Ŵani Maso nga Ni Yesu

“Muŵenge maso ndipo lutilirani kulomba.”—MAT. 26:41.

KASI MUNGAZGORA WULI?

Kasi malurombo ghithu ghangalongora wuli kuti tili maso?

Ni nthowa wuli izo tingalongolera kuti tili maso pakucita uteŵeti withu?

Cifukwa wuli nchakuzirwa kuŵa maso pa nyengo ya viyezgo, ndipo tingacita wuli nthena?

1, 2. (a) Ni mafumbo wuli agho ghangaŵapo pa nkhani ya kuŵa maso nga ni Yesu? (b) Kasi Yesu wangaŵa cakuwonerapo ku ŵanthu ŵakwananga? Yowoyani ciyelezgero.

 NYENGO zinyake mungajifumba kuti: ‘Kasi nchamacitiko kuŵa maso nga ni Yesu? Nakuti Yesu wakaŵa wakufikapo. Kweniso Yesu wakamanyirangathu vyamunthazi, nanga ni ivyo vikaŵa munthazi comene. Kasi iyo wakakhumbikwiranga nadi kuŵa maso?’ (Mat. 24:37-39; Heb. 4:15) Kuti timanye kuzirwa kwa nkhani iyi, tiyeni timanye dankha mazgoro gha mafumbo agha.

² Kasi munthu wakufikapo wangaŵa cakuwonerapo ku ŵanthu ŵakwananga? Enya, cifukwa nchamacitiko kusambira kwa msambizgi muwemi na kulondezga ivyo wakucita. Mwaciyelezgero, ghanaghanirani za munthu uyo wamba waka kusambira uciŵinda. Papo na papo wangalasa yayi ico wakukhumba, kweni wakukhumbikwira kusambizgika comene na kuyezgelera. Kuti wacite makora, wakukhumbikwira kuwoneseska umo msambizgi wake uyo nchiŵinda cakukwana wakucitira. Msambiri wakwenera kuwoneseska umo msambizgi wake wakwimira, umo wakuŵikira mawoko, na umo wakukweŵera uta. Mwapacokopacoko, msambiri para wakuŵikapo mtima, wamanyenge umo wangakweŵera uta uku wakughanaghanira umo mphepo zikuputira. Para wakulondezga ivyo msambizgi wake wakucita, paumaliro nayo wakuŵa ciŵinda cakukwana. Mwakuyana waka, nase vitenderenge makora usange tilutilirenge kulondezga ulongozgi wa Yesu na kucita nga ndiyo.

3. (a) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakakhumbikwiranga kuŵa maso? (b) Kasi tidumbiskanenge vici mu nkhani iyi?

³ Wuli pa nkhani ya kuŵa maso? Kasi Yesu wakakhumbikwiranga nadi kuŵa maso? Enya. Mwaciyelezgero, pa usiku waumaliro wa umoyo wake wa pa caru capasi, Yesu wakaciska ŵapositole ŵake ŵakugomezgeka  kuti: “Muŵenge maso pamoza na ine.” Wakayowoyaso kuti: “Muŵenge maso ndipo lutilirani kulomba, mwakuti muleke kunjira mu ciyezgo.” (Mat. 26:38, 41) Nangauli nyengo zose Yesu wakaŵanga maso, kweni pa maora ghakusuzga agha ndipo wakakhumbikwiranga kuŵa maso comene na kuŵa pafupi na Ŵawiske ŵa kucanya. Wakamanyanga kuti ŵalondezgi ŵake ŵakakhumbikwiranga kuŵa maso pa nyengo iyi na munthazi mose. Ntheura, tiyeni tidumbiskane cifukwa ico Yesu wakukhumbira kuti tilutilire kuŵa maso. Pamasinda tisandenge vigaŵa vitatu ivyo tikwenera kucita nga ni Yesu pa nkhani ya kuŵa maso.

CIFUKWA WULI YESU WAKUKHUMBA KUTI TIŴENGE MASO?

4. Kasi pali kukolerana wuli pakati pa ivyo tikuleka kumanya na kuŵa maso?

⁴ Mwakudumura, Yesu wakukhumba kuti tiŵenge maso cifukwa ca ivyo tikuleka kumanya kweniso ivyo tikumanya. Kasi Yesu wakamanyanga vyose vyamunthazi apo wakaŵa pa caru capasi? Yayi, cifukwa mwakujiyuyura wakati: “Vya zuŵa ilo na ora palije munthu wakumanya, nanga mbangelo ŵa kucanya nesi Mwana, kweni Ŵadada pera mbwenu.” (Mat. 24:36) Pa nyengo iyi, Yesu, uyo ni “Mwana,” wakamanyanga yayi apo umaliro wa caru ciheni ici wizirenge. Ise ke? Kasi tikumanya vyose vyamunthazi? Yayi. Tikumanya yayi zuŵa ilo Yehova watumirenge Mwana wake kuzakaparanya caru ciheni ici. Tiŵenge kuti tikulimanya zuŵa ili, mphanyi palije cifukwa cakuŵira maso. Nga umo Yesu wakayowoyera, umaliro wizenge mwamabuci; ntheura tikukhumbikwira kulutilira kuŵa maso.—Ŵazgani Mateyu 24:43.

5, 6. (a) Kasi kumanya vyamunthazi na khumbo la Ciuta vikutovwira wuli kuŵa maso? (b) Cifukwa wuli para tamanya khumbo la Satana tikhuŵilizgikenge kuŵa maso comene?

⁵ Yesu wakamanyanga vinthu vinandi vyakuzirwa vyamunthazi kuluska ŵanthu awo wakaŵasambizganga. Nangauli ise tikumanya vinandi yayi pakuyaniska na Yesu, kweni tikumanya vinthu vyakuzirwa vya Ufumu wa Ciuta ndiposo ivyo ufiskenge sonosono apa. Kasi tikuwona yayi kuti awo tikusambira nawo sukulu, awo tikugwira nawo nchito, na awo tikuŵapharazgira mu uteŵeti, ŵali mu mdima wauzimu? Ici nchifukwa cinyake ico tikukhumbikwira kuŵa maso. Nga ni Yesu, nyengo zose tikukhumbikwira kuŵa maso, tiphalirengeko ŵanji ivyo tikumanya vya Ufumu wa Ciuta pa mpata uliwose. Mpata uliwose uwo tingawusanga ngwakuzirwa comene, ndipo tikwenera yayi kuwutaya cifukwa ŵanthu ŵali pa ngozi.—1 Tim. 4:16.

⁶ Yesu wakamanyanga cinthu cinyakeso ico cikamukhuŵilizga kuti walutilire kuŵa maso. Wakamanyanga kuti Satana wakaŵa wakukhumbisiska kumuyezga, kumutambuzga, na kunanga ubwezi wake na Ciuta. Mulwani wakofya uyu, wakalekapo yayi kupenja “mpata unyake uwemi” kuti wayezge Yesu. (Luka 4:13) Yesu wakagomphorapo yayi. Wakaŵa wakunozgeka kukumana na ciyezgo cilicose, nthambuzgo, panji ŵakususka. Kasi nase tingacita nthena? Tikumanya kuti Satana wali “nga ni nkhalamu yakuwuluma, [ndipo] wakukhumba kumilimitizga yunji.” Lekani Mazgu gha Ciuta ghakuciska Ŵakhristu wose kuti: “Sungilirani maghanoghano ghinu, muŵe maso.” (1 Pet. 5:8) Kasi tingacita wuli kuti tiŵe maso?

UMO TINGAŴIRA MASO PA NKHANI YA KULOMBA

7, 8. Kasi Yesu wakayowoya ulongozgi wuli pa nkhani ya lurombo, ndipo iyo wakacita wuli?

⁷ Baibolo likulongora kuti pali kukolerana kukuru pakati pa kunozgeka panji kuti kuŵa maso mwauzimu na kulomba. (Kol. 4:2; 1 Pet. 4:7) Pamanyuma pakuti Yesu waphalira ŵalondezgi ŵake kuti ŵaŵe maso pamoza na iyo, wakati: “Muŵenge maso ndipo lutilirani kulomba, mwakuti muleke kunjira mu ciyezgo.” (Mat. 26:41) Kasi  ŵalondezgi ŵake ŵakeneranga kuŵa maso pa nyengo yeneyira pera? Yayi, ulongozgi uwu tikwenera kuwulondezga zuŵa na zuŵa.

⁸ Yesu wali kutilekera bambiro liwemi comene pa nkhani ya kulomba. Mungakumbuka kuti pa nyengo yinyake wakalomba usiku wose ku Ŵawiske. Ŵani nga mukuwona ivyo vikacitika. (Ŵazgani Luka 6:12, 13.) Yikaŵa nyengo ya vuna, ndipo ivi vikacitikira pafupi na Kaperenaumu, kukwake kwa Yesu. Apo kukazgeleranga, Yesu wakaluta ku phiri ilo likathyana na Nyanja ya Galileya. Apo kamdima kakambanga, wakwenera kuti wakawonanga nyali zikubuka mu Kaperenaumu na mu mizi yinyake yapafupi. Ndipouli, apo Yesu wakamba kuyowoya na Yehova, wakaŵika mtima wake wose pa lurombo. Wakalomba kwa maora ghanandiko. Wakwenera kuti wakawonanga apo nyali zikazimwanga yimozayimoza, mwezi ukukwera pacokopacoko, panji kupulika muswayu wa nyama izo zikapenjanga cakurya. Nkhani yikuru iyo wakalombanga, yikwenera kuti yikaŵa ya umo wangasolera ŵapositole ŵake 12. Apo wakalombanga ulongozgi na vinjeru, Yesu wakaphalira Ŵawiske vyakusingo vyose kweniso vinthu vyakukhwaskana na msambiri waliyose payekha.

9. Kasi tikusambirako vici kwa Yesu apo wakalomba usiku wose?

⁹ Kasi tingasambirako vici kwa Yesu? Kasi tilombenge nyengo yitali nga umo iyo wakacitira? Yayi, cifukwa iyo wakati: “Mzimu [wa ŵalondezgi ŵake] ngwakukhumbisiska nadi, kweni thupi ndakulopwa.” (Mat. 26:41) Ndipouli, tingayezga Yesu. Mwaciyelezgero, kasi tikulomba kwa Ŵadada ŵithu ŵa kucanya pambere tindadumure cakucita ico cikhwaskenge ise, ŵamumbumba yithu, panji Ŵakhristu ŵanyithu mwauzimu? Kasi malurombo ghithu ghakulongora kuti tikufipira mtima ŵabali na ŵadumbu ŵithu? Kasi tikulomba kufumira pasi pa mtima m’malo mwa kuwerezgawerezga waka mazgu? Wonaniso kuti Yesu wakatemwanga kulomba payekha. Mazuŵa ghano, ŵanthu mbakutangwanika comene, ndipo nchipusu kusulako vinthu ivyo ni vyakuzirwa comene. Para tikupatura nyengo yakukwana yakulombera patekha, tiŵenge maso comene mwauzimu. (Mat. 6:6, 7) Tisendelerenge pafupi na Yehova, na kukhozga ubwezi withu na iyo ndipo tigegenge cilicose ico cingananga ubwezi uwu.—Sal. 25:14.

UMO TINGAŴIRA MASO PA MULIMO WA KUPHARAZGA

10. Nchivici cikulongora kuti Yesu wakaŵa wakunozgeka kupharazga pa mpata uliwose?

¹⁰ Yesu wakadodoliskanga pa mulimo uwo Yehova wakamutuma. Pali nchito zinyake izo ungacita makora waka uku maghanoghano ghali kunyake. Ndipouli, nchito zinandi zikukhumba kuti munthu wadodoliskenge comene pa ico wakucita ndiposo kuti waŵenge maso. Uteŵeti withu nawo ukukhumba nthena. Nyengo zose Yesu wakaŵanga maso, wakapharazganga makani ghawemi pa mpata uliwose uwo wasangika. Mwaciyelezgero, iyo na ŵasambiri ŵake ŵakati ŵenda mulenji wose ŵakafika ku msumba wa Sukare, ndipo ŵasambiri ŵake ŵakaluta kukagura cakurya. Yesu wakapumuranga pafupi na cisimi, kweni wakaŵa wakunozgeka kucitira ukaboni pa mpata uwo ukasangika. Mwanakazi munyake Musamariya wakiza kuzakanegha maji. Pakuti vikalema, Yesu wakhumbenge mphanyi wakagonapo pacoko waka. Kweniso mphanyi wakasanga vifukwa vyakulekera kuyowoyeskana na mwanakazi uyu. M’malo mwake, wakadumbirana nayo, ndipo wakapeleka ukaboni wankhongono comene uwo ukawovwira ŵanthu ŵanandi mu msumba uwu. (Yoh. 4:4-26, 39-42) Kasi nase tingacita nga ni Yesu, mwakuwoneseska kuti tikupharazga makani ghawemi pa mpata uliwose uwo wasangika?

11, 12. (a) Kasi Yesu wakaŵazgora wuli awo ŵakakhumbanga kutimbanizga uteŵeti wake? (b) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakacitanga vinthu mwamahara?

 ¹¹ Nyengo zinyake, na cilato ciwemi ŵanthu ŵakakhumbanga kutimbanizga Yesu pa mulimo wake. Mu Kaperenaumu, ŵanthu ŵakakondwa na minthondwe ya Yesu yakucizga ndipo ŵakakhumbanga yayi kuti wafumemo. Ici cikaŵa cakupulikikwa. Kweni mulimo wa Yesu ukaŵa wa kupharazga ku “mberere [zose] zakuzgeŵa za nyumba ya Israyeli,” kuti ku izo zikaŵa mu msumba umoza pera yayi. (Mat. 15:24) Ntheura, Yesu wakaphalira ŵanthu aŵa kuti: “Ku misumba yinyake nako nkhwenera kupharazga makani ghawemi gha ufumu wa Ciuta, pakuti ndico nkhatumikira.” (Luka 4:40-44) Yesu wakadodoliska pa uteŵeti wake. Wakakana kutimbanizgika na cilicose.

¹² Kasi Yesu wakataluliranga panji kunonopeska vinthu? Kasi wakatangwanikanga waka na uteŵeti mwakuti wakatondekanga kughanaghanira ŵabali ŵake? Cara, Yesu wali kutilekera bambiro liwemi pa nkhani ya kucita vinthu mwamahara. Wakakondwanga na umoyo, ndipo wakapatulanga nyengo yakucezgera na ŵabwezi ŵake. Wakaghanaghaniranga ŵabali ŵake, ndipo wakacezganga na ŵana mwakufwatuka.—Ŵazgani Mariko 10:13-16.

13. Kasi tingacita wuli mwamahara na kuŵa maso nga ni Yesu apo tikupharazga Ufumu?

¹³ Kasi tingacita wuli mwamahara apo tikulondezga Yesu pa nkhani ya kuŵa maso? Tingazomerezganga cara kuti caru ici cititimbanizge pa mulimo withu. Nanga ŵangaŵa ŵabwezi panji ŵabali ŵithu, na cilato ciwemi ŵangatikoserezga kuti tigowozgeko uteŵeti withu mwakuti ticitenge vinthu nga umo ŵanthu wose ŵakucitira. Ndipouli, para tikucita nga ni Yesu, tiwonenge uteŵeti kuŵa cakurya cithu. (Yoh. 4:34) Mulimo withu ukutikhutiska mwauzimu ndipo ukutipa cimwemwe. Ndipouli, tikukhumba yayi kutalulira nesi kuŵa na mzimu wa kujirunjiska panji kunonopeska vinthu. Nga ni Yesu, tikukhumbikwira kuŵa ŵacimwemwe kweniso kucita vinthu mwamahara cifukwa tikuteŵetera “Ciuta wakukondwa.”—1 Tim. 1:11.

UMO TINGAŴIRA MASO PA NYENGO YA CIYEZGO

14. Mu nyengo ya ciyezgo, kasi nchivici ico tikwenera kugega, ndipo cifukwa wuli?

¹⁴ Nga umo tawonera, apo Yesu wakasangana na ciyezgo cikuru ndipo wakaciskira ŵalondezgi ŵake kuti ŵalutilire kuŵa maso. (Ŵazgani Mariko 14:37.) Para tasangana na masuzgo, ndipo tikukhumbikwira comene kulondezga Yesu pa nkhani ya kuŵa maso. Pa nyengo ya ciyezgo, ŵanandi ŵakuluwa fundo yakuzirwa iyo yikusangika kaŵiri mu buku la Zintharika, yakuti: “Yiliko nthowa iyo yikuwoneka ngati njakunyoroka ku munthu, kweni umaliro wake ndi nthowa ya nyifwa.” (Zinth. 14:12; 16:25) Usange tikuthemba maghanoghano ghithu, comenecomene para vinthu vyatisuzga, umaliro wake ngwakuti taŵeneko pamoza na ŵakutemweka ŵithu tikuŵa pa ngozi.

15. Kasi uyo ni mutu wa mbumba wangayezgeka na vici mu nyengo ya masuzgo gha vyacuma?

 ¹⁵ Mwaciyelezgero, uyo ni mutu wa mbumba wangacicizgika kupenjera “awo mbake na ŵake” vinthu vyakuthupi. (1 Tim. 5:8) Wangayezgeka kunjira nchito iyo yingamutondeska kuwungana mwakukhazikika, kulongozga kusopa kwa mbumba, na kupharazga. Usange wakwendera waka maghanoghano gha ŵanthu, wangawona nga kuti palije uheni uliwose. Ndipouli, wangalwara panji kufwa mwauzimu. Ipo nchiwemi comene kulondezga ulongozgi wa pa Zintharika 3:5, 6. Solomoni wakati: “Tamira mwa Yehova na mtima wako wose, ungeghamanga ku umanyi wako wekha. Mu mendero ghako ghose umuzomere Iye, ndipo tiwanyoloskenge nthowa zako.”

16. (a) Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakathembanga vinjeru vya Yehova? (b) Pa nyengo ya masuzgo, kasi ŵafumu ŵanandi ŵakulongora wuli kuti ŵakuthemba Yehova nga ni Yesu?

¹⁶ Apo Yesu wakayezgekanga, wakakanirathu kuthemba maghanoghano ghake. Kumbukani kuti Yesu wakaŵa munthu wavinjeru comene kuluska waliyose pa caru capasi, kweni wakenderanga vinjeru vyake yayi. Mwaciyelezgero, apo Satana wakamuyezganga, Yesu mwakuwerezgawerezga wakazgoranga kuti: “Kuli kulembeka.” (Mat. 4:4, 7, 10) Wakathembanga vinjeru vya Ŵawiske, ndipo wakalongora kujiyuyura, mukhaliro uwo Satana wakuwuwona kuti ngwapasi. Kasi nase tikuthemba vinjeru vya Yehova? Mfumu uyo wakuŵa maso nga ni Yesu, wakulongozgeka na Mazgu gha Ciuta, comenecomene para vinthu vyasuzga. Ndivyo ŵakucita ŵafumu ŵanandi pa caru cose capasi. Nyengo zose ŵakuŵika Ufumu wa Ciuta na kusopa kwaunenesko pakwamba mu umoyo wawo. Ntheura, ŵakupwelelera makora mbumba zawo. Nga umo Mazgu ghake ghakulayizgira, Yehova wakuŵawovwira kuti ŵasangire mbumba zawo vinthu vyakukhumbikwa.—Mat. 6:33.

17. Nchivici cikumukhuŵilizgani kuŵa maso nga ni Yesu?

¹⁷ Tikukayika yayi kuti Yesu nchakuwonerapo ciwemi comene pa nkhani ya kuŵa maso. Ivyo wakacita ni vyacandulo, ndipo vikuponoska umoyo. Kumbukani kuti Satana wakunweka kuti wamugonekani mwauzimu, muŵe na cipulikano cakulopwa, muŵe ŵakata pakusopa, ndiposo kuti muŵe munthu wambura kugomezgeka. (1 Tes. 5:6) Lekani kumupa mpata. Lutilirani kuŵa maso nga ni Yesu, pa nkhani ya kulomba, kupharazga, kweniso pa nyengo ya viyezgo. Para mucitenge nthena, mutumbikikenge comene, muŵenge ŵakukondwa na ŵakukhorwa nanga ni sono apo tili mu mazuŵa ghaumaliro wa mgonezi uwu. Kweniso apo Fumu yizamuparanya caru ciheni ici, yizamumusangani kuti muli ŵakunozgeka ndipo mukutokatoka kucita khumbo la Ŵawiske. Yehova wazamuŵa wakukondwa comene kumupani vitumbiko cifukwa ca kugomezgeka kwinu.—Uvu. 16:15.

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 6]

Yesu wakapharazgira mwanakazi pa cisimi. Kasi imwe mukusanga mipata wuli yakupharazgira zuŵa lililose?

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Para mukupwelelera mbumba yinu mwauzimu, mukulongora kuti muli maso