“Nembarete ha ndepyʼaguasúke [...]. Che, [Jehová] nde Jára, aĩta nendive mamo rehohápe.” (JOS. 1:7-9)

MBAʼÉPA REMBOHOVÁITA?

Mbaʼéichapa Enoc ha Noé ohechauka ipyʼaguasuha?

Mbaʼéichapa heta kuña yma guare ohechauka ojerovia ha ndokyhyjeiha?

Emombeʼu mbaʼéichapa ipyʼaguasu umi kristiáno imitãva nde reikuaáva

1, 2. a) Mbaʼépa ñaikotevẽ jepi ñaneñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe? b) Mbaʼe porandúpa ñambohováita ko artíkulope?

 PETEĨ ipyʼaguasúva ningo ndokyhyjéi ni naiñotĩri. Ñañeʼẽvo koʼã mbaʼére oiméne ou ñane akãme peteĩ tapicha imbarete, ikyreʼỹ ha oĩva ojapo hag̃uáicha opa mbaʼe. Péro sapyʼánte tekotevẽ avei ñandepyʼaguasu ñambohovái hag̃ua umi mbaʼe jahasáva ára ha ára ñaneñeʼẽrendúgui Jehovápe.

² Ñandejára rembiguaikuéra yma guare ohechauka ipyʼaguasuha ohasa jave umi mbaʼe ijetuʼuetereíva térã umi mbaʼe ivevúiva jepe, umi ñande jahasavaichagua koʼág̃a. Mbaʼépa ñaaprende chuguikuéra? Mbaʼépa ñanepytyvõta ñandepyʼaguasu hag̃ua?

IPYʼAGUASU HIKUÁI PETEĨ MÚNDO AÑÁME

3. Mbaʼépa heʼi Enoc oikotaha umi hénte añáre?

³ Ou mboyve pe Ama Guasu, Ñandejára rembiguaikuéra tekotevẽ vaʼekue ipyʼaguasu oiko hag̃ua umi hénte aña apytépe. Pór ehémplo Enoc, “pe ñemoñare sieteha Adán guive”, ndokyhyjeivaʼekue heʼi hag̃ua ko profesía: “Péina, Jehová ou hetaiterei ánhel imarangatúva reheve ohusgávo opavavépe, ha ohechauka entéro iñañávape hembiapo vai hague. Ñandejára ojapo upéicha hembiapo vai rupi hikuái, nomombaʼéigui chupe ha oikógui okopi hese” (Jud. 14, 15, NM). Enoc oikuaa Jehová okumplitaha iñeʼẽ, upévare heʼi ko profesía oikomarõguáicha. Ha upeichaite oñekumpli: Oúrõ guare pe Ama Guasu oñehundipaite umi nomombaʼéiva Jehovápe.

4. Mbaʼeichagua hénte apytépepa oikovaʼekue Noé, ha mbaʼépa ojapo?

⁴ Áño 2370-pe Jesús ou mboyve, ou pe Ama Guasu, ha upérõ ojapóma 650 áño rasa Enoc omano hague. Haʼe omano rire, og̃uahẽ meve pe Dilúvio oiko heta mbaʼe. Pór ehémplo, onase Noé, tiémpo rire ifamília, ha upéi ojapo pe árka itaʼyrakuérandi. Avei umi ánhel aña oñembohete  yvypóraicha, oiko umi kuña porã porãndi ha ifamiliakuéra osẽ higánte. Umi hénte iñañaiterei ha ojapo heta mbaʼe vai (Gén. 6:1-5, 9, 11). Upéicharõ jepe, Noé ‘ojapo Ñandejára rembipota’ ha pyʼaguasúpe “omombeʼu opavavépe mbaʼéichapa [Ñandejára] oipota ojeiko” (elee 2 Pedro 2:4, 5). Upeichaite avei ñande tekotevẽ ñandepyʼaguasu koʼã ára pahápe.

OJEROVIA HA IPYʼAGUASU HIKUÁI

5. Mbaʼéichapa Moisés ohechaukavaʼekue ojerovia ha ipyʼaguasuha?

⁵ Moisés ojerovia ha ipyʼaguasuvaʼekue (Heb. 11:24-27). Áño 1513 guive 1473 peve, Jesús ou mboyve, Ñandejára oiporu chupe oguenohẽ hag̃ua umi isrraelítape Egíptogui ha oisãmbyhy hag̃ua chupekuéra pe desiértore. Moisés heʼivaʼekue ndaikatupyryiha ojapo hag̃ua ko tembiapo. Upéicharõ jepe oheja Jehová oiporu chupe (Éxo. 6:12). Iñermáno Aarón ndive oho jey jey vaʼekue pe faraón ipyʼahatãitéva rendápe ha kyhyjeʼỹre omomarandu ko mburuvichápe Jehová omboútarõ guare umi diez plága, ohejátava yvýre umi ñandejára guaʼu Egiptoyguápe ha omosãsótava ipuévlope (Éxodo, kapítulo 7-12). Mbaʼépa oipytyvõ Moiséspe ojerovia ha ipyʼaguasu hag̃ua? Ñandejára akóinte oĩvaʼekue hendive, koʼág̃a oĩháicha ñande ykére ñanepytyvõ hag̃ua (Deu. 33:27).

6. Mbaʼépa ñanembopyʼaguasúta japredika hag̃ua umi mburuvichápe?

⁶ Ñane tiémpope tekotevẽ jajogua Moiséspe. Mbaʼérepa? Jesús heʼivaʼekue: “Che káusare pejegueraháta umi mburuvicha ha rréi renondépe, ikatu hag̃uáicha pepredika chupekuéra ha umi tetã ambueguápe”. Avei heʼi: “Pejegueraha vove upépe, ani pejepyʼapy ndapeikuaáirõ g̃uarã mbaʼépa pejéta térã mbaʼéichapa peñeʼẽta. Upévo ojekuaaukáta voi peẽme mbaʼépa pejevaʼerã. Ndahaʼéi ningo pendejehegui rei peñeʼẽtava, pende Ru yvagapegua espíritu oñeʼẽta penderehe” (Mat. 10:18-20, NM). Jehová espíritu ñanepytyvõta ñandepyʼaguasu, jajerovia ha ñandepyʼaguapy hag̃ua japredikáta jave umi mburuvichápe (elee Lucas 12:11, 12).

7. Mbaʼépa oipytyvõ Josuépe ipyʼaguasu ha osẽ porã hag̃ua opa ojapóvape?

⁷ Moisés omano rire, opyta hendaguépe Josué. Haʼe ningo peteĩ kuimbaʼe ojerovia mbarete ha ipyʼaguasúva ohesaʼỹijo meme rupi Ñandejára Léi. Áño 1473-pe Jesús ou mboyve, Israel oike potaitéma kuri pe Yvy Oñeprometevaʼekuépe. Upérõ Ñandejára omanda Josuépe: “Nembarete ha ndepyʼaguasúke”. Haʼe okumplíramo pe Léi, iñarandu ha osẽ porãta katuete opa ojapóvape. Jehová heʼi: “Ani rekyhyje térã ndepyʼamirĩtei [...]. Che, [Jehová] nde Jára, aĩta nendive mamo rehohápe” (Jos. 1:7-9). Katuete omokyreʼỹneraʼe chupe upéva! Añetehápe Jehová okumpli iñeʼẽ. Upéicha rupi, 6 áñope, 1467-pe g̃uarã haimetéma ojagarrapa hikuái pe Yvy Oñeprometevaʼekue.

UMI KUÑA PYʼAGUASÚPE OSERVÍVA JEHOVÁPE

8. Mbaʼe ehémplopa omoĩ ñandéve Rahab?

⁸ Ymaite guive heta kuña pyʼaguasúpe  oñemoĩ Ñandejára ykére. Umíva apytépe oĩ Rahab, pe kuña rekovai oikovaʼekue Jericópe. Haʼe ojeroviaiterei Jehováre ha ndokyhyjéi omokañy hag̃ua mokõi isrraelíta Josué omondovaʼekue omangea hag̃ua upe táva. Upéi ombotavy umi kuimbaʼe pe rréi omboúvape ojagarra hag̃ua koʼã isrraelítape. Upéicha rupi Rahab ha ihentekuéra ojesalva umi Israelgua ojagarrárõ guare Jericó. Upe rire Rahab ndahekovaivéi, oservi porã Jehovápe ha ifamiliarégui ou pe Mesías (Jos. 2:1-6; 6:22, 23; Mat. 1:1, 5). Ajépa tuichaite oñevendesi chupe ojerovia ha ipyʼaguasu haguére!

9. Mbaʼéichapa Débora, Barac ha Jael ohechauka ipyʼaguasuha?

⁹ Josué omanovaʼekue áño 1450-pe Jesús ou mboyve, ha upe guive umi hués ohusga Israelguápe. Pe rréi Canaangua hérava Jabín, 20 áñorema ombohasa asy umi isrraelítape. Upérõ Jehová omanda profetísa Déborape heʼi hag̃ua hués Barácpe toho toñorairõ umi kananéondi. Haʼe ogueraha 10.000 soldádo mónte Tabórpe ha ojeprepara oñorairõ hag̃ua rréi Jabín ehérsito ndive, omoakãva Sísara. Umi kananéo katu og̃uahẽ oúvo rrío Cisónpe ijehérsito reheve ha ogueru 900 kárro de gérra. Péro umi isrraelíta oguejývo upe gotyo, Jehová omborrevosa pe rrío, pe lugár oñeñorairõtahápe ojagarrapa tuju ha umi kananéo kárro opaʼãmba pype. Barac ehérsito ogana ha ‘ojukapaite kyse pukúpe Sísara soldadokuérape’. Sísara osẽ odipara ha oho okañy Jael oikohápe, péro oke aja, Jael ojuka chupe. Péicha oñekumpli Débora heʼivaʼekue Barácpe: “Avave naimanduʼamoʼãi nderehe ñorairõ opa rire”. Mbaʼérepa heʼi upéicha? Ñandejára ojevalégui peteĩ kuñáre ojuka hag̃ua Sísarape. Débora, Barac ha Jael ipyʼaguasu rupi, Israélpe “ojepytuʼu ñorairõgui 40 áño aja” (Jue. 4:1-9, 14-22; 5:20, 21, 31). Ymaite guive heta kuimbaʼe ha kuña iñeʼẽrendúva ohechauka ojerovia ha ipyʼaguasuha.

JAʼÉVA IKATU OMOMBARETE AMBUÉPE

10. Ikatúpa umi mbaʼe jaʼéva omombarete ñane ermanokuérape?

¹⁰ Umi mbaʼe jaʼéva ikatu omombarete ermanokuérape. Pór ehémplo, síglo 11-pe Jesús ou mboyve, David heʼi itaʼýra Salomónpe: ‘Nekyreʼỹke, eñehaʼã ha emoñepyrũ ko tembiapo kóva, ani rekyhyje ni ndepyʼakangy, Jehová che Jára katuete oĩta avei nendive. Haʼe nanderejareimoʼãi ha nepytyvõta rejapopa peve ko tembiapo kóva Ñandejárape g̃uarã’ (1 Cró. 28:20, ÑÑB). Salomón ojapo itúva heʼihaichaite ha omopuʼãka Jehová témplo Jerusalénpe.

11. Mbaʼéichapa peteĩ mitãkuña ipyʼaguasu rupi oipytyvõ ipatrónpe?

¹¹ Síglo 10-pe Jesús ou mboyve, peteĩ mitãkuña ipyʼaguasúva heʼi ipatrónape mbaʼépa iména ojapovaʼerã okuera hag̃ua lépragui. Peteĩ jey, umi soldádo sírio ojagarra ko mitãkuña isrraelíta ha ogueraha Naamán  rógape sirvientarã. Naamán ningo omoakã pe ehérsito Siriaygua ha ilépra. Ko mitãkuña oikuaágui Jehová ojapoha milágro proféta Eliseo rupive, heʼi ipatrónape Naamán ohóramo Israélpe pe proféta rendápe ikatuha omonguera chupe. Naamán ojapo ko mitãkuña heʼíva ha okuera, ha upéi oservi avei Jehovápe (2 Rey. 5:1-3, 10-17). Oiméramo nde nemitã gueteri ha rehayhu Jehovápe pe mitãkuñáicha, ani rekyhyje, Jehová katuete nepytyvõta repredika hag̃ua ne mboʼehára, ne irũnguéra térã oimeraẽvape.

12. Mbaʼéichapa oñeñandu Ezequías tavayguakuéra ohendu rire chupe?

¹² Tekotevẽ avei ñapensa porã mbaʼépa jaʼevaʼerã ñamombarete hag̃ua ñande rapichakuérape oĩ jave pelígro. Pór ehémplo, síglo 8-pe Jesús ou mboyve, pe ehérsito Asiriaygua ou ojagarra hag̃uáicha Jerusalén. Upérõ rréi Ezequías heʼi umi itavayguápe: ‘Penembarete ha pendepyʼaguasúke! Ani pekyhyje térã penekangy mburuvicha Asiriaygua ha umi isoldádo renondépe. Ñande jareko hetave chugui. Haʼe ojerovia ijehérsitore, ñanendive katu oĩ Ñandejára Jehová ñanepytyvõ ha oñorairõ hag̃ua ñande ykére’. Mbaʼéichapa oñeñandu umi itavaygua? “Ohendúvo [...] Ezequías ñeʼẽ, opavave oñembopyʼaguasu.” (2 Cró. 32:7, 8.) Peichagua ñeʼẽ oporomokyreʼỹva ikatu ñanemombarete ñandéve ha ñane ermanokuérape oĩ jave ñandepersegíva.

13. Mbaʼéichapa Abdías ohechauka ipyʼaguasu hague?

¹³ Sapyʼánte jahechauka avei ñandepyʼaguasuha ñakirirĩvo. Síglo 10-pe Jesús ou mboyve, Abdías, ombaʼapóva rréi Acábpe g̃uarã, kirirĩháme omokañy 100 profétape oservíva Jehovápe ha ‘omoĩ chupekuéra mokõi aty de 50-pe’ peteĩ itakuápe ani hag̃ua pe rréina ñañaite, Jesabel, ojuka chupekuéra (1 Rey. 18:4). Abdías ojapo haguéicha, heta Jehová rembiguái koʼag̃agua pyʼaguasúpe oipytyvõ ermanokuérape ha heta vése okirirĩnte ani hag̃ua oapeligra chupekuéra.

RRÉINA ESTER IPYʼAGUASU

14, 15. Mbaʼéichapa Ester ohechauka ojerovia ha ndokyhyjeiha, ha mbaʼépa ojehupyty?

¹⁴ Síglo 5-pe Jesús ou mboyve, rréina Ester Persiaygua ohechauka ojerovia ha ndokyhyjeiha. Upérõ Hamán, peteĩ kuimbaʼe ndaijaʼeietereíva umi hudíore, omoĩka peteĩ léi ojukauka hag̃ua chupekuéra. Umi hudío oikuaávo upéva oñembyasy, oajuna ha oñemboʼe ipyʼaite guive (Est. 4:1-3). Ester katu ojepyʼapyeterei. Iprímo Mardoqueo okopia pe léi heʼíva ojejukapataha chupekuéra ha oguerahauka chupe. Avei heʼi Estérpe tojerure pe rréipe oipytyvõ hag̃ua umi hudíope. Péro oĩ peteĩ provléma, umi ohóva pe rréi rendápe ijeheguíntema, katuete ojejuka (Est. 4:4-11).

¹⁵ Upéicharõ jepe, Mardoqueo heʼi chupe: “Rekirirĩete mbaʼéramo ko ára kóvape, [...] salvasión ouvaʼerã ambue hendágui. [...] Ha mávapa oikuaa ndahaʼéipa ko órape g̃uarã oikoraʼe ndehegui tetã ruvicha rembireko”. Upémarõ Ester ojerure Mardoquéope ombyaty hag̃ua Súsape opavave hudíope ha oajuna hag̃ua hikuái hesehápe. Upéi heʼi: “Ha che, che kuñataĩnguéra ndive [roajunáta], ha upe rire aikéta ahecha hag̃ua tetã ruvichápe, amboykéramo jepe pe [léi] ha amanóramo, tove tamano” (Est. 4:12-17, ÑÑB). Upéi pe rréina oñembopyʼaguasu. Pe lívro hérava Ester omombeʼu mbaʼéichapa Jehová osalva ipuévlope. Ñane tiémpope avei umi kristiáno unhído ha ambue ovechakuéra ndokyhyjéi ombohovái hag̃ua opa mbaʼe ijetuʼúva. Hiʼarive Jehová, ‘pe ohendúva maymáva ñemboʼe’ oĩ hendivekuéra (elee Salmo 65:2 ha 118:6).

“PENDEPYʼAGUASÚKENA!”

16. Mbaʼe ehémplopa omoĩ Jesús umi imitãvape?

¹⁶ Jahechamína peteĩ ehémplo síglo primérope guare. Jesús orekópe 12 áño, ituvakuéra otopa chupe “oguapy pe témplope,  ombaʼeporanduhína umi mboʼehárape ha ojapysaka hesekuéra”. Ha umi ohendúva chupe “ohecharamo mbaʼeichaitépa iñeʼẽkuaa ha iñarandu upe mitãʼi” (Luc. 2:41-50, NM). Imitãramo jepe, Jesús ojerovia ha ipyʼaguasu, upévare ndokyhyjéi ombaʼeporandu hag̃ua umi mboʼehárape. Umi mitãkuña ha mitãrusu oservíva Jehovápe osegírõ Jesús ehémplo, ndokyhyjemoʼãi ‘ombohovái hag̃ua umi oporandúvape chupekuéra ijeroviáre’ (1 Ped. 3:15, JMP).

17. Mbaʼérepa Jesús heʼi hemimboʼekuérape ipyʼaguasu hag̃ua, ha mbaʼérepa jajapovaʼerã upéva?

¹⁷ Jesús omokyreʼỹmi umi héntepe ipyʼaguasu hag̃ua (Mat. 9:2, 22). Hemimboʼekuérape heʼi: “Péina! Og̃uahẽta hína pe ára, ha koʼág̃ama voi oñepyrũ pe tiémpo, peẽ penesarambipataha, pehopáta pende rógape, ha cherejáta cheaño. Péro añetehápe naiméi cheaño pe Túva oĩgui chendive. Amombeʼu peẽme koʼã mbaʼe, che rupive pendepyʼaguapy hag̃ua. Ko múndope heta pehasa asy peína, upéicharõ jepe, pendepyʼaguasúkena!, che chepuʼakáma ko múndore” (Juan 16:32, 33, NM). Umi hénte aña ndaijaʼeivaʼekue Jesús remimboʼekuérare ha koʼág̃a avei ko múndo ndaijaʼéi ñanderehe, upévare ndajajeheʼái koʼãichagua tapicháre. Jajepyʼamongetáramo Ñandejára Raʼy ehémplore, ni mbaʼevéicharõ ndajahejamoʼãi ko múndo ñanemongyʼa. Jesús ipuʼakavaʼekue ko múndore; ñande avei ikatu jajapo upéicha! (Juan 17:16; Sant. 1:27.)

“ANI REKYHYJE!”

18, 19. Mbaʼéichapa apóstol Pablo ohechauka porãite ojerovia ha ipyʼaguasuha?

¹⁸ Pablo ohasavaʼekue heta mbaʼe ijetuʼúva. Peteĩ jey, umi hudío Jerusalengua ojukase chupe, péro umi soldádo rrománo odefende ko apóstolpe. “Upe pyharépe Jesús ou hendápe ha heʼi: ‘Ani rekyhyje! Repredika haguéicha hekoitépe Jerusalénpe, péicha avei chemoherakuãta Rómape’” (Hech. 23:11, NM). Ha upeichaite ojapo.

¹⁹ Pablo pyʼaguasúpe ombohovái umi ojerekóvape “apóstol guasúramo” ha ombyaiséva kongregasión (2 Cor. 11:5; 12:11). Haʼe ikatuvaʼekue ohechauka haʼeha peteĩ apóstol tee hembiasakue rupive. Pór ehémplo, ojegueraha préso, oñeinupã, ojeapeligra oviaha jave ha pe oikohárupi, ohasa ñembyahýi, uhéi, ndokéi ha ojepyʼapyeterei ermanokuérare (elee 2 Corintios 11:23-28). Ajépa ohechauka porãite ojerovia ha ipyʼaguasuha, ha avei ojekuaa mbaʼeichaitépa Ñandejára ikatu ñanemombarete!

20, 21. a) Mbaʼe ehémplopa ohechauka tekotevẽha enterovéva ñandepyʼaguasu? b) Mbaʼéicha javépa jahechaukavaʼerã ndajakyhyjeiha, ha mbaʼéguipa nañanderesarairivaʼerã?

²⁰ Naentéroi oservíva Jehovápe ombohováita umi persekusión ijetuʼuetéva. Upéicharõ jepe, opavave ñandepyʼaguasuvaʼerã ñambohovái hag̃ua umi mbaʼe pohýi jahasáva koʼág̃a. Jahechamína mbaʼépa ohasa peteĩ mitãrusu Brasilgua oĩvaʼekue peteĩ pandíllape. Haʼe oñepyrũ ohesaʼỹijo la Biblia ha ohechakuaa tekotevẽha okambia, péro oikuaa porã upe grúpogui osẽséva ojejukaha katuete. Upémarõ oñemboʼe Ñandejárape ha la Biblia rupive ohechauka pe pandílla omoakãvape mbaʼérepa osẽse ijapyteguikuéra. Upéi ojeheja chupe osẽ pe grúpogui ha ndojejapói hese mbaʼeve. Ko mitãrusúgui oiko peteĩ maranduhára.

²¹ Añetehápe, tekotevẽ ñandepyʼaguasu japredika hag̃ua pe marandu porã. Pór ehémplo, umi kristiáno imitãva ndokyhyjeivaʼerã iñeʼẽrendu meme hag̃ua Jehovápe eskuéla térã koléhiope. Avei ipyʼaguasuvaʼerã umi ojerurétava permíso itravahohápe oho hag̃ua ñande aty guasúpe. Ñande kristiáno tekotevẽ ñandepyʼaguasu jajapo hag̃ua hetave mbaʼe, péro tahaʼe haʼéva pe jahasáva, ani ñanderesarái Jehová ñanerendutaha ñañemboʼéramo chupe ñande pyʼaite guive (Sant. 5:15). Ñandejára katuete omeʼẽta ñandéve ijespíritu ñandepyʼaguasu ha ñanembarete hag̃ua.

[Porandu ñahesaʼỹijóva]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 11]

Enoc ipyʼaguasu opredika hag̃ua umi hénte añáme

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 12]

Jael ipyʼaguasu ha imbarete