Esi nzo Bavambana Muna Nsambila Balenda Kala ye Kiese

“Nkia nzay’ozeye wo vo ovuluz’o nkaz’aku?”—1 KOR. 7:16.

NGA LENDA SOLOLA E MVUTU?

․․․․․

Adieyi Akristu balenda vanga muna kala ye luvuvamu muna nzo zavambana muna nsambila?

․․․․․

Aweyi Nkristu kalenda sadisila yitu yalembi kwikila muna tambulwila nsambil’aludi?

․․․․․

Akaka aweyi balenda vanga mu sadisa Akristu bezingilanga mu nzo zavambana muna nsambila?

1. Avo muntu tambulwidi nsangu za Kintinu, adieyi dilenda bwa muna nzo andi?

LUMBU kimosi Yesu watuma ntumwa zandi yo kubavovesa vo: “Wau nukwendanga, nulonga vo, ‘e kintinu ki’ezulu se kin’omu ngenga.’” (Mat. 10:1, 7) E nsangu zazi zambote zadi twasa luvuvamu ye kiese kw’awana batambulwila zo. Kansi, Yesu walukisa ntumwa zandi vo ndonga besia kitantu e salu kiau kia samuna Kintinu. (Mat. 10:16-23) O lubangamu lwa yitu ana ke bezolanga tambulwila nsangu za Kintinu ko lusundidi mpasi.—Tanga Matai 10:34-36.

2. Aweyi Akristu muna nzo zavambana muna nsambila balenda kadila ye kiese?

² Nga diadi disonganga vo alandi Akristu muna nzo zavambana muna nsambila ka balendi kala ye kiese ko? Ve kikilu! Kana una vo Akristu akaka besiwanga kitantu kia ngolo kwa esi nzo zau, kuna kw’akaka ke diau ko divangamanga. Ezak’e ntangwa e kitantu ke kizingilanga yakwele mvu ko. E mpila Akristu bekadilanga ye yitu yayi ilenda wokesa yovo kulula kitantu. Vana ntandu, Yave osadisanga awana bezindalalanga ye kwikizi muna yandi kimana bakala ye kiese kana nkutu muna ntangw’a mpasi. Akristu muna kala ye kiese bafwete (1) sia ngolo zakala mu luvuvamu y’esi nzo yo (2) vava sadisa yitu yau mindembi-kwikila kimana batambulwila nsambil’aludi.

KALA NKWA UNGUDI MUNA NZO

3. Ekuma kafwete kadila nkwa ungudi Nkristu ozingilanga muna nzo yavambana muna nsambila?

³ Esi nzo muna tambulwila eludi, ungudi ufwete kala muna nzo. (Tanga Yakobo 3:18.) Kana una vo esi nzo ke bazolele sambila Yave ko, o Nkristu kafwete  sia ngolo zakala nkwa ungudi muna nzo. Aweyi kalenda wo vangila?

4. Aweyi Akristu balenda kadila yo luvuvamu lwa ntima?

⁴ Akristu bafwete kalanga ye luvuvamu lwa ntima. Ediadi divavanga vo basambanga ye nsi a ntima muna lomba “o luvuvamu lua Nzambi, luna luviokele nyindu wawonso.” (Fili. 4:6, 7) O zaya Yave yo sadila nkanikinu mia Nkand’a Nzambi muna zingu, kiese yo luvuvamu ditwasanga. (Yes. 54:13) Okalanga muna lukutakanu yo sala e salu kia umbangi kuna vema kwawonso, dilenda kutusadisa mpe mu kala ye kiese yo luvuvamu. Akristu bezingilanga muna nzo zavambana muna nsambila balenda sala salu ya Kikristu. Kasikil’owu, badika nona kia nkaz’a Enza, * ona wansianga kitantu kiangolo. Vava kemanisanga salu yandi ya nzo, okukivananga muna salu kia kitula wantu se alongoki. Enza wavova vo: “Yave okunsambulanga kadi konso lumbu ilendanga samuna nsangu zambote kw’akaka.” Kieleka, e nsambu zazi luvuvamu, kiese ye luyangalalu zitwasanga.

5. Nkia diambu dilenda kala diampasi kw’awana bezingilanga muna nzo zavambana muna nsambila? Nki kilenda kubasadisa?

⁵ Tufwete sianga ngolo zakala ye ngwizani ambote ye yitu yeto ya mindembi-kwikila. Ediadi dilenda kala diampasi kadi dina bezolanga vo twavanga, nkumbu miayingi ke dikalanga ngwizani ko ye nkanikinu mia Nkand’a Nzambi. O lemvokela nkanikinu mia Nzambi dilenda kendeleka akaka muna yitu yeto, kansi ovanga wo dilenda siamisa ungudi muna nzo. Kuna diak’e sambu, muna venga ntantani, diambote twasalanga yau entwadi muna salu ke yikululanga nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ko. (Tanga Ngana 16:7.) Avo diambu dibwidi, tufwete vava luludiku lwa Nkand’a Nzambi muna nkanda mia “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” y’akuluntu.—Nga. 11:14.

6, 7. (a) Ekuma akaka besilanga yitu yau kitantu vava beyantikanga longoka ye Mbangi za Yave? (b) O nlongoki a Nkand’a Nzambi yovo Nkristu, aweyi kafwete kadila ye yitu yandi bekunsianga kitantu?

⁶ O bunda e vuvu muna Yave yo vava bakula ngindu za yitu a mindembi-kwikila, dilenda wokesa ungudi muna nzo. (Nga. 16:20) Kana nkutu alongoki ampa a Nkand’a Nzambi balenda songa umbakuzi muna diambu diadi. Akala y’akento akaka a mindembi-kwikila balenda tambulwila vo akazi au balongoka Nkand’a Nzambi. Kadi bazeye wo vo dilenda twasa nluta kwa esi nzo zau. Kansi, akaka ke bezolanga ko vo akazi au balongoka Nkand’a Nzambi. Esther una vo se Mbangi a Yave, wavova vo: Vava nkaz’andi kayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave “wafunga kikilu makasi.” Wavova vo: “Yavetanga yovo yoka nkanda miandi.” Howard, wasia nkaz’andi kitantu vava kayantika longoka Nkand’a Nzambi wavova vo: “Akala ayingi wonga bemonanga vo akazi au balenda vukumunwa muna nsambil’a luvunu. Ekolo eyakala keyindulanga vo nkaz’andi mu vonza kayisidi, okitukanga se mbangiki.”

⁷ O nlongoki obangikwanga kwa nkaz’andi, kafwete sadiswa kimana kalembi yambula longoka Nkand’a Nzambi. Nkumbu miayingi, muna singika diambu diadi kafwete songanga lulembamu yo vumi kwa nkaz’andi walembi-kwikila. (1 Pet. 3:15) Howard wavova vo: “Ivutulanga matondo wau vo nkaz’ame wasonganga lulembamu yo lembi funga makasi.” Nkaz’andi wavova vo: “Howard wankanikina vo ya yambula longoka Nkand’a Nzambi. Wayindulanga vo Mbangi za Yave bamvukumuna. Vana fulu kia tantana yandi, yamvovesa vo olenda kala ye ndungidi, kansi kimwene e kuma ko.  Yamvovesa vo katanga nkanda una yalongokanga. Vava katanga wo, kalenda vunisa diambu ko muna mawonso katanga. Ediadi diasoba emvimba e ngindu zandi.” Diambote mu sungamena vo vava Akristu bekwendanga mu salu ya Kikristu, akazi au alembi-kwikila balenda mona kinsona yo yindula vo akazi au bababembwele. Kansi, omokena yau kuna ngemba yo zola, dilenda kubasadisa mu lembi tokana yo soba ngindu.

UBASADISA BATAMBULWILA LUDI

8. Nki’elongi Paulu wa ntumwa kavana kwa Akristu bena y’akazi alembi kwikila?

⁸ Paulu wa ntumwa wakanikina Akristu balembi yambulanga akazi au mu kuma kialembi kwikila. * (Tanga 1 Korinto 7:12-16.) Ozaya vo o nkento yovo yakala walembi-kwikila lenda tambulwila ludi, dilenda sadisa Nkristu ozingilanga muna nzo yavambana muna nsambila mu kala ye kiese. Nze una usonganga nona ilende, o Nkristu kafwete kala ye ndekwa muna sadisa mundembi-kwikila kazaya ludi kia Nkand’a Nzambi.

9. Nkia ndekwa ofwete sadila avo zolele samuna ludi kia Nkand’a Nzambi kwa yitu alembi kwikila?

⁹ Muna badika e kiese kamona vava kalongokanga ludi kia Nkand’a Nzambi, Jason wavova vo: “Yazolanga zayisa mana yalongokanga kw’awonso.” Vava nlongoki kebakulanga ludi kia Nkand’a Nzambi, ntangwa zawonso okalanga ye kiese kia zayisa kio kw’akaka. Nanga ovavanga vo yitu yandi ya mindembi-kwikila batambulwila nsangu za Kintinu vana vau, kansi ke diau ko divangamanga. O nkaza Jason aweyi kabadikila kiese kiandi? Wavova vo: “Yakendalala kikilu.” Nkento mosi vava nkaz’andi kakituka se Nkristu, mvu 18 miavioka i bosi katambulwila ludi. Wavova vo: “Diavavanga vo yalongoka kio malembe-malembe.” Avo nlongoki aku a Nkand’a Nzambi, nkaz’andi kezolanga nsambil’aludi ko, ekuma olembi vaulwila e ntangwa muna kunsonga e ndekwa kalenda sadila muna kunlonga ludi? Mose wavova vo: “O malongi mame mebwa nze mvula, O mvovo ame ufukumuka nze kime; Nze wanga vana yimbanzia.” (Nsi. 32:2) Nze kime, o samuna ludi mu mvovo miakete muna ntangw’andi dilenda twasa nluta, ke mu mvovo miayingi ko.

10-12. (a) Nki’elongi kavana Petelo wa ntumwa kw’Akristu bena y’akazi alembi-kwikila? (b) Aweyi nlongoki mosi a Nkand’a Nzambi kasadila elongi dina muna 1 Petelo 3:1, 2?

¹⁰ Petelo wa ntumwa wavana elongi diavumunwinwa kw’akento Akristu bena vo akazi au mindembi-kwikila. Wasoneka vo: “Nusakalel’akazi eno;  kimana, ovo vena y’ana balembele lemvokel’e diambu, babakilwa muna nkal’akazi au, ke mu diambu ko; wau bemonanga nkal’eno aziku yo vumi.” (1 Pet. 3:1, 2) Kana una vo yakala mbangiki, o nkento osonganga lusakalalu yo vumina nkaz’andi, lenda kunsadisa mu tambulwila eludi. Diau adimosi mpe, avo nkento walembi kwikila ludi kesianga kitantu, eyakala una vo Nkristu, kafwete vuminanga Nzambi yo kadila kintu kiandi muna zola.—1 Pet. 3:7-9.

¹¹ O unu Akristu ayingi bevwanga nsambu muna lemvokela luludiku lwa Petelo. Badika nona kia Selma. Vava kayantika longoka Nkand’a Nzambi ye Mbangi za Yave, Steve wa nkaz’andi ka yangalala ko. Wavova vo: “Yafwema kikilu, yamona kimpala ye wonga.” Selma wavova vo: “Kana nkutu una kiazaya ludi ko, diampasi diakala mu zinga yo Steve. Nkwa lulendo kakala. Vava yayantika longoka Nkand’a Nzambi, lulendo lwandi lwawokela.” Adieyi diansadisa?

¹² Selma osungamenanga diambu diamfunu kalongoka kwa Mbangi a Yave ona wanlonganga. Selma wavova vo: “Lumbu kimosi kiakala ye luzolo lwa longoka Nkand’a Nzambi ko. Muna fuku, Steve wangwanda vava yazola kunsonga e ziku kia diambu dimosi, yakendalala kikilu yakala. Vava yazayisa kwa mpangi dina diabwa ye ntantu yamona, wampovesa vo yatanga 1 Korinto 13:4-7. Vava yatanga sono kiaki, yayantika yindula vo, ‘Steve ke kunsonganga o zola kwa mpila yayi ko.’ Kansi, mpangi wansadisa mu soba ngindu zame. Wangyuvula vo: ‘Nga zola kwa mpila yayi osonganga kwa nkaz’aku?’ Yavutula vo ve, kadi diampasi mu zinga yo Steve.’ Mpangi kuna ndekwa zawonso wangyuvula vo: ‘E Selma, nani ozolele kituka se Nkristu? Ngeye yovo Steve? Vana vau yabakula vo mfwete soba ngindu zame. Muna kuma kiaki, yasamba kwa Yave kimana kansadisa yatoma zolanga Steve. Malembe-malembe yayantika soba zingu kiame.” Vioka mvu 17 Steve watambulwila ludi.

UNA AKAKA BALENDA SADISILA

13, 14. Ampangi muna nkutakani aweyi balenda sadisila awana bezingilanga muna nzo zavambana muna nsambila?

¹³ Nze una mvula yiyondelekanga ntoto kimana mbongo yamena yo nungunuka, mpangi zayingi muna nkutakani besadisanga Akristu ana bezingilanga muna nzo zavambana muna nsambila mu kala ye kiese. Elvina, kuna Brasil wavova vo: “O zola kwa mpangi zame z’akala y’akento kwansadisa mu zindalala muna ludi.”

¹⁴ Mundembi-kwikila una vo nkaz’andi mpangi eto olenda soba ngindu vava kemonanga ampangi muna nkutakani vo mfunu bekumvwanga. Yakala dimosi  kuna Nigéria, vava nkaz’andi kakituka se Nkristu, mvu 13 miavioka i bosi yandi mpe watambulwila ludi. Wavova vo: “Lumbu kimosi yayenda mu nkangalu ye Mbangi mosi a Yave mun’ekalu diandi. Vava twakala muna nzila ekalu diafwa. Wavava Mbangi za Yave muna vata diakala lukufi, batoma kututambula yo kutuvana fulu kia leka. Batoma kutulunga-lunga nze vika sia vo kolo twazayana. Vana vau, yamona zola kwa Kikristu kuna kayikanga nkaz’ame ntangwa zawonso.” Nkento mosi kuna Inglaterra, vava nkaz’andi kakituka se Nkristu, mvu 18 miavioka i bosi yandi mpe watambulwila ludi. Wavova vo: “Mbangi za Yave batubokelanga twenda dila muna nzo zau. Batoma kuntambulanga.” * Yakala dimosi wakituka se Mbangi a Yave kuna nsi yayina, wavova vo: “Mpangi z’akala y’akento batukingulanga yo kutubokela muna nzo zau, yabakula vo betoma vwanga akaka o mfunu. E ziku kia diambu diadi kiatoma moneka vava yakala ku lupitalu, ayingi muna yau bayenda kunkingula.” Nga olenda songa zola kwaku kwa mindembi-kwikila bena vo akazi au mpangi zeto?

15, 16. Adieyi dilenda sadisa Nkristu mu kala ye kiese avo akaka muna yitu yandi ke bazolele kwikila ko?

¹⁵ Dialudi, kana una vo tuvanganga owete yo sila umbangi mu mvu miayingi kwa yitu alembi kwikila, ke yau awonso ko besinga tambulwila ludi. Akaka ke besonga luzolo ko, akaka bekwamanana sia ludi e kitantu. (Mat. 10:35-37) Kansi, avo Akristu bekwamanana songa nkal’ambote, dilenda twasa nluta. Yakala dimosi wakituka se Mbangi a Yave mu kuma kia mbandu a nkaz’andi wavova vo: “Vava yakala yovo nkento wa nkwikidi kesonganga nkal’ambote, kalendi zaya ko dina ivanga muna ngindu ye ntima nkaz’andi walembi kwikila. Muna kuma kiaki, kuyoyi ko muna sadisa nkaz’aku walembi kwikila.”

¹⁶ Kana una vo yitu walembi kwikila kazolele kwikila ko, Nkristu olenda kala ye kiese. Mpangi mosi akento wasianga ngolo za sila nkaz’andi umbangi mu mvu 21, kansi katambulwila ko. O mpangi wavova vo: “Ikalanga ye kiese yo sia ngolo za tatidila yo siamisa kwikizi kiame muna yangidika Yave. Itoma kuyivananga muna salu ya mwanda, nze kala y’elongi dia mono kibeni, kwenda muna tukutakanu, salu kia umbangi yo sadisa akaka muna nkutakani. E salu yayi ikunsadisanga mu toma finama Yave yo lunga-lunga ntim’ame.”—Nga. 4:23.

KUYOYI KO

17, 18. Aweyi Nkristu kalenda kadila ye vuvu kana una vo ozingilanga muna nzo yavambana muna nsambila?

¹⁷ Avo u Nkristu ozingilanga muna nzo yavambana muna nsambila, kuyoyi ko. Sungamena dio vo “Yave kesisa nkangu andi ko mu kuma kia nkumbu andi.” (1 Sam. 12:22) Okala yaku avo untatididi. (Tanga 2 Tusansu 15:2.) Muna kuma kiaki, ‘yangalala muna Yave; . . . Yekeka nzil’aku kwa Yave.’ (Nku. 37:4, 5) “Kwaminina muna sambu,” kala ye vuvu vo o S’eto ezulu olenda kusadisa mu zizidila mpasi zawonso.—Roma 12:12.

¹⁸ Lomba kwa Yave kavana mwand’andi avelela kimana wasadisa mu tatidila ungudi muna nzo. (Ayib. 12:14) Elo, dilendakana kwandi mu kala nkwa ungudi owu ulenda simba ntima mia yitu yaku yalembi kwikila. Avo ‘vangidi wawonso muna nkembo a Nzambi,’ osinga kala ye kiese yo luvuvamu lwa ntima. (1 Kor. 10:31) Ekolo ovanganga ngolo, kala ye ziku vo mpangi zaku z’akala y’akento muna nkutakani bekuzolanga yo kusadisa.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

[Yuvu ya Longoka]

[Foto ina muna lukaya lwa 28]

Vava ntangw’ambote muna sasila oma ma lukwikilu lwaku

[Foto ina muna lukaya lwa 29]

Nuvwanga o mfunu akazi alembi-kwikila