Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

U Nga Tshama U Tsakile Hambiloko Munghana Wa Wena Wa Vukati A Nga Ri Mbhoni

U Nga Tshama U Tsakile Hambiloko Munghana Wa Wena Wa Vukati A Nga Ri Mbhoni

U Nga Tshama U Tsakile Hambiloko Munghana Wa Wena Wa Vukati A Nga Ri Mbhoni

“U swi tivisa ku yini, kumbe u ta ponisa [munghana wa wena vukati]?”—1 KOR. 7:16.

XANA U NGA TI KUMA TINHLAMULO TA SWIVUTISO LESWI?

I yini leswi vamakwerhu va nga swi endlaka leswaku va kondletela ku rhula ni swirho swa mindyangu ya vona leswi nga riki Timbhoni?

Mukreste a nga swi pfuna njhani swirho swa ndyangu wakwe leswaku swi amukela ntiyiso?

I yini leswi van’wana va nga swi endlaka leswaku va pfuna vapfumeri-kulobye lava hlanganyelaka va ri voxe?

1. Ndyangu wu nga titwa njhani loko xirho xin’wana xa wona xi amukela rungula ra Mfumo?

SIKU rin’wana loko Yesu a rhuma vaapostola vakwe, u te: “Loko mi ri karhi mi famba, chumayelani, mi ku, ‘Mfumo wa matilo wu tshinele.’” (Mat. 10:1, 7) Mahungu lawa lamanene a ma ta va tisela ku rhula ni ntsako vanhu lava ma amukelaka hi mbilu hinkwayo. Hambiswiritano, Yesu u lemukise vaapostola vakwe leswaku vanhu vo tala a va ta va kaneta loko va ri karhi va chumayela hi Mfumo. (Mat. 10:16-23) Nkaneto wun’wana lowu vavaka swinene hi lowu humaka eka swirho swa ndyangu leswi nga ri amukeliki rungula ra Mfumo.—Hlaya Matewu 10:34-36.

2. Ha yini Vakreste va nga kotaka ku tshama va tsakile hambiloko va hlanganyela va ri voxe endyangwini?

2 Xana leswi swi vula leswaku Vakreste lava hlanganyelaka va ri voxe endyangwini a va nge swi koti ku tshama va tsakile? A swi tano! Hambileswi Vakreste van’wana va kanetiwaka swinene hi mindyangu ya vona, kambe van’wana a va kanetiwi. Nakambe swi nga ha endleka va nga kanetiwi vutomi bya vona hinkwabyo. Ku nga khathariseki leswaku va kanetiwa kumbe a va kanetiwi, va nga swi kota ku tshama va tsakile loko va angula hi ndlela leyinene loko swirho swa mindyangu ya vona swi va kaneta kumbe loko swi nga wu tsakeli ntiyiso. Ku engetela kwalaho, Yehovha wa va katekisa lava tshembekaka eka yena naswona u va endla va tsaka hambiloko va ri eswiyin’weni swo tika. Vakreste va nga kuma ntsako hi ku (1) tikarhatela ku hlakulela ku rhula ekaya ni (2) ku ringeta hi mbilu hinkwayo ku pfuna swirho swa ndyangu leswi nga hlanganyeliki leswaku swi amukela ntiyiso.

HLAKULELA KU RHULA EKAYA

3. Ha yini Mukreste loyi a hlanganyelaka a ri yexe endyangwini a fanele a hlakulela ku rhula ekaya?

3 Leswaku swirho swa ndyangu swi amukela ntiyiso, i swa nkoka leswaku ku va ni ku rhula ekaya. (Hlaya Yakobo 3:18.) Hambiloko ndyangu wa Mukreste wu nga si amukela ntiyiso, u fanele a endla matshalatshala lamakulu leswaku a hlakulela ku rhula ekaya. A nga swi endlisa ku yini sweswo?

4. Vakreste va nga tshama va ri ni ku rhula hi ndlela yihi?

4 Vakreste va fanele va tikarhatela ku tshama va rhurile. Leswi swi lava leswaku hi khongela hi mbilu hinkwayo naswona sweswo swi ta hi tisela “ku rhula ka Xikwembu” loku nga pimanisiwiki na nchumu. (Filp. 4:6, 7) Ku dyondza hi Yehovha ni ku tirhisa milawu ya Matsalwa evuton’wini bya hina swi nga hi tisela ntsako ni ku rhula. (Esa. 54:13) Nakambe ku hlamula eminhlanganweni ya vandlha ni ku hisekela ntirho wo chumayela i swa nkoka loko hi lava ku va ni ku rhula ni ntsako. Kutani Vakreste lava hlanganyelaka va ri voxe endyangwini va nga swi kota ku endla mintirho leyi ya nkoka. Hi xikombiso, anakanya hi Enza, * loyi nuna wakwe a n’wi kanetaka swinene. Enza, u ya ensin’wini loko a hete ku endla mintirho yakwe ya le kaya. U ri: “Minkarhi hinkwayo Yehovha wa ma katekisa swinene matshalatshala lawa ndzi ma endlaka leswaku ndzi chumayela van’wana mahungu lamanene.” Hakunene mikateko yo tano yi tisa ku rhula, ku eneriseka ni ntsako.

5. Hi yihi mintlhontlho leyi Vakreste lava hlanganyelaka va ri voxe endyangwini va talaka ku langutanaka na yona naswona va nga wu kuma kwihi mpfuno?

5 Hi fanele hi tikarhatela ku hlakulela ku rhula ni swirho swa hina swa ndyangu leswi nga riki Timbhoni. Leswi swi nga ha va ntlhontlho hikuva minkarhi yin’wana swirho swa mindyangu ya hina swi nga ha lava leswaku hi endla swilo leswi lwisanaka ni milawu ya Bibele. Naswona swi nga ha hi hlundzukela loko hi namarhela milawu ya Bibele, kambe ku endla tano swi nga kondletela ku rhula hi ku famba ka nkarhi. Hambiswiritano, a hi fanelanga hi ala ku endla swilo leswi nga lwisaniki ni milawu ya Bibele hikuva sweswo swi nga pfuxa timholovo swi nga fanelanga. (Hlaya Swivuriso 16:7.) Loko hi langutane ni swiphiqo, i swa nkoka leswaku hi lava nkongomiso wa Bibele eka minkandziyiso ya ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha swin’we ni le ka vakulu.—Swiv. 11:14.

6, 7. (a) Ha yini van’wana va nga lavi leswaku vanghana va vona va vukati va dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha? (b) Xichudeni xa Bibele kumbe Mbhoni yi fanele yi endla yini loko yi kanetiwa hi swirho swa ndyangu?

6 Hi nga va ni ku rhula endyangwini loko hi tshemba Yehovha naswona hi ringeta ku twisisa ndlela leyi ndyangu wa hina wu titwaka ha yona. (Swiv. 16:20) Hambi ku ri swichudeni swa Bibele leswintshwa swi nga ringeta ku endla tano. Vavanuna kumbe vavasati van’wana lava nga riki Timbhoni va nga ha pfumelela vanghana va vona va vukati ku dyondza Bibele. Va nga kala va vula leswaku sweswo swi ta vuyerisa ndyangu. Hambiswiritano, van’wanyana va nga ha va alela ku dyondza. Esther, loyi sweswi a nga Mbhoni, u vula leswaku u “hlundzuke ngopfu” loko nuna wakwe a sungula ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. U ri: “A ndzi cukumeta minkandziyiso yakwe kumbe ndzi yi hisa.” Howard, loyi eku sunguleni a a nga lavi leswaku nsati wakwe a dyondza Bibele, u ri: “Vavanuna vo tala va chava leswaku vasati va vona va le ku kanganyisiweni leswaku va joyina vukhongeri lebyi nga mpambukwa. Kutani wanuna a nga ha ehleketa leswaku nsati wakwe u le khombyeni xisweswo a nga ha n’wi khahla ni ku endla swilo hi tihanyi.”

7 Xichudeni lexi munghana wa xona wa vukati a nga laviki leswaku xi dyondza Bibele, xi fanele xi pfuniwa leswaku xi nga tshiki ku dyondza. Minkarhi yo tala xi nga kota ku antswisa xiyimo xexo hi ku va ni musa ni ku xixima munghana wa xona wa vukati. (1 Pet. 3:15) Howard u ri: “Ndza swi tlangela leswi nsati wa mina a tikhomeke!” Nsati wakwe u ri: “Howard a a lava leswaku ndzi tshika ku dyondza Bibele hikuva a a ehleketa leswaku a ndzi kanganyisiwa. Ematshan’weni yo kanetana na yena, ndzi n’wi byele leswaku swi nga ha endleka a vula ntiyiso, kambe a ndzi nga swi voni leswaku a va ndzi kanganyisa hi ndlela yihi. Kutani ndzi n’wi kombele leswaku a hlaya buku leyi a ndzi yi dyondza. U endle tano naswona a nga swi kanetanga leswi buku yoleyo a yi swi vula. Leswi swi n’wi khumbe mbilu swinene.” I swinene ku tsundzuka leswaku vanghana va vukati lava nga riki Timbhoni va nga ha titwa va ri ni xivundza kumbe va ehleketa leswaku vukati bya vona byi le khombyeni loko vanghana va vona va vukati va ya eminhlanganweni kumbe ensin’wini, kambe loko va va tiyisekisa leswaku va va rhandza swi nga va pfuna leswaku va nga titwi hi ndlela yoleyo.

VA PFUNE LESWAKU VA AMUKELA NTIYISO

8. Hi yihi ndzayo leyi muapostola Pawulo a yi nyikeke Vakreste lava nga ni vanghana va vukati lava nga riki vapfumeri?

8 Muapostola Pawulo u khutaze Vakreste leswaku va nga va tshiki vanghana va vona va vukati hikwalaho ka leswi va nga riki vapfumeri. * (Hlaya 1 Vakorinto 7:12-16.) Mukreste a nga tshama a tsakile loko a tsundzuka leswaku munghana wakwe wa vukati a nga tshuka a hundzuka a va Mukreste. Kambe u fanele a va ni vuxiyaxiya loko a ringeta ku n’wi pfuna leswaku a amukela ntiyiso, hilaha ntokoto lowu landzelaka wu nga ta swi kombisa hakona.

9. I yini leswi xichudeni xa Bibele xi nga fanelangiki xi swi endla loko xi byela swirho swa ndyangu leswi nga hlanganyeliki hi tidyondzo ta Bibele?

9 Loko Jason a tsundzuka ndlela leyi a a tsake ha yona loko a sungula ku dyondza ntiyiso, u ri: “A ndzi lava ku byela munhu un’wana ni un’wana!” Loko xichudeni xa Bibele xi sungula ku tlangela ntiyiso lowu xi wu dyondzaka eMatsalweni, xi nga ha tsaka lerova xi kala xi vulavula ha wona nkarhi ni nkarhi. Xi nga ha tibyela leswaku swirho swa ndyangu leswi nga hlanganyeliki swi ta namba swi amukela rungula ra Mfumo, kambe swi nga ha endleka swi nga ri amukeli. Nsati wa Jason u titwe njhani loko a vona Jason a tsakile? U ri: “A ndzi nyangatsekile swinene.” Wansati un’wana loyi a amukeleke ntiyiso endzhaku ka malembe ya 18 nuna wakwe a ri entiyisweni, u ri: “Mina a ndzi lava ku wu dyondza hakatsongo-tsongo.” Loko u ri ni xichudeni xa Bibele lexi munghana wa xona wa vukati a nga wu tsakeliki ntiyiso, ha yini u nga xi kombi ndlela leyi xi nga n’wi hlamuselaka ha yona ntiyiso hi mukhuva lowu nga ta ka wu nga n’wi nyangatsi? Muxe u te: “Xiletelo xa mina xi ta thona ku fana ni mpfula, marito ya mina ma ta huma ku fana ni mberha, ku fana ni mpfula leyi naka kahle ehenhla ka byanyi.” (Det. 32:2) Ku byela munghana wa vukati timhaka ti nga ri tingani ta Bibele hi ndlela leyinene ni hi nkarhi lowu faneleke hakanyingi swi nga fikelela mbilu yakwe swinene ku tlula ku n’wi fumba hi tidyondzo to tala.

10-12. (a) Hi yihi ndzayo leyi muapostola Petro a yi nyikeke Vakreste lava nga ni vanghana va vukati lava nga riki vapfumeri? (b) Xichudeni xin’wana xa Bibele xi dyondze ku tirhisa ndzayo leyi nga eka 1 Petro 3:1, 2 hi ndlela yihi?

10 Muapostola Petro u va nyike ndzayo leyi huhuteriweke vavasati lava nga Vakreste lava vavanuna va vona va nga riki Vakreste. U te: “Tivekeni ehansi ka vanuna va n’wina, leswaku, loko ku ri ni lava nga yingisiki rito, va ta kokiwa handle ka rito hi ku tikhoma ka vasati va vona, hikwalaho ka leswi va veke timbhoni leti ti ku voneke hi mahlo ku tikhoma ka n’wina loku tengeke swin’we ni xichavo lexi enteke.” (1 Pet. 3:1, 2) Wansati loyi a nga Mukreste a nga kota ku koka nuna wakwe leswaku a amukela ntiyiso hi ku va a titsongahata eka yena a tlhela a n’wi xixima hi ndlela leyi enteke, hambiloko yena a n’wi khoma hi tihanyi. Hilaha ku fanaka, wanuna loyi a nga Mukreste u fanele a tikhoma hi ndlela leyi kombisaka leswaku u chava Xikwembu naswona a va nhloko ya ndyangu leyi nga ni rirhandzu hambiloko nsati wakwe a n’wi kaneta.—1 Pet. 3:7-9.

11 Swikombiso swo tala swa manguva lawa swi kombisa ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku tirhisa ndzayo ya Petro. Anakanya hi xikombiso xa Selma. Loko a sungula ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha, nuna wakwe Steve a a nga swi tsakeli. Steve u ri: “A ndzi hlundzuka, ndzi va ni vukwele naswona a ndzi ehleketa leswaku vukati bya hina byi le khombyeni.” Selma u ri: “Niloko ndzi nga si dyondza ntiyiso, a swi tika ku hanya na Steve. A a ri ni ximbilwa-mbilwana. Loko ndzi sungule ku dyondza Bibele u lo ya a nyanya.” I yini lexi antswiseke xiyimo?

12 Selma u tsundzuka leswi a swi dyondzeke eka Mbhoni leyi a yi n’wi dyondzela. U te: “Siku rin’wana a ndzi nga swi lavi ku dyondza Bibele. Hi vusiku bya tolo wa kona, mina na Steve hi holovile naswona u ndzi bile. Kutani ndzi ve ni gome ndzi tlhela ndzi titshandza. Endzhaku ka loko ndzi byele makwerhu yoloye wa xisati leswi humeleleke ni ndlela leyi a ndzi titwa ha yona, u ndzi kombele ku hlaya 1 Vakorinto 13:4-7. Loko ndzi hete ku hlaya tsalwa rero, ndzi te, ‘Steve a nga ndzi endleli ni xin’we xa swilo leswi.’ Kambe makwerhu yoloye u ndzi endle ndzi anakanya hi ndlela yin’wana loko a ndzi vutisa a ku, ‘I swingani swiendlo swa rirhandzu eka leswi, leswi wena u n’wi endlelaka swona?’ Ndzi te, ‘A ndzi endli na xin’we xa swona hikuva swa tika ku hanya na yena.’ U tlhele a ndzi vutisa hi musa a ku, ‘Selma, i mani la ringetaka ku va Mukreste exikarhi ka wena na Steve?’ Leswi ndzi xiyeke leswaku ndzi fanele ndzi lulamisa miehleketo ya mina, ndzi khongele eka Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi n’wi rhandza swinene Steve. Swilo swi sungule ku cinca hakatsongo-tsongo.” Endzhaku ka malembe ya 17, Steve u amukele ntiyiso.

NDLELA LEYI VAN’WANA VA NGA PFUNAKA HA YONA

13, 14. Vamakwerhu evandlheni va nga va pfuna njhani vapfumeri-kulobye lava hlanganyelaka va ri voxe?

13 Ku fana ni mathonsi ya mpfula lama tsakamisaka misava ma tlhela ma endla leswaku swimilana swi kula, Vakreste vo tala evandlheni va pfuna Vakreste-kulobye leswaku va tsaka hambileswi swirho swa mindyangu ya vona swi nga hlanganyeliki. Elvina wa le Brazil u ri: “Rirhandzu leri vamakwerhu va ndzi kombeke rona ri ndzi pfune leswaku ndzi yima ndzi tiyile entiyisweni.”

14 Ku va ni musa ni ku khathala hi vamakwerhu evandlheni swi nga khumba mbilu ya xirho xa ndyangu lexi nga riki mupfumeri. Wanuna un’wana wa le Nigeria loyi a veke Mbhoni endzhaku ka malembe ya 13 nsati wakwe a ri entiyisweni, u ri: “Loko ndzi ri karhi ndzi famba ni Mbhoni yin’wana, movha wa yona wu onhakile. Yi lave Timbhoni-kulobye eximutanini xa le kusuhi, kutani ti hi nyike ndhawu yo etlela vusiku byebyo. Ti hi khathalele kahle onge hiloko hi tivane ku sukela evutsongwanini. Hi nkarhi wolowo, ndzi nambe ndzi vona rirhandzu ra Vukreste leri nsati wa mina a a tshamela ku vulavula ha rona.” Le Nghilandhi, wansati loyi a veke Mbhoni endzhaku ka malembe ya 18 nuna wakwe a ri entiyisweni, u ri: “Timbhoni a ti hi rhamba leswaku hi ta dya swakudya na tona. Minkarhi hinkwayo a ndzi titwa ndzi amukelekile.” * Wanuna un’wana wa le tikweni rero loyi na yena a heteleleke hi ku va Mbhoni u ri: “Vamakwerhu a va hi endzela kumbe va hi rhamba emakaya ya vona, kutani ndzi xiye leswaku a va ri ni musa. Ngopfu-ngopfu ndzi xiye musa wolowo loko ndzi ri exibedlhele hikuva vo tala va tile va ta ndzi pfuxela.” Xana u nga lava tindlela to kombisa nkhathalelo lowu fanaka eka swirho swa mindyangu ya vamakwerhu lava hlanganyelaka va ri voxe?

15, 16. I yini leswi nga pfunaka makwerhu leswaku a tshama a tsakile hambiloko swirho swa ndyangu wakwe swi nga wu amukeli ntiyiso?

15 A hi hinkwavo vanghana va vukati, vana, vatswari kumbe maxaka lava va hetelelaka va amukele ntiyiso hambiloko makwerhu a hete malembe yo tala a endla leswinene ni ku va chumayela hi vutlhari. Van’wana va hambeta va nga wu tsakeli ntiyiso ni ku va vakaneti lavakulu. (Mat. 10:35-37) Hambiswiritano, loko vamakwerhu va kombisa timfanelo ta Vukreste swi nga tisa vuyelo lebyinene. Wanuna un’wana loyi eku sunguleni a a nga ri Mbhoni u ri: “Loko munghana wa vukati loyi a nga Mbhoni a sungula ku komba munghana wakwe wa vukati loyi a nga riki Mbhoni timfanelo letinene ta Vukreste, u va a nga swi tivi leswaku sweswo swi yi khumba njhani mbilu ni mianakanyo yakwe. Hikwalaho, u nga tshuki u n’wi helela mbilu munghana wa wena wa vukati loyi a nga riki Mbhoni.”

16 Mukreste a nga tshama a tsakile hambiloko munghana wakwe wa vukati a nga wu amukeli ntiyiso. Hambileswi se ku hundzeke malembe ya 21 makwerhu un’wana wa xisati a tikarhatela ku chumayela nuna wakwe loyi a nga si amukelaka ntiyiso, makwerhu yoloye u ri: “Ndzi tshama ndzi tsakile hi ku tikarhatela ku tsakisa Yehovha, hi ku tshama ndzi tshembekile eka yena ni hi ku lwela ku tiyisa vuxaka bya mina na yena. Nakambe ku tshama ndzi khomekile hi dyondzo ya munhu hi yexe, ku ya eminhlanganweni ni le nsin’wini ni ku pfuna van’wana evandlheni swi ndzi tshineta swinene eka Yehovha ni ku hlayisa mbilu ya mina.”—Swiv. 4:23.

U NGA LAN’WI!

17, 18. Mukreste a nga tshama njhani a ri ni ntshembo hambiloko swirho swa ndyangu wakwe swi nga ri Timbhoni?

17 Loko u ri Mukreste wo tshembeka la tshamaka endyangwini lowu nga riki Timbhoni, u nga lan’wi. Tsundzuka leswaku “Yehovha a nge va tshiki vanhu vakwe hikwalaho ka vito rakwe lerikulu.” (1 Sam. 12:22) U ta va na wena loko ntsena u n’wi namarhela. (Hlaya 2 Tikronika 15:2.) Hikwalaho “kuma ntsako lowu heleleke eka Yehovha.” Entiyisweni, “andlala ndlela ya wena eka Yehovha, u n’wi tshemba.” (Ps. 37:4, 5) “Phikelela exikhongelweni” naswona tiyiseka leswaku Tata wa hina wa rirhandzu la nga etilweni a nga ku pfuna leswaku u tiyisela maxangu yo hambana-hambana.—Rhom. 12:12.

18 Khongela eka Yehovha u kombela moya wakwe lowo kwetsima leswaku wu ku pfuna u kondletela ku rhula ekaya. (Hev. 12:14) Loko u endla tano, u nga swi kota ku va ni nsusumeto lowunene eka swirho swa ndyangu wa wena leswi nga riki Timbhoni. U ta kuma ntsako ni ku rhula ka mbilu ni ka mianakanyo loko u ri karhi u ‘endla hinkwaswo leswaku u vangamisa Xikwembu.’ (1 Kor. 10:31) Nakambe swi ta ku chavelela ku tiva leswaku vamakwenu evandlheni ra Vukreste va ta ku rhandza va tlhela va ku seketela!

[Tinhlamuselo ta le hansi]

^ par. 4 Mavito ma cinciwile.

^ par. 8 Ndzayo ya Pawulo a yi n’wi siveli munhu ku thalana ximfumo ni munghana wakwe wa vukati loko swiyimo se swi tika swinene evukatini. Xexo i xiboho xa nkoka xa munhu hi yexe. Hlaya buku leyi nge “Tihlayiseni eRirhandzwini Ra Xikwembu,” matluka 220-221.

^ par. 14 Matsalwa a ma swi yirisi ku dya swakudya ni vanhu lava nga riki Timbhoni.—1 Kor. 10:27.

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Hlawula nkarhi lowunene leswaku u hlamusela vupfumeri bya wena

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Kombisa leswaku wa khathala hi vanghana va vukati lava nga riki Timbhoni