Ang’o Marach gi Timbe-Juok?

Chakre kane Barbara * en rawera, ne ojaneno gik ma ne dhi timore e lek, ne owinjo dwol mayore, kendo ne en gadier ni ne otudore gi wedene mosetho. En kaachiel gi Joachim chwore, ne gijosomo buge mawuoyo e wi timbe-juok kendo ne gibedo molony e nyiso tiend pichni mayudore e kad mitiyogo e gik juok. Mano ne nyalo kelonegi pesa mang’eny, to kuom adier, ohalano ne okelonegi pesa mabup. Chieng’ moro achiel, kadgo nosiemogi ni jomaricho ne dhi biro e odgi kendo nonyisogi kaka ginyalo geng’ore kuom jogo.

KATA obedo ni timbe-juok nyalo nenore kaka gima chon ma kindene osekalo, ji mathoth dwaro ng’eyo weche mopondo ne dhano. E piny mangima, ji jorwako ris, gitiyo gi Ouija bod, kendo gipenjo weche kuom jogo matudore gi jochiende mondo ging’e gik mabiro timore kinde mabiro kata mondo giritre kuom gik maricho. Sula moro ma wiye wacho ni “Laptop and Lucifer” e gaset miluongo ni Focus e piny Jerman ne olero niya: “Intanet miyo ji bedo gi siso ahinya mar ng’eyo weche motudore gi timbe-juok.”

Be ing’eyo ni Muma wuoyo e wi timbe-juok? Gima Muma wacho e timbe-juok nyalo kawi gi wuoro.

Gima Muma Wacho e Wi Timbe-Juok

Chik ma ne Nyasaye omiyo Jo-Israel machon wacho niya: “Kik yud ng’ato moro e kindu . . . kata jakor, kata jambofwa, kata jadil, kata jandagla, kata ajuok nyakolondo, kata japenj jochiende kata jajuok, kata jadwar wich mar jo motho. Nikech ng’ato manade matimo magi obedo ng’a mikwedo e wang’ Jehova.” (Rapar mar Chik 18:⁠10-​12) Ang’o momiyo nochiw chik mager kamano e wi wach timbe-juok?

Mana kaka ne waseneno motelo e wi gima notimore ne Barbara gi chwore, ji mang’eny nigi yie ni joma ngima nyalo tudore gi joma osetho kendo ni weche ma giyudo kokalo kuom timbe-juok wuok kuom jo motho. Yie ma kamano otenore kuom gima dinde mang’eny puonjo​​—⁠ni ka ng’ato otho, nitie kar dak mar roho ma gidhiyoe nyime gi ngima. Kata kamano, mopogore gi puonjno, Muma wacho maler ni: ‘jo motho ok ong’eyo gimoro.’ (Eklesiastes 9:​5) Muma lero ni jo motho chalo ka gima nie nindo matut maok ging’eyo  gimoro amora matimore. * (Mathayo 9:⁠18, 24; Johana 11:⁠11-​14) Nikech mano, inyalo penjori niya, To kara tudruok magala gala ma ji jobedogo inyalo ler e yo mane? Gin ng’ano ma gitudorego?

Tudruok gi Jochiende

Buge mag Injili nyiso ni kane Yesu ni e piny ka, ne otudore gi chwech mag roho. Mariko 1:⁠23, 24 nyiso ni “jachien marach” nowacho ne Yesu niya: “Ang’eyi.” Onge kiawa ni chwech mag roho ong’eyi bende. In to, be ing’eyogi?

Kane Nyasaye pok ochweyo dhano, ne okwongo ochweyo yawuote mang’eny ma gin chwech mag roho, kata malaike. (Ayub 38:​4-7) Malaike gin chwech mamalo moloyo dhano. (Jo Hibrania 2:​6, 7) Gin gi teko koda rieko mamalo ahinya, kendo nochwegi mondo gitim dwaro mar Nyasaye. Jandik Zaburi nowero niya: “Pakuru Jehova, un jomalaika mage: un jo man gi teko maduong’, ma timo kaka owacho.”​​—⁠Zaburi 103:20.

Muma nyiso ni e kinde moro, moko kuom malaike nochako bedo gi tudruok gi dhano e yo ma Nyasaye ne ok oyiego. Ang’o momiyo ne gidwaro tudruok ma kamano? Malaika ma ne okwongo tudore gi dhano ne otiyo gi miriambo moywayo dhano mokwongo, Adam gi Hawa, wuok kuom Nyasachgi kendo Jachwechgi. Kuom timo kamano, ne obedo Satan kendo Jachien, jaketh nying Nyasaye kendo jalno makwede.​​—⁠Chakruok 3:​1-6.

Bang’e, malaike mamoko “noweyo kar dak ma nomigi” e polo mi gikawo ringruok mar dhano, kendo gichako dak gi mon ma jochia e piny. (Juda 6; Chakruok 6:⁠1, 2) Malaike ma jong’anjogi kaachiel gi nyithindgi ma ne ginyuolo gi dhano ne sando ji ahinya ma nomiyo piny “nopong’ gi achach.” Nyaka bed ni ing’eyo gima Muma wacho e wi kaka Nyasaye ne oketho e Ataro mar pi tieng’ mar jomahundu koda joma richo ma ne odak e ndalo Noa.​​—⁠Chakruok 6:⁠3, 4, 11-​13.

Pige atarono nochuno chwech mag roho weyo ringruok mar dhano kendo dok kar dak mar chwech mag roho. Kata kamano, Jachwech ne ok oyienegi dok ‘kar dakgi’ mokwongo. Kar mano, ne omagi ratiro mar dok e polo mi okwong’gi ma gibedo e chal mar “bugini motimo mudho.” (2 Petro 2:​4, 5) Muma luongo malaike ma jong’anjogo ni “jochiende.” (Jakobo 2:​19) Gin ema gichiko timbe-juok.

Gima Jochiende Dwaro

Gima duong’ mokwongo ma jochiende dwaro chopo e tudruokgi gi dhano en gologi kuom lamo Nyasaye madier, Jehova. Mich kata teko makende ma thoth joma timo timbe-juok paro ni gin-go gin mana gik magalo pach ji mondo kik giyud ng’eyo makare e wi Nyasaye kendo kik giger winjruok kode.

Gima duong’ mar ariyo ma jochiende dwaro chopo e tudruokgi gi dhano nenore e gima Satan, jatendgi, ne odwaro kuom Yesu. Satan ne osingo ne Yesu “pinjeruodhi duto mag piny gi duong’gi.” Satan to ne dwaro ang’o kuom Yesu? Ne osaye niya: ‘Podh ilama.’ En adier ni Satan gi jochiendene gombo ni olamgi. Kata kamano, Yesu ne okwedo chuth paro  mar weyo Nyasaye koda lamo madier.​​—⁠Mathayo 4:​8-​10.

Tinde jochiende ok hiny tudore gi ji e yo ma achiel kachiel kamano. Kar mano, gitemo ywayo joma ok otang’ gi gik manenore ni ok nyal hinyo ng’ato kaka tiyo gi gik mopogore opogore mifwenyogo gik mopondo ne dhano. Kik wuondi gi timbe ma kamago! Kik ipar ni mago gin teko mapile mag ng’eyo gik mopondo ne dhano. Jochiende tiyo gi gik makelo siso e timbe-juok mondo giywago ji, ka gima duong’ ma gidwaro chopo en golo ji kuom lamo Jehova. Ka mano ok ochopo gima gidwaro, gijosando kendo miyo ngima jogo ma osedonjo e obadhono obed malit ahinya. Kapo ni mano e gima osetimoreni, en ang’o minyalo timo mondo iwuog e obadhono?

Timbe-Juok​​—⁠Kaka Inyalo Wuokie

Ng’e ni chwech mag roho matudore gi dhano gin wasik Nyasaye moseng’adnegi buch tho. (Juda 6) Gin joma wuondore kendo jo miriambo mawuondore ni gin jogo mosetho. Inyalo winjo nade kifwenyo ni ng’at ma ne iparo ni en osiepni en jasiki madwaro mana ketho ngimani? Inyalo timo ang’o kifwenyo ni kokalo kuom Intanet, idonjo maok ing’eyo e tudruok gi ng’at mamonjo ji e yor terruok? Tudruok gi jochiende kelo hinyruok maduong’ moloyo tudruok gi ng’at ma kamano. Dwarore ni itim duto minyalo mondo iketh chuth tudruok ma kamano. Inyalo timo ang’o?

Bang’ ng’eyo gima Ndiko puonjo e wi timbe-juok, moko kuom joma ne odak e dala Efeso machon ne oneno ni dwarore ni giketh bugegi mag timbe-juok kata obedo ni nengogi ne tek. Ne “giwang’ogi” e nyim ji duto. (Tich Joote 19:⁠19, 20) E kindegi, gik mitiyogo e timbe-juok ok gin mana buge, ris, Ouija bod, koda gik ma kamago, to bende giriwo gik mamoko mayudore e yor kompyuta. Tamri gimoro amora manyalo miyo idonj e timbe-juok.

Par ane dhako gi dichwo ma ne wawuoyo kuomgi e chak sulani. Kad ma ne gitiyogo e timbe-juok nosiemogi ni jomoko manyalo hinyogi ne dhi biro e odgi kendo ne onego gitamre winjo kata kawo gimoro amora ma mon-go ne dhi miyogi. Kata kamano, kane Connie gi Gudrun, mon ariyo ma gin Joneno mag Jehova olimogi kendo onyisogi ni gikelo wach maber e wi Nyasaye, Joachim gi Barbara nong’ado mar winjogi. Ne giwuoyo e wi timbe-juok kendo Connie gi Gudrun nonyisogi weche madier mawuok e Ndiko e wi timbe-juok. Ne gichako puonjore Muma maok gibare.

Matin nono, Joachim gi Barbara nong’ado mar ketho chuth tudruok duto ma ne gin-go gi jochiende. Jonenogo nonyisogi ni jochiende biro sin gi okang’ ma gikawono. Kuom adier, jochiende nochando Joachim gi Barbara, kendo ne gimonjogi gi mirima mang’eny. Kuom kinde, nikech monj ma kamago, ne gijoluor ahinya gotieno nyaka ochopo kinde ma ne gidar gidhi dak e ot machielo. E chandruogego duto, ji ariyogo nogeno chuth weche mayudore e bug Jo Filipi 4:​13: “Anyalo timo gik moko duto kuom en ma miya teko.” Jehova ne ogwedho kinda margi kendo gikone jochiendego noweyo sandogi. Gie sani Joachim gi Barbara mor tiyo ne Nyasaye madier, Jehova.

Ndiko jiwo jogo duto madwaro gweth mag Jehova niya: “Winjuru Nyasaye to tamuru Satan, mi noringu. Suduru ir Nyasaye, to nosud iru.” (Jakobo 4:​7, 8) Jehova Nyasaye nigi nyalo mar konyi mondo iwuog e obadho mar jochiende, kendo obiro timo kamano mana ka idwaro. Ka giparo kaka osegonygi e twech mar timbe-juok, Joachim gi Barbara oyie gi chunygi duto gi weche mayudore e Zaburi 121:2: “Konyrwokna a kuom Jehova.”

[Weche moler piny]

[Blab e ite mar 11]

Timbe-juok miyo ji ok bed gi winjruok maber gi Nyasaye

[Blab e ite mar 12]

“Suduru ir Nyasaye, to nosud iru.”​​—⁠JAKOBO 4:8