Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

A Rẹ Sae Wereva Evaọ Uviuwou Nọ Ahwo Jọ A Jọ Rrọ Ukoko Ho

A Rẹ Sae Wereva Evaọ Uviuwou Nọ Ahwo Jọ A Jọ Rrọ Ukoko Ho

A Rẹ Sae Wereva Evaọ Uviuwou Nọ Ahwo Jọ A Jọ Rrọ Ukoko Ho

‘Ẹvẹ whọ rọ riẹ sọ who re ti siwi ọrivẹ-orọo ra?’ —1 KỌR. 7:16.

KỌ WHỌ SAE K’IYO ENỌ NANA?

․․․․․

Eme Oleleikristi o re ru re udhedhẹ o sae jọ uwou na dede nọ ahwo uviuwou riẹ a rrọ ukoko ho?

․․․․․

Ẹvẹ Oleleikristi ọ sai ro fi obọ họ kẹ ahwo uviuwou riẹ kurẹriẹ?

․․․․․

Oghẹrẹ vẹ inievo ukoko na a sai ro fi obọ họ kẹ inievo nọ ahwo uviuwou rai a rrọ ukoko ho?

1. Nọ ohwo jọ o te kurẹriẹ ziọ ukoko na, ẹvẹ o rẹ sae jọ ahwo uviuwou riẹ oma?

ẸDẸJỌ nọ Jesu o vi ikọ riẹ nyae ta usiuwoma ọ ta kẹ ae nọ: “Nọ wha te nya, wha hẹ vuẹ nọ, ‘Uvie odhiwu o kẹle ino.’” (Mat. 10:1, 7) Emamọ usi nana o rẹ wha udhedhẹ gbe evawere se enọ e jẹ riẹ rehọ. Rekọ, Jesu ọ vẹvẹ ikọ riẹ unu inọ ahwo buobu a te wọso iruo usiuwoma ota na. (Mat. 10:16-23) O rẹ mae da nọ ohwo uviuwou mai ọ tẹ be wọso omai.—Se Matiu 10:34-36.

2. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ ohwo ọ rẹ sae wereva ghele nọ ahwo uviuwou riẹ a gbẹ make rrọ ukoko na ha?

2 Kọ onana u dhesẹ nọ oniọvo nọ ọ rrọ uviuwou nọ ahwo jọ a jọ rrọ ukoko họ o re wo evawere he? O rrọ ere he. Ẹsejọ, dede nọ ọwọsuọ na ọ rẹ sae jọ gaga kẹ ohwo nọ o kurẹriẹ, orọnikọ ẹsikpobi o rẹ jọ ere he. Yọ ẹsibuobu ọwọsuọ na ọ rẹ jọ umutho oke. Owọ nọ ma jẹ kpahe ukpokpoma na u re dhesẹ sọ ma te wereva. Ofariẹ, Jihova o re fi obọ họ kẹ enọ e dadamu egagọ riẹ wo evawere nọ a tẹ be make wọso ae. Ọnọ ọ rrọ ukoko ọ rẹ sai je wo evawere (1) nọ ọ tẹ be daoma ru ẹkabọ riẹ re udhedhẹ o ruẹse jọ uwou na gbe (2) nọ ọ tẹ be daoma fi obọ họ kẹ ahwo uviuwou riẹ re a sai kurẹriẹ.

DAOMA RU RE UDHEDHẸ O JỌ UWOU NA

3. Fikieme oniọvo nọ ahwo uviuwou riẹ a rrọ ukoko ho o re ro ru re udhedhẹ o jọ uwou na?

3 Re ahwo uviuwou a sae jẹ uzẹme na rehọ, udhedhẹ o rẹ jọ uwou na. (Se Jemis 3:18.) O tẹ make rọnọ ahwo uviuwou oniọvo jọ a ri kurẹriẹ ziọ egagọ uzẹme he, oniọvo na ọ rẹ daoma ru re udhedhẹ o jọ uwou na. Ẹvẹ ọ sai ro ru onana?

4. Ẹvẹ Ileleikristi a sae rọ jọ wowolẹ?

4 Ileleikristi a rẹ jọ wowolẹ. Re onana o sae lọhọ, ma rẹ lẹ re ma wo “udhedhẹ Ọghẹnẹ” nọ a rẹ ruẹ obọ riẹ hẹ na. (Fil. 4:6, 7) Nọ ma te wo eriariẹ Jihova je fi izi riẹ h’iruo evaọ uzuazọ, ma re wo evawere gbe udhedhẹ. (Aiz. 54:13) Abọ nọ ma re wo evaọ iwuhrẹ ukoko gbe ajọwha nọ ma rẹ rọ ta usiuwoma na e rẹ jẹ kẹ omai udhedhẹ gbe evawere. Oniọvo nọ ahwo uviuwou riẹ a rrọ ukoko na ha ọ rẹ sae rọ edhere jọ w’obọ evaọ iruẹru ukoko na ghele. Wọhọ oriruo, joma ta kpahe Enza, * ọnọ ọzae riẹ ọ wọso gaga. Nọ oniọvo na o te ru iruo uwou kpobi re no, o ve te ti kpohọ usiuwoma. Enza ọ ta nọ, “Jihova o bi ru omẹ wo emamọ iyẹrẹ oke kpobi nọ mẹ daoma kpohọ usiuwoma ota.” Emamọ iyẹrẹ na e rẹ lẹliẹ ohwo wo udhedhẹ gbe evawere.

5. Didi ẹbẹbẹ inievo nọ ahwo uviuwou rai a rrọ ukoko ho a rẹ rẹriẹ ovao dhe, kọ eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ ae?

5 O gwọlọ nọ ma rẹ daoma gaga re ma sae rria dhedhẹ kugbe ahwo uviuwou mai nọ a rrọ ukoko ho. Onana o rẹ sae jọ bẹbẹ ẹsejọ keme a rẹ gwọlọ nọ ma lele ai ru eware jọ nọ e rọwo kugbe izi Ọghẹnẹ hẹ. Nọ ma tẹ gbaemu inọ ma re ru lele izi Ọghẹnẹ o rẹ sae dha ahwo uviuwou mai jọ nọ a rrọ ukoko ho eva, rekọ evaọ ukuhọ riẹ ọtamuo otiọye na ọ rẹ wha udhedhẹ ze. O make rrọ ere na, nọ ma gbẹ be rọwo orọ ahwo uviuwou mai hi evaọ oware nọ o wọso uzi Ọghẹnẹ hẹ, onana o rẹ wha ẹbẹbẹ nọ ma hẹ sae whaha ze. (Se Itẹ 16:7.) Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe ẹbẹbẹ, u wuzou re ma kiẹ gwọlọ ehrẹ evaọ ebe nọ utu ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na o kere hayo gwọlọ obufihọ ekpako ukoko.—Itẹ 11:14.

6, 7. (a) Fikieme ahwo jọ a rẹ rọ wọso ohwo uviuwou rai nọ o bi wuhrẹ Ebaibol kugbe Isẹri Jihova? (b) Eme u fo nọ ọnọ o bi wuhrẹ Ebaibol na o re ru kpahe ọwọsuọ ahwo uviuwou riẹ?

6 Re ma sae rria dhedhẹ kugbe ahwo uviuwou mai o gwọlọ nọ ma re fievahọ Jihova jẹ daoma riẹ oware nọ o be lẹliẹ ai dhesẹ oghẹrẹ uruemu jọ. (Itẹ 16:20) Makọ ahwo nọ a muọ Ebaibol họ ewuhrẹ obọ a rẹ sai ru onana. Ahwo jọ nọ a rrọ ukoko ho a rẹ wọso erivẹ-orọo rai hi nọ a te bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ai. A rẹ tubẹ rọwo inọ uwuhrẹ na o rẹ sae wha ewoma ziọ uviuwou na. Rekọ amọfa a rẹ sae dheva gaga nọ a te bi wuhrẹ Ebaibol kugbe erivẹ-orọo rai. Esther nọ ọ rrọ omọvo Isẹri Jihova enẹna ọ ta nọ okenọ ọzae riẹ o muọ Ebaibol họ ewuhrẹ kugbe Isẹri Jihova eva e dha riẹ thesiwa. Ọ ta re inọ: “Mẹ jẹ hai gbolo ebe riẹ kufiẹ hayo mahe ae dede.” Howard nọ ọ jẹ wọso aye riẹ okenọ o muọ Ebaibol họ ewuhrẹ obọ ọ ta nọ: “Ozọ u re mu ezae buobu inọ a be rọ ẹghẹ si eyae rai fihọ ẹko-egagọ oyoma jọ. Ọzae na ọ rẹ sai roro nọ onana o te wha enwoma se aye riẹ, o ve muọ aye na họ ekpokpo.”

7 Ma re fi obọ họ kẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol nọ ọrivẹ-orọo riẹ ọ be wọso vuhumu inọ ọ rẹ nwane siọ uwuhrẹ na ba ha. Ẹsibuobu ẹbẹbẹ na ọ rẹ sai kuhọ nọ ọ tẹ be hae jọ wowolẹ je dhesẹ adhẹẹ kẹ ọrivẹ-orọo riẹ. (1 Pita 3:15) Howard ọ ta nọ, “Eva e were omẹ gaga inọ aye mẹ ọ jọ wolẹ yọ o je muofu hu.” Aye riẹ ọ ta nọ: “Howard ọ ta inọ mẹ siọ Ebaibol na ba ewuhrẹ gbe nnọ a be viẹ omẹ họ. Ukpenọ me re lele iei vro avro, mẹ tẹ ta kẹe nọ o sae jọnọ ọ ta gba rekọ mẹ be ruẹ oware ovo nọ u dhesẹ nọ a be viẹ omẹ họ họ. Fikiere mẹ tẹ ta kẹe nọ jọ ọ se obe nọ me je wuhrẹ na. O se obe na jẹ rọwo kugbe eme nọ obe na o ta. Obe na u duobọ tei udu.” U fo re ma kareghẹhọ inọ o rẹ sae jọ ohwo nọ ọ rrọ Oleleikristi hi oma inọ ọrivẹ-orọo riẹ ọ be nya se iẹe ba hayo o te wha ẹbẹbẹ fihọ orọo rai nọ ọrivẹ-orọo riẹ ọ tẹ be hai kpohọ iwuhrẹ hayo usiuwoma ota, rekọ ẹwo gbe uyoyou nọ a re dhesẹ kẹe o rẹ sai si ozọ na noi ẹro.

FI OBỌ HỌ KẸ AE KURẸRIẸ ZIỌ EGAGỌ UZẸME

8. Didi ohrẹ Pọl ukọ na ọ kẹ Ileleikristi nọ erivẹ-orọo rai e rrọ ukoko na ha?

8 Pọl ukọ na ọ hrẹ Ileleikristi inọ jọ a fa orọo rai hi fikinọ ọrivẹ-orọo rai o kurẹriẹ hẹ. * (Se 1 Ahwo Kọrint 7:12-16.) Nọ ma tẹ be kareghẹhọ inọ ọrivẹ-orọo mai ọ rẹ sai kurẹriẹ ẹdẹjọ, u re fi obọ họ k’omai wo evawere evaọ uviuwou nọ ejọ e jọ rrọ ukoko ho. Rekọ nọ ma be daoma re ahwo uviuwou mai a kurẹriẹ na, u wo oware jọ nọ ma rẹ yọroma kpahe, wọhọ epanọ iriruo nọ ma be te t’ẹme te na i dhesẹ.

9. Nọ ma tẹ be t’ẹme kpahe uzẹme na kẹ ahwo uviuwou mai nọ a rrọ ukoko ho, eme u fo nọ ma rẹ yọroma kpahe?

9 Jason ọ ta kpahe epanọ Ebaibol nọ o je wuhrẹ o jariẹ oma inọ: “Oma o jẹ wọ omẹ inọ mẹ ta kẹ ohwo kpobi.” Nọ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol o te vuhu uzẹme nọ o rrọ Ebaibol na mu no, o rẹ were iẹe eva te epanọ ọ rẹ rọ gwọlọ ta kpahe iẹe ẹsikpobi. Ọ sai rẹro inọ ahwo uviuwou riẹ a te jẹ usiuwoma Uvie na rehọ ẹsiẹsiẹ, rekọ a rẹ sae siọ ovuẹ na. Ẹvẹ ọwhọ ọsosuọ nọ Jason o wo kẹ ovuẹ na o jọ aye riẹ oma? Aye riẹ ọ ta nọ: “Ọ jẹ j’omẹ wẹ hẹ.” Aye jọ nọ ọzae riẹ o kurẹriẹ te ikpe 18 no taure ọyomariẹ o te ti kurẹriẹ ọ ta nọ, “Rọkẹ omẹ, ẹmẹrera me je ro wuhrẹ uzẹme na.” Otẹrọnọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo jọ nọ ọrivẹ-orọo riẹ ọ gwọlọ kuomagbe wuhrẹ uzẹme na ha, daoma dhesẹ kẹe epanọ ọ sae rọ ta eware nọ o bi wuhrẹ kẹ ọrivẹ-orọo riẹ evaọ edhere nọ eva e gbẹ rọ dhae he. Mosis ọ ta nọ: “Jọ uwuhrẹ mẹ u kieze wọhọ oso, [ẹme] unu mẹ wọhọ ewhrọwhrọ, wọhọ oso owowolẹ nọ ọ rẹ rọ ku ẹbe ọboba.” (Izie. 32:2) Umutho eme nọ a rẹ ta kẹ ohwo kpahe uzẹme na evaọ ẹruoke u woma vi eme ibuobu.

10-12. (a) Didi ohrẹ Pita ukọ na ọ kẹ Ileleikristi nọ erivẹ-orọo rai e rrọ ukoko ho? (b) Ẹvẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol jọ o ro fi ohrẹ nọ o rrọ obe 1 Pita 3:1, 2 na h’iruo?

10 Pita ukọ na ọ rọ ohrẹ kẹ eyae Ileleikristi nọ ezae rai a rrọ ukoko na ha. O kere nọ: “Wha rọ oma kpotọ kẹ ezae rai, re otẹrọnọ ejọ e kezọ ẹme na ha, a vẹ te rọ fiki uruemu eyae rai ze edhere na, omake rọnọ a yo ẹme na ha, okenọ a ruẹ uruemu rai fuafo avọ adhẹ.” (1 Pita 3:1, 2) Nọ aye ọ tẹ be roma kpotọ kẹ ọzae riẹ jẹ be kẹe adhẹẹ odidi dede nọ ọzae na ọ be wọso ẹe, o rẹ sai ru nọ ọzae na o re ro kurẹriẹ ziọ ukoko na. Epọvo na re, u fo re ọzae nọ aye riẹ ọ rrọ ukoko na ha ọ rọ uyoyou gbe ozodhẹ Ọghẹnẹ lele aye riẹ yeri o tẹ make rọnọ aye na ọ be wọso ẹe.—1 Pita 3:7-9.

11 Iriruo buobu nẹnẹ i dhesẹ nọ ohrẹ Pita na nọ a re fihọ iruo u re gine fi obọ họ. Dae rehọ oriruo Selma. Nọ Isẹri Jihova a muọ Ebaibol na họ ewuhrẹ kugbei, eva e were Steve ọzae riẹ hẹ. Ọzae na ọ ta nọ: “Eva e jẹ dha omẹ, mẹ jẹ re ihri, yọ ozọ u je mu omẹ inọ oware jọ o te via kẹ orọo mai.” Selma ọ ta nọ: “Makọ okenọ me ri kurẹriẹ hẹ, eva i re kru Steve ẹdha ha. O wo ofu ọkpoo. Nọ me muọ Ebaibol họ ewuhrẹ no, ofu na ọ tẹ ga vi epanọ o jọ.” Eme o fi obọ họ kẹ ae?

12 Selma ọ kareghẹhọ oware jọ nọ oniọvo nọ o je wuhrẹ Ebaibol kugbei na ọ ta kẹe. Selma ọ ta nọ: “Ẹdẹjọ nọ oniọvo na ọ nyaze ti wuhrẹ Ebaibol kugbe omẹ, o jẹ ruọ omẹ oma ha. Aso nọ ọ vrẹ, Steve ọzae mẹ ọ tehe omẹ nọ me je lele iei vro avro, yọ oware na o k’omẹ uye gaga. Nọ mẹ vuẹ oniọvo na oware nọ o via gbe epanọ o jọ omẹ oma, ọ tẹ ta nọ me se obe 1 Ahwo Kọrint 13:4-7. Nọ me bi se na, mẹ tẹ be ta kẹ omamẹ nọ, ‘Steve o ri dhesẹ emamọ iruemu nana k’omẹ ẹdẹvo ho.’ Rekọ oniọvo na o te ru omẹ bruoma kpiroro nọ ọ nọ omẹ nọ, ‘Evaọ usu iruemu nana nọ who se na, evẹ who dhesẹ kẹ ọzae ra no?’ Mẹ tẹ ta kẹe nọ, ‘Me ri dhesẹ ọvo kẹe he keme o rrọ bẹbẹ re a lele iei rria.’ Oniọvo na ọ tẹ rọ unu kpotọ nọe inọ, ‘Selma, ono ọ be gwọlọ jọ Oleleikristi evaọ usu rai imava na? Whẹ manikọ Steve?’ Nọ me vuhumu no inọ u fo re me nwene eriwo mẹ, mẹ tẹ lẹ se Jihova inọ jọ o fi obọ họ k’omẹ re me wo uyoyou kẹ Steve ọzae mẹ vi epaọ ọsosuọ. Ẹmẹrera, eware i te muhọ enwene.” Nọ ikpe 17 e ruemu no, Steve o te kurẹriẹ ziọ ukoko na.

EPANỌ AMỌFA A SAI RO FI OBỌ HỌ

13, 14. Ẹvẹ inievo nọ e rrọ ukoko na a sai ro fi obọ họ kẹ inievo nọ ahwo uviuwou rai a rrọ ukoko ho?

13 Wọhọ ibi-oso nọ i re kie fihọ otọ je ru ekakọ dhẹ ziezi, inievo nọ e rrọ ukoko na a rẹ sai fiba evawere Ileleikristi nọ ahwo uviuwou rai a rrọ ukoko na ha. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Elvina evaọ obọ Brazil ọ ta nọ: “Uyoyou nọ inievo na i dhesẹ kẹ omẹ u fi obọ họ k’omẹ kru ukoko na ga ziezi.”

14 Nọ inievo nọ e rrọ ukoko na a te bi dhesẹ ẹwo je wo isiuru kpahe ahwo uviuwou oniọvo nọ a rrọ ukoko ho, onana ọ rẹ sai ru ai nwene iroro. Ọzae jọ evaọ Nigeria nọ aye riẹ o kurẹriẹ ikpe 13 no taure ọyomariẹ o te ti kurẹriẹ ọ ta nọ: “Nọ mẹ avọ Osẹri Jihova jọ ma je kpohọ erẹ, omoto riẹ ọ tẹ raha evaọ edhere. Osẹri na ọ tẹ gwọlọ Isẹri Jihova efa evaọ ẹwho nọ ọ kẹle oria nọ omoto na ọ jọ raha, kẹsena a tẹ k’omai oria nọ ma wezẹ asohẹrioke. A rẹrote omai wọhọ ẹsenọ ma rioma kri no. Onana o tẹ kareghẹhọ omẹ uyoyou Ileleikristi nọ aye mẹ ọ be hae t’ẹme kpahe k’omẹ ẹsikpobi na.” Evaọ obọ England, aye jọ nọ ọzae riẹ o kurẹriẹ te ikpe 18 no taure ọyomariẹ o te ti kurẹriẹ ọ ta nọ: “Isẹri na a jẹ hai zizie omẹ avọ ọzae mẹ kẹ emuọriọ. A jẹ hai dede omẹ rehọ ẹsikpobi.” * Ọzae jọ nọ o kurẹriẹ ziọ ukoko na uwhremu na evaọ orẹwho England ovona ọ ta nọ: “Isẹri Jihova a jẹ hai weze bru omai ze, ẹsejọ a ve zizie omai kpohọ uwou rai, yọ me muẹrohọ inọ a rrọ wowou gaga. Uyoyou rai u dhesẹ oma via nọ mẹ jọ obọ ẹsipito nọ Isẹri na buobu i weze bru omẹ ze.” Kọ whọ sai roro ku idhere nọ whọ sai ro dhesẹ uyoyou kẹ iviuwou inievo nọ ahwo rai jọ a rrọ ukoko ho?

15, 16. Eme o re fi obọ họ kẹ ọnọ o kurẹriẹ wereva o tẹ make rọnọ ahwo uviuwou riẹ a rọwo kurẹriẹ hẹ?

15 Uzẹme na họ, orọnikọ ahwo kpobi nọ a dhesẹ emamọ uruemu kẹ jẹ rọ onaa ta usiuwoma kẹ makọ evaọ ikpe buobu a re kurẹriẹ hẹ. Ejọ i re wo isiuru kpahe uzẹme na ha o maki kri, yọ a rẹ gbẹ wọso. (Mat. 10:35-37) Rekọ nọ Ileleikristi a te bi dhesẹ emamọ uruemu, onana o rẹ wha emamọ iyẹrẹ ze. Ọzae jọ nọ aye riẹ ọ kake rehọ iẹe kurẹriẹ ziọ ukoko na ọ ta nọ: “Nọ ọnọ o kurẹriẹ na ọ tẹ be daoma dhesẹ emamọ iruemu, ọ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ onana u bi kpomahọ ọrivẹ-orọo riẹ hẹ. Fikiere who serihọ họ evaọ emamọ iruemu nọ who re dhesẹ kẹ ọrivẹ-orọo ra nọ ọ rrọ ukoko ho.”

16 O tẹ make rọnọ ohwo jọ evaọ uviuwou na ọ rọwo kurẹriẹ hẹ, ọnọ o kurẹriẹ na ọ rẹ wereva ghele. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ be daoma re ọzae riẹ o kurẹriẹ anwọ ikpe 21 yọ ọzae na ọ be j’owọ họ ọ ta nọ: “Nọ mẹ be daoma ru eva were Jihova jẹ be daoma wo usu okpekpe kugbei na, o be k’omẹ evawere. Uwuhrẹ omobọ mẹ, iwuhrẹ enya, usiuwoma ota, gbe obufihọ kẹ amọfa evaọ ukoko na, i fi obọ họ kẹ omẹ si kẹle Jihova ziezi no.”—Itẹ 4:23.

AJỌ OMA O RRỌ OWHẸ HẸ

17, 18. Ẹvẹ Oleleikristi ọ sai gbe ro wo irẹro o tẹ make rọnọ ahwo uviuwou riẹ a rrọ ukoko na ha?

17 Otẹrọnọ whẹ yọ Oleleikristi nọ ahwo uviuwou ra a kurẹriẹ hẹ, ajọ oma o rrọ owhẹ hẹ. Kareghẹhọ inọ “ỌNOWO na ọ sai ku ahwo riẹ fiẹ hẹ, fiki odẹ ulogbo riẹ na.” (1 Sam. 12:22) Whọ tẹ talamu Jihova, ọ rẹ siọ owhẹ ba ha. (Se 2 Iruẹru-Ivie 15:2.) Fikiere jọ “eva e were owhẹ eva ỌNOWO. . . . Rọ oma ra kpobi kẹ ỌNOWO, fievahọ iẹ.” (Ol. 37:4, 5) “Hẹ lẹ kẹse kẹse” je wo ẹrọwọ inọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o ti fi obọ họ k’owhẹ thihakọ ẹbẹbẹ kpobi nọ whọ rẹriẹ ovao dhe.—Rom 12:12.

18 Lẹ se Jihova re ọ kẹ owhẹ ẹzi riẹ re whọ sae rria dhedhẹ kugbe ahwo uviuwou ra nọ a rrọ ukoko ho. (Hib. 12:14) Nọ who te ru ere, ẹsejọhọ whọ te sai fi obọ họ kẹ ahwo uviuwou ra nọ a rrọ ukoko ho re a kurẹriẹ. Who ti wo evawere gbe udhedhẹ iroro nọ whọ be daoma ru eware “kpobi rọ kẹ Ọghẹnẹ oruaro” na. (1 Kọr. 10:31) Nọ whọ be daoma ru onana, jọ u mu owhẹ ẹro inọ inievo ukoko na a ti fi obọ họ k’owhẹ je you owhẹ.

[Oruvẹ-obotọ]

^ edhe-ẹme 4 Ma nwene edẹ na.

^ edhe-ẹme 8 Orọnikọ ohrẹ Pọl na u dhesẹ hẹ inọ orọo o rẹ hẹriẹ vievie he evaọ otọ uyero kpobi. Onana yọ iroro ilogbo nọ imava orọo a rẹ jẹ kẹ omarai. Rri obe na “Daji Uyoyou Ọghẹnẹ,” ẹwẹ-obe avọ 220-221.

^ edhe-ẹme 14 Ebaibol na ọ ta nọ o thọ họ re a re emu kugbe ohwo nọ ọ rrọ ukoko ho.—1 Kọr. 10:27.

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]

Rehọ oke nọ o mai fo ta kpahe ẹrọwọ ra

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]

Wha wo isiuru kpahe ọrivẹ-orọo nọ ọ rrọ ukoko ho