«Maʼ yóokʼol kaabiloʼobiʼ»

«Tsʼoʼok u pʼektaʼaloʼob tumen le yóokʼol kaaboʼ, tumen letiʼobeʼ maʼ yóokʼol kaabiloʼobiʼ» (JUAN 17:14).

¿Baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús? Jesúseʼ tu yeʼesaj maʼ yóokʼol kaabiliʼ tumen maʼ táakpaj tiʼ políticaiʼ mix tiʼ uláakʼ baʼax ku beetik le máakoʼoboʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Wa yóokʼol kaabil in reinoeʼ le máaxoʼob meyajtikenoʼ tsʼoʼok kaʼach u baʼateloʼob utiaʼal maʼ in kʼuʼubul tu kʼab le judíoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ jeʼex tsʼoʼok in waʼalikoʼ in reinoeʼ maʼ tiʼ le yóokʼol kaab u taalaʼ» (Juan 18:36). Tu yaʼalaj xan tiʼ u discípuloʼob maʼ unaj u beetkoʼob le baʼaloʼob kʼaastak ku beetik le u maasil máakoʼoboʼ (Mateo 20:25-27).

¿Baʼax tu beetaj le yáax cristianoʼoboʼ? Jonathan Dymond, juntúul máax ku tsʼíib yoʼolal religióneʼ, tu yaʼaleʼ «le yáax cristianoʼoboʼ maʼ táakpajoʼob tiʼ guerraʼob kex ka pʼaʼatkoʼob ich suʼtsilil, kex ka kʼaʼalkoʼob cárcel wa kex ka kíimsaʼakoʼob». Kex sufrirnajoʼobeʼ maʼ tu yóotoʼob táakpajal tiʼ guerraiʼ yéetel maʼ kuxlajoʼob jeʼex u maasil máakoʼoboʼ tumen tu nuʼuktoʼob tubeel u kuxtaloʼob. Tiʼ le cristianoʼoboʼ aʼalaʼabtiʼob lelaʼ: «U máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ ku jaʼakʼal u yóoloʼob tumen ku yilkoʼob maʼ ta bineʼex tu paachoʼob teʼ kʼaakʼas bej ku biskoʼoboʼ, le oʼolal ku tʼaanoʼob kʼaas ta woʼolaleʼex» (1 Pedro 4:4). Le historiador Will Durantoʼ tu yaʼaleʼ «le bix u modos yéetel le bix u kuxtal le cristianoʼoboʼ tu yeʼesaj maʼ maʼalob le bix u kuxtal le u maasil máakoʼoboʼ tumen chéen ku binoʼob tu paach u tsʼíibolaloʼob».

Teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿máaxoʼob beetik beyoʼ? Le cristianoʼoboʼ maʼ tu táakpajloʼob tiʼ guerraʼob. Chéen baʼaleʼ junpʼéel enciclopediaeʼ ku yaʼalik: «Maʼ unaj u yaʼalik máak wa maʼ tun táakpajal tiʼ junpʼéel baʼal chéen yoʼolal baʼaxoʼob ku creerkiʼ» (New Catholic Encyclopedia). Tiʼ junpʼéel periódicoeʼ (Reformierte Presse) jóokʼ le baʼax tu yaʼalaj junpʼéel organizaciónoʼ. Tu yaʼalaj: «Óoliʼ tuláakal le religiónoʼob táakpajoʼob utiaʼal u kíimsaʼal yaʼab máakoʼob teʼ guerra anchaj Ruanda tu añoil 1994, chéen u testigoʼob Jéeoba maʼ táakpajoʼobiʼ» (African Rights).

Juntúul maestro ku tsʼáaik xook tiʼ junpʼéel secundariaeʼ tu yaʼalaj: «Teʼ kʼiinoʼob táan u sen kíimsaʼal máak tumen le naziʼoboʼ mix máak aʼal tuláakal le baʼaloʼob jach kʼaastak beetaʼaboʼ». Chéen baʼaleʼ le ka bin teʼ Museo Conmemorativo del Holocausto tiʼ Estados Unidosoʼ tu yojéeltaj jach bix úuchik. Le maestrooʼ tu yaʼalaj: «Beoraaʼ in wojel jach baʼax úuchi». Le máakaʼ kʼuch u yojéelteʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ maʼ táakpajoʼob teʼ guerraoʼ kex jach yaʼab baʼaloʼob tu sufrirtoʼob.

Kux túun teʼ kʼiinoʼobaʼ, ¿máaxoʼob ku yilkoʼob le núupchital jeʼex u yilaʼal kaʼach tumen le cristianoʼob teʼ yáax siglooʼ? Junpʼéel revistaeʼ ku yaʼalik: «U maas yaʼabil tiʼ le táankelmoʼob católicoʼoboʼ antes tiʼ u tsʼoʼokol u beeloʼobeʼ tsʼoʼok u yantaltiʼob relaciones sexuales yéetel wa máax. Letiʼobeʼ maʼ tu tsʼáaikoʼob ichil u kuxtaloʼob le baʼaxoʼob ku kaʼansik le Iglesiaoʼ» (U.S. Catholic). Teʼ revista xanoʼ ku chíikpajal baʼax tu yaʼalaj juntúul diácono, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «U maas yaʼabil tiʼ le máaxoʼob kin wáantkoʼoboʼ, in waʼalikeʼ maas tiʼ u 50 por cientoileʼ, tsʼokaʼaniliʼ u múul kajtaloʼob kéen taalakoʼob utiaʼal ka tsʼoʼoksaʼak u beeloʼobeʼ». Junpʼéel enciclopediaeʼ ku yaʼalikeʼ u testigoʼob Jéeobaeʼ «ku beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal u kuxtaloʼob jeʼex u yaʼalik Diosoʼ» (The New Encyclopædia Britannica).