Batu Ba Ba Mwa Lubasi Lwa Bulapeli Bo Bu Shutana Ba Kona Ku Ba Ni Tabo

‘U ziba cwañi haiba nji u ka pilisa mutu yo nyalani ni yena?’—1 MAKOR. 7:16.

KANA MWA KONA KU FUMANA LIKALABO ZA LIPUZO ZE?

Balumeli ba kona ku ezañi kuli ba tahise kozo mwa lapa la bulapeli bo bu shutana?

Mukreste u kona ku tusa cwañi batu ba mwa lubasi lwa hae ba ba si balumeli ku amuhela niti?

Ba bañwi ba kona ku tusa cwañi balumeli ka bona ba ba pila mwa mabasi a bulapeli bo bu shutana?

1. Haiba yo muñwi mwa lubasi a amuhela niti, ba lubasi lwa hae ba kona ku amiwa cwañi?

NAKO ye ñwi Jesu ha naa lumile baapositola ba hae, naa ize: “Ha mu ya cwalo, mu kutaze, mu li: ‘Mubuso wa kwa lihalimu u sutelezi.’” (Mat. 10:1, 7) Taba ye nde yeo ne i ka tisa kozo ni tabo ku ba ne ba ka i amuhela ka buitebuho. Kono Jesu naa lemusize baapositola ba hae kuli batu ba bañata ne ba ka lwanisa musebezi wa bona wa ku kutaza Mubuso. (Mat. 10:16-23) Twaniso i banga ye butuku hahulu haiba ba lubasi ba hana ku amuhela lushango lwa Mubuso.—Mu bale Mateu 10:34-36.

2. Ki kabakalañi ha lu kona ku ba ni tabo nihaikaba kuli ba lubasi lwa luna ha ba yo mwa niti?

² Kana taba yeo i talusa kuli ha lu koni ku ba ni tabo haiba lubasi lwa luna ha lu yo mwa niti? Batili. Nihaike kuli Bakreste ba bañwi ba lwaniswanga hahulu ki ba lubasi, haki bote ba ba lwaniswanga. Mi hape twaniso ye zwa kwa lubasi fokuñwi ya felanga. Sa butokwa hahulu ki mo balumeli ba ngela twaniso yeo. Ku zwa fo, Jehova u fuyaulanga bote ba ba sepahala ku yena ili ku ba tusa kuli ba be ni tabo niha ba talimana ni miinelo ye taata. Bakreste ba kona ku ba ni tabo ye tuna haiba (1) ba ikataza ku tahisa kozo mwa lapa la bona ni (2) haiba ba lika ka taata ku tusa lubasi lwa bona ku amuhela niti.

MU TAHISE KOZO MWA LAPA LA MINA

3. Ki kabakalañi Mukreste ya mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana ha swanela ku tahisa kozo mwa lubasi lwa hae?

³ Kuli peu ya ku luka i beye muselo mwa lubasi, mwa lapa ku swanela ku ba ni kozo. (Mu bale Jakobo 3:18.) Mukreste u swanela ku sebeza ka taata kuli a tahise kozo mwa lubasi lwa hae nihaikaba kuli ba lubasi lwa hae ha ba si ka kala kale ku swalisana ni yena mwa ku lapela Jehova. Mukreste u kona ku eza cwañi cwalo?

4. Bakreste ba kona cwañi ku zwelapili ku ba ni kozo ya mwa munahano?

⁴ Bakreste ba swanela ku zwelapili ku ba ni kozo ya  mwa munahano. Kuli lu eze cwalo lu tokwa ku lapelanga ku zwelela kwatasaa lipilu za luna ili nto ye kona ku lu tahiseza “kozo ya Mulimu” ye nde hahulu. (Mafil. 4:6, 7) Mutu u kona ku ba ni tabo ni kozo haiba a ituta ka za Jehova ni ku sebelisa likuka za Mañolo mwa bupilo bwa hae. (Isa. 54:13) Kuli lu kone ku ba ni kozo ni tabo, hape lu tokwa ku banga ni kabelo mwa mikopano ya puteho ni ku ba ni tukufalelo mwa sebelezo ya mwa simu. Bakreste ba ba mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana ba kona ku ezanga misebezi ye miñwi ya Sikreste ka linzila ze ñwi. Mu nyakisise mutala wa bo Enza, * ba ba nyezwi ki muuna ya lwanisa niti. Bo Enza ba yanga mwa musebezi wa ku kutaza hasamulaho wa ku eza misebezi ya bona ya fa lapa. Ba li: “Jehova u ni fuyaulanga hahulu ka ku ni tusa ku peta ze nde ka nako kaufela ye ni ikatazanga ku taluseza ba bañwi taba ye nde.” Limbuyoti ze cwalo li tahiseza bo Enza kozo ni tabo.

5. Ki butata mañi bo ba kopana ni bona balumeli ba ba mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana, mi ba kona ku fumana kai tuso?

⁵ Lu tokwa ku eza buikatazo bo butuna kuli lu swalisane ka kozo ni ba lubasi lwa luna ba ba si balumeli. Ku eza cwalo ku kona ku ba taata kakuli fokuñwi ba lubasi lwa luna ba ba si balumeli ba kona ku lu hapeleza ku eza lika ze lwanisana ni likuka za mwa Bibele. Ku kumalela kwa luna kwa likuka ze lukile ku kona ku nyemisa ba lubasi lwa luna ba bañwi ba ba si balumeli, kono ku kumalela kwa likuka zeo ku ka tahisa kozo kwapili. Niteñi, lu swanela ku lika ka taata ku swalisananga ni ba lubasi lwa luna haiba nto ye ñwi ha i lobi likuka za mwa Bibele. Ka ku eza cwalo, lu ka ambuka lifapahano ze sa tokwahali. (Mu bale Liproverbia 16:7.) Ha lu kopana ni butata bo buñwi, lu tokwa ku batanga likelezo za mwa mañolo mwa lihatiso za sitopa sa mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso ni kwa baana-bahulu.—Liprov. 11:14.

6, 7. (a) Ki kabakalañi ba bañwi ha ba lwanisanga batu ba mwa lubasi lwa bona ba ba kalisa ku ituta Bibele ni Lipaki za Jehova? (b) Muituti wa Bibele kamba mulumeli u swanela ku eza cwañi haiba a lwaniswa ki ba lubasi lwa hae?

⁶ Kuli mu tahise kozo mwa lapa la mina, mu tokwa ku sepa Jehova ni ku utwisisa maikuto a batu ba mwa lubasi lwa mina ba ba si balumeli. (Liprov. 16:20) Nihaiba baituti ba Bibele ba banca ba kona ku bonisa temuho kuli ba tahise kozo mwa lapa. Baana kamba basali ba bañwi ba ba mwa linyalo ili ba ba si balumeli mwendi ha ba koni ku lwanisa bakubona haiba bakubona bao ba ituta Bibele. Mane mwendi ba kona ku bulela kuli lubasi lwa bona lwa kona ku tusiwa haiba bakubona ba ituta Bibele. Kono ba bañwi bona ba kona ku lwanisa hahulu taba yeo. Bo Esther, ili ba se ba li Lipaki ka nako ya cwale, ba itumelela kuli ne ba nyemile hahulu muta bo muunaa bona ne ba kalile ku ituta Bibele ni Lipaki za Jehova. Ba bulela kuli: “Ne ni yumbanga lihatiso za bona kamba ku li cisa.” Bo Howard, ili bao kwa makalelo ne ba lwanisanga basali ba bona bakeñisa ku ituta Bibele, ba bulela kuli: “Baana ba bañata ba ba nyezi ba ikalelwanga kuli basali ba bona ba sweli ku kwashekiwa ilikuli ba kale ku swalisana ni sikwata sa bulapeli bo buñwi.” Muuna ya nyezi mwendi ha koni ku ziba sa swanela ku eza ka za taba yeo ya ikalezwi mi u kona ku ba mulwanisi.”

⁷ Muituti wa Bibele ya nyalani ni mutu ya mu lwanisa kabakala ku ituta Bibele u swanela ku tusiwa ku utwisisa kuli ha swaneli ku tuhela ku ituta Bibele. Hañata muituti yo u ka kona ku tatululanga butata haiba a bonisa musa ni likute ku mutu ya nyalani ni yena ya si mulumeli. (1 Pit. 3:15) Bo Howard ba li: “Ni itebuha hahulu kuli musalaa ka naa zwezipili ku ni bonisa likute mi naa si ka ni lwanisa!” Bo musalaa bo Howard ba li: “Bo muunaa ka ne ba bata kuli ni tuhele ku ituta Bibele. Ne ba bulezi kuli ne ni sweli ku suñiwa lituto za buhata. Mwa sibaka sa ku ba kananisa, ne ni ba bulelezi kuli mwendi ze ne ba bulela ne li za niti, kono hape ne ni ba bulelezi kuli ni palelwa ku utwisisa kuli  li kona ku ba za niti kamukwaufi. Kamukwaocwalo, na ba kupa kuli ba bale buka ye ne ni ituta. Ba bala buka yeo, mi ne ba si ka hanyeza ze ne i bulela. Nto yeo ne i ba amile hahulu.” Ki kwa butokwa ku hupulanga kuli batu ba ba si balumeli ili ba ba nyalani ni Bakreste ba kona ku ikutwa buinosi kamba ku nahana kuli linyalo la bona li mwa kozi haiba bakubona ba ba siya ni ku ya kwa mikopano kamba mwa sebelezo ya mwa simu, kono ba kona ku tusiwa hahulu haiba bakubona bao ba ba bonisa sishemo ni lilato.

MU BA TUSE KU AMUHELA NITI

8. Ki kelezo mañi ya naa file muapositola Paulusi kwa Bakreste ba ba nyalani ni batu ba ba si balumeli?

⁸ Muapositola Paulusi u eleza Bakreste kuli ha ba swaneli ku siya mutu ye ba nyalani ni yena ka libaka feela la kuli mutu yo haki mulumeli. * (Mu bale 1 Makorinte 7:12-16.) Haiba Mukreste a hupulanga kuli mutu ya nyalani ni yena ya si mulumeli wa kona ku ba Mukreste, wa kona ku tusiwa ku zwelapili ku ba ni tabo niha pila mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana. Kono Mukreste u swanela ku ba ni tokomelo ha nze a tusa mutu ya si mulumeli yo ku amuhela niti, sina mo li boniseza litaba ze tatama.

9. Ki nto mañi ya swanela ku tokomela Mukreste ha luta batu ba mwa lubasi lwa hae niti ye mwa Bibele?

⁹ Bo Jason ne ba tabile hahulu ha ne ba itutile niti lwa pili. Ba li: “Ne ni bata ku bulelela mañi ni mañi ka za teñi!” Muituti wa Bibele ha lemuha kuli za itutile mwa Mañolo ki za niti u kona ku taba hahulu kuli mane u kona ku li ambolanga ibato ba ka nako kaufela. U kona ku libelela kuli batu ba mwa lubasi lwa hae ba ba si balumeli ba ka amuhela niti kapili-pili, kono batu bao ba kona ku hana ku amuhela taba ye nde. Mafulofulo a ne ba bonisize bo Jason kwa makalelo naa amile cwañi bo musalaa bona? Bo musalaa bona ba li: “Ne ni ikutwile kuli bo muunaa ka ne ba swalelezi ku ambolanga feela ka za litaba ze ne ba ituta. Musali yo muñwi ya naa amuhezi niti hamulaho wa lilimo ze 18 ku zwa fo ne ba itutezi niti bo muunaa hae, u bulela kuli: “Na ne ni tokwa ku ituta niti hanyinyani-hanyinyani.” Haiba mu ituta Bibele ni muituti ya nyalani ni mutu ya sa tabeli ku swalisana ni bulapeli bwa niti, mu ka eza hande ku bonisanga muituti yo mwa kona ku taluseza niti ka musa a sa nyemisi ya nyalani ni yena. Mushe naa ize: “Tuto ya ka nge i nele sina pula, Manzwi a ka nge a we sina puka, a nele sina lufafazani fa luuku.” (Deut. 32:2) Manzwi a likani a niti ye mwa Bibele a bulezwi hande ili ka nako ye swanela a kona ku tusa mutu ku fita manzwi a mañata-ñata.

10-12. (a) Ki kelezo mañi ya naa file muapositola Pitrosi kwa Bakreste ba ba nyalani ni batu ba ba si balumeli? (b) Muituti yo muñwi wa Bibele naa itutile cwañi ku sebelisa kelezo ye kwa 1 Pitrosi 3:1, 2?

¹⁰ Mulimu naa susumelize muapositola  Pitrosi ku fa kelezo ye nde kwa basali ba Sikreste ba ne ba li mwa mabasi a bulapeli bo bu shutana. Naa ñozi kuli: “Mu ipeye kwatasaa baana ba mina, ilikuli haiba ba bañwi ku bona ha ba mameli linzwi, ite ba kolwiswe ku si na linzwi le li bulelwa kabakala muzamao wa basali ba bona, bakeñisa ku ba lipaki ze iponezi muzamao wa mina o kenile hamohocwalo ni likute le lituna.” (1 Pit. 3:1, 2) Musali u kona ku tusa muunaa hae ku amuhela niti haiba a ipeya kwatasaa hae ni ku mu bonisa likute le lituna niha mu eza maswe. Kamukwaoswana, muuna ya li mulumeli u swanela ku pila ka mukwa wa bata Mulimu kuli lu pile ka ona ni ku ba ndate-lubasi ya lilato, niha lwaniswa ki musalaa hae.—1 Pit. 3:7-9.

¹¹ Bakreste ba bañata kacenu ba tusizwe ki ku latelela kelezo ya Pitrosi. Mu nyakisise mutala wa bo Selma. Ha ne ba kalile ku ituta Bibele ni Lipaki za Jehova, bo muunaa bona bo Steve ne ba si ka tabela. Bo Steve ba bulela kuli: “Ne ni nyemile ni ku ba ni lifufa, mi ne ni ikalezwi.” Bo Selma ba li: “Mane niha ne ni si ka ituta kale niti, ku pila ni bo Steve ne ku li taata. Ne ba na ni kacima-cima. Ha ne ni kalile ku ituta Bibele, kacima-cima ka bona ka ekezeha.” Ki nto mañi ye ne tusize bo Selma?

¹² Bo Selma ba hupula ze ne ba itutile ku Paki ya naa itutanga ni bona Bibele. Ba bulela kuli: “Zazi le liñwi ne ni sa tabeli ku ba ni tuto ya Bibele. Busihu bwa ku zuha lizazi leo, bo Steve ne ba ni natile ha ne ni lika ku ba taluseza nto ye ñwi, mi ne ni ikutwa bumaswe ni bulutu. Ha se ni bulelezi kaizeli yo ze ne ezahezi ni mo ne ni ikutwela, a ni kupa ku bala liñolo la 1 Makorinte 13:4-7. Ha ne ni nze ni bala, na kala ku nahana kuli, ‘Bo Steve ha ba ni ezezangi ye ñwi ya lika ze nde ze.’ Kono kaizeli yo a ni tusa ku nahanisisa hande ka ku ni buza kuli, ‘Mina ki lika ze kai kwa lika ze nde zeo ze mu bonisanga bo muunaa mina?’ Ne ni alabile kuli, ‘Hakuna, ki batu ba ba taata ku pila ni bona.’ Kaizeli yo a ni buza hande ka ku wa pilu kuli, ‘Bo Selma, ki mañi ya ikataza ku ba Mukreste, kana ki mina kamba ki bo Steve?’ Ka ku lemuha kuli ne ni tokwa ku cinca mubonelo wa ka, na lapela ku Jehova kuli a ni tuse ku lata hahulu bo Steve. Hanyinyani-hanyinyani, lika za kala ku cinca. Hamulaho wa lilimo ze 17, bo Steve ba amuhela niti.

BA BAÑWI MO BA KONA KU TUSEZA

13, 14. Ba bañwi mwa puteho ba kona ku tusa cwañi batu ba ba mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana?

¹³ Sina lufafazani lwa pula lo lu kolobisa mubu ni ku hulisa licalo, batu ba bañata mwa puteho ba kona ku tusa mabasi a mwa bulapeli bo bu shutana ku ba ni tabo. Bo Elvina, ba ba pila kwa Brazil ba li: “Lilato le ne ba ni bonisize mizwale ni likaizeli ba ka ne li ni tusize ku tiiseza mwa niti.”

¹⁴ Mizwale ni likaizeli ba mwa puteho ha ba bonisa musa ni ha ba iyakatwa ba bañwi, ba kona ku tusa mutu ya si mulumeli ku cinca bupilo bwa hae. Muuna yo muñwi wa kwa Nigeria ya naa amuhezi niti  hasamulaho wa lilimo ze 13 ku zwa fa amuhelela niti musalaa hae, u bulela kuli: “Ha ne lu li mwa musipili ni Paki yo muñwi, mota ya hae ya ba ni butata. Paki yo a yo bata Lipaki mwa munzi o no li bukaufi, mi Lipaki ba lu fa malobalo. Ne ba lu babalezi hande mane inge kuli ne lu zibana ni bona ku zwa kwa bwanana. Honafo feela, na iponela lilato la Sikreste la naa bulelanga musalaa ka nako ni nako.” Kaizeli yo muñwi wa kwa England ya naa amuhezi niti hasamulaho wa lilimo ze 18 ku zwa fa naa i amuhelezi muunaa hae, u bulela kuli: “Lipaki za Jehova ne ba lu memanga kwa lico. Ne ni ikutwanga ku amuhelwa.” * Muuna yo muñwi ya nyezi wa mwa naha ye swana yeo ili ya naa tilo ba Paki u bulela kuli: “Mizwale ni likaizeli ne ba lu potelanga, mi fokuñwi ne ba lu memanga kwa mandu a bona, mi ne ni ikutwile kuli ne ba iyakatwa luna luli. Ne ni iponezi taba yeo sihulu ha ne ni li mwa sipatela ili fo ne ni potelwanga ki batu ba bañata.” Kana mwa kona ku fumana linzila za ku iyakatwa ka zona batu ba ba mwa mabasi a bulapeli bo bu shutana?

15, 16. Kiñi ze kona ku tusa mulumeli ku zwelapili ku ba ni tabo haiba ba bañwi mwa lubasi lwa hae ha ba amuheli niti?

¹⁵ Niti kikuli, fokuñwi niha lu kona ku eza ze lukile ni ku fa bupaki ka maseme ku ba lubasi lwa luna ka lilimo ze ñata, haki mañi ni mañi wa bona ya ka amuhela niti. Ba bañwi ba ka zwelapili ku sa tabela niti kamba ku ba balwanisi ba batuna. (Mat. 10:35-37) Kono haiba Bakreste ba bonisa mikwa ye minde, lilama za lubasi bao ba kona ku tuseha. Muuna yo muñwi ya nyezi ili ya naa si mulumeli sapili u bulela kuli: “Mutu ha koni ku ziba mo tulemeno twa Sikreste to tunde to, tu kona ku amela mutu ya nyalani ni yena ya si mulumeli. Kamukwaocwalo, mu si ke mwa katala ku tusa mutu ye mu nyalani ni yena ya si mulumeli.”

¹⁶ Nihaikaba kuli mutu yo muñwi mwa lubasi ha amuheli niti, mulumeli ya mwa lubasi lo u sa kona ku ba ni tabo. Kaizeli yo muñwi u ikatalize ku fa bupaki ku muunaa hae ka lilimo ze 21, kono muunaa hae ha si ka amuhela niti. Kaizeli yo u bulela kuli: “Ni zwezipili ku ba ni tabo ka ku lika ka taata ku tabisa Jehova, ka ku zwelapili ku sepahala ku yena, ni ka ku tiisa bulikani bwa ka ni yena. Ni patehanga ku eza misebezi ya Sikreste ye cwale ka tuto ya ka butu, ku fumanehanga kwa mikopano, ku yanga mwa sebelezo ya mwa simu, ni ku tusa ba bañwi mwa puteho, mi ku eza cwalo ku ni tusize ku sutelela bukaufi hahulu ni Jehova mi ku ni tusize ku babalela pilu ya ka.”—Liprov. 4:23.

MU SI KE MWA ZWAFA!

17, 18. Mukreste u kona cwañi ku zwelapili ku ba ni sepo niha pila mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana?

¹⁷ Haiba mu Bakreste ba ba sepahala ili ba ba pila mwa lubasi lwa bulapeli bo bu shutana, mu si ke mwa zwafa. Mu hupule kuli “Muñaa Bupilo ha na ku hana sicaba sa hae, kabakala Libizo la hae le lituna.” (1 Sam. 12:22) Jehova u ka ba ni mina ibile feela mwa kumalela ku yena. (Mu bale 2 Makolonika 15:2.) Kamukwaocwalo, ‘Jehova ibe Yena ye mu tabela.’ Kaniti, ‘mu beye nzila ya mina ku Jehova. Mu mu sepe.’ (Samu 37:4, 5) “Mu tundamene ku lapela,” mi mu be ni tumelo ya kuli Ndataa luna ya lilato ya kwa lihalimu u ka mi tusa ku tiyela butata bwa mifuta kaufela.—Maro. 12:12.

¹⁸ Mu kupe Jehova kuli a mi fe moya wa hae o kenile kuli u mi tuse ku tahisa kozo mwa lubasi lwa mina. (Maheb. 12:14) Kaniti, haiba mu eza cwalo, mu ka susueza hahulu batu ba mwa lubasi lwa mina ba ba si balumeli. Mu ka ba ni tabo ni kozo ya mwa munahano ha mu nze “mu [eza] linto kaufela kuli Mulimu a kanyiswe ka zona.” (1 Makor. 10:31) Ha mu nze mu ikataza ku eza cwalo, mwa kona ku kolwa kuli mizwale ni likaizeli ba mina ba mwa puteho ya Sikreste ba ka mi bonisa lilato mi ba ka mi tusa.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 28]

Mu kete nako ye swanela ya ku talusa litumelo za mina

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Mu iyakatwe batu ba ba si balumeli ili ba ba nyalani ni Bakreste