananpaq harkaptinku? b) ¿Imaynatam Jesusqa tukuy imapaq tiempochakusqanta qawachirqa?

 ¹¹ Wakinpim achka runakuna munarqaku Jesus predicananmantaqa huk ruraykunata rurananpaq. Capernaum llaqtapi kaq runakunapi piensasun. Jesuspa milagrokuna rurasqanta qawaspankum admirakurqaku hinaspam chay llaqtapi qepananpaq harkayta munarqaku. Chay rurasqanku allin kaptinpas, Jesusqa manam chay llaqtallapichu Diosmantaqa willakunan karqa, aswanmi lliw ‘Israel casta chinkasqa ovejakunaman’ (Mat. 15:24). Chaymi nirqa: “Diospa munaychakusqanmanta allin noticiataqa wakin llaqtakunapipas willakunaymi, chaypaqmi ñoqataqa kachamuwarqa”, nispa (Luc. 4:40-44). Qawasqanchikman hinaqa, Jesuspaqqa Diosmanta willakusqanmi puntapi karqa, manam saqerqachu pipas nitaq imapas chay rurayninta harkanantaqa.

¹² Ichaqa, ¿predicayllamanña qokuruspanchu Jesusqa imapas rurayninkunata saqerurqa chaynataq familiantapas manaña yanaparqañachu? Manam. Jesusqa tukuy imapaqmi tiempochakurqa. Kusisqam kawsarqa, kusikurqataqmi amistadninkunawanpas. Lliw ayllukunatam kuyapayarqa chaymi sasachakuyninkupipas yanaparqa, kuyarqataqmi warmachakunatapas (leey Marcos 10:13-16).

13. ¿Imaynatam predicaspanchik qatipakuchwan Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqanta?

¹³ ¿Imaynatam qatipakuchwan Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqanta? Manam saqekunanchikchu amistadninchikkuna otaq ayllunchikkunapas allinninchikpaq piensaspanku, predicayninchikta chaymantaña ruranapaq niwaptinchikqa. Jesus hinam predicayninchiktaqa mikuyta hina qawanchik iñiyninchikpi kallpanchawasqanchikrayku hinaspa kusisqata tarichiwasqanchikrayku (Juan 4:34). Ichaqa manataqmi chayraykuchu imapas rurayninchikta saqeruspa predicayllamanña qokurusun nitaq hatunchakusunchu. Jesus hinam ñoqanchikpas kusisqa Diosta serviyta munanchik (1 Tim. 1:11).

¿IMAYNATAM SASACHAKUYKUNAPI RIKCHAN-RIKCHANLLA KACHWAN?

14. ¿Imaynatam allichananchik sasachakuyninchikkunata hinaspa imanasqa?

¹⁴ Qawasqanchikman hinaqa, Jesusmi qatiqninkunata nirqa rikchan-rikchanlla kanankupaq, astawanraqmi pay sasachakuypi tarikuptin (leey Marcos 14:37). Arí, sasachakuypi tarikuspanchikmi astawan necesitanchik Jesuspa chayna nisqanta kasukuytaqa. Achkam chayta qonqanchik, ichaqa Proverbios librom iskay kutikama niwanchik: “Kanmi allin ñanman rikchakuq ñan. Ichaqa chay ñanpa tukupayninqa wañuyllam”, nispa (Pro. 14:12; 16:25). Imapas sasachakuykunata allichanapaq kikinchikpa piensasqallanchikpi hapipakuyqa, ñoqanchikpaqwan  familianchikpaqmi mana allinchu kanman.

15. Qollqemanta sasachakuq taytaqa, ¿ima ruraytam munanman?

¹⁵ Ichapas huk tayta ‘ayllunta’ mantienenanpaq sasachakunman (1 Tim. 5:8). Chaymi munanman tukuy tiemponwan llamkayta, ichaqa yachanmi huñunakuyman rinanpaq, familianwan Diosta yupaychananpaq hinaspa predicananpaqpas sasachakunanta. Piensasqanman hinaqa allinpaschá rikchakunman, ichaqa iñiyninpim chiriyarunman. Chaymi ancha allin kanman Proverbios 3:5, 6 nisqanta kasukuyninqa, chaypim nin: “Diosllapiyá confiakuy tukuy sonqoykiwanqa. Amayá confiakuychu kikikipa entiendesqallaykipiqa. Tukuy kawsasqaykipiyá yuyariy Tayta Diosta. Paymi munasqanman hina kawsachisunki qamta”, nispa.

16. a) ¿Imatam Jesus yachachiwanchik Diospa yachachikuyninpi hapipakuymanta? b) ¿Imaynatam achka taytakuna Jesusta qatipakunku sasachakuypi tarikuspankupas?

¹⁶ Sasachakuypi Jesus tarikuspanqa, manam kikinpa piensasqallanpichu hapipakurqa. Piensariy, ancha yachayniyoq runa kaspanpas manam kikinpa piensasqanman hinallachu rurarqa. Qawasun, Satanas tentaptinmi Jesusqa achka kutipi nirqa: “Bibliam nin”, nispa (Mat. 4:4, 7, 10). Arí, Jesusqa Taytanpa nisqanpim hapipakurqa tentacionkunata atipananpaqqa, chaynapim humilde kasqanta qawachirqa Satanasmantaqa. ¿Ñoqanchikpas chaynatachu ruranchik? Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqanta qatipakuq taytakunaqa Diospa Palabranpim hapipakunku, astawanraq sasachakuypi tarikuspankuqa. Chaynatam rurachkanku enteron Pachapi waranqantin taytakunaqa. Qollqella maskaymantaqa, tukuy sonqonkuwanmi Diospa munayninta puntapi churanku. Chaynata ruraspankum familiankuta allinta uywanku. Jehová Diosñataqmi chayna kallpanchakusqankupi yanapan, Palabranpa nisqanman hina (Mat. 6:33).

17. ¿Imataq kallpanchasunki Jesus hina rikchan-rikchanlla kanaykipaq?

¹⁷ Jesuspa rikchan-rikchanlla kasqanqa qatipakunapaqmi, chay rurayqa allinninchikpaqmi hinaspa vidanchiktapas salvanmanmi. Satanasqa munanmi mana rikchan-rikchanlla kananchikta, chayna tarikuspaqa iñiyninchikpim chiriyaruchwan hinaspapas hukmanyaruchwanmi Dios serviyninchikpi (1 Tes. 5:6). Amayá saqekusunchu. Jesus hina rikchan-rikchanlla kasun: mañakuyninchikpi, predicayninchikpi hinaspa sasachakuykunapi kaspapas. Chaynata ruraspam kay tukupay punchawkunapipas kusisqa kawsakusun. Chaymantapas Diospa piñakuynin punchaw chayaramuspanmi, Diospa munayninta rikchan-rikchanlla rurachkaqta tariruwasun. ¡Mayna kusisqachá Jehová Diosqa tarikunqa chayna rurasqanchikmanta wiñay kawsayta qowaspanchikqa! (Apo. 16:15.)

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[6 kaq paginapi dibujo]

Jesusqa yaku horqoq warmitam predicarqa. ¿Kallpanchakunkichu maypipas predicanaykipaq?

[7 kaq paginapi foto]

Iñiyninkupi familianchikta yanapayqa qawachinmi rikchan-rikchanlla kasqanchikta