Nsangaji Ibwanya Kwikala mu Kisaka Kikalañane

“Lelo uyūke namani’mba: Mpandijanga [mwinē pami]?” —1 KOD. 7:16.

LE UKOKEJA KUTANA MALONDOLOLO?

Lelo i bika bikokeja kulonga betabije pa kutamija ndoe mu kisaka kidi mu mitōtelo mishile?

Le i muswelo’ka ubwanya mwine Kidishitu kukwasha ba mu kisaka bampikwa kwitabija bakwatakanye mutōtelo wa bine?

Le i bika bikokeja kulonga bakwabo pa kukwasha banababo badi mu bisaka bidi mu mitōtelo mishile?

1. Le kwitabija musapu wa Bulopwe kubwanya kwikala na lupusa’ka mu kisaka?

 DIFUKU dimo Yesu paātumine batumibwa bandi, wānene amba: “Kadi byo muya’byo, mwenda musapula’mba, bulopwe bwa mūlu bubafwena pa bwipi.” (Mat. 10:1, 7) Ino myanda miyampe yādi ya kuleta ndoe ne nsangaji ku boba bēitabije na kusangela kwa binebine. Inoko, Yesu wādyumwine batumibwa bandi amba, bavule bādi bakulwa mwingilo wabo wa kusapula Bulopwe. (Mat. 10:16-23) Bulwi busansa mutyima i bwa kumona ba mu kisaka bapela musapu wa Bulopwe.—Tanga Mateo 10:34-36.

2. Mwanda waka Bene Kidishitu badi mu bisaka bidi mu mitōtelo mishile kebakabulwepo kwikala na nsangaji?

² Le kino kishintulula’mba nsangaji keibwanyapo kwikala na balondi ba Kidishitu badi mu bisaka bidi mu mitōtelo mishile? Nansha dimo! Nansha bulwi bwa kisaka byobukokeja kunana kyaba kimo, inoko kebwikalanga’kopo nyeke. Nanshi, bulwi bwa kisaka kebudipo bwa enda-enda. Mwanda mwine wimanine pa muswelo ulonga’po betabije pa kukankajibwa nansha kufutululwa. Pakwabo kadi, Yehova weselanga boba bamukōkele, ne kwibalengeja bekale na nsangaji nansha ke mu ngikadilo mibi. Betabije babwanya kulundila’ko nsangaji yabo (1) shi balonge bukomo bwa kutamija ndoe mu kisaka ne (2) shi bekankila’ko bya binebine kukwasha bantu ba mu kisaka bakubulwa kwitabija bakwatakanye mutōtelo wa bine.

TAMIJA NDOE MU KISAKA

3. Mwanda waka mwine Kidishitu udi mu kisaka kikalañane ufwaninwe kutamija ndoe?

³ Pa kusaka amba nkunwa ya boloke ipe bipa mu kisaka, mwikadilo wa ndoe udi na mvubu mu kisaka. (Tanga Yakoba 3:18.) Nansha shi kisaka kya mwine Kidishitu kekyelungile ku mutōtelo utōka, aye ufwaninwe kulonga bukomo bwa kutamija ndoe mu kisaka. Le ukalonga kino namani?

4. Le Bene Kidishitu balamanga ndoe ya mutyima namani?

 ⁴ Bene Kidishitu bafwaninwe kulama ndoe yabo ya mutyima. Kino kilomba kulombela milombelo itamba ku mutyima, mine ibwanya kwituletela “ndoe ya Leza” keidingakanibwapo. (Fid. 4:6, 7) Nsangaji ne ndoe bitambanga ku kwifunda kuyuka Yehova ne kwingidija misoñanya ya mu Bisonekwa mu būmi. (Is. 54:13) Kulondolola ku kupwila ne kwingila na bupyasakane mu mwingilo wa budimi nabyo bidi na kamweno shi tusaka kwikala na ndoe ne nsangaji. Betabije badi mu bisaka bikalañane babwanya kwingila mingilo ya bwine Kidishitu mu muswelo kampanda. Tala kimfwa kya Enza * wa mulume wadi umulwa byamalwa. Wadi utambila mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga pa kupwa kwa kuvuija mingilo ya mu njibo. Enza unena’mba, “Yehova ungeselanga bininge na kutana bipa biyampe kitatyi kyonso kyononga bukomo bwa kusapwila bakwetu myanda miyampe.” Madyese a uno muswelo aletanga ndoe, kuloelelwa ne nsangaji.

5. Le i bikoleja’ka bilwanga divule na betabije badi mu bisaka bikalañane ne i bika bibwanya kwibakwasha?

⁵ Tufwaninwe kulonga bukomo bukatampe pa kutamija kipwano kya ndoe na ba mu kisaka bampikwa kwitabija. Kino kikokeja kwituletela bikoleja mwanda kyaba kimo babwanya kwitusakila tulonge bintu kebikwatañenepo na misoñanya ya mu Bible. Kulamata kotulamete pototo ku misoñanya myoloke kukokeja kulobeja bamo ba mu kisaka bampikwa kwitabija, ino kwikala na uno mwimanino kwituletelanga ndoe ya nyeke. Na bubine, kubulwa kukōkela ku bintu kebijilulapo misoñanya ya mu Bisonekwa kubwanya kuleta kwisusa kwampikwa kwendela’mo. (Tanga Nkindi 16:7.) Kitatyi kyotulwa na bikoleja, i biyampe tukimbe madingi a mu Bisonekwa adi mu mabuku a kabumbo ka umpika wa binebine, udi na manwa ne madingi a bakulumpe.—Nk. 11:14.

6, 7. (a) Mwanda waka ba mu kisaka bamo balwanga boba bashilula kwifunda na Batumoni ba Yehova? (b) Le mwifundi wa Bible nansha mwitabije ukalonga namani pamulwa kisaka?

⁶ Kutamija ndoe mu kisaka kulomba kukulupila mudi Yehova ne kujingulula milangwe ya ba mu kisaka bampikwa kwitabija. (Nk. 16:20) Nansha ke befundi bapya ba Bible bakokeja kulombola kusansanya mu uno mwanda. Balume bamo bampikwa kwitabija nansha bakaji babwanya kwitabija benē pabo befunde Bible. Babwanya ne kumona amba kulonga namino i kuyampe mu kisaka. Ino, bakwabo babwanya kwibakankaja. Esther, pano i Kamoni, witabija amba walongele bintu na “bukalabale bwamalwa” kitatyi kyashilwile wandi mulume kwifunda Bible na Batumoni ba Yehova. Unena amba, “nadi mwelela bitabo nansha kusoka’byo.” Howard, wadi dibajinji ulwa wandi mukaji aleke kwifunda Bible, unena’mba: “Balume bavule batyinanga amba babo bakaji bakongolwa batwele mu katangotango ka kipwilo. Mulume ubwanya kukomenwa kuyuka kya kulonga pa bino byafwatakanya amba i kyaka, ebiya waikala ke walwana.”

⁷ Mwifundi umo udi na mwinē pandi umulwa ufwaninwe kukwashibwa amone amba kafwaninwepo kwimika kifundwa kyandi kya Bible. Kyaba kyonso ukabwanya kupwija myanda na kukōkela ne kulēmeka mwinē pandi wampikwa kwitabija. (1 Pet. 3:15) Howard unena amba, “mfwijanga’ko bininge pa kushikata kwadi kushikata wami mukaji talala pampikwa kuloba!” Wandi mukaji ushintulula’mba: “Howard wadi usaka ndeke kwifunda Bible, kaunena’mba mutwe i munjine. Pa kyaba kya kwipotomeja, namunena amba udi na bubinga, ino namunena kadi amba ami nkimwene’popo kya kulekelela kwifunda. Kupwa namunena atange dibuku dyo nadi nefunda. Watanga’dyo ino wakomenwa kupatanya byodinena. Kino kyamutengele bininge.” I biyampe tuvuluke  amba benē petu bakubulwa kwitabija babwanya kwimona bu basūlwe nansha bu badi mu kyaka kitatyi kibashiya benē pabo pobenda mu mingilo ya bwine Kidishitu, ino kwibakulupija na buswe kudi na kamweno pa kupwa milangwe ya uno muswelo.

WIBAKWASHE BAKWATAKANYE MUTŌTELO WA BINE

8. Lelo mutumibwa Polo wāpele Bene Kidishitu badi na benē pabo bakubulwa kwitabija madingi’ka?

⁸ Mutumibwa Polo wādingile Bene Kidishitu baleke kwilubula na benē pabo mwandapo’tu i bakubulwa kwitabija. * (Tanga 1 Kodinda 7:12-16.) Kuyuka’mba mwinē petu wampikwa kwitabija ukokeja kwikala mwine Kidishitu kubwanya kukwasha mwitabije alame nsangaji yandi nansha byadi mu kisaka kikalañane. Inoko, kulonga bukomo bwa kusapwila wampikwa kwitabija musapu wa bubinebine kulomba kudyumuka kyaba kimo, pamo na mwikilombwela myanda mimweke ilonda’ko.

9. Kitatyi kyotushilula kwifunda bubinebine bwa mu Bible na ba mu kisaka bampikwa kwitabija, i bika byotufwaninwe kudyumuka?

⁹ Jason, pa kulangulukila pa mwaalongele pa kwifunda bubinebine bwa mu Bible, unena’mba, “Nadi nkimba kulombola muntu yense!” Kitatyi kisangela mwifundi wa Bible bubinebine bwa mu Bisonekwa bobamufundija, ubwanya kwikala na nsangaji ya kusapula’bo kitatyi kyonso. Ukokeja kusakila ba mu kisaka bampikwa kwitabija betabije musapu wa Bulopwe pampikwa kwija, ino babwanya kupela nansha kwitabija myanda miyampe. Lelo buzanzamuke bwa Jason bubajinji bwatengele namani wandi mukaji? Mukaji uvuluka’mba, “neivwene bu mutyinibwe-mbavu.” Mwana-mukaji umo waitabije bubinebine myaka 18 pa kupwa kwa wandi mulume kuyuka bubinebine unena’mba, “nadi mfwaninwe kwifunda’bo bityebitye.” Shi pano wendejanga kifundwa kya muntu udi na mwinē pandi kasakilepo kutwela mu mutōtelo wa bine, le wabulwa’po kwingidija bya kumwena’ko mwanda wa kukwasha mwifundi mwa kupwijija myanda na bunwa? Mosesa wānenene amba: “Bulombodi bwami bukanoka bwa mvula, muneneno wami ukanoka bwa lumé, bwa mvula ya lumyamya pa lumenena.” (Kup. 32:2) Binenwa bityetye bya bubinebine binenwe mu muswelo muyampe ne pa kitatyi kifwaninwe i biyampe mpata kupita’ko kumupakika binenwa kapwila.

10-12. (a) Lelo mutumibwa Petelo imupe Bene Kidishitu badi na benē pabo bampikwa kwitabija madingi’ka? (b) Lelo mwifundi umo wa Bible waboile ñeni namani ku kwingidija madingi asonekelwe mu 1 Petelo 3:1, 2?

¹⁰ Mutumibwa Petelo wāpele bakaji Bene Kidishitu badi mu bisaka bidi mu mitōtelo mishile madingi a ku bukomo bwa mushipiditu. Wāsonekele amba: “Kōkelai  balume benu; amba, shi kudi bamobamo bakubulwa kukōkela mwanda, nankyo banekenībwe kwampikwa kwisambilwa mwanda, ponka pa mwikadilo wa bakaji babo; pa kumona mwikadilo wenu byo udi utōka, tō, ne kwakamwa ponka.” (1 Pet. 3:1, 2) Mukaji ubwanya kunekenya wandi mulume etabije mutōtelo wa bine, na kumukōkela ne kumulēmeka bya binebine nansha shi umususulanga. Mo monka ne mulume mwitabije nandi ufwaninwe kwiendeja mu muswelo wa bwine Leza ne kwikala mutwe usenswe kipango kyandi nansha shi utanwa na kukankajibwa na mukajandi wampikwa kwitabija.—1 Pet. 3:7-9.

¹¹ Bimfwa bivule bya mu ano etu mafuku bilombola mvubu ya kwingidija madingi a Petelo. Tala kimfwa kya Selma. Kitatyi kyaashilwile kwifunda Bible na Batumoni ba Yehova, Steve wandi mulume kasangelepo. Steve unena’mba, “Naivwene nsungu, mukao, malangalanga ne moyo.” Selma unena amba: “Nansha ke kumeso kwa kuyuka bubinebine, kushikata na Steve kwadi pamo’nka na kutyampa pa miba. Wadi na kansontomokela. Kitatyi kyonashilwile kwifunda Bible, po pene byabipila’ko.” Le i bika byankweshe?

¹² Selma uvulukanga ñeni yaaboile kudi Kamoni wadi umufundija. Unena’mba, “Difuku dimo, napelele ne kwifunda Bible kwine. Bufuku bwabadikile dino difuku, Steve waunkupile kitatyi kyonadi ntompa kumushintulwila mwanda kankenge; bine nakalēle ne kwialakanya. Pa kupwa kulombola kaka mobyapityile ne moneivwanina, waumpa kutanga 1 Kodinda 13:4-7. Ponadi ntanga, nashilula kulanguluka amba, ‘Steve kashā kaunongele kintu nansha kimo mu bino.’ Ino kaka washilula nkunanguluja na kungipangula amba, ‘Mu bino bilongwa bya buswe i binga byokodi mulongele obe mulume?’ Namulondolola’mba, ‘Nansha kimo, mwanda kashikatwapo nandi.’ Kaka kaunena na dityima ditūke amba, ‘Selma, ulonga bukomo pano bwa kwikala mwine Kidishitu i ani? I abe’ni nansha i Steve?’ Ponajingulwile amba mfwaninwe kujadika milangwe yami, nalombele Yehova ankwashe nsanswe Steve bininge. Bityebitye, bintu byashilula kushinta.” Myaka 17 pa kupita’po, Steve waitabija bubinebine.

MUSWELO UBWANYA KUKWASHA’PO BAKWETU

13, 14. Lelo bantu bakwabo mu kipwilo bakokeja kukwasha namani boba badi mu kisaka kidi mu mitōtelo mishile?

¹³ Monka mwikadilanga manyansa a mvula abombeja nshi ne kumeneja bikunanwa, bantu bavule mu kipwilo nabo batuntwilanga ku nsangaji ya Bene Kidishitu badi mu bisaka bikalañane. Elvina wa mu Brezile unena’mba: “Buswe bwa batutu ne bakaka bo bwaunkweshe ñimanije mu bubinebine.”

¹⁴ Kanye ne kuta bakwabo mutyima mu kipwilo bikokeja kutenga bininge  mutyima wa muntu wa mu kisaka wampikwa kwitabija. Mulume umo wa mu Nijeria waitabije bubinebine myaka 13 kupwa kwa wandi mukaji kwitabija, unena amba: “Ponandi ñenda na Kamoni umo, motoka wandi wafwa. Wakakimba banababo batumoni ba mu kibundi kya pabwipi, nabo betupa pa kulāla bufuku’bwa. Betukwatakenye pamo’nka na batwe badi beyukile nabo tamba pa bwanuke. Enka penepa, naivwanija buswe bwadi bwisambanga nyeke wami mukaji.” Mu Angeletele, mwana-mukaji umo watwelele mu bubinebine myaka 18 pa kupwa kwa wandi mulume kutwela’mo, unena amba: “Batumoni betwendele bidibwa batwe bonso bubidi. Badi betutundaila nyeke biyampe.” * Mulume umo wa mu ino ntanda imo yonka waikele ke Kamoni mwenda mafuku unena’mba: “Batutu ne bakaka badi betupempula nansha kwitwita ku abo mobo, kadi namona’mba badi betutele mutyima. Kino kyamwekele nakampata kitatyi kyonadi mu lupitalo, bavule baile nkumpepula.” Le ubulwepo kukimba mikenga ya kuta mutyima bantu ba mu kisaka bakubulwa kwitabija?

15, 16. Le i bika bibwanya kukwasha mwitabije alame nsangaji kitatyi kipela kwitabija bakwabo ba mu kisaka?

¹⁵ Na bubine, nansha shi wikale na mwikadilo wa kikōkeji, ne kusapula na bunwa mu myaka mivule namani, ke mwinē petu yensepo wampikwa kwitabija, bana, bambutwile, nansha babutule bakwabo bakakwatakanya mutōtelo wa bine. Bamo bakapela nyeke nansha kwikala balwana ba mu meso fututu. (Mat. 10:35-37) Inoko, kitatyi kilombola Bene Kidishitu ngikadilo ya bwine Leza, kino kikokeja kupa bipa biyampe. Mulume umo kumeso kwa aye kwitabija wanene’mba: “Kubwanyapo kuyuka bilongeka mu ñeni ne mu mutyima wa wampikwa kwitabija kitatyi kishilula mwinē pandi kuleka ino ngikadilo ya buswe imunike. Nanshi kokazoza nansha dimo pa bilonga mwinē pobe wampikwa kwitabija.”

¹⁶ Nansha shi muntu wa mu kisaka wapele kwitabija, yewa mwitabije ubwanya kwikala na nsangaji. Kaka umo, nansha kebyaitabijepo wandi mulume musapu wa Bulopwe kupwa kwa kulonga bukomo mu myaka 21, unena’mba: “Mbwanya kulama nsangaji yami na kwikankila’ko kusangaja Yehova, kumukōkela nyeke, ne kulonga bukomo bwa kukomeja kipwano kyami nandi. Kutokamina mu mingilo ya ku mushipiditu—kifundwa kya pa kasuku, kupwila, kusapula, ne kukwasha bakwabo mu kipwilo—byamfwenyenye kudi Yehova ne kulama mutyima wami.”—Nk. 4:23.

KOKAZOZA!

17, 18. Le mwine Kidishitu ubwanya kushala nyeke na lukulupilo namani nansha shi udi mu kisaka kidi mu mitōtelo mishile?

¹⁷ Shi wi mwine Kidishitu wa kikōkeji udi mu kisaka kidi mu mitōtelo mishile, kokazoza. Vuluka’mba “Yehova kakazobololapo bandi bantu mwanda wa dijina dyandi dikatakata.” (1 Sam. 12:22) Ukekala nobe shi umulamate nyeke. (Tanga 2 Bilongwa 15:2.) Nanshi “wisangaje mudi Yehova; . . . fikija dishinda dyobe kudi Yehova; umukulupile.” (Mit. 37:4, 5) ‘Shikilwa monka mu kulombela,’ kadi kulupila amba Tata wetu wa buswe udi mūlu ubwanya kukukwasha uminine mu masusu a miswelo yonso.—Loma 12:12.

¹⁸ Zenza Yehova akupe mushipiditu sandu wandi ukukwashe ushinsakanye ndoe mu kisaka. (Bah. 12:14) Bine, bibwanika kutamija ndoe ikokeja kutenga mityima ya ba mu kisaka bampikwa kwitabija mwenda mafuku. Ukemwena nsangaji ne ndoe ya mutyima ne kumona amba uloñanga byonso “monka mu ntumbo ya Leza.” (1 Kod. 10:31) Mu buno bukomo bolonga, ukakankamikwa’po kashā pa kuyuka amba batutu ne bakaka ba mu kipwilo kya bwine Kidishitu bakukwatakenye na buswe!

[Kunshi kwa dyani]

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 30]

Tonga kitatyi kiyampe kya kushintulula nkulupilo yobe

[Kifwatulo pa paje 31]

Ta mutyima boba badi na benē pabo bampikwa kwitabija